14 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 PENGEREMDEN Az, Öz Meselesi ! Yazan: M. Turhan TAN yın Başvekilimiz Bay Refik Saydamla sayın İngiliz Veki- li Sir Chamberlain'in ayni zamanda ve parlâmentolar huzurunda oku dukları müşterek beyannamede © derli toplu eda, o pek kuvvetli v ayni zamanda vakur müedda kadar sözün, veciz oluşu da, zannederim, umumi bir dikkat uyandırdı. İşte az ve öz meselesi budur. De delerimiz az olsun, öz olsun; az $ lemek çok söylemekten söyler, öz söyler gibi meselleri dar bederken, şüphe yok ki, ruhi bir haleti göz önünde tutmuşlar ve en canlı bir mevzuun boş yere uzatıl- ması, şişirilmesi halinde dinliyenle- rin mutlaka esniyeceğini, kelâle| düşeceğini dişlinerek o öğütleri ver-| mişlerdir. Eski şairlerden Sabit, (gazelde) kaydiyle bu az, öz meselesine temas &derek şu beyti söylemişti Gazelde şart, sühan ihtisâr'dır Sabit Mekali ehli hünerdir bu az olur, öz olur. iyidir; az büyük eserin pek önemli olan ter. cümesinde ve Sekit maddesinde öz maddesini pek canlı bir ifade ve şu şekilde anlatıyor; “Sekit ketif vezninde şol kimseye denir ki “söylemez söylemez amma düri meknun söyler, natıkasınca ax söyleyip söyledikte güzel ve mazbut ve mânalı söyler ola, Istla- hımazda “az söyler, öz söyler,, tâbir olunur.,, Bu münasebetle hir takım Avrupa gazetelerinin o Türkiye — İngiltere konuşmalarının müsbet netice ver- memesi ihtimallerinden bahse yel- tendiklerini de hatırlamamak elden gelmiyor. Biz o zaman “Paris wa pas öle bâli dans un jour, diyorduk ve cihan sulhünü kuvvetlendirece- ğine emin. olduğumuz-bu konuşma- ların mutlaka iyi bir neticeye vara cağını umuyordu, Bütün dünya sulh severlerinin yü- reğine soğuk su serpen bu mesut| hâdiseyi kutlamak borcumuzdur. , ve BELEDİYEDE : Prost Dün Geldi Imar mütehassısı Prost dün sabah şehrimize gelmiş, belediye İnar mü- dürü Hüsnü tarafından karşılanmış tır. Prost, Eminönü meydânı için yapılan maketi tetkik etmiştir. Mü- tehassıs bu haftadan itibaren Emin- önü meydanına ait plânı tatbik et- miye başlayacaktır. Prost ayni zamanda Üsküdar ve Kadıköy cihetlerinin muntazam plân- larını da tesbit edecektir. Vali Ankaraya Gidiyor Vali ve belediye rolsi Lütfi Kır sar, belediye bütçesi hakkımda izahat vermek üzere önümüzdeki cumartesi akşamı Ankaraya gidecektir. O vak- | te kadar, Tramvay, Tünel ve Elek- trik idarelerinin belediyeye devri | den inhilâl ede, bağlı Türkiy: güne, I Yeni Türk - İngiliz Fakat kamas müterelmi Asım, o | Anlaşmasının Piyasadaki Tesirleri Memleketimizle İngiltere n- rasında yapılan yeni siyasi an- laşma dün piyasada çok iyi a- kisler uyandırmıştır. İngiltere ie ticari münasebetlerde bulu- nan bütün müesseselerde an- iktısadi yeni bir an- laşmıya da Kaşlangıç olacağı kuvvetle ümit edilmektedir. İngiltereye ihracat yapan fir. malar da Türkiye mahstlâtının bütün İngiltere ve dominyonla- rı piyasalarında bu vesile ile serbest imkânlar bulabileceği- ne kanidirler. Son bir içinde iki zorlukla işliyen mevetermi sü laşmanın sene yardımı olacağı tabii görülen son anlaşminnın müsait “tesirle- ri ebemmiyetle telâkki ve kay- dedilmektedir. Bu arada bazı tüccarlar da anlaşma © dolayısiyle pek mlimktin olan yeni müha- dele imkânlarını göz