11 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6

vi Tarihi Tefrika: No. | . Merrih Bürcü Altında Kurulan Şehir: Kahire ezir Cevherkan (Hamma- me) sarayının büyük &alo- nuna girdi. Açık pencerelerin par. maklıklarından süzülerek samaki mermerlere bin türlü şekillerle zi- ya halıları seren güneş çiçeklerini çiğniyerek haliferin harem daire- sine giden tarafa doğruldu. Mavi damarlı, koyu yeşil sütunlarla da. ha Karanlık görünen büytik bir ka- pinın yanında durdu. Fatimi halife (Muizeddinnllah), bu sabah vezirini görmek istemiş- ti. Salonun büyük kapıfının yanın. da duran hacılar (kapıcılar) gümüş işlemeli kaftanlar giyinmiş köle ler, gök demire gömülmüş tolgalı, Kalkanlı, mızraklı muhafızlar, el lerinde gümüş gürüzlü zenciler ha. Şu ile yerlere eğildiler, Halife salona girdi. Ayaklarına kapanan vezirini e- İinden tutarak kaldırdı. Salonun her tarafını görecek tarzda konu- lan fil dişi oyma bir sedire doğ. ru yürüdü. Bir anda koca divan- hane boşanmış, yalnız büyük ka- pinın yanında ilenin şahsına bağlı İki muhafız kalmıştı. Müiz, ayakta duran vazirine sordu! — Her şey hazır mı? — Emirülmümininin bütün ira. deleri yapılmıştır. — Kahire sarayında İstediğim değişiklikler de yapıldı mı? — Hepsi bitti, efendimiz... — Hammameyi terkettiğin.en dolayı müteessirim. İçinde doğup. büyüdüğüm bu saraya çok alışmış- tem. — Allah, Emirülmüminini İslâ- mın üzerinden eksik etmesin. Ec. dadınızın kurduğu ve sizin geniş- lettiğiniz devletin şaşaası (Bağ- datlı söndürüyor. Günden güne ge. nişliyen ülkenizin artık bursdan İ- Me müşkül idi. Saltanatı. niza lâyık bir payitaht vücude > payi ge — Ne zaman nakledeceğiz? — Ne taman irade buyurursa- niz? Kahiredeki sarayda her şey hazırlanmıştır. Bugün bazineyi maklettireceğim. Develere yükleti. len hazine sarayın önündeki büyük meydandan geçirilecektir. Bu su- retle Emirülmüminine daima tari. hin kaydedeceği bir manzara ar. zeylemek İsterim, — Ne gibi? * — Hazinedeki altın ve gümüşü erittirdim, değirmen taşları bü- yüklüğünde külçeler döktürdüm Esasen başka türlü nakline de im- kân yoktu. Altın ve gümüş olarak üç bin külçe mevcuttur. Bu külçe bin beş yüz deveye yükletilecek. Ayrıca demir sandıklar içindeki mücevherat ile diğer kıymetli eş. ya için de beş yjiz deve hazırlat- tım. Yalnız Emirülmümininden bir istirhamım var, — Söyle. — Bu hazineyi halkın gözünden saklamıyarak, açıkta naklettirmek — Tebaaniza, idareniz altında o Jan mülkünüzdeki emniyet ve a- Sayişin, huzur ve sükünun ehem- miyetini göstermek için. Sonra da Fatimilerin servet ve ihtişamını anlatmak istiyorum. Bir memleket halkı hazinenin dolu olduğunu gö- zü ile görürse emniyeti ziyadele. şir, kendine hâkim olanlara iv Eih artar, Hepsinden ziyade e! miyet verdiğim bir nokta daha var. İki bin deve üzerinde yeni payi. tahtımıza doğru yola çıkan altın külçeler ve mücevherat, güneşin ışiklarile, parıltılarını tâ Bağdada kadar götürecek ve Abbasilerin â- ciz, zayıf hükümdarlarının gözleri- ni kamaştıracak, saltanatını