July 2, 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

en 2.1.9 BUGÜN Şarki Akdenizin Sulh Desteği Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ir kaç güm evvel © Yazdığımız bir yazıda Södabat paktını takviye edecek yeni bir birlik bir beraberlik cephesinin kurulması ile Şarki Akdenizde emniyet ve barışın kat kat sağlamlanacağını, dünyanın çok geniş bir sahasında, bütün dün. yaya örnek teşkil edecek bir şekil de barış ruhunun, barış zihniyeti nin, barış faaliyetinin ve barış inki. şaflarının hüküm. süreceğini anlat - müştak. Biz bu yeni beraberlik cephesinin Türkiye, Suriye, Filistin ve Misir - dan müteşekkil olması lâzım ge ni de izah ederek bunun için Suriye ine kavuşma. buhran ve cidal sahası olmaktan çıkarak © istikrarlı ve müstakil birer ülkö olmaları lâ - zam geldiğini de anlatmıştık. Esas itibariyle Suriye ve Filistin. de mandater olan İngiltere ile Fran. sanın hedefleri de bu iki ülkenin is. tiklâlini tanımak ve bu iki arap mil. letinin mukadderatını kendi elle. rine vermektir. Hâdiselerin bu işi çabuklaştır » mayı İcap ettirdiğini, o yabancıların burada hüküm sürmekte olan ıztı - rapları istismar ederek fitne ve fe - sat ocakları vücuda getirmeğe uğraş. tıklarını, hattâ muvaffak da olduk - larını kaydetmiştik. Neticede bu - günkü vaziyetin, bütün zâyıf nokta. larmı bertaraf etmeyi, bütün ayrılık ları ve anlaşamamazlıkları giderme. yi gerekleştirdiğini söylemiştik. Bu Yazımızı Avrupa matbuatına nakledenler nedense bizim ehemmi. yetle tebarliz ettirdiğimiz bir nokta. yı ihmal etmek istemişlerdir. Bu nokta, bizim Suriye ve Filis. tinin Fransa ve İngiliz mandasından çikarılarak istiklâllerine kavuşma - ları Mizumu üzerinde durmamızdır. Halbuki bazı ecnebi muhabirler bizim Suriye mandasının Türkiye » ye, Filistin mandasının da Mısıra ve. rilmesini intediğieierini"de bu şe. kilde malümat vermişler! Biz bu gazeteleri okuduğumuz za. man hayret ettik, Komsu milletlere istiklâl istemekle onları manda altı. na sokmak arasındaki fark o kadar büyük ki yabancı mühabirlerin bu tarafı kavrayamamalarını son dere- <e garip bulduk, Fakat sonunda işin bir tercüme hatasından ibaret olduğunu anladık. sa da, bunu anlayınca ve anlatıncıya kadar bizim masum yazımız yanlış şekliyle dünyi e nı dolaşmaştır. Bizim yapacağımız iş bu. yanlışı tashih etmek değil, kendi nok - İsi nazarımızda israr etmekten iba . rettir. Biz hiç kimseyi mandamız ulti , na almak İstemiyoruz. Çünkü hiz milletlerin hürriyet ve istiklâl iç de mukadderatına sahip olarak ya şamalarına taraflarız. Akdenizin şar. Bükreş, 1 (A.A) — Rador ajansı bildiriyor: Mebusan ve âyan meclisleri mü- messilleri, kral sarayına giderek kral Karola parlâmentonün açılış nutku” ns meclislerin cevuplarını takdim et- mişlerdir: Kral Karol, bu münasebetle me busan meclisi mümessiilerine hitaben demiştir ki “Asırlardan intikal eden emelleri- ne vermâk hususundaki gayretleri ve büyük fedakârlikları neticesinde, Romanya, bugünkü mevkline ermiş bulunuyor. Romanyanın