10 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ii tuğu £ Pinle, Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ovyet . Fin harbini sulhe bağ- buluyg ak için teşebbüsler vuku 'uyor. Bugün açıkça anlaşılan nek. Çi iki muhasım tarafın sulh şartla. na tesbit ile meşgul olduklarıdır. N nokta üzerinde anlaşıp anlaşamı. Taa yarın veya öbür gün ta. a edecektir. Sulh şartlarının yeni henüz meçhuldür. Fakat Şartlarının bunları tayine hiz. “yi muhakkaktır. N arasındaki ihtilâfın sulh ei ven için harbin başlamasın. vel de teşebbüs edilmiş, te. ee tekerrür etmiş olduğu halde har <tite vermemiş ve bu yüzden ia başlamıştı. Bugünlerde İngilte. n Finlandayı harbe sürüklediği Gü Yorsa da, iki taraf arasında lama, “Telerin yukun ve harbin baz. bir A1 Sırasında ortada buna benzer söz dolaşmıyordu. Ancak Finler bil ai gösterilen mukavemetin a müttefikler nezdinde derin az uyandırması ve bu sem. pa si Finlandaya yardım şeklinde etmesi üzeri ü , taya çıktı. üzerine, bu söz de or. Karar Finlaninde. Bs sözün değeri üzerinde dur. mağa lüzum yoktur. Çünkü Yialanda mukağderatma hâkimdi Yaş harbe devanıdan, yahut sulb k Pmaktan mencdecek harici bl Pe yoktur, Karar, Finlandada a, akat Finlandanın mukadderat Be larının mukadderatı sık! bağlıdır. Finlandanın komşulart Fin hatbinini feci bir âkıbete uğ. Taması, Finlandanın ortadan kalk. XE üzerine kendilerinin de tehlike. bir vaziyete düşmelerinden korku. Yorlar, KAYTAN TLEONLESYEN Komşular için vaziyet şudur: Ya Finlanda ile birlikte harbe iştirak e. erek onu kurlarmağa uğraşmak, Yahut Finlandanin mukadderatına lükayt kalarak i akmak, yeyahut sulh yoli. trastırınak... e Mesele yalnız Finilandanın komşu. kına ait olsaydı, ve Finlandanın omşuları serbest bulunsaydılar, bu *iyetlerden birini tercih ederlerdi, rg bunlar da serbest değil, bi. tazyik altında hareket etmek dadır. Manen Tazyikir. Tori yapanların en mühimmi Amanyadır. Almanya, Finlan. da kasbinin süratle nihayet bulma. Tiğ aerafdardır. Çünkü Sovyet Bir. izan yaptığı anlaşmadan © zaman Ba derecede istifadeyi ummuştur. id izden Finlandaya yardım etme. tazıy Pelli başlı yolu olan İsveçi vik Sayar ve pu yardımın kesil tiyor, İsveç do Almanya içlatından bir tehlikeye uğramamak tazyika boyun eğiyor. hin, *$, son sulh teşebbüsünde mü. bir zol oynamıştır ve bu rolü oy. Za dim etmektedir, İsveçin, böyle hariçten Finlandaya Hnderilecek bütün yardımlara mâni ağı bildirilmektedir. mağlanda ise hariçten yardım gör. mer, Ci takdirde harbo devam ede. & “kün Temini İçin: halde şu neticeye varılabilir: sn , Fihlanda bu son sulh teşebbü. mili “Basinda ya menfaatlerine ve Lı ine uygun şartlarla kârşı. 3k harbe son verir, yahut harbe gili Le i v ABE s6 mecburiyetinde kalır ve İn. ile Fransadan fili yardım is. İ Yapma ile Fransanın hu yardımı diriğiyy Mütemayil / oldukları bil. i » Hâdiseler bu istika; ut. akdirde, şimalde Sovyetlerle «la vuku bulan harp, ve müttefiklerin iştira. edecek olan geniş bir mahiyetini alı Alman, Yanın kile devam Mücadey, Bı ula Matbuatının Yaptığı tane Neşriyat A.A) — Bulgar. Ru- Bulgar - Türk hudutlarmda “on hâdiselerin dostane bir İmiş olmasını mevzuu- Bulgar matbuatı bu hu. en ve Türk hükümetleri- : ettikleri hattı hareketten yk memnuniyet izhar erini ve lassa “Bulgar tayyare- bırakan ye, Yyareyi derhal serbest teketini Jürk hükümetinin hattı ha. İri sal ride kendi başının | i2r Sümerbank Fabrikaları İDünya Vaziyetinin Yeni İcaplarına Göre Çalıştırılacaklar Ankara, 9 (Tan Muhabirinden) — Sümerbank umum müdürlüğünde müdür Burhan Zihninin rels. it sanayi tetkik heyeti reisi Şevket Süreyya Ayde. mir, sanayi umum müdürü Reşat ve| Sumerbank fabrikeları müdürlerin. den mürekkep olmak üzere toplanan komisyon, standardizasyon ve Su. merbank imalât İşlerinin daha ran. tabl bir şekilde organize edilmesi et. rafında tetkikler yapmıştır. Bu hu. susta hazırlanan repor Vekâlete ve- um rilmiştir. Vekâlet bu rapor üzerine dünya vaziyetinin icaplarına uygun bir çalışma şekli tesbit edecektir. * ——- Yeni Milli Müdafaa Müsteşarı Ankara, 9 (TAN) — Harita umum müdürü General Sedadın asaleten milli müdafaa müsteşarlığına tayini kararlaştırılmıştır. Yerine kolordu kumandanlarından biri tayin oluna- caktır. —— Şubat Ayında Yapılan "Tahsilât Ankara, 9 (Tan Muhabirinden) — Şubat 940 tahsilât miktarı 193 mil- yon 728 bin, 786 liraya baliğ olmuş- tur. Geçen senenin ayni ayı tahsilât miktarına nazaran 2 milyon 901 bin 183 lira bir noksanlık vardır. İzmir Elektrik ve Su Şirketleri Satın Alınıyor ra, 9 (Tan Muhabirinden) — ektrik ve Su şirketlerinin e satın alınması takarrur İlme nl dalla iy demlerini zakerelere başlanacak, satın alınma muamelesinin ikmalinden sonra te- sisat belediyeye devrolunacaktır. Aa BAŞVEKİLİN Seyahati Bir Müddet Geri Kaldı Ankara, 9 (Tan Muhabirindin) — Başvekilimiz Doktor Refik Saydamın zelzele mıntakasına yapacağr seyahat bir müddet teahhur etmiştir. Başve- kilimize Ziraat Vekili Muhliş Erk- men, Sıhhiye Vekâleti Müsteşarı A. sım Arar refakat edecek, seyahat bir | n hafta sürecektir. zasının ve Alman telif 12 şehri üzerinde uçuşlar yap- muşlardır. Kömür ihtilâtı Dün Halledildi İngiltere, İtalya Hükümetinin Protesto Notasına Bugün Londra, 9 (Hususi) — İngiltere Cevap Veriyor. - ile İtalya arasında baş gösteren kö- mür ihtilâf tamamile hallolunmuş ve bu mesele ortadan £ kalkmıştır. İtalyanın muhtaç olduğu kömürü İngiltere temin edecek ve İtalya, Alman kömürü almak icin Roterdama gemi göndermiyecektir. Alman ün deniz yolu ile İtalyaya gönderilmesinin yasak edilmesi do- yısile, İtalya hükümeti tarafından verilen protesto notasına cevap hazırlanmıştır. Nota, varın (bugün) tevdi olunacaktır. İtalvanm Londra Sefiri, dün Lord Halifax ile bu bahis üzerinde dos. tane bir konuşmada bulunmustur. Mareşal Balbo Tarablusa gidiyor Kahire, 9 (A.A.) — Libya umıtmi valisi İtalya Mareşali Balbo, Ha- beşistandan Kahireye gelmiş ve İtalya elçisile Mısır hükümetinin mü- messilleri Orta Şark İngiliz kuvvetleri kumandanı tarafından selâm. lanmıştır. Mareşal, yarın Trahlusa hareket edecektir. İ Sumerbank fabrikaları için bugünkü | * Alman Şehirleri Üzerinde... Uçuşlar İngiliz Tayyareleri Yeni Yaptılar Alman Orduları Başkumandanının Garp Cephesini . Teftiş Ettiği . Bildiriliyor Londra, 9 (Hususi) — Garp Cephesinde mühim bir hâdise Almanya orduları başkumandamı İngil tırdık. İngiliz tayyarelerinin yeni akınları İngiliz tayyareleri dün Ruhr hav. muh. Berlin gazeteleri, halkı, ışık ka. Tartma nizamlarına riayete davet et. mekte ve şimdiye kadar düşmam-t#/ rafından hava-imarrüzü yapılmama. sının bundan sonra da yapılmıyacs. ğına delâlet etmediğini kaydeyle- mektedirler, Angriff ge: etice verecek labileceğini ve bunun için hazır bu. YANININ yoktur. Alman tebliği İngiltere ve Fransanın Şimal ve Şark mıntakalarında keşif uçuşları yapan Alman tayyrelerinden biri- mi geri'döninediğini bildiriyot. Tunmak lâzım geldiğini hatırlatmak. General Von Brauchitseh'in Garp) tadır. cephesini teftiş ettiği Berlinden ha. ber verilmektedir. Almanlar, tere sahillerinde 11 gemi larını veya ağı hasara uğrattıklarını İsdaner gat bü 'İdaların 08. lı olmadığı anlaşılıyor. Taarruza uğrıyan Holanda | Zapurları Amsterdam, 9 (A.A) — Holanda ile şark: sahlii arasında sefer eden Holanda vapurları mun. tazaman Alman tayyarelerinin taar. ruzuna uğramaktadır. Bu gece Confid vapuruna bir AL man tayyaresi hücum etmişse de va. pur, mâruz kaldığı hasara rağmen bir İngiliz llmanına çirebilmiştir. Dün Roterdama muvasalat eden Sa. ba vapuru da pazar günü İngülere- nin şark sahili yakmlarında bir tay- yare hücumuna uğramıştır. Peştede Beklenen Yugoslav Nazırları Budapeşte, 9 (A.A.) — Yugoslavya < i| Adliye ve Ticaret Nazırlarının ya- kında Budapeşteye gelmeleri bekle- nilmektedir. Ş. Welles'in Temasları Rooseveltin Mümessili, Dün Polonya Başvekili İle Görüştü Paris, 9 (Hususi) — Amerika Cüm. hurreisinin o hususi elçisi Mister Welles, bugün, Polonya -Başvekili General Sikoreski ve Hariciye Na. arı Zealeski ile, görüştü. Bundan başka Arjantin ve Brezilya sefirle. rini kabul etti, Fransa Maliye Nazı, rı M. Reunaud da bugün kendisine bir ziyafet verdi. z Moskovada neşredilen tebliğ Moskova, 9 (A.A) — Mas ajansı bildiriyor: Amerikan Assoclated Press ajansı, Berlinde 3 mart tarihinde Hitler ile Amerikan Reisicümhuru Roosevelt'in müm, Welles arasında vuku bu. lan mülâkatın. mevzuu hakkında Berlin muhabirinin bir haberini neş- retmiştir. Moskovadaki Alman büyük elçiliği bu münasebetle aşağıdaki teb. liği neşreylemiştir: “Amerika mümessili (Welles'in Berlinde yaptığı konuşmalar hak. kında ecnebi matbuatta çılsarılan şaylalar münasebetile salâhiyettar Alman makamatı şunu müşahede et. mektedir ki, her iki taraf da bu mü. zskerelerin mevzuunu reşretmemek hususundaki kararı samimi ve hâli. sane bir surette tatbik etmişlerdir. Binaenaleyh, ecnebi matbuatın neşriyatı temamile asılsızdır. Ve Al. manya ile Birleşik Amerika devleti arasında itimatsızlık çıkarmak ve &- çık olan Almanyanın harp hedefleri hususunda dünya efkâri umumiye. sini yanlış yola sevketmek yolunda bâriz bir teşebbüsten ibarettir.” Rooseveltin istediği milli müdafaa tahsisatı Vaşington, 9 (A.A.) — Roosevelt, kongrenin liderlerine milli müdafaa için iki milyar dolarlık tahsisat iste. mekte israr edeceğini söylemiştir. — ROCKFELLER Müessesesinin Türkiye Mümessiline Ziyafet Ankara, 9 (A.A.) — Başvekil Dr. Refik Saydam, Rockfeller müessese... sinin Türkiye mümessili olup bu de. fa memleketine gidecek olan Doktor Collins şerefine Anadolu klübünde bir ziyafet vermiştir. Bu ziyafette Amerika büyük elçisi Mr. Mac Mur. ray ile Hariciye Vekili Saracoğlü, Sıhhiye Vekili Hulüsi Alataş ve diğer bazı zevat hazır bulunmuşlardır. içyüzujm lar yapılmaktadır. Yakında bu Kaplar bilhassa © Avrupada bir tetkik seyahatinden dönen Ameri- kan hava mütehassısının raporlarına göre, mülk lefiklerin hava kuvvetleri İlkbaharda Alman hava kuvbetine üstün bir hale gelecektir. Ame- rikalı mütehassırlar bu neticeyi ispat eden mü- him rakamlar vermektedirler, alman matbuatı mi İspanyaya verilmesi Jözm geldiği hakkında İspanya İehinde yeni bir pro- pazanda neşriyatına başlamışlardır. Alman radyosu, Ispanyolca neşriyatında da bu propagandaya hayli ver vermektedir. Halbuki General Franko, İngiltere ile münasebetlerinin bozulmasına sebebiyet verebilecek »lan hu meşriyatın İspanyol gazeteleri tarafından ikti- bas edilmesini yasak etmiştir. * Fransada Romanya hesabına yapılan oluz beş tonluk üç torpidobotun inşaatı bitmiş, provaları yapılmış ve yola çıkarılmıştır. Bunlar Karade- nize geçerek Romanya donanmasına iltihak ede- ceklerdir. » R İngiltere, evvelce Almanlar tarafından işgal edilen pa. zarları elde etmek için bir ticari yıldırım harbi açmıya karar veriniştir. Bu maksatla bir komite teşkil edilmiş. tr. İlk iş olarak, Almanya ile iş yapan ecnebi memleketlerde seyyar ticaret panayırları dolaştırıla. cak ve hu memleketlere İngiltereden alabilecekleri sa- payi malzemesi örnekleri gösterilecektir. Bu ticaret harbinde muvaffak olmak için, hükümet her türlü fe dakârliğı yapmıya karar vermiştir. * Almanyada vitamin C yi ihtiva eden küçük hap- ini hizi sd b Pareme mim li dme Genk mini s sebze ve meyva yerine kaim olacaktır. Alman kimyakerleri bu hapları gayet ucuza mal etme- nin yolunu bulmuşlardır. Şimdiden bu haplar mekteplerde çocuklara verilmektedir. Bütün şe- hir ve köylerde bu hapları dağdan dükkân ve müesseseler açılacaktır Sovyet radyo ve matbuatı, Sovyetlerin artık harpten v- zak kalmasının çok güç olacağı, binaenaleyh bütün hu. dutlarında her türlü müdafaa tertibatını arttırmak lâ. zım.geldiği etrafında neşriyat yapmaktadırlar. * Paristeki Arnavut mahafiline gelen haberlere göre, İtalya Arnavutluğa yeniden asker ihraç etmek üzeredir. İşgalden bugüne kadar Arna- vulluğa sevkedilen İtalyan ordusunun miktarı 100,000 kadar tahmin edilmektedir. Bu kuvvetin Mart nihayetine kadar 300,000 e iblâğ edileceği söylenmektedir. Draç ve Avlonya limanlarında yeni asker sevkıyalını tanzim etmek üzere hâ- gırlıklar yapılmaktadır. Mart haftasından iti- baren Arnavutlukta mevcut bütün mektep bina- ları tahliye edilerek işgal kumandanlığıun em- rine verilecektir. Arnavutluğa şimdiye kadar sevk ve ithal edilen mühimmat ve teçhizat mik- tarı, 300,000 kişilik bir ordunun ihtiyaçlarına fekabül edecek vaziyettedir. Yeniden bir moförlü fırka da gelmiş ve bu suret- de motörlü fırkaların adedi üçe iblâğ edilmiştir. Tiran ve Drama'da, dönen bir şayiaya göre, İlal- ya Kralı yakında Arnavutluğu ziyaret edecektir, Mart Gözünü Seveyim! Yüzümü Kara Çıkarma Yazan: B. FELEK R ahmetli amcam bir âkıl adam dı, — Allahın acımadığına kul aci mamalı, derdi. z Bu, insanları bir felâketzedeye karşı şefkat göstermekten men İçin değil, bazı mahlükların rahmeti rah, mandan bile mahrum olmıya müsta, hak olacak derecede düşkün ve Şerir olmalarına işaret içindir. Ben bundan birkaç gün evvel, şa içinde bulunup soğuktan titrediği. miz Mart ayının lehinde birkaç satir yazmıştım. Biçarenin adı çıkmış, yoksa marte tan beter ne şubatlar, ne nisanlar, hattâ ne mayıslar görülmüştür diye, onu tezkiyeye uğraşmıştım, Bir kısım karilerim bu yazılarım. dan dolayı, bilhassa zemheriye taş çıkaran bu günlerde bana mektuplar, la, telefonlarla serzeniş ediyorlar, — Bu muydu, methettiğin mart? diyorlar, İ Hakları yok değil... Lâkin acele et, mesinler, Daha martın ilk onunda. İyız. Bakalım on beşinden sonra ne olacak? Atalarımız, martın yarın kış yarısı yaz, derlermiş. Elbette bir bildikleri vardır. Bugünkü fırtınayı, karı, tpiyi w soğuğu görüp de yarının da böyle © lacağından korkmiya mahal yok. Bir güneş, bir hafif lodos kar ları eritir, yerleri kurutur, hattâ, a Kaçların tomurcuklarını yeşertebi lir. Dünya yuvarlaktır, döner, döner ken de muttasıl değişir. Ne tabii ha vaya, ne siyasi havaya bugünkü mü sandesizliğile hükmetmek doğru ol maz. » Mart gerçi adı cıkmış bir aydır Lâkin unutmayın ki içinde leylâkla açmış, erikler ve kayısılar çiçeklen miş pek çok mart,ayları görmüşüz. dür. Çünkü kış ne kadar sert ve ha va şartları ne kadar fena olursa ol sun, önümüz yazdır; güneştir ve s4 caktır, Onun ne büyük kuvvet oldu Zuhu biliyor musunuz? Mart ayı mevsim bakımmdan İy başlamadı. Mart ayında siyasi hâdi selerin de pek tatlı olmıyacağını ha ber veriyorlar. Lâkin benim bü üz ömürlü aya itimâdım var, Kimseniz üzerine oynamadığı bir yarış atı gibi ben onun bize güneşli ve çiçekli gün. ler hazırlamakta olduğuna inanıyo, * rum. Aldanırsam bhirinei olmuyacak Lâkin ya dediğim çıkarsa? Hocanın dediği gibi, ya göl mayı tutar da yoğurt olursa. . Okuyucularımızdan (M. 1.) yaz Mektubumuzu” aldım. İltifatınıza teşek» kür ederim. Yüzümün karası, kar olsun efendim. Hürmetler, Ressam Bay (Şevket Dağ) & İltifetnamenizi aldım. Hakkımdaki pe derane muhabbetinizin o müteşekkiriyim, İliştiğiniz noktada pek haklısınız ve sizle le beraberim. Lâkin neyliyelim ki; estetii eksiği bir salgın halinde, Saygile ellerini öperim, B.F. Melotof'un 50 inci Doğum Yıldönümü Moskova, 9 (A.A) — Sovyetle Birliği icra komiserleri heyeti rels ve hariciye komiseri Molotof bugüz doğumunun 50 inci yıldönümünü kutlulanacaktır. Bu münasebetle Komünist Partisi Merkez Heyeti, kendisine çok hara retli bir tebrik telgrafı göndererek memlekete ve bolşevikliğe yaptığı büyük hizmetleri tebarüz ettirmiştir Lenin nişanı verildi Moskova, 9 (A.A) — Sovyetle |, Birliği Yüksek Sovyet Meclisi divan güzide hizmetlerinden dolayı komi serler meclisi reisi Viaçeslav Molota. fa ellinci yıldönümü münasebeti Lenin nişanı tevcihine karar vermiş * tir Fransız — İngiliz. Sanayi Meclisi Kuruldu Londra, 9 (A.A) — Rene Düche | min ve Lord Dudley - Gordon'un ri. yasetinde Londrada bir Frensiz — İngiliz sansyi meclisi kurulmuştur. Bu meclis, iki alâkadar memleketin tasvibi ile İngiliz ve Fransız endüz- trilerinin müttefiklerin askeri faali. yetini alâkadar eden bütün sahalarda beraber çalışmasını temin edecektir, FİLE AU Sovyet Harici Ticaret Komiseri Berlinde | Berlin, 9 (A.A) — Sovyetler Pir. © Mi ere Trc Kamer Bm