3 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

———2 3.5.9410 BUGÜN geaasasaamamaaaaeaayi eee Trondheim Seferinin Âkıbeti ? Ömer Riza DOĞRUL Mbseer Chamberlain dün Avam Kamarasında mühim bir ha- kikati kısaca anlattı; Müttefikler Trondheim'i zaptetmekten vazgeç mişler ve buradaki kuvvetlerini çek. mişlerdir. Müttefiklerin çekilmesi Alman üslerinin burnu dibinde vuku bulduğu halde çekilme harekâtı za- yiatsız yapılmış ve bu suretle miishet bir netice vermesi beklenmiyen bir sefere son verilmesi boş yere emek sarfına tercih edilmiştir. Fakat Trondheim seferinden vaz. geçilmesi Norveç harbinden ve Nor. veç davasından feragat mânasında mudir? Hayır. Ancak bu sefere nihayet verilmesi Norveç harbinin yalnız mühim bir safhasını Almanya lehinde netice- lendirmektedir. Esasen vaziyet Al- manyanın lehinde idi, Mütecavir devlet Norveçi çiğnemek için her tedbiri almış, işgal olunması lâzvo gelen her yeri tâ baştan işgal etmiş, bu mevkileri tahkim için her şeyi yapmıştı Müttefiklerin Norveçe yetişmeleri, Almanlar tarafından işgal edilen mevkileri dövmeleri, Alman donan. masını çok mühim zayiata uğratma. pmaları, bü. haiz olmakla be. raber, Almanları izaç mahiyetini ge çemedi. Müttefikler, -Trondheim sa- çekilmiş” olmakla beraber izaç harekâtma devam eileceklerse de bu hüreketlerden mlihin bir ne. tice beklenemez. Çünkü Almanl Norveçin en milim, &n mamur ve en sık püfestü kısmına yerleşmiş ve gi yelerini kismen tahakkuk ettir lerdir. Onları buradan söküp ancak esaslı harekâla bağlıdır. Mesul Kim? pos vaziyetin bu mahiyeti al masından o müttefikleri mesul etmek biraz Insafsızlık olur. Çünkü Almanların tecavüz hazırlıkları Nor- veç'in bürnu dibinde yapılıyor, ay. lardanberi Baltıkta ihraç tecrübele. ine de Norveç hükü. piRti hie hir tehlike cazmiver tahli keyi karşılamak yardım istemi. yor, elhasıl tecavüze kurban olmak üzere olan bir memleket olduğunu hissederek her çareye başvurmuyor- ", Fakat Norveçi bu masum vaziye. tinden dolayı muahaze etmek kim- Senin aklından geçmez. Muahazeye lâyık olan taraf, bitaraflık hukukunu zerre kadar tanımıyarak coğrafi va, tiyetinin müsaadesi yüzünden her Yaza ım ediliyor Bugün gerçi bütün bitaraflar göz. lerini dört açmışlardır. Fakat ne ya. zik ki bu uyanıklık, muvakkat te ol. sa, iki memleketin hayatına mal ol. muştur, Norveç vaktiyle uyanıklık göst miş ve bugün Almanlar tarafından işgal ve tahkim olunan üsleri müt, tefiklere devretmiş olsaydı, vaziyet bambaşka olurdu. Uyanan beşeriyetin yeni kurban. lar vermemesini temenni etmek bu sırada söylenecek en hayırlı söz olsa gerektir. Türkler ve Yunanlılar , Saadet ve Felâketi Aralarında Paylaşırlar Ankara, 2 (A.A) — İstanbulda Yu. nan kralmm doğum bayramı müna. sebetile yapılmak istenen dini âyine mahalli memurlarca muvafakat edil. Memesi D. N. B. tarafından mütema. diyen istismar edilen bir mevzu ba- line getirilmiştir. Bu neşriyata kar. Ş! vâki olan müracaatımıza Hariciye Vekilimiz “Yunan ve Türk milletle. Tİ sündet ve felâketi aralarında pay» laşmıya karar vermişlerdir. Ve bunu *r Yesile ile tekrar etmekte fayda vardır” cevabını vermişlerdir. Son Deniz Harekâtına Ait Fransız Tebliği z Paris, 2 (A.A) — 2 Mayıs ' akşam ebliği Keşif kolları faaliyette bu. yunmuşlardır... Vosgeslerde devriye- 4 arasında vuku bulan müsademe- de, lehimize neticelenmiştir. Şimal denizindeki son harekât e8- yasında, torpido o mubriplerimizden ..i ağır hasara uğramıştır. Karakol #emilerimizden biri mayine çarpa» Tak batmıştır. Pier taraftan, bir tahtelbahiri- nil, düşman tahtelbahirini tor. 'emistir, Londra, 2 (Hususi) — Nor- ” veçteki harekâta dair bugün neşrolunan İngiliz tebliğinde, Trondheim'in cenubundaki İn- giliz kıtalarının Alman taarru- zunu püskürttükleri ve fakat adetçe faik kuvvetler karşısın- da çekilmiye mecbur kaldıkları bildirilmektedir. Bu havalideki bütün -xu9vetler Andalsnos ve elvarımffki limaniar. dan vapürlara sPdirilerek geri alın. muşlardır.—Narvik ve Namsos £ İlşinde değişmiş bir vaziyci yöktur. man kıtaları İngilizler “tarafından takliye edilen Andalsnsse varmışlar ve şehri işgal etmişlerdir. — â , Alman tebliğine göre Bugünkü Alman tebliğinde de şöy * le deniliyor; “Oslo'dan Şimali Garbi istikame. tinde ilerliyen Alman kuvvetleri ye. niden arazi kazanmışlar ve Soğne fyoruna varmışlardır. Valdres min. takasında evvelce teslim olduğu bil. dirilen dördüncü Norveç fırkasından | alınan esirlerin miktarı 300 subay ve * 3200 erdir. 290 at, 3 dağ topu ve 58 makinalı tüfek ganaim alınmıştır. “Dombasin Şimali Şarkisinde iler. mevkii süratle terke mecbur etmiştir Almanların eline mühim miktarda ganaim geçmiştir. Dombasın 50 kilo. İmetre Simeli Şarkisinde Kleven mev İlme 1 Mayısakyamı. mukavemet etmek istemiş olan düşman müfreze, leri geri püskürtülmüş ve 300 Nor. 4 Veçli esir alınmıştır.,, o Yine Alman mandanlığı ajansının ordu ku. tarafından bildirildiği liz filosuna mensup, tayyare nakl dukça kuvvetli bir grup Mayısın v bir bomba bir tayyare nakliye ge. misinin baş tarafına ortalama isabet yolu üzerindeki yaklaşmıştır. Düşman avcı tayyarı lerinin çok fanl müdafaası ve bütü harp gemilerinin teksif edilen ataşi. ne rağmen, Almanlar vazifelerini ta Yapmışlar ve düşmanın iki avcı tay. eser orveçliler bir şehri aldılar yaresini düşürmüşlerdir. Orta çapta etmiştir. Gemiden alevler ve düman. | ve PA ni lidir. Norveç istilâsı başladıktan rerek kıyamı bastı. bildirilmiştir. lekete gidecektir. Böyle bir nedilmektedir. tedir. Alman Tebl İşgal Edild Almanların bildirdiğinç göre, AL ** liyen Alman Kıtaları, İngilizleri bu A kaydile verdiği bir habere göre, İngi. lar yükselmiştir. Diğer bir tayyare |eden etnebi gi iye | Pakliye gemisine de muvaffakiyetli| gal edilmiştir. Norvçlil Kemilerinin de dahil bulunduğu, ol. | bomba isabetleri olmuştur. Maamafih |daha Cenuptaki Tynse bu taarruzun tesiri sis yüzünden gö- rinci günü, Norveçin garp sahiline | rülememiştir. Bundan başka, bir tor.| pido muhribinin pupasına orta çap. derhal durmıya mecbur olmuştur. HÂDİSELERİN © Mussolini Italyayı harbe sürüklüyor, Fakat erkânıharbiyesine yaptırdığını dün bil. dirdiğimiz harp plânını tatbik edebilecek midir? Jtalyada harp, aleyhtarı cereyanlar çok kuvvet- şizm aleyhinde bir hareket görülmüş ve Italyan gizli polisi (Ovra) Sicilyaya 400 memur gönde- İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano da harbe mu- haliftir. Geçen hafta İtalyan matbuatının müt. tefiklere hücumu esnasında Kont Cianonun $0- Gukalmadan rahatsız olarak evinden çıkmadığı Mussolini'nin harp siyasetine muhalif olan yal- nız Kont Ciano değildir. Papalık da Mussolini. ye Hillerin yanında harbe girdiği takdirde Va. tikanın buna muhalif vaziyet alacağını bildir. miştir. Tahmine göre, İtalya harbe girdiği tak. dirde Papa İtalyayı terkederek başka bir mem- lik İtalyanlar arasında bir isyan çıkaracağı zan- 4 Hitlerin İspanyada iktisadi mütehassıslar adı altında çalışan ajanları İspanyayı İtalya ile birlikte Almanya yanında cephe almıya tahrik etmektedirler. Bu hizme. tine mukabil İspanyaya Cebelitarık vaat edilmektedir. Nazi teknisiyenleri İspanyada 4.000 ilot Fakat General Franko şimdilik harbe girmektense, İs o wo ISI, wo ıgın Andalsnesin ı Bildiriyor henüz devam etmektedir. Namsos mıntakasında vaziyet değişmemiştir Narvikte tahaşşüt etmiş olan Nor. veç kıtaatına General Fleischer ku. manda etmektedir. Bu havalideki müttefik kıtaatın şehre yaklaşmakta olduğu haber verilmektedir. Almanlar, Norveçin cenubunda Osla ile Bergen arasında irtibatı te. mine çalışmakta ve Voss'dan kalka. | rak demiryolu boyunca güçlükle iler. lemektedirler. Trondheim'ı Osloya bağlıyan demiryolu İngiliz tayyare. leri tarafından bombardıman edilmiş ve birçok yerleri tahrip olunmuştur. e İsveçten verilen malümata göre, harp gemilerinin refakat etmekte ol. duğu bir takım nakliye gemileri, İs. veğin garp sahilinde kâin Joern ada. sının takriben 10 mil açığında İngiliz tayyarelerile harp gemilerinin hücu. muna maruz kalmıştır. Top ateşi, dün öğleden sonra iki saatten fazla de. vam etmiştir. Hâdiseyi gözleri İle görmüş olanlar, bir gemide yangın çıkmış ve bir diğerinin batmış oldu. ğunu söylemektedirler. Gemilerin ekserisi oşimale doğru yollarına devam etmişlerdir. 3 vaz» Mutavassıtların Elinde Bulunan Afyonlar Tamamen Satın Alınacak Ankara, 2 (A. A.) — 'Tearet vekü- letinden tebliğ olunmuştur: Mütevassıtlar elinde bulunan es. ki seneler mahsulü afyonlar, geçen sene toprak mahsulleri ofisi tarafın. dan verilen fiyattan daha pahalıya mal olmuş bulunmasından, muta. vassı ın elinde bulunan malların kömilen toplanmadığı anlaşılmıştır. Bunun üzerine Ticaret Vekâletin. ce, toprak mahsulleri ofisi halen mutavassıtlar elinde bulunan 1939 ve duha evvelki seneler mahsulü af. yonların peşin para İle ve daha yik, sek fiyatlarla mübayaasına memur edilmiştir. Toprak mahsulleri ofisinin müba. yan şartları aşağıda gösterilmiştir 1 — Afyonlar 1940 senesi mayıs nihayetine kadar İstanbul deposuna teslim edilmiş bulunacaktır. 2 — Bu müddet zarfında getiri. len afyon depoya giriş sırasile mus. yeneye tâbi tutulacak, ince ve ka. bası tefrik edildikten sonra usulü dairesinde nümunesi alınarak tahlili ve bunu müteakıp tartısı ve kati te. sellimü yapılarak bedelleri ödene. cektir. 3 — Hikemi müayene neticesinde mağşuş bulunan afyonlır mübayas edilmiyecektir. 4 — Bu afyonlar için takdir edi. İen kiymet ince toplanmış olanların beher morfin derecesi (40) kırk ku, ruş ve kaba toplanmış olanların be. her morfin derecesi (30) kuruştur. 5 — İstanbul haricinde bulunan m assıt ve zürra elinde bulunan afyonlarını bizzat İstanbula getirme. dikleri takdirde, afyonlarının iptidai ve kati teslim ve tesellüm muame, lesi, bedellerinin tahsili için noter. den musaddak bir vekâlstname ile İstanbulda münasip görecekleri bir mutemedi vekil tayin edebilirler. Hava bombardımanları İngiliz hava kuvvetlerine mensup tayyareler, Norveç ve Danimarka ha. va üsleri üzerinde tazyiklerine de. vam etmişlerdir. Stavanger hava meydanı iki defa bombardıman miştir. Forenbu ve Aalberg hava meydanları da şiddetli bombardı. manlara tâbi tutulmuştur Şimal denizinde bir Alman tayya. resi düşürülmüştür. İngiliz tayyare. leri Stavanger meydanını bu sabah tekrar bombardıman — etmişlerdir. Namsosta 2 Alman tayyaresi düşü. rülmüştür. Bu tayyareler, bir İngi. liz gemisine taarruz etmişlerdir, . Amirallik dairesi, 1190 tonilâtoluk | Bittern ismindeki İngiliz harp avizo. sunun battığını o bildirmektedir. Bu hususta neşredilen tebliğde şu tafsi. lât verilmektedir: Bittern, müteaddit düşman tayya. telerinin hücumuna , maruz kalmış ve bir düşman tayyaresinin düşmesi ve müteaddit diğer tayyarelerin ciddi hasara uğraması ile neticelenen uzun Dün Dombas'ta şiddetli bir muhs. İhir çarpışmadan sonra yanmağa baş be olduğu haber veriliyor. Harp,İlamıştır. Norveçe sevkedilen Fransız kılaları vapura irkdp edilirken Almanları ten