gölge. de bırakacaktır. Ve bir daha anlı- yacaklardır ki, servetine dayanan bir devlet, her şeye mukavemet e- Bugün bütün Msır sizindir. Ah. Mik ve âdetleri biribirine zit olan &ikeleri bir araya toplayarak geniş p “Fâlimi Halifesi Muizeddinullah, Vezirini , YAZAN: ULUNAY huzuruna kabul etmişti... bir imparatorluk tesis eylediniz Alinin ahfadı, Roma Afrikasının bir kısım Arabistanın ve İtalya sahil- lerinde bir çok müstemlekelerin yegâne hâkim ve sahibi bulunuyor. — Senin de hizmetinden bahset- mene müsaade ediyorum. — Ben hanedanınızın âzat ka. bul etmez bir kölesiyim. İradele- rine körkörüne itaattan gayri bir şey yapmadım. — Şehrin ismini biraz acayip görmüştüm. — Evet ya Emirülmüminin! (El- kahire) unvanı düşünülmiye lâyık bir isimdir. Şehrin temellerini at. tığımız gün zayiçelere baktırdım. O gün Merrih bürcüne tesadüf et- ti, Merrih ise kahirdir. Bundan do- layı şehre bu namı verdim. Ve bundan tefsül ediyorum: Düşman. larınızı bu şehirden kahredeceksi- niz. Zira Amr bin As, Nil sahilin- de bir şehir tesis eylemek lüzumu. nu anlamıştı. Garbın en büyükle- rinden olan bu adam şehre (Elkus- tas) ismini verdi. Geni Tülun bu- na ikinci bir şehir ilâve ettiler ve (Elkatiye) unvanını verdiler. Ben her ikisini de bir sur /c'ne aldıra- rak ve büsbütün yeni bir şehir da- ha yaptırak (Elkahire) dedim. — Mehdiyeye acıyorum . Bütün çocukluğum ve gençliğim burada geçmişti. — Şehirlerin mukaddratı Insan. ların mukadderatı gibi vakalara bağlıdır. Bilhassa Kahireye yer. İeştikten sonra Emevilerin istilâ- $ile kurulan büyük imparatorluğu hakiki sahiplerine iade için wğra. şacaksınız. Halife içini çekti. Cevher, efen- disinin en zayıf damarına dokun. Muştu. (Muiz) in istikbale ait ci. hangirlik hirsin biliyor ve onu daima siyasette (Muaviye) den (Abdülmelik bin Revandan -yük- sek olduğuna inandırıyordu. (Mu. İzlin bütün muvaffakıyetini temin eden kendisi olduğunu bildiği hal. de hükümdarların kimseye mih- nettar olmayı sevmediklerini tak- | dir eylediği için bir çün tehlikeli olması ihtimalini düşünerek ken. disini dalma gölgede bırakıyordu. Devamı var Fin Başvekili Moskovada (Başı 1 İneide) H taarruzlar yaptırmakta berdevam- dır. Sovyet kıtaatı, ayni zamanda Vi- borg Fiyorunun garp sahiline yerleş. miye de çalışmaktadırlar; İcra et- mekte oldukları harekât, Fiyordaki takımadaların bir çok ada ve adacık- larin: işgal etmiş olduklarından do- layı kolaylaşmaktadır. - Masmafih, Finlandalılar garp sahilinde şiddetle mukavemet etmektedirler, * Finlandahların bombardıman tay- yareleri, mütemadiyen buzları kir makta ise de geceleyin çıkan şiddetli soğuk esnasında kırılmış olan nokta. lar tekrar donmaktadır. Ladoga gö- lünün şimali şarki mıntakasında mü- barebeler devam etmekte olup Kuh. Do ve Lavajaervi yakınında da bir takım muharebeler yapılmakta oldu- Hu haber veriliyor. Sovyet resmi tebliği Moskova, 10 (A.A.) — 9 Mart ta- rihli Sovyet tebliği: “Kayda değer bir hâdise olmamıştır. Viborg körfe. zinde Sovyet kıtalar; Porkansaari ve 'Pansaari adalarını, garp sahilinde Karppila ve Ruhela mevkilerini ve Viborg - Serdobol hattı üzerinde Vi- börgun şimali şarkisinde kâin Repo. la'yı işgal etmişlerdir. Hava muhare- beleri esnasında beş Fin tayyaresi düşürülmüştür... Fin resmi tebliği Fimianda tebliği şudur: müsrezeleri püskürtütmüetür. * Düşmanın Viborg'un şimal - batısındaki teşebbüsleri de akim kalmıştır. Viborg körfezinde Sov. yet kıtaları Finler tarafından çevrilme mek için tahliye edilen birkaç küçük adu- yı ismi etmişlerdir. Vibormun cenubunda ve doğu esnubundaki küçük Sovyet bü emlamı aklim kalmıştır. “Düşmanın Kareli betrahındakt en bü- vük gayreti Vunski nehri üzerinde vuku bizlmuş, düşman bütün gün nehri geçmeğe çalışmıştır. Muhtelif noktalarda Pin topçu ve hava kuvvetleri taarruz icin hayırlar- makta olsn düşmen toplamtlurımı dağıt mıstır. Dürmen bütün taarruzlarımda sid- #eti$ püskürtülmüştür. Dün akşam, Vu- oki Üzerindeki buzlar Kimlordu askerle- inin ceseflerile dohu AL “Tadora pölünün doğu simalinde düş- man muhtelif noktelarda siddeile tosmur etmiş ve her tarafta püskürtüinüstür. “Pin keşif tayyareleri Sovyet hatları nn gerilerinde uzak mesafelere kadr u suş yapmışlardır. Bombardıman tayyare- Veri inse kollarım, hücüm arabalarile xırh- etemehii kollarımı ve Finlenda körferi »ölşesindeki mütrereleri bombalamış, bir Sovyet arabası tahrip edilmiştir. “Düşmanın, Viborx bölgesinin, Lador <ölintin şimalinde ve Petenme bölgesine xl hava faaliyeti çok siddetli olmuştur. ». Vaşington, 10 (A.A.) — Harieiye Nazırı Hull, Amerikanın o Moskove Büyük Elçisi Steinhardt'in evvelki gün Molotofla yaptığı görüşme hak- kında bir rapor gönderdiğini, rapo. rum Fin - Sovyet ihtilâfına dair vâ. kıâlarla mütenakıs şayia ve haberle- ri ihtiva ettiğini, fakat Sovyet Ko. *Finlanda körler kıyılarında şimale | miserinin Amerikan tavassutunu iste bahsetmediini ig Glrini, TAN Muhariplerin ve Bitarafların Vaziyeti (Başı 1 inelde) kaybeden Avrupa devletleri hep bu ün kurbanı oldular. Hepsi em ilere bile, bile kurban gittiler, Avrupanın büyük kuvvetleri bile bu emrivâkileri ihdasta âzami yardım. da bulundular, Makyavelin bir sözü vardır, der ki: “Maraz vardır, teşhisi güçtür, fakat tedavisi kolaydır. Maraz var. dır, teşhisi kol, akat tedavisi güçtür. Devlet adamı, marazın teşhi. si güç, fakat tedavisi kolay olduğu zaman derde teşhis koyar ve marazı süratle tedavi eder.” Avrupanın harp sonrası mukadde. rat tam aksi bir istikamet takip et. miştir. Marazların teşhisi kolay, fa. kat tedavisi güç olmuştur. Avuturya, Çekoslovakya, Polonya ayni suretle teşhisi kolay, tedavisi güç illetin kurbanı olmuşlardır. Bu. gün bu derdin küçük milletler tara. fından yapılan bir ameliyat ile der. hal şifa bulacağına inanmek müş küldür. Çünkü ortada sıkıntısını bi. tarafların daha çok hissettikleri bir harp vardır. Bu harp senelerdenberi devam eden emrivâki politikasını ni. hayetlendirecek kati bir zafer elde etmedikçe, teşhisi kolay, fakat teda- visi müşkül vaziyet devam edip gi. decektir, Çete kati neticesini Büyük Harpte olduğu gibi Garp Cep. hesi tayin edecektir. Garp Cephesin. de harbi muattal bırakan başka saha. lara ümit bağlamak, bütün muha- ripler için işlerin daha uzun zaman sürüncemede kalması mânasmı ifade eder. Bu uzun zamanın muharipler için mahzurları vardır: Almanya için ayrı, müttefikler için ayrı. Harbin neticesini Garp Cephesi tayin edecektir. Bu netlce, büyük teknik faaliyete, büyük malzemeye, büyük insan kütlesine şamil olduğu için elde edilecek netice zafer veys mağlübiyet, ne olursa olsun, tesiri de öylece kuvvetli, eihanşümul ve muazzam olacaktır, Bunun icindir ki nihsi neticeyi Garp Cephesinden bekliyoruz! Garp Cephesinde yapılacak hare. ketler bitarafları, hattâ ondan önce Atmansarin vmlen dest münasebet. er idame ettiği İtalyayı ve Sovyet. leri hakiki, kafi hareket ittihazına icbar edecektir. Garp cephesinde harbin bünyesi Üzerinde, yari muha. riplerin sulh prensipleri hakkında uyuşmalarına imkân verecek hare- ketlerden önce yapılacak jestleri pek eddiye almamak gerektir. Meselâ bugün ortada ciddi ihtimalleri kav. ramış gibi görünen iki hâdise gö. ze çarpmaktadır: Biri Finlanda h: bi için ortaya atılan sulh teşebbüs. leri, diğeri İtalyanın kömürler me. selesinde aldığı vaziyettir. Finlanda ulhü meselesinde Almanyanın mü. essir bir rol oynadığına şüphe yok tur. İsveçe ssut teklifi yapan Almanyadır. Niçin böyle bir teşeb. büse lüzum görülmüştür? Almanya için Sevyetleri Avrupanın şimalin. de harbe sokmak ve müttefiklerle karşı karşıya bırakmak daha kârli olmaz mı idi? Harbin uzun zaman devam edece. ğini tahmin eden Almanya için Sov. yetlerin sulh manzarasını idame et- mek; ondan âzami yardım görmek her halde arzu edilen bir haldir. Yoksa Sovyetleri ve kendisini yeni maceraya sürüklemek arzusu bu sulh teşebbüsüne sebep olamaz. Diğer taraftan kömürler meselesi. nin ortaya çıktığı günlerde İtalya. da Sovyetlere nisbeten yakın bir #lâka gösterilmiştir. Bunu Berlin - Rema mihverinin son bir sulh taar- ruzu saymak mümkündür. Almanya. pin bir kere daha, büyük taarruzlar. dan önce; heniz kıymeti ve kudreti hakkında müsbet bir şey söylenemi. ven ordusünu ateşe sokmadan sulhe imir konusmak emelinde bulunduğu na .bir delil addedebiliriz. Eğer bir sulh teşebbüsü olursa bu sulh teşebbüsünda Almanya henli? ciddi olarak kullanmadığı silâha gü. venerek şimdiye kadar olduğu gibi bir kere daha yüksekten konusmak mkânmi elde edecektir. Bunların ifade ettiği mâna budur. Muhariplerin ve bitarafların haki. xi vaziyetini ancak Garp Cephesinin büyük taarruzlari tayin edecektir ——> Bir Fransız Âlimi Memleketimize Geliyor Ankara, 10 (A.A.) — Angle Sak. son milletlerini “en iyi tanıyan ve 1924 te neşrettiği bugünkü İngilte- re 1927 de neşrettiği, bugünkü A. merika isimli eserleri büyük bir mu- vaffakıyet kazanan meşhur konfe- ransçı Andre Slegfrisd, mühim iki konferans vermek üzere 16 martta söylemiştir. *Ankarava gelecektir. Ribbentro (Başı 1 incide) selere taallük edeceği