31 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Uzak Şarkta Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Ypsssarkia İngiltere, Fransa ve Amerika ile Japonyann ara - #3: bozan hâdiseler tekerrür etmek- - Japonlar, Kulangsudaki bey - Şelmilel mntakayı ele geçirmek is - işlerse de demokrasiler bu teşeb- Mise derhal mukabele etmişler, dört İlgiliz, iki Amerikalı, bir Fransız vk Kulangsuya gitmiş, ka er çıkarmış, ve bu suretle Japon- Mira mukavemet edeceklerini gös - ler, Japonlar da buraya çıkar- askerlerin çoğunu geri alma İN mecbur kalmışlardır. Fakat bir pon kuvveti burada kalmıştır. Daha sonra başka hâdiseler vuku- buldu, İngiltere ve Fransaya ait muh telif vapurlar durdurularak taharri “llmiş ve bu hâdiseler de İngiltere Ve Fransada son derece ciddiyetle karşılanmış ve anlaşılan her taraftan Tokyo hükümetine protestolar gön - derilmiştir. Japonların bütün bu hareketler - maksatları, bütün Çin sahilleri. Mİ katiyetle abluka etmek, ve Çinli- dış âlemle temaslarını tamami- e kesmekten ibaret değildir. Diğer “svletlerin Çinde haiz oldukları hü- imtiyazları ve hakları benimse - ve bu devletleri Uzakşarktan #ekilmeğe mecbur etmektir. Fakat bu devletler de Uzakşarkı Yalnız. Japonyaya bırakmak niyetin. * “olmadıklarını gösteriyorlar. (Taymis) bu bahse tahsis ettiği e açıkça diyor ki: “Geçen iki benin hâdiseleri onun birbirini ta- İP eden darbelerle Çini ezmeğe te- Yebbüs etmesinin isabetli bir hareket "lmadığını göstermişti. Onun şimdi- den İngiltere ve Amerika gibi dev - leri de hir takım baskınlarla Çin- / “eN çıkarıp atmağa teşebbüs etmesi “e ayni derecede iyi düşünülmemiş iştir.” « Pemokrasilerin Uzakşarkta Mirktan kolay kolay sökülemi, lerini, icabında elbirliği ile Japonla - Wa tecavüzlerine karşı geleceklerini itiyor Japonyanın hedefi o Uzakşarkta Akbaşına hâkim olmak olduğuna gö *> bu çeşit hâdiseler tekerrür ettiği irde büyük devletler ile Japonya da bir takım mühim hâdiseler m beklenir. Ya, kat Uzakşarkta bugün vukubu- hâdiselerde, Avrupadaki karışık- e büyük tesiri vardır. Avrupa istikrara doğru gittiği takdirde, İsbonyanın bütün Uzakşarka tahak- dap, İddia, herhalde daha fazla ve ciddi mukavemet görür. İtalyanın Deniz ve Hava Kuvvetleri Ma 30 (A.A) — Ayan mecli- Rae Bahriye bütçesinden bahseden NE İye müsteşarı Cavagmeri, Halya- bali hazirda modern bir donan- deep sahip olduğunu, herhangi di- », Püyük bir deniz devletinin do- e ile mukayese edilmekten Ka- e bulunmadığını beyan tir, ari bu donanmanın yeni cüzü- Ün, <A mütemadiyen zenginleşece- he, , öylemiştir. Bahri programın ve Piri 30.400 ton hacminde 12 kru- iagirün ve 16 büyük tahtelbahirin inu derpiş eden kısmı ikmal & “mek üzeredir. Csvagnari, Italyan sahillerinin mü- pg sandaki ehemmiyeti tebarüz et- ti, ten sonra, netice olarak, Talya- bahri noktal nazardan tamamile a O olduğunu ve hattâ uzun bile ol türlü harbe devam edebilece- Söylemiştir. ag, a bütçesinin müzakeresi esna-. ya da müsteşar General Valle, 1 an havacılığının Habeşistan ve Hiygy3 muharebeleri sayesinde daha ade kuyyetlenmiş olduğunu söy- iştir, kalay iear, Italyada tayyare fabri- Ve İnşaatına devam edildiğini ilâ- Hani ve Ispanya harbinin hava türig, rdimanlarınm tesirinin her ba tahminin fevkinde olduğunu #ttiğini tebarüz ettirmiştir. Londra, (Economist gazetesi) “Türkiye ile Mihver” ser- levhası ile yazdığı bir yazıda Türkiye - Almanya ticaretinden bahsederek iki taraf arasındaki muamelenin dünya fiyatlarile pek alâkalı olmadığını, bu yüzden diğer devletlerin Almanya ile rekabet edemediklerini anlattıktan sonra yazısına şu şekil- devam ediyor: “Almanya, Türk mallarını dünya piyasasından yüzde altmış nishetinde yüksek fiyatla alıyor ve kendi mallarını yüzde otuz nisbetinde yüksek fiyatla satıyor. Bu vaziyet Türkiye için bir dereceye kadar kazançlı ve Almanya için zararlı görünmektedir. Fakat Türkiyeyi Alman ticaretine bağlayan âmil, bu kazanç değildir. Türkiye iç piya- sasında fiyatlar derecesinde hariçte başka müşteriler bulama- maktadır. Türkiye hükümeti de geniş ölçüde fiyat deflâsyonu ile karşılaşmak istemiyor. 1938 rakamlarına göre vaziyet şu merkezdedir: Almanya, Avusturya ve Çekosloyakyanın | Türkiyeden satın aldıkları malların ye- (o Türk lirası kömu: 68,000,000 Bunların dünya piyssam fiatile değeri 43,000,000 Almanyanın verdiği fazlahk: Türkiyenin Almanyadan aldığı bedeli: Bu Alman mallarının dünya piyasası #- atile değeri: Türklerin verdikleri fark; Türkiyenin Jehindöki fari Demek Almanların Türk BirIngiliz GazetesilngiltereninTürkiyeden Fazla Mubayaatta Bulunmakta Acele Etmesini Tavsiye Ediyor 26,000,000 71,000,000 59,000,000 18,000,000 8000000 - Alman ticaretine yaptığı yar- dum sekiz milyon Türk ilrası tutmaktadır. Türk « Alman ticaretinde son günlerde görülen fazlalık, Almanyanın genişlemesi yüzündendir. (1938) e ait rakamlar şöyledir: Türkiyeden Almanya yüzde 47 Avusturya 0 Çekoslovakya Bütün bu rakamlardan nun siyasi neticelerinin 1,500, bertaraf edilece İngilterenin Türkiyeden fazla ve bu da süratle yapılmalıdır. ihracat Türkiyeye ithelât pa 9 39 z Alman iktısadi nüfuzunun ve bu- 000 İngiliz lirası o mukabilinde anlaşulyor. Fakat teşkilâta ihtiyaç vardır. mübayaalar yapması zaruridir, Polonya Köylülerinin Kararları Şunking, 30 (A. A.) — Kiangsu - nun şimalinden gelen haberlere gö- re, Yangise mansabında bir askeri li- man olan: Hsinkiang Japon gârnizo - »v. bir İnsiliz harn gemisini tevkif ederek araştırma yapmak istemiş ve İngilizler muvafakat etmedikleri - den Japonlar gemiye ateş açmışlar - dır. Bunun üzerine iki taraf arasında bir kaç saat süren bir topçu ateşi ok muştur. Merkez Hupep Japon ördüsuna mensup üç fırka Şoişlöde bir hafta mütemadiyen Çin kuvvetlerine ta - arruz etmiş ve nihayet bu — taarruz kırılmıştır. Dün akşam Japon kuvayı külliyesi Hankovun şarkına doğru ri- cate başlamıştır. Vatan Müdafaasında | Köylüler Ön Safta Gideceklerini Bildirdiler Varşova, 30 (A. A.) — Memleke- tin her tarafında (yapılmakta olan İkâylü partisi şenliklerinde aşağıdaki karar sureti almıştır: “Memleketin tabii sahipleri olan köylüler, şimdiki hükümetin siste - mine karşı olan bütün ihtirazlarına rağmen, devletin müdafaasında diğer partilerle mütessnittir. Bu müdafaa, Japon ve İngiliz Harp Gemileri Çarpıştılar Çin kuvvetleri Şoişilen şehrini zaptetmişler ve mühim (miktarda harp levazımı ele geçirmişlerdir. Çin kıtaatı, Şantungun merkezi olan Tsinana dün aksam girmiş sehir deki düşman mühimmat miştir, Çin kıtaatına teslim olan Japon binbaşısı Hakayama buraya gelmiş - tir. Yaptığı beyanatta Tapon ordusu- nun telefatı katiyen gizli tuttuğunu söylemiş ve kendi firkasının üç defa mevcudunu yenilemiş olduğunu ve şimdi tekrar 200 mevcudu kaldığını bildirmiştir. geçici her türlü hükümet sistemle - rinden daha mühimdir, daha devam- Ildır. Harbin birdenbire | patlaması #btimallerinin mevcut olduğu, Hit - lerin Polonyadan cüretkâr talepler - de bulunduğu bugünkü çok çirkin vaziyette köylüler Polonyanın hudut ve menfaatlerini o müdafaa için ön safta yürümeğe hazır olduklarını be- yan ederler.,, pala maraz ŞEYİ İLA Prens Paul'ün Londra ve Berlin Seyahatleri Belgrat 