Kvikne'. ye doğru püskürtmüşlerdir. Bu el. varda çarpışmalar devam etmekte, dir. Rocros'un zaptı, Almanların Şİ malle olan muvasalalarının kesilme- si demektir. Fuldal'da, Öster vadi. tayyaresi üssüne dön- | sinden Hjerkin'e giden dağ yolu ve bir bomba isabet etmiş ve muhrip Bir Alman e Dombas — Stören demiryolu üzerin. de Almanlar, tecrit edilmiş vaziyet. Oslodan Trondheim'e giden demir | te bulunmaktadır. Rocros şehri, Nor. ç kıtaatı ile bu kıtaata müzaheret | re UN panyayı imar etmeyi tercih eder görünmekteair. Macaristanda Almanlar müstakbel kabine âza- larını bile seçmişlerdir. Bütün komşularını gü- cendirdiği için şimdiki Başvekile Almanlar, es- ki Avusturya Başvekili Şuşnig ismini takmış- lardır. Onun yerine ya şimdiki Alman taraftarı Hariciye Nazırı Çaki ve yahut Almanların tam itimadına mazhar olan Emredy gelecektir. yo sonra Sicilyada fa- ir, Romanyada Kralın bir harp kabinesi kurmak fikrinde olduğu bildiriliyor. * İngilizler Sovyetlerle ticaret muahedesi akdi için teşebbüslerini sıklaştırmıya başlamışlardır. Bu ticaret muahedesi aktedildiği takdirde, İn- gilterenin Sovyet Rusyadan Almanyaya sat- makta olduğu mevadın mühim bir kısmını ala- bileceği tahmin edilmektedir. » İngiliz ve Fransız kaynaklarının verdiği malümata göre Almanya Danimarkada mağlüp olduğu veya mağlüp olacağını anladığı takdirde, derhal İsveç'e, ve belki de başka memleketlere saldıracaktır, Müttefikler harp şü. rası, bu ihtimalleri göze alarak her cepheye yardım ede- bilecek surette tertibat almıştır. * Son hafta içinde Çekoslovakyada seferberliğin tamamlanmasına çalışılmaktadır. Macaristan hududu üzerinde bulunan Bratislava'da mühim hareketin ise Kato- vetistirmek BAŞVEKİL Erzincana Gidiyor İ Malatya, 2 (A.A) — Başvekil Dr. İr Suydam beraberlerinde İktasat Vekili ile Maden Araştırma Enstitü sü Müdürü ve maiyeti erkânı olduğu halde bügün sanat 10:15 te buraya gelmiş ve İstasyonda Vali, Belediye, Parti ve Halkevi Buşkanlarile Vİ. yet erkânı ve halk tarafından karşı# İanmıştır. Başvekilmiz trenin tevak. kufu müddetince Vali, Belediye ve Parti Reislerile görüşmüş ve 1030 da Erzincana müteveccihen hareket buyurmuşlardır. İktisat Vekili Hüs nü Çakır ile Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Müdürü şehrimizde kalmış! lardır. İ Çetinkaya, 2 (A.A! — Başvekil Dr. Refik Saydam bugün saat 15.40 ta Çetinka istasyonundan Erzin. cana geçmiştir. Macar Nazi Şefi Dahiliye Nazırını | Düelloya Davet Etti Budapeşte. 2 (A.A) — Öğrenildi. Bine göre bu sabah Macar nazilerinin İşefi Hubay, Dahiliye Nazırı Hereztes | Fiseheri düelloya davet etmiştir. Bu düellonun sebebi, Macar parla. mentosunda bu fki zat arasında çık. mış olan şiddetli bir münakaşadır. —— Belçika Kendini Müdafaa Edebilir Brüksel, 2 (A.A) — Belçika hü. kümetinin, memleket dahilinde em- riyeti temin maksadile birçok ted- birler aldığı malümdur. Komünist beyannameleri dağıtan ehemmiyetli bir merkezin meydana çikarilmasi üzerine bugün yeniden tevkifaz ya. palmustır. Belçika Harıcıve Nazırı Spaak, Anverste bir nutuk söyleniş ve de. miştir ki; Harpten vareste kalacağımızı s8 nıyorum. Zira, 1940 Belçikası artık 1914 Belçikası değildir. Kendi keps dimizi müdafaa etmeğe kudretimiz vardır Ordunun ve memleketin kud. reti. müdafsa tertibatının kuvvetini $on derece arttırmaktadır. mamaya diğ Almanyada Çalışan Eski Bir Fransız Mebusu Paris. 2 (A.A) — Sabık komünlst | miktarda asker toplanmaktadır. Yeniden on 81- muf asker silâh altına çağırılmıştır. ve kaçak mehur Thorez'in Bade dn. kalığında bulunduğunu ve orada Hiç ler hükümeti ile mutabık olarak fa: sliyet sarfettiğini Matin gazetesi bil. Airivan