önüne #- larak hazırlıklara | başlamışlar- dır. o Ötedenberi | İngiltereye gönderilmesi mutat olan ihra- eat eşyası üzerinde pek kısa bir zaman içerisinde hararetli mu- ameleler © olacağı muhakkak görülmektedir. ğması ÜNİVERSİTEDE : Türkiyat Enstitüsü Müdürlüğü Profesör met Fuat yni fakülte Türk dili profesi memisket arasında 50 yıllık doktorların jübilesinden iki intiba 800 İlkokul Muallimi Kıdem Zammı Alacak Maarit müdürlüğü, bu sene kıdem zammı alacak olan ilk mektep mual limlerine ait listeyi hazırlıyarak ve- kâlete göndermi: Liste bin muaf Mimin is - raporları nok- san olduğu için, listeden çıkarmıştır Kalan sekiz yüz kişinin kıdemleri tas dik edilerek maarif müdürlüğüne İ- ade edilmiştir. Terfi isimleri yarın mensup oldukları mektep müdürlük- lefihe tebliğ edilecektir. DENİZ ve LİMANDA : arm are mwanına giderken altı gün evvel Şar« köy civarmda İnceburunda Karaya oturan 9 bin ton benzin hamuleli ve Alman bandralı Mitli Meer gemi kaptanı tarafından sarfedilen gâyret- kurtarılamadığından tarma müessesesinin lere rağmen gemileri kaza ma- haline gönderilerek sahlis ameliyesi- İe girişmişlerdir. Yeni Bir İstasyon Köprülü- edebiyat fakültesine enstitüsü direktörlü- selerine bşlamıştır. yili Helâlar Parasız Olacak İ irmak ve Zonguldak hattı üzerin- de bulunan Bolkuş istasyonu görülen zerine yolcu ve her türlü eş tamir ve boyanmakta olan Marakas vapuru havuzdan çıkarılarak dün ilk | Belediye tarafından yaptırılmış bu Belediye Süt ve Yoğurt Üzerinde Umumi, Sıkı Bir Kontrole Başladı Zehirli olduğu idiasile nüraüneleri kimyahaneye rapor dün b rilen sütlere git bele: müdürlü. ğüne gelmiştir. Yapılan tahlil netice- İsinde'şütlerin mikrobik olduğu . ve mayıp konulan kirli kaplardan bu - re dört süti Yar kirli zuhi | dük Vekâletin talebi üzerindtahlil rapo- runun neticeşi Ankaraya da bildiril miştir, Vekâlet, son hâdise dol POLİSTE: yisile süt İki Müsademe tal - 131 plâka numaralı şoför Yusu fun idare ettiği kamyon İ Topkapı - Sirkeci seferi yapan vat önden çarpımıştır. Tramvayın ğı ör Torahimin idars ettiği kamyon E: vayın ön kısımları zedelenmiştir. #ör de hafif bir yara almıştır. bu mikropların da sütün aslında ol-| Dün iki müsademe olmuştur. Kar- Aksarayda man Cemilin idaresindeki tramvaya yazıtta toslamıştır. Kamyon ve trâm- i | işin! tetkik eden komisyonun mesal sini biran evvel bitirmesini alâka darlara bildirmiştir. Diğer taraftan belediye sıhhat mü- dürlüğü de gerek küçük ve gerek bü- yük tenekelerde satılan yoğurtların, zabıtai belediye talimatnamesine ay- kırt olarak üstleri açik toz ve top- rağa maruz bir balde satılmak'a ol- duğunu tesbit etmiştir. Bunun Üze- rine alâkadar memurlara yap'lan bir tamimde yoğurtlar hakkındaki tali. matnam aynen tatbiki ve bugün- aşen yoğur rak satılmasına meydan — Vörilmemesini der tların açık Talimatnameye gö yoğuriların üzerinğ& işl mahâ WveMarihini havi bir etiket bulunacaktır. Istanbuldr satılan yoğurtların imal edildikleri yerler de tetkik edilecektir. İNHİSARLARDA Yeni Tütün Fabrikası Malatyada kurulmakta olan büyük itün fabrikasının inşaatı bitmek ü- zeredir. Bu yoz makineleri kürulacak ve işlemiye başlıyacaktır. Bitliste yapılmakta olan tütün a- tölyesinin de inşaatı yakında tamam- Ianacak ve önümüzdeki Cümhuriyet bayramında açış resmi yapılacaktır. Atölye sonbuharda faaliyete geçe - cektir, Mudanyada #n büyük ve modern bir yaprak tütün işleme ve bakım evi yaptırılacaktır. 