anlaşılmakta. dır, * İtalyan gazeteleri, bugünkü nüsha. larında Ribbentropun muvasalatın- dan fazla İngiliz - İtalyan kömür an- laşmasını tebarüz o ettirmektedirler. Gazeteler umumiyetle bu ziyareti ga- yet normal ve mutat bir mahiyette görmektedirler. İtalyanın en salâhi. yettar muharrirlerinden sayılan ve Kont Ciano'nun tercümanı efkârı o)- makla maruk Ansaldo, Telegraf gaze- tesinde bu ziyaretin sırf istihbari bir mahiyette olduğunu ve İtalyayı gav- ri muhariplik vaziyetinden ayiracak hiçbir sebep bulunmadığını söylü- yor. Londra siyasi mahfillerine göre i- se, Almanyanın hedefi, bir taraftan mihveri tamir etmek, diğer taraftan Sövyet Birliğine karşı dostluğunu i- dâme etmektir, Fakat, bu Alman te- şebbüsünün İtalyada hararetli bir kabul görmediği göze carpmaktadır. İtalya tavassut edecekmiş Berlin, 10 (A.A.) — Berlindeki bi. tafaf müşahitler, Von Ribbentropun vazifesinin Finlandada sulhü tesis. ten ibaret olmayıp, Sovyet . Finlan- da harbinde Duçenin tavassutunu is temek suretile İtalya fle Rusyayı uz. laştırmağa çalışmak olduğunu söylü. vorlar. Roma, bu suretle, Moskova le temasa girmiş olacaktır. Bitaraf müşahitler, Sovyetler Bir- 'iğinin. Romanya tamamiyetini te. Hitler Dün Bir Nutuk Söyledi (Başı, 1 incide) savatı esasına dayanan milletler ba- rış fikrini reddeti. Nasyonal sosyalist ve asker sfatile, hayatımda daima milletimin hakkımı sulh veya icap e- derse mücadele yolile temin prensi bini gözönünde tuttum. “Milletin Führeri, Alman başve. kili ve Alman ordusu başkumandanı ıfatile nefsimi bir tek vazifeye, gece gündüz zaferi düşünmeğe, çalişmağı ve İcap ederse kendi hayatımı feda. ya hasredişimin sebebi budur. Zira anladım ki, bu sefer, Almanyanın mukadderatı asırlar sürmek üzere tayin edilecektir, “Büyük Harbe iştirak etmiş bir as. ker mfatfte, Tanvrva tek ve nfeiy de am var: Bu büyük milletler harbinin son faslmı Alman milletinin şerefle Bihayete erdirdiğini görmeği he- pimize nasip etsin. Bugün, yemi nimiz şu olmalıdır: Fransız ve İngi. liz kapitalistleri tarafmdan büyük Al man devletine tahmil edilen harp Alman tarihinin kaydettiği zaferlerin en şereflisi olsu: —— —— Ms. Collins Geliyor Ankara, 10 (A.A.) — Rokfeller müessesi mümessili olup memleketi- ne avdet edecek olan Ms. Colliris, bu akşam Ankaradan hareket etmistir İstasyonda Amerika Büyük Elçisi Macmurray'dan başka Başvekil na- mına Kalemi Mahsus müdürü Hasan Şükrü Adal ve Sıhhat ve İçtima! Muavenet Vekâleti Müsteşarı Dok- tor Âsım Arar vesâir Sıhhiye Vekâ. leti erkâm ve İngiltere Sefareti Bü. yük memurlar: İle birçok dostları bu- luharak kendisine İyi seyahatler te- menni etmislerdir. Finlandanım Yeni Ankara Elçisi Helsinki, 10 (A.A.) — Finlandanın sabik Moskova elçisi Yifo Koskinen, Finlandanın Ankara elçiliğine tayin edilmiştir. 41.5. 