vazifesi, C- dadından kalan bu mirası tam olarak muhafaza etmektir. Bizim, kendimi- ze alt olmıyan hiçbir şeyde gözümüz yoktur. Fakat, bize ait olanı muhü- faza ve müdalaaya da ayni derecede | azmetmiş bulunuyoruz. Ordunun takviyesi için yapılan te»! dakârlıklar malümdur. Milli müdafa-| anın takviyesini bundan pöyle de da- ha ziyade fazlalaştırmak mecburiye- tindeyiz. Orduyu en modern silâhlar- la teçhiz edeceğiz ve Momen hudut- | larını ve Rumen haklarını müdafaa icin bu ordudan kuvvetli bir kalkan vücude getireceğiz. Rumen askeri birleşmiş Romanyanın tabit ve mu. hik hudutlarım kanları ile çizen 58- leflerine daima lâyık kalacaktır.,, Kral, bundan sonra devlet bünye. sinde yapılan ıslahatı ve otoritenin yeniden tesisini hatırlatarak Avrupa- da yaptığı son seyahatte bu suretle Romanyanm nüfuzunun ne derece artmış olduğunu bizzat müşahade et- tiğini bildirmiş ve sözlerini şöyle bi. tirmiştir. “Bu nüfuz sayesinde, Romanya, harlei siyasetinin esasını teşkil eden sulh, şeref ve milli istiklâl prensiple- rini enerjik surette teyit eylemiş ve halen takipte bulunmuştur. Ayan azasına hitaben söylediği söz lerde de, kral ayni prensipleri bilâir- miş ve demiştir ki: “Biz, tabii ve muhik hudutlarımı. zı bulduk. Başkasının malında gözü- müz yoktur. Fakat kendi malımızı da bütün enerjimizle muhafazaya az- metmiş bulunuyoruz. Bu çinde, Romanya, sulhü v e arasında ekonomik münasebetlerin inkişafını temin edecek olan her üzerinde iş birliği yapm:ya hazırdır. Kral, âyan meclisi mümessillerine Sulh Cephesi Müzakereleri Basit l mea Esa » Tetkik Edilecek Moskova, 1 (Hususi) — Ingiltere ile Fransanın sefirleri ve Ingiliz fev- kalâde murahhâsı Mizter Strang, bu gün öğleye doğru Kremline giderek Ingiltere ve Fransanın son teklifleri- ni M. Mölotofa bildirmişlerdir. Anla- şıldığına göre Molotof, teklifleri Po. lit büroya izah edecek ve üç tarafın mümessilleri yarın da toplanarak Sovyet cevabını tetkik edeceklerdir. Bugünkü mülâkat iki saat devam rl miştir. Bonnet izahat verdi Paris, 1 (Hususi) — Nazırlar Mec lisirin bugünkü toplantısında Harici- ye Nazırı Bonnet, Rusya ile yapılan; müzakerelerin müsait ilerleyişinden | bahsetmiş ve Moskovaya son dela tevdi edilen proje hakkında malüâmat vermiştir. Bulgar Başvek Berline Gidiyor b muzda VETNİNİ ren Resmen Ziyaret Edecek Sofya, 1 (A.A) — Bulgar ajansı bildiriyor: Başvekil Köselvanof, 5 temmuzdan 7 temmuza kadar resmen Berlini zi- yaret edecektir. Başvekile bu ziyare- tinde, Hariciye genel sekreterliği va. zifesini gören siyasi işler dairesi rel. si Alfino, eliçilik başkâtibi Şişmanov ve hususi kalem direktörü Peev refa- kat edecektir. Ayrıca Başvekil ile be- raber Bulgar gazetecilerinden mürek kep bir grup ta Berline gitmektedir. Dee LAM General Gömelin İstihkâmları Teftiş Etti Paris, 1 (Hususi) — General Gâ- melin Nisten Korsikaya gitmiyerek Parise dönmüş ve Nis havâlisindeki istihkâmları teftiş etmiştir. tku Romanya ordusunun en yeni silâhlarla teçhiz edildiğini söyliyen Rumen Kralı Karol verdiği cevapta, nihayet milli müda- İfaanın ve hudutları içinde Romanya» pin emniyetinin takviyes! için yapı. lan gayretleri anlatmış ve sözünü şöy İle bitirmişti “Bu gayretler | takviyesine yardım etmektedir. , | Bulgaristanda Seylâp Tahribat Yaptı Sofya, 1 (A.A) — Bülgar ajansı. mın aldığı son haberlere göre, seylâp İelâketinin bilânçosu şudur: 37 ölü, 60 kadar kayıp, 250 ev ta. mamile yıkılmış, 450 ev oturulamı- yacak hale gelmiştir. Zirai mahsülât ciddi hasara uğramıştır. Büyük mik- tarda hayvan telefatı vardır, Maddi dır Kral bugün seylâba maruz kalen araxiyi gezmiş, felâket hakkında mu fassal malümat edinmiş ve felikete uğrıyan halka karşi derin bir alâka göstermiştir. Müstaceliyetle yardım fauliyeti organize edilmiştir. Dahili- ye Nazırı da felâket mıntakasında bu Munmaktadır. | Yüksek Ziraat Enstitüsünde Profesör hasar yekünu 100 milyon eva kadar. | Yarışlarında Kral, Dünkü Nutkunda Romen Hile İddiası Hudutlarının Mullafazısına Azmettiğini Söyledi liğini Bir Ata Yapılan Aşı İle Birincilik Elde Edilmiş Ankara, 1 (Tan Muhabirinden) — Ankarada her sene yapılmakta olan ilkbahar at yarışları geçen hafta s0- na ermiştir. Rivayete yöre, geçen haftaki Reislcümhur koşusunda bir hileye başvurularak 5500 liralik mü. Xâfat alınmış ve birinetlik elde edil miştir. Hâdisenin cereyan şekli şöyle an- latılmaktadır. Salih Temel adlı bir zatın Bataray sd hayvanına Kol isminde Alman bir jokey tarafından Do pino aşısı yapılmıştır. Hayvan bu suretle şuu- Tunu kaybederek yarışa iştirak etti. rilmiş ve birinciliği kazanmıştır. Bu şekilde aşı yapılarak yarışa iştirak e- den hayvanın o yarıştan başka bir yarışa daha iştirakine imkân görül. memektedir. Bu hal, daha sonra diğer hayvan sahiplerinden bazılarının nazarı di etini celbetmiş ası bayvanın saly Tevfiğe muayene ettirilmiş ve bu a- sının yapıldığı tesbit edilmiştir. Ya. İriş ıslah encümeni mesuller hakkın- da takibat yaptırmaktadır. Telefon Hattında İnkıta Birçok Semtlerin Telefonları İşlemiyor Dün saat 16.25 ten itibaren Ka - İya ile Beşiktaş ve civarının. telefon | muhaberatı inkıtas" uğramıştır. Telefon müdürlüğünden aldığı - miz malümata göre, bu inkıtsın se - bebi Ayaspaşa yolundaki 800 devre. li telefon irtibat kablosunun geçtiği borunun amele tarafından kırılması ve bu suretle içindeki kablodan 30 metrelik bir kısmın tahrip edilme - sidir, Telefon idaresi fen (o heyeti dün &cce sabaha kadar hattın tamiri işile meşgul olmüştur. er Türkkuşu Umum Müdürü Geldi Türkkuşu umum müdürü Şükrü, Istanbula gelmiştir. Türkkuşu ve Ha Kurumu teşkilât: ve muamelâtını teftiş etmektedir. ki havzasında yeni bir o beraberlik cephesi kurulmasına imkân verilirse şüphe yok ki sulh davası kazanır ve sulh cephesi kuvvetlenir. —— m Amerikada Bloom Projesi Kabul Edildi Vaşington, 1 (A.A.) — Dün akşam mebusan meclisi tarafından kabul e- dilmiş olan Bloom projesinia kati şekli şudur; isicümhur veya kongre, ecnebi miğetler arasında harp hali mevcut olduğuna hükmettikleri zaman bir! beyanname neşredilecektir. Bu beyânnamenin neşrini mütea- kıp hârp edevatı hariç olmak üzere muhariplere silâh ve cephane sali - ması, tasarruf senetleri bir ecnebi namına devredilmeden evvel her tür- lü eşya gönderilmesi, 90 günü tece” vüz etmiyen kısa vadeli adi ticari kre diler müstesna olmak üzere muha - riplere kredi açılması ve muharipler namına isne toplanması menedile cektir, — — Amerikada Gümüş Fiyatı Vaşington, 1 (A. A) — Maliye mezaretinden bildirildiğine göre, ec- vasıta taleplerini şu şekilde bi lesi müstacel değildir, Almany: konferansına iştirake hazırdır. reye yardım cüeçektir, * bu işçilerin memnuniyetini » teması temini lif edecektir. Baltık denizinde * lelerden doğmuştur. Ciano nebi gümüşünün alım fiyatı ons'u 38 cent olarak bırakılmıştır, 0. İngilterenin Almanyaya verdiği nota; “Danzig meselesi halledilmelidir. halledilirse Almanya Uzak Şark meselesinde İngilte- Doktor Goebels Almanyanın Fransa hududunda Zigtrid hattını dolaşarak tahkimat ile meşgul işçilere teşvik edici nutuklar söylemektedir. Çün- kü çetin mesai, ve uzun müddet evden uzak kalış Almanya Hariciye Nazırı Fon Ribbentrop Moskova ile alışmaktadır. Fon Ribbentrop Rusyaya, Baltık devletlerine müşterek garanti verilmesini tek- icin de bir muahede imzalanmasını istiyecektir, Massolini ile Kont Ciano'nun arası açumıştır. Son günlerde Mussolini damadı ile görüşmekten içtinap etmektedir. Aradaki ihtilâf harici mese. , Almanya, bil. ildir: Müstemleke mese- a beynelmilel bir sulh Eğer Danzig meselesi bozmuştur. statilkonun muhafazası Alman taraftarıdır, Mussolini ise Hitlerin İtalyayı harbe sürükleme. sinden korkmaktadır. Bu sebeple Kont Ciano- nun pek yakında çekileceği haber verilmektedir. yürüyecektir. kıâlarla da teeyyüt mürekkeptir.) İbnissuudun Berlinde * Alman askeri riçalinden birinin bir dostuna söylediği- ne göre Hitler Macaristanı Dünya efkâri umumiyesi Danzig meselesiyle oyulana- cak ve bundan bilistifade Alman orduları Macaristana Almanyanın Ağustos ortasına doğru mühim hâ- diseler için hazırlanmakta olduğu aşağıdaki vâ- 1 — Mühimmat fabrikalarında çalışan işçi ve as- kerlere Ağustos başına kadar tatil müsaadesi ve- rilmektedir. Fakat Ağustos ve Eylül aylarında tatil yapacakların müsaadeleri geri alınmıştır. V. bu aylar içinde kimseye müsaade verilmiyecektir. 2 — Usulen 12 hafta talimden sonra terhis edilen Erzast taburları bu defa terhis edilmiyeceklerdir. (Erzast taburlar, 35 yaşından yukarı efrattan 3 — Polonya hadudundaki sahada hasadı süratle toplamak üzere ayrıca 100 bin işçi gönderilmiştir. Iz i solini ile görüşmek üzere Romaya gitmiştir, işral etmek niyetindedir. » etmektedir: dıköy Erenköy, Kartal, Adalar, Be. İbek, Paşabahçe, Büyükdere, Tarab- 3 ELEK Nihayet Babıâli Caddesi de Ziftlendi Yazan: B. FELEK . pm bir âlemdi, hâlâ da öyle- dir Gazetecisinden sansö. rüne, hamalından sadrazamina ka « dar bütün yakın tarihin her sinif a- damının her çeşit karakterinin;' âli. minin, cahilinin; muhalifinin, muta. bıkının