30 (A. A.) — Nalp Prens Pol ile Prenses Olga, (yanlarında! Markoviç olduğu halde, resmi ziya » ret maksadiyle bu akşam Berline hs- reket etmişlerdir. Kudüs, 30 (A.A.) — Pent - Kot yortusu esnasında pazartesi çünü tethiş maksadile yapılan iki suikast, > defa Yahudilere isnat edilmekte- ir, İlk tahkikat neticesine göre Yafa civarında beş kişinin ölümü ve beş Kişinin de yaralanmasile neticelenen Kıtalin mürettipleri bir taksi ile va- ka mahalline gelmişlerdir. Takriben 20 kişiden mürekkep olan bu çetenin efradı Avrupahlar gibi giyinmiş idi- ler ve Tbranice konuşmakta idiler. Kudüste “Rex,, sinemasındaki sui- kastle yaralananların adedi 21 kişi- dir. Bunlardan dördünün yaraları a- . Londra, 30 (A.A) — Salâhiyettar mahfillerde bildirildiğine göre, Yu- goslavya Prensi Paul, Ingiliz ider lerile görüşmek üzere haziran ortala- rına doğru Londraysi gelecektir. Filistinde Yeni Hâdis anan eler Naşashibi Partisi Erkânından Birini de Öldürdüler far, onunun yaraları nisbeten hafif ve yedisinin yaraları daha hafiftir. Yaralananların arasında bir İngiliz askeri, iki Yahudi ve 18 Arap vardır. Diğer cihetten tekrar Isyan hare- ketinin şefleri tarafından gönderilen ajanların gerek Samöri'de gerekse ce- nup muntakalarında bu maksatla 1500 yerli topladıkları haber veril - mektedir. Buna mukabil mutedil Naşashibi partisi halkı sükünete ve bir anlaş- ma siyaseti takip etmiye davetten geri durmamakta ise de bugün bu partinin erkânından biri katlolunmuş tür. ç Berlin ve Roma, Japonyaya askeri ittifaka girmesi için iltimatom mahiyetinde bir nota vermişlerdir, Bu notada, Japonyanın bir an evvel ittifaka dahil olması istenmekte, aksi takdirde, Berlin - Roma mihverinin de kendilerine yardım etmiyeceği bildirilmektedir. * İngiltere, Ağustosta bütün kara kuvvetlerinin işti: rakile büyük bir manevra yapmıya karar vermiş- tir. Bu manevralar bir nevi seferberlik tecrübesi mahiyetinde olacaktır. Manevralarda Sovyet Baş- kumandanı Voroşilof da hazır bulunacaktır. * Geçen gün İngiliz Harielye Nazırı, Londra Türk Se- faretinde Balkan ve Yakın Şark sefirlerinin bulundu- ğu bir çayda hazır bulunmus, ve bu vesile İle bütün Yakm Şark ve Balkan diplomatlarile temas etmiştir. şudur: Ufaktefek Almanya ile İtalya İtalyanın Fravsa hu le devam edecektir. kına dahil olacağı edecektir. depolarını attıktan ve bir çok Japon subaylarını öldürdükten sonra geceleyin çekil - man zabitleri gönderil Çek Generali İsyandan Bahsediyor Bin Çek Askeri Polonyadan İngiltereye Geçecek yanatım neşretmektedir. General, Express Porannıy gazete ki: ettim. torluk ordusile mukayese edilemi- yedeğini iddia etmiştir. Prehala, Polonyada memleketi içi çalışacağını ve vatanının istikbali den emin bulunduğunu söylemiştir zyn'den bildirdiğine göre son on beş İ gün zarfında bin kadar Polonyaya geçmiştir. Bunlardan büyük bir kısmı doğ- rudan doğruya İngiltereye | giderek tayyare pilotu yazılacaklardır. Çek askeri hâdiseler çıkarabilir. iniz, bir harp çıkmasına sebep olmayınız arasında askeri mübadeleler ya- pılmasma başlanmıştır. Bu hafta 20 İtalyan zabiti Al- manyanın Zişirid hattına gidecektir. Buna mukabil dudundaki tahkimat sahasına Al- lecektir, Bu mübadele bu suret- * İspanyanın yakında Berlin - Roma askeri ittifa- söylenmektedir. Bu takdirde üç memleket ordusu bir kumanda altında hareket Varşova, 30 (A.A.) — Matbuat ge- çen cumartesi günü Polonya toprak- larına geçen General Prchala'nın be- İsine beyanatta bulunarak demiştir — Dahili isyanın tesiri altında va- tanımdan ayrılarak Polonyaya iltica General, Bohemya ve Moravyada Almanların idare ettikleri fesat ha- reketlerinden bahsettikten sonra 180 bin Çek amelesinin halihazırda Ak manyada çalıştığını söylemiştir. A man ordusundan bahseden general, bu ordunun kıymetinin eski impara- Express Poranny gözetesinin Cies- Yazan: B. FELEK fak belki zariftir, ya sanat e « seri, ya zekâ eseri olmak Şaf- tiyle, Küçük, adı üstünde (küçüktür. Daha küçülünce göze görünmez 0 » lur. Zaten işe yarar, hayrı dokunur bir şey olsa gözden kaçmazdı. Eskiden ahlâk kitaplarında düşe- ne, zayıfa, kendini müdafaa vaziye- dinde olmayana saldırmayı keş gö - rürler, mezmum sayarlardı. Bilmiyorum, yeni basılan ahlâk ki- taplarında zebünküşlüğü yeriyorlar mı? Öyüyorlar mı? Bana sorarsanız, suçluya, eli dili bağlı olana, hastaya, davası his mahkemelerinde görlllen- lere hücum etmek makul bir şey değildir; tosunluk değildir. Dünya ahlâkıyatı, muaşeret âdas bı, spor gibi medeni mücadeleler âle- mi bunu hep böyle olduğundan bir - birinin dengi olmıyanlar, döğüş, mü- nakaşa, mücadele şartları az çok bire birine yaklaşımıyanlar yekdiğeriyle kapışmazlar, Bu böyledir. Bizim de ananeleri- miz, ata âdabı hep böyle gelmiş böy- le gider. Yâni böyle ( gitmelidir. Amma maalesef bazan bunun dışma çıktığı. mız, fırsatı ganimet bilip zayıf vazi- yete düşmüş olan dostumuza, mes - Vektaşımıza hattâ hatta velinimeti » mize saldırdığımız vardır. Bu manzara güzel değildir. Çir « kin de değil, iğrençtir. Zânltan, hal en, düşkünlük- ten istifade eden mahlüklar yok de- dildir. Bunların en mühim, en bariz misali mikroplardır. Tababet iddia ediyor ki ekseri hastalıkların mik - ropları dalmi olarak vücudumuzda vardır. Bunlar, vücudun zayıf düş - mesini bekliyor ve o zaman başlarını kaldırıp hiyanetlerini ifa ediyorlar, Mütehassıslar, veremin çocuk - lukta alınır bir mikrop olduğunu söy lemekte müttefiktirler, Sıtma da böy le değil midir? Sağlamken hiç başını kaldırmayan bu sinsi hastalık vücut zayıf düşünce misafiri olduğu adamı yere vurur, tltretmeğe başlar. Bundan Iki sene kadar evvel İs - tanbulun başlıca memurlarından bi- risi bir arkadaşa gayri kanuni bir müsmele yapmıştı. O arkadaş o za « man bu memurun e o muamelesine mukabele edemediydi, Zamanla bü memur, hem de men- küp şekilde buradan ayrıldı. Yüre - ğinde bir büyük yara teşkil eden bu kanunsuz muameleyi o memur, a - normal kudretini kaybedince arka - daşım ortaya dökemedi. Zebünküş olmamak ve sıtmâ mik- robuna benzememek için. / Tüfek ilk icat edildiği zaman Kö- roğlu merhum: — Delikli demir çıkalı kabadayı- lik bitti, Demiş, O zamandanberi insanların bir - birini kötülemek, kötülük etmek için t ettiği vasıtalar ve usuller yanın. tüfek yelpaze kadar masum ka - Hüner bu vasrtalardan İstifade edip hemcinsini yere vurmakta de - Zildir. Çünkü bu hüner Âdem oğlu- nun ilk kanlı, elemli ve lekeli hüne- ridir, 4 Marifet bir düşenin o yardımına koşmak, bir zayıfı müdafan etmek ve lâzım gelirse bir haksıza karşı key - maktır; mikrop huyunu örnek almak İ değildir. KISA HABERLER | .....i Lendra — Cite'de kâin bir mobilye ma- yük bir yangın çıkmıştır. Ateş, süratle etrafa sirsyet ederek civar daki bir matbaayı yakmıştır. © Liverpool — Bir sinemada öz yas #ertci gözler neşreden bir borda petla- badan müteessir olan takri- sisneye kaldırıln ağır yara riyetçi Irlanda ordumu tas rsfından tertip olunduğu zannedilmek- tedir, e Jar M bundan bö; eüz'ünü tesi © Londrs — Yugoninv Tiraret ve Pn- düstei Nazırı Tomiç, buruya metmistir. © Extrahiadet gazetesi, Almanya-Da- rimarka ademi tecavüz paktının yarın Berlinde imza edileceğini bildirmekle | &ir.