8 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ış f SEBE, niyetile pusuda yatı zümre hâlâ mevcuttur. Hâlâ... diyoruz. Çünkü biz, duydu- Zumuz haberlere güvenerek, ihtikâ- rın baş kaldırmasına imkân bırakmı. ri > faatler uğrunda bir milletin Iktısadi âsâyişine suikast yapan namertlere yumruk, her cüreti sindi. bozguncudan daha «z tehlikeli ve da. ha az mel'un bir mahlük değildir. Artik anlaşılmasını istiyoruz ki, bu ki ğ yil larından çok daha zordur: Aspirin yehtekârliğ da, bu kabil sahtekârlık. 8 MAYIS 940 TAN ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi 1400 Kr. 1 Sen 2800 Kr. 70 4 Ay 80 * “0 » 3 Ay so 10 » 1 Ay Mİ Mülletlerarası posta ittihadıns dail olmıyan memleketler için abone bedeli müddet sirasiyle 30, 16. 9 8.5 liradır. Abone bedeli peşindir. Adres değiştirmek 25 kuruştur. Cevap için mektuplara 10 kuruşluk Pul ilâvesi lâzumdir. ' Dünkü gazetelerde okuduğumu. ! za göre, eşya fiyatları ye. miden yükselmektedir. Bazı kimseler, buna sebep olarak, Akdeniz vaziye- tini göstermektedirler. Fakat Akde. mizde, Türkiyedeki eşya fiyatlarının yükselmesini makül gösterebilecek hiçbir vaziyet bulunmadığı âşikâr. dır. Şu halde, memlekette, fiyat yük. seltmek için, en küçük bahanelerden İstifade etmek, hattâ icabında, bu ka. bil bazı hâd'seleri bahane saymak tehlikeli bir vacnk bütün tedbirlerin alınabildiği kanaatindeydk. Buna rağmen fiyat. ların yikselmesi, “mühtekirlerin zirn zