1 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

— — —.— Tefrika No. 91 Ihsan Bey Esat Beye Açılıyor Vahdettin İle Feridin Memleket Aleyhine Çevirmek İstedikleri Bütün Entrikaları Esat Beye İfşa Etmişti | ün Bey, gerçi Damat Fe- ritle, Şahsi menfaati icabı pek yakından İM ve münase- be bakam kat entrika ve ihanetlerine İştirai etmiyordu. O- Dun bu gibi teşebbüg ve ki Ve hareket- lerine nefretle bakıyordu. Hele son Mh ri, Ve milletin namına çok “SMİYane bi. İuyor, menine kadir olamadığı ;. çin büyük bir azap ve wstrap için. de kıvranıyordu. Damat Feridin yaptığı bu teklifi kabulde biç e tereddüt göstermemişti. Çünkü dö- şüncelerini tatbike bu suretle Şö- zel bir yasıta ve zemin bulmuş ö- Juyordu. Bu sebeple teklif olunan bü vazifeyi büyük bir memnuni- yetle kâbul etmiş ve hemen o gün Esat Beyi ziyarete gitmişti. Miralay Esat Bey, bir çok kimse- lerin Damat Feridin pek yakmdan bir adamı ve hattâ mahremi esrarı bilip tanıdığı Ihsan Beyin, bu ansı- zın ve sebepsiz ziyaretinden ves. veseye düşmüştü. Fakat yaratılışın- daki nezaketi muktazası misafirini İyi kabul etmiş, güler yöz göster- mişti, Biraz dereden, tepeden bah- settikten sonra, İhsan Bey, mev. zua girmiş, Damat Feridin kendi- sine vermiş olduğu gizli vazifeyi bütün esbap ve teferruatile bera- ber hikâyeye girişmişti. Bilhassa Anadoluda Vahdettin le Damat Feridin çevirtmek teşebbüsünde bulundukları entrikalar üzerinde fazlaca durmuş ve bu enirikaları bütün teferruatı ve entrikacıların tasayvuratı ile beraber, olduğu gi- bi meydana koymuştü ve sözlerini bitirirken: — Size bu gizli hakikatleri ifşa. 'ykedan. snikles- a uzun uzadıya söz söyliyecek de- , Bilim Beyefendi, demişti. Bilhassa Damat Feride olan ve bir çok ze- Vat ve mahafilce fena bir telâkki. Ye uğrıyan mensubiyetimin dere- Besini, esbap ve âvamilinin şimdi- İik izahını ve hakikat halin ifha- mini da lüzumsuz addediyorum. Namus ve hüsnü niyetimi, va- tan ve memleket hakkındaki mus habbet ve merbutiyetimi, zatiâli. nize, efsl ve harekâtımın ve bil. hassa bundan sonra vâki olacak ih. baratının doğruluğu ispat ede- tektir. o Bugün, milletin men. İaatinden başka bir maksat ve ga. yeye mâtuf olmıyan şu hareket ve ihbaratımın aramizda gizli kalma. $ını ricaya hiç te lüzum görmüyo. Tum, Çünkü, namus ve şerefiniz. den, hüsnü niyetinizden eminim. Nazari dikkati celbetmemek ve devamı tabii olan münasebetimiz hakkında, bilhassa alâkadarları Şüphe ve tereddüde düşürmemek i- Gin ,sizi sık sik ziyaret etmiyece. ğim. Aldığım haberleri size mek. tüpla, muntazaman bildireceğim. Yalnız sizden ricam Şu olacaktır. Muvakkat bir zaman için şahsiye. time değilse bile vâki olacak ma. Tüzatıma itimat buyurularak ve. Teceğim haberlerin ihmal edilme. den alâkadarlara, mümkün “olan süratle arzedilmesi- | iy bey, herkes gibi Damat Feridin hususi bir müşaviri, bir entrika âleti olarak giyaben ta. nıdığı muhatabının, bu Sözleri karşısında şaşırmış ve kızarmıştı, ın beyi, nazarlarinın bütün keş. kinliği ile tetkik ediyor, göstermek istediği samimiyet ve hüsnü niyeti âdeta tahlile uğraşıyordu. Bu mü. Tâcaatte o, fena bir fikir ve tas. mim bulamıyordu. Çünkü, adamcağız sözlerini pek Candan söylüyor, hele yapılması lan hiyanetleri, hakiki bir içdenlik ile anlatıyordu. İnli. See sızlamyor ve Sırpımıyordu. © Bsat bey, muhatabında bir sui maksat ve fikir olmadığı kanaati. - Dİ hasıl etmekle beraber, ihtiyatlı hani daha muvafık bulmuştu. Kendisinin, müdürü, bulunduğu mektebin umur ve am en ri bir işle meşgul olmadığını söyle- mişti. Sadrâzam paşaya, hakkında yapılan. ihbarların topyekün bir isnattar ibaret olduğunu iddia et- mişti. Bununla beraber, muhatabi- nin, hakkında beslediği teveccüh ve muhabbete ve bilhassa vukuu hali ihbar ve irşat suretile göstere diği insaniyete müteşekkir kaldığı- ni beyan ettikten sonra da: — Beyan buyurulan şeyler cid- den çok mühim, beyefendi, demiş. “tü Herne kadar bu gibi siyssi me. selelerle iştigale vazife ve seciyem müsait değilse de, bir ssker olmak, vatan ve millet işlerinde pek ziya. de hassas bulunmak itibarile zati. ilinize delâleti de milli bir vazife sölcderim. Arzu buyurulur ise, erkimiharbiya reisi paşa hazretferi ile arin2da bir temas ve muarefe husulürü temin edebilirim. Bu se. kil daha vüvafik değil mi efen. dim?., Ihsan bey, #lâşli bir hareketle: — Hayır hayt, Esat beyefendi. demişti. Bendeniı vu teması, şah. sımdan daha ziyade TİS paşa haz. retleri ve dolayısile gilletin selâ. meti üzerinde daha çok tehlikeli bulurum. Benimle, refs pe& haz. retleri arasında bir temas vemua, refe husülü için vaat buyunüğu, nuz Jutüf ve delâletinizin, az ir zainan İçin, vuku bulacak maruza tımin Kendilerine arzı suretile te. cellisi ricasında bulunacağım. Esat bey tatlı tatlı gülmüş ve: — Bahsolunan tehlike demişti, hendenizle devamı temasınız ha- linde varid olmaz mı acaba?.. — Hayır Esat bey. Çünkü, bu. Hastalıktan Koruyan Gineş Eski zamanla, yeni zaman ara. sında büyük farklardan biri de, güneşten istilade etmek tarzıdır. Eski zamanda “Günesin girmedi. ği yerden hekim çıkmaz, derler ve evlerine güneş ışıklarını sok. mağa ealışirlardı. Yeni zaman, gü- neşten istifade daha iyi bir yol buldu, İnsanları, evlerinde ka- hp güneş * ışıklarının. gelmesini etekleri yerde, açık havada çırçıplak olarak. karşısın. da yatmak usulünü icat etti. Vâkıâ, güneş karşısında yat. mak usulü pek, ye eski zaman. larda da vardı. Fakat bu faydalı usul o Kadar uzun asırlarca unu. tulmuştu ki, şimdi yapılan ve git. tikçe yayılan güneş banyosu usu- line yeni zamanın icadı demek 'anlış sayılamaz. ” Güneş banyosunun insanlara bir cok hastalıklarda deva olmaktan önce faydası bilhassa çocukları hasta olmaktan korumaktır. Veremli anneden, veremli haba- dan doğmuş çocukları o hastalığa tutulmaktan o kurtarmak icin bu zamanda en iyi çare cocuğa güneş banyosu yaptırmaktır. türlü çocukları daha önce veremli annenin yahut babanın yanımdan ayırmak, pe yapılacaksa hastalık. sız, temiz hir yerde yapmak lü. sımdır. Demek ki, veremli ailenin Uğuna güneş banyosu yaptır. Sk; bu e sığamıyacak kadar Onun icin ve babasından hiç bir hastalığa ietiladı olmıyan, bununla beraber cihiz, zayıf, büyüyemiyen cocuk. ların güneş banyosundan edecek. leri istifadeyi söyliveceğim. O cocukları da bilirsiniz ve sık sik görürsünüz. Yasına vöre, boyu ivi. hattâ uzunen. Meselâ beş ya. sında olduğu halde, bovu bir met. reye nek yakın; Fakat ağırlığı pek ar. Ancak 14 kilo geliyor, göğsiinün genixliğini — ölcerseniz, pek dar, âncak 50 santimetre bu. Türsunuz. Bu cocuğu hasta denilemez, fa. kat “da di Hastalıkla, see ia Ea Belki daha gün, efal ve efkârınızı tetkik Damat Feridin verdiği: bir vazife ve salâhiyeti haiz bulunuyorum. Binaenaleyh bu salâhiyetim bugün için bir tehlikeyi değü, bilâkis müştereken girişeceğimiz vatani hizmeti tehlikesizce its edebilme. mizi temin itibarile menfaati mu. cip olacaktır elbette. Görüşme, bu mevzu üzerinde bir hayli devam etmiş ve İhsan beyin, ara sira Esat beyi haber vereceği şey tupla bildirmesi karariyle netice. lenmişti. İhsan bey, gerçekten bü. yük bir sevinç ve kalp huzuru ile Esat beyden ayrılmış, doğruca Da- mat Feride koşmuştu. Esat bey de © esnada bir ötemebil ile ve son süratle Harbiye Nezaretine gidi. yordu. Hayır, gidiyor değil, uçu- yordu. * zmirdeki kuvvetler mütema- diyen tezyit ediliyor, işgal devam ediyordu. 1335 yılı mayı. #ıhın on altıncı günü Urla, Seferi. hisar, Çeşme de işgal edilmişti. Urlanın işgali günü, kasaba muh. telif yerlerden gelen Rum çetele. rinin kesik bir tecavüzüne de uğra. İş, mıştı. Hiç şüphesiz ki halk insaf. * sızen doğranacaktı, Fakat, kasaba. da bulunan askeri bir kıtamız mu. kavemet göstermiş, hattâ çeteleri Ticate mecbur bile etmişti. Fakat, w yazık ki, osırda birtorpito ile Ben ağır makineli tüfeklerle kuv- vetndirilmiş bir piyade bölüğü kasli yi sarmış, Rumlar diledik- Ki Ül harekette serbest kalmış. doğmadan annesi a reme değil — grip yeksiz bir hastalığa tay,” hut sonradan, her hang & İŞ, — ve. kı bir hastalığı yoksa da; cılız ması ona her türlü hastalığa ke layea tutulmak için istidat veri yor. Bu hastalık istidadının önü. ne geçmek için çocuğu beslemeği ne kadar çalışsanız, fayda vermi, yor, zaten çocuğun iştahı da yok ki... O çocuğa günes hanvosu yaptı. rımz. Kışa bir zaman içinde iştahı gelir, verdiğinizden ziyade yemek ister, Kilosu artar, göğsü genişler, Daha ferah ve daha derin nefes alır, Adaleleri. bilhassa karnının ve belinin adaleleri kuvvetlenir. Çünkü çocuğu büyüten, kuvvet » lendiren, hormonları işletecek de. va güneş ışıklarıdır. Zayıf cocuğu güneş banyosu her ıptırılabilir. Evin sinde bile, Fakat deniz kenai i üzerinde, deniz banvosivle ikte yantırılırsa, elbette daha Cocuk iki banyodan da istifade eder. İlk günü beş dakikarlan haşla. yın, her gün beser dakika arttıra- rak, rim saate, bir saate kadar çıkarmak... Çocuğu — modaya u- yan bayanlar gibi — sırtüstü kum. lar üzerine yalırmağa da lüzum yoktur. Kumlar üzerinde — başın. da genis bir hasır sapka, vücu. dünde beyaz bezden kısacık bir pantalon — sıçrar, ovnar, kosar, ayaklarında da tabii bir sandal. Bu piineş banyosundan sonra, bir de deniz banyosu. Ondan son. ra tekrar güneş, fakat kısa bir müddet... Plâjda olmayıp ta, deniz. ei uzak (bulunursanız, güneş yosundan sonra çocuğu dereye, havuza sokarsınız. dan sonra soğuk su ile yıkarsınız. a Evin bahçesinde olursa,güneş banyosun. ya iltihak edeceği kestirilemez. Bun. dan manda dern silâhl askere malik olduğu iddia edilir, — Hava dan Almanyanın üstün olduğunu söylerler. Son el. de yanın 4,000 birinci saffıharp tay- yaresi 4,000 ihtiyat tayyaresi, ve| 2,500 ikinci” saffıharp o tayyaresi| vardır. Binaenaleyh totaliter devletler bugün, meden bir harp açarsa, netice şüp- helidir. sulh cephesi, Sovyet Rusyayı arala. rma almadıkça, maz, Lloyd George daha geçen gün gazetemizde dört sene Cihan Harbinde dünyanın mukadderatını idare eden bir adam sıfatiyle bu fikirde olduğunu açıktan açığa söylüyor, ve Sövyet müzake. relerinin bir an evvel bitirilmesini istiyordu. : İngilterenin eski Hariciye Nazırı Eden, şimdiki Hariciye Nazırı Lord Halifaks ta bu fikirdedir. İngiltere. » İde efkârı umumiye de t gelmiştir, Hulâsa gerek diplomatlar, gerek askerler, müstakbel bir harbin önü. ne geçmek, ulh için Sovyet Rusya ie hir ittifak ak. tinin zaruri olduğunda tirler, o yor? Neye bir türlü anlaşamıyorlar? Ortada ihtilâf mevzuu olarak gös. terilen mokta, Baltık devletlerinin bütünlüklerini garanti meselesidir. Sovyetler, demokrasilerle ittifaka girmekle nasıl Belçika, Hollanda ve İsviçrenin istiklâlini garanti ediyor. larsa, demokrasilerin de Baltık dev. letlerinin bütünlüğünü garanti et. mesinde ısrar ediyor. Çünkü Alman. yanın Baltık devletlerini Sovyet top. raklarını işgal için bir atlama tahta. sı olarak kullanacağına kanidir. Bu devletlerin hudutlarını garanti ede. rek Almanyanın bu plânını bozmak ve tecavüz mamak istiyorlar. Fakat Baltık dev. letleri böyle bir garantinin Alman.| yaya bir istilâ vesilesi vereceğinden! korkuyor, İlân ederek böyle bir garantiye ta. raftar olmadıklarını söylüyorlar. İn. giltere hükümeti de garanti istemi. Yen bir memleketi zorla garanti et. Menin mânasız olduğunu söylüyor. Sing di Müzakereler Böyle 209 fırka asker çıkarabi kat bir harp vukuunda Yugoslav. Pat bizce bu, işin dış kısmıdır. 3 zinde Belçikanın bitaraf. bir Rusy olarakılnı yecektii ÇÜNkiğ Rusyayaitek Sovyetlerle Uzarsa! (Başı 1 inelde) rler, Fa- ile Bulgaristanın hangi tarafa Almanyanın en mo la mücehhez İyi bir mi kuvvetleri bakımın. itün devletlere | edilen rakamlara göre Alman di ir. Sovyet Rusya iltihak et. © gilterenin en salâhiyettar dip- Jomatlarının kanaatine göre tecavüzü durdura. çıkan bir yazısında, bu kanaate tecavüzü durdurmak, cephesini © kuvvetlendirmek müttefik. | 9 halde İngiliz — Sovyet müza. kereleri niçin uzayıp duru. için boş bir saha birak. ve bitaraf kalacaklarını ie müzakerelerin uzayıp gitme. zâhiren sebep olun hâdise bu. İn&iltere de bilir ki Almanya | etmemiştir. Bu defa da v Püğlarsa Baltık devletlerini birsatlama — tahtası ta tereddüt etmi. Polonyayı yararak ür, İngiliBasYekay, yetlerle Vatma temin e(kÜr Ruslarla niak“reyi 4, müzakereyesevk olarak kullgnak Baz, Moskovada müker* dey, ken ikide hir "mADYay, hedefi Sov. » 'apmadan sulhü davet etmesi de BW bir gı dir. Nitekim iki güsvvel ve a nota ile Almanyaya'r defa tir, Bizce müzakerelerinuzaması, | liz; Başvekili, totaliter detlerle sulh yoluyla ve müzakere tiyle anlaşma © ümitlerini kesmikcele Sovyetlerle ittifaka yanaşıin- caktır. “İBu taliter devletlerin ümidini ve retini arttırmaktadır. Sovyet Ri yasız bir sulh cenhesinin zavıf oldu. Wi? lanan bir yapılacak a A di N i .. , — d 9 Bugün Yapılacak Ol iğ © .. , MN Merasimin Bugün Türk sularında Türk bay» rağının hâkim olmasını Kabotaj bayramını kutluyoruz Bu üdisenin büyükli bilmek için cümhuriyet devrine şfe- lineiye kadar memleketimizde milli bir deniz ticaretinin mevcut olmadı. ğını gözönünde 1535 te Kanuni Süleyman ile Frân- sız Kralı Fransuva İ. arasında İmza- lere Türk sularında vapur İş hakkını vermişti. Bunun neticesi de. niz ticareti işlerinin tamamen yaban- ct ellere geçmesi olmuştur. Kabotaj hakkını memlekete, cüm- huriyet idaresi temin etli, Ticaret filomuz çümhuriyet devri- ne 34902 net tonlük 38 gemi ile gir- di. Bunların büyük bir kısmı harap» | tı ve sahillerimizin ihtiyacını karşı- hıyacak gibi değildi. Fakat 926 sene- sinde kendi gemilerimiz, kendi ihti- yasımızı temin edecek hale geldi. 926 senesinin bir temmuzunda kabotaj hakkı büfül elimize geçti, 936 ya kadar milli ticaret muntazaman artarak 116745 net ton yani 197780 gayri safi tona yüksel- İK. Üç sene evvel Almanyaya ısmarla. han on geminin tutarı olan 36 bin ton da ilâve edilince tonaj miktarı 233780 tona baliğ olacaktır ki bu ge milerin dört tanesi halen limanımıza gelmiş bulunmakfadir. Bir tanesi de bugünlerde gelecektir. Son günlerde İngiltereye ısmarla- nan yeni gemilerimizle olarak memleketimize 35 yeni gemi gelmiş olacaktır. Bir. devlet şirketi olan Sosyete Şilebin Demir, Krom ve Bakır miktardan har Türk Jimanl, botaj hakkının istirdadından sonra ticaret filosu tonajının tezayüdü İle mütenasip olarak yükselmiştir. Ev- velleri Trabzon, İstanbul, İzmir ve Mersin gibi en mühim limanlarımız ecnebi şirketler elinde bulunuyordu. Biâhare devlet, bu şirketleri tesliye etti ve liman işletmelerini kendi uh. tesine aldı. En son olarık yabancı i- ki şirketin elipde bulunan İstinye doku ile Fenerler idaresi de devlet tarafından satın alınarak milli idare- ye geçmiş oldu. Deniz Ticaret işlerimizin bu kısa tekâmül seyri, Akdeniz ve Karade- Dize ve hattâ Okyanusun şark sahil- lerine Türk denizciliğinin yeniden diriltii. mesi yolunda sarfedilen gayret hak- kında bir fikir verebilir, yet idaresi 926 da kabotaj zaferini kazandığı zaman elinde aşağı yukarı hiçbir şey yoktu. Bugünkü mütevazi ve İskat mütemadiyen serpilmekte ve büyümekte olan mevcudun kty- meti, böyle BİF mukayese ile daha güzel anlaşılmış olar. Bayramın Programı Deniz bayramı bugün gündüz ve gece parlak surette kullanacaktır. Hazırlanan pfogram, öğleden sonra ve gece olmak üzere üç kısina ayrılmıştır, Taksimdeki Merasim Öğleden evveti Cümhuriyet Abidesine denizciler tarafın. dah çelenk konülscak ve sancak merasimi tır. Bu merasime hazırlık ve giriş şöyle olacaktır: Deniz komutanlığında bir bölük nun © için de) seker, başlarında Şehir Bandosu olduğu balde saat BAS te Kasızıpaşadan hareket edecek, Şişhane, Tepebsşi yolunu takiben Taksime varacal e. A — Yükşex Deniz Ticsret Mektebi ta- ©der-| ebesi ile Devlet Deniyliri ve Den bağa Umum Mİ rlükleri 0. ması ve onu sulmüzakay e | yiye ve Arl ye ile lerle göndereçekleri zabitan bat on büçukla Galatasaray İisesi behçe- sinde toplanmış bulunacaktır... i â i Alay saat 1040 ta Gelatasarıy Dsesin- konuşma imkân: ve?k İtemiz. | sen arağıdaki sıra üzerine hareket ve İr- tiklâ) caddesini twkiben ağır adımlarla Taksime gidecektir: Bando - Yüksek De- “Tesret Mektebi talebesi (önlerinde irmli bü asırlarca IF, Fakat müzakerelerin uzaması yasetinia © berlain'in sulh si. ede hâkim olan endi. ii € Deniz Bayramı Programı çelenkler) - Deniz Ticareti zabitari » ye, Denizyolları mürettebali, İrresi, Şirketihayriye, Armatörlerin rettebütn, önlerinde bayraklarla, & — Alay Galatasaray sesinden koyulunca limandaki bütün gemiler d çalacaklardır. Sant 11 de âbidede bayrak çekme Ye çelenk koyma töreni yapılacaktır. B çekilirken limandaki bütün gemiler ta rar birer buçuk dakika süren Yar dakikalık fasıla ile üç selâm düdüğü çi caklardır. Abtdeye, Vilâyek, C.H. P. tanbul Belediyesi, Deniz komutanlığı, ven telsliği, Denizyelisr, — Liman İ Umum Müdürlükleri ile Kaplan ve Ki İnistler Cemiyeti, Sirketihayriye ve diğ temin eden nü önlıya- bulundurmak kâği- mukavele, evvelâ yalnız Bundun sonra, Deniz Ticaret okulu bir talebe, Deniz Ticaret filosu n Kâptan ve Makinistler Cemiyetinden bi İ zat söylev verecekler, C, H. P, ke yurdumuza bugünü gösterenlere lerin minnet ve saygılarını bildirecek okunacaktır. Deniz Yarışlar. an mektebi önünde büyük deniz yarışları wlacaktır, Kısmı mahsusumuzda ya; mix gibi Relsicümhur İsmet İnönü de varona yatı He yarışlarda bulu: Davetliler, Şirketihayriya, Akay V İleri ile Deniz Ticpret mektebi bak 923 ten filomuz programı şu süretle tesbit Yarışların nev'i Tek çifte klâsik Tek çifte klâsik (Bayanlar) Dört tek klâsik Beş çifte mektep filkaları #kl. çifte İlâsik vi İki çifte klâsik (Bayanlar) 6 çifte köncabeğlar 7 çifte Mektep #likalari Deniz #kisi. şi Mübareze teknesi yarışları, Tahlisiye #likası yarışları ve gösterileri (Anadolu Rumeli) Su Üzerinde kayak Elbise ile yüzmek (Dz. Tc. Mektebi talebeleri) Yeğlıdirek (Mektep önünde saha o Yarış sahasına beş çıkış, beş mandrasi konulmuş ve hepsi yaştır, » Bir yara beşten fazla yarışçı İşt derse bu yarış iki kategoriye 53 birinciler arasında urılacaktır. Her tekni st samandıradan kalkarsa tekret © ral şamandıraya dönecektir. y Hakem Heyeti Behiç Cer, Deniz komutanı. per, Sat Salâhaftin Cihanoğlu, can, Riza Sueri, Sıtkı Eryar, gur, İzzettin Gezer, Rıfat Önder, Hakkı, Yakup “Timurdan dl hakem heyeti Söğütlü yatında b İ ve yarışları oradan isure edecektir Gece Yapılacak Merasim Gece merssimi: Gece bütün daniz mile Seatı tenvir olunacaktır. Bilhassa K lesi hususi tertibatla parlek DİR SU tenvir edilecektir. Donanmış seyyar di renkli fıs ber, son ük şilepleri de.bu tir. n fasliyeti de ka- hükmetmiş olen Cümhur öğleden - evvel, Aubasından atılacaktır. Sarayi sipişa havuzları da bu geceni renkli fiskiyelerini yükseltecekle iki vapuru 2130 da Köprüden hereketle uğrıyarak davetlileri sp Orta) tina geleceklerdir. Keza iki vapüru da 21'de Aynı imahalde deririiyeceklerd Bözt 21 de Ege vapurunda bir lecek ve geç vakte kadar cüktir. Meresime sayt 24 te lecek ve alaya iştirak eden ni dikleri yollardan avdet edece y'e Gidi Berlin, 30 (A.A) —. konomi Nazırı ve Raj d Saat on birde Taksim lari ve Devlet ve mürette- i bariz misalleridir. iyerek dünyayı bir inden korkulur. A