4 Inhisarlar idaresi düşük derece- Hi rakı çıkarmak için hazırlıklara başlamıştır. Yüksek dereceli inhisar- lar kolonyası da ayın 20 sinden son- ra satışa çıkarılacaktır. Hakiki dere- Ticaret Vekilimiz Almanyaya Gidecek Alman İktisat Nazırı Doktor Fur kun Ankaraya yapmış olduğu ziya- reti İade. ve Almanya ile yapılan 150 milyon marklık krodi anlaşmasma a- it bazı teferrüatı tesbit etmek üze Ticaret Vekili Cezmi Erçinin yakı da Berline gideceği bildirilmektedir. Ticaret Vekilinin seyahati ancak ve- kâlete ait yeni teşkilât ve bütçesinin Büyük Millet Meclisinde müzakere- nden sonra vukubulacal e Gazino ve, Plâj Tarifeleri Belediye Iktışat müdürlüğü yaz dolayısı kahve, lokanta, yerlerin tarifelerini yenide tetkik edecektir. YER um sie ğer üzerinde izahat istenmiştir. Bu.tet- kiklerle beraber, ötedenberi iokanta- larda, garsonlar alınmakta 0- lan yüzde on meselesi de gözden ge- çirilecektir. Garsonlar bu paranın kendi namlarına alın essesenin kasasına girdiği yüzden garsonların müşteriden şiş beklemek mecburiyeti larını bildirerek bu vaziyetten şik yet etmişlerdir. ?, güzino, amı #2 Bigada Yağmursuzluk Biga (TAN) i aydanberi yağ” mur yağmadığı için, tarlalar kerpiç haline gelmiştir. Vaktinde yağmur yağmazsa, yazlıklar ekilemiyecek, hazırlanan tarlalar boş kalacaktır. Bilhassa mısır ve bostan gibi yaz mahsulü ekecek olanlar, hemen yağ- mur bekliyorlar. Bazı köylüler aralarında para top” uyarak yemekler yapmakta, komsu köylüleri davet ederek yağmur dun sına çıkmaktadır, m ey hakkındaki kanunun da Meclisten çı- kacağı ümit edilmektedir. Kanım ya-| rin Mecliste müzakere edilecektir. * Şehir meclisinin içtima di nin sona ermesi münasebetil müzdeki cumartesi günü saat 17 de meclis azaları şerefine Tarabyadeki Tokatliyanda bir ziyafet verilecektir. lunan umumi halâlarda para istenil- diği hakkında belediyeye şikâyetler vâki olmuştur. Belediye.dün bu şi kâyetleri tetkik etmiş, filhakika Sul tanahmet ile Taksimdeki helâlarda para İstenildiğini tesbit etmiştir. Be- lediye bu vöziyete bir nihayet ver- mek için haziran başından itibaren buralara birer hademe koyduracak- Karagümrükte Karabulut soka- | ğında 18 sayıda oturan Davut oği | 330 doğumlu Omer Gül, idare ettiği araba ile Beşiktaştan gelirken kakta oynayan yedi yaşında Mithat isminde bir çocuğu çarparak başın- dan ve bacağından hafifçe yarala - #ıştır. Çocuk Şişli hastanesine kal | Bigada Yeni Halkevi Biga (TAN) — Yeni halkevi bins* sı İnşaatı bayli ilerlemiştir. Bina altı bin liraya mal olacak, bitirilir” ce önündeki kasap dükkânları kak dırılacaktır. ! rü Rahmeti Arat tayin edilmiştir. Muallim Mektebi Müdürlüğü İstanbul Erkek Mu. müdürü Imame'tin Karaği mektebi müdürlüğüne, Ki orta mektebi müdürü Vahit Cemal m Mektebi cesi B0 ve limon çiçeği kokusunda 0- bu kolonyanın yarım litrelik şi- geleri bir liraya satılacaktır Bergamada Tütün Vaziyeti Bergama (TAN) — Bergamada tü- tün fidelerinin yüzde sekizi bozul- muştu, Geçen zaman-zarfında, bo- zulmağa yüz tutan bu yüzde sekiz