919 p Romad |keffüle hazır olduğunu ve Almanyas nın, şüpheleri izale için ayni şekilde İhareket edeceğini tahmin . etmekte. dirler. Alman « Sovyet mahafili ve mat- buat, Ven Ribbentropun Römayı zi. yareti, normal bir hâdise olduğunu ve mihverin salâbetine yeni bir de lil teskil ettiği mütalâasındadırlar. Almanya, büyük taarruz için hazırlanıyormuş! Kopenhag, 19 (AA) — Netiona) Tidende gazetesinin Berlinden aldığı bir habere göre, Almanya pek yakın- da geniş mikyasta bir tanrruz hare. keti hazızlamaktadır. Bu hareket, başlıca düşman olan İngiltereyi İs tihdaf ettiği için büyük bir askeri ve siyasi hazırlıktan sonra yapılacaktır. Söylendiğine göre, Von Ribbentrop harbin altı ay içinde biteceğini be yan etmiştir. Alman askeri mehfilla rinde bu nikbinliğe iştirak edilrhek tedir, Alman zimamdarlarının kanaatin göre, müttefikler yeni cepheler kur mak hususundaki projelerini tatbik etmeden evvel harp meydanlarında seri bir netice elde etmiye çalışmak lâzımdır. Almanya bu ayın sonundan evvd şimalde sulhün tecessüs edeceğini & mit eylemekte ve müttefiklerin İs kandinavyada yeni cepheler kurmak hususundaki arzularına İskandinaw ya memleketlerinin mâni olacağım zannetmektedir. —— Garp Cephesinde Hava Faaliyeti Londra, 10 (Hususi) — Garp cep. hesinden alınan malümata göre, Mo selle ile Palatino ormanı arasındı topçu ve keşif kuvvetleri faaliyeti olmuştur. Alman askeri tebliği, Ak man tayyarelerinin Fransanın şar. kında keşif uçuşları yaptıklarını bil- diriyor. Öğleden sonra Fransız - Alman hu. dudu üzerinde avcı tayyareleri arn- sında bir hava muharebesi olmuştur. Fransız, İngiliz tayyarelerinin AL manya, Polonya üzerinde yaptıkları uçuşlar muvaffakıyetle neticeler miştir. İngiliz hava kuvvetlerinin Po lonya üzerindeki uçuşları münasebe- tile Alman hava ördulerı kumandan. lığı bir tebliğ neşretmiştir. Bu teb liğde, Alman tayyarelerinin İngilte- re üzerinde muvaflakıyetli uçuşlar yaptığı yazılmıştır. İngiltere Hava Nezaretine göre, bü haberlerin aslı yoktur. Alman tayya. releri Britanya sahilleri üzerine an- cak bir iki mil mesafeye kadar yak- laşmış ve hepsi geri dünmiye mecbur edilmiştir. Ahşap Evler (Başı, 1 incide) edilmek lâzım gelecektir. Bu suretle yangin bombalarının tahribatı daha kolaylıkla o önlenebilecek, hattâ ko. ca bir semti tehdit edecek olan yan- gin mevzii kalacaktır. Ancak, ahşap mahallelerin bu şe- kilde adacıklar haline getirilmesi, ev grupları arasında yollar ve sokaklar açılması için 22 milyon liraya ihtiyag vardır. Gerek bu paranm temin ve sarfı, ve gerekse fenni lüzum göste. rilen binaların yıkılması için elde kanuni bir müeyyide yoktur. Ankaradan alınan malümata göre, bu maksadın temini hususunda yeni bir kanun projesi hazırlanacaktır. ASAN Ey TraşBıçağı 100 Defa TRAŞ EDER Dünya çelik fabrikalarını ve traş bıçakları müesseselerini eden HASAN TRAŞ BIÇAĞI insanı zevk, huzur ve neş'e içinde hayran bırakır. 10 ADEDİ 40 Kr. Kolaylıkla, zevkle traş olmal İsterseniz HASAN Traş Kremi Kullanmasını İhmal Etmeyiniz. HASAN DEPOSU BAHÇEKAPI Beyoğluna giden tramvay durağı karşısında ŞUBELERİ: Galata: Karaköy, Deyoğ'u: İstiklâl! Caddesi, Kadıköy: Altıyol ağn. » Hâkimiyeti Miliye caddesi, İzmir Kemeraltı Maami