geçip göçtüğü bir 'sergiydi. İstanbulun merkezi hükümet vas. fim kaybetmesiyle sedirden © düşen Babiâli, karakterini kaybetmedi. Ge. lene ve gidene karşı yapılacak mua. meleleri unutmadı, ıcağınız yağmura çamura bakmadı, Islandı, kurudu. Fakat gününü gün etti, Uzatmıyalım. İşte, zamanına gö- re ziftlenen Babiâlinin © caddesinde tozdan topraktan geçilemezdi. Sada. ret alaylarının malları altında tozu « yan bu yokuşta taşçı eşekleri, kam. yon tekerlekleri ve Pakart lâstikleri ayni toru dumanı çıkardığı için fer - man okunamaz. olmuştu. Şükür ki; iki gündenberi Babıâ. li eaddesi de nasibini aldı. O da zift. lendi. Taze iken bu zift denilen şey gerçi karadır. Lâkin zamanla üstü bir toz tabukasiyle örtülünce karası kapanır, ziftlendiği belli olmaz. Ne tozur, ne çamur olur, Sittin sene ra. hat eder, Geç olsun da güç olmasın dedik. leri gibi Babiâli caddesi de © hayli geç riftlendi ama görüyorum kolay ziftlendi, Cadde ziftlenmesi başka (şeye benzemiyor. Apaçık ziftleniyor. Üs. tünden de silindir geçti mi, kaymak gibi oluyor. ——— Tedavüle Çıkarılan Banknotlar ğ Ankara, 1 (A-A.) — Türkiye Cüm- huriyet Merkez Bankasindan- (© Bankamızın 15 ikinciteşrin 937 ta. rihinden itibaren tedavüle ; başladığı yeni harfli banknotlardan çuk liralıklardan 7,310,000. Beş lira dan 28.165480, elli Jiralıklardan 31.573.100, yüz liralıklarden 30 mil yon 753.900, beşyüz liralıklı 3.550,00, bin liralıklardan 3-550. lira olmak üzere ceman, yüz kırk altı. milyon üç yüz seksen doksan lira tedavüle çıkarılmış ve zn. kabilinde eski harfli banknotlarden ayni miktar tedayülen kaldırılmış « tr. Eğ i pa On Paralıklar Çıkıyor Ankara, 1 (Tan Muhabirinden) — Maliye Vekâleti ufaklık para bulura- on paralık çıkarmıya karar vı - tr, On paralığın şekli tesbit i tir. Darphanede yakında basılacak» tır, ) ———— p sağ Menşe Şahadetnamelerini Göstermiyenler Ankara, | (A.A.) — Merkez Ban- kasına taahhütname vererek mâmla. rma gelen havaleyi tahsil etmiş ve fakat menşe şahadetnamelerinin mu. saddak (B) nüshasını taahhütnamede yazılı müddet içinde bankaya ibraz «dememiş olan alâkadar tüceerların bu husustaki müebir sebepleri y ik suretlerile birlikte en geç temmuz © 939 sonuna kadar Ticaret Vekâletine. tahriren müçacaatları lâzim geldiği tebliğ edilmektedir. g İzmirdeki Kasırganın Tahribatı Izmir, 1 (A.A.) — Dünkü nüfus zaylatına sebep olmamıştır Yalnız o esnada deniz komutanlığı ait bir kotra içinde bulunan ko» tenlik erbaşlarından Şamsi denize mak suretile canını zor kurtarabilmiş kotra da bilâhare kurtarılmıştır. K yıyakada Kenan adında bir genç te bir arkadaşının sandalını ni Hitlerle görüşen mümessili Mus- ya teşebbüs etmiş ve bu esnada sol / kolu çıktığından memleket hastas i De kakırdanaiıc —— Londradaki İnfi Faille a v dilâklarında methaldar olan dört 20 şer sene ağır hapse mahküm mişlerdir. sizin anla, | 1 temmuz 939 tarihine kadar: Ii bus. ; lıklardan 41.682.910.» On liralıklar. beşbin üç yüz nina sebebiyet vermemek için'bronz l i A 4