resi. Tag Belediye muhtelif suçlardan dolay: Beyoğlu kazasi dahilinde 245 kişiyi cezalandırmıştır. Bunların kıs- mı âzami sokaklara çöp atılmasından, yürüyüş halinde ttamvaylara atla- maktan dolayıdır. Ayrıca Adalar ka- zasında da 15 esnaf cezalandırılmış- tır. 4 Vali muavini Hüdai, dön Kar- tal ve Beykoz kazalarına giderek tef- tişlerde bulunmuştur. & Belediye zabıtası tarafından 0- tobüsler üzerinde yapılan kontrol n8- tcesinde yeniden dokuz otobüs du - rak harici yerlerde durduklarmdan doluyı beşer Jira para ceazsile cezâ- landırılmışlardır, ————— Tekirdağı İlkmektepleri Tekirdağ (TAN) — Bu yıl vilâye- timiz ilkmektepleri 12 haziranda imtihanlara başlıyucaklar, 20 hazir randa imtihanlar bitecek ve 15 ey- lülde mektepler tekrar açılacaktır t de Mual mişlerdir. müdürlüğüne tr, dırılmış, arabaei yakalanmıştır. de düzelmiştir. horn TEN — —— — — ————— SU AL ve şimdi kaç kilometredir? KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ ——ğ—ğ e ann EE S — Devlet Demiryolları, idare- gümrükteki tekaüt maaşı alamıyo- yi Nafın Vekâleti ele aldığı zamon çak mı? C — Gümrük ve İnhisarlar w- C — Nafıa Vekâleti idareyi «l- mum müdürlüklerinin teşkilât kar dığı zaman Devlet Demiryolları nunları başka başkadır. İkiside 4,000 kilometre idi Şimdi 7,000 devlet memurudur, kilometreyi bulmuştur. * 8 — Biri gümrükte, diğeri inhi- sarlarda çalışan iki memur oğlum var. İnhisarlardakinden yüzde beş gümrükte. Fina da devlet tekaüdiye vermez. tekaüidiye kesiyorlar, kinden böyle bir şey kesilmiyor. unlar ayrı kanunlara mı tâbidir, fakat inbi- sarlar umum müdürlüğü mülhak bütçe ile idare olunur ve memur» ları maaşlı değil ücretliğirsÜe- retli memurlar tekaüdiye alamaz lar, Bu arada inhisarlar memurla» Bunların tekaütlükleri kendi ma- aşlarından ( ayırdıkları yüzde beş- lerle temin olunur, Gümrük umum müdürlüğü memurları ise tekalit maaşı alırlar, $ — Ne gibi suçlardan ve ne ka- dar mahkümiyet alan bir kimse devlet hizmetine memur olarak 7, C — Altı ay ve daha yukarıya mahküm olanlar, ne suçtan olursa olsun devlet memuru olamaz. A- “ dabı umumiyeye mugayir suçlar- dan mahküm olanlar da, mahkü- miyet müddetleri ne olursa olsun, memur olamazlar, 8 — Evlenmek istediğim kızın yaşı 17 dir. Evlenme memurunn gittik. (Kız 18 yaşım bitirmeden nikâh kıyamam) dedi. Halbuki kızlar 16 yaşında evlenemiyorlar m? C — 17 yaşındaki kız ancak ana ve babasının rızasiyle evlenebilir. Kanun 16 yaşı evlenmiye ehliyet bakımından koymuştur, Fakat 18 yaşını bitirmeden reşit olmadığı için velisinin muvafakati lâzım- dır. TAKVİM ve HAVA PAZAR 14 Mayıs 1939 Gün: 31 Hinr: 9 Mumi: 135 May: 1 13.10 Dr? 241 5 ine a9 Arabi: 1298 Rebiülevvel: 38 Güneş: 4.43 — Öğle İkindi: 16.6 — Alşami Yata: 21,06 — trrsdiik Hava Vaziyeti — orundan si v Yeşilköy meteorole; nan malümata göre, yurtta hava, eeyup Anadelusu bölgeleri İle garp sımlarında bulutlu ve diğer bölgelerde # mumiyetle çek bulutlu ve mevzii yali” geçmiştir. Rüzgürlar bütün bölgelerde * nubl istikametten, orta kuvvette esnif” vr, Dün İstanbulda hava çok bululu ctr yağışlı geçmiş, Füzeler, muhtelif HÜ kametlerden saniyede 8.» 8 metre b esmiştir. Saat M te ha İmilibar tdi. Sühunet gn : Bı , ml ERİM amam m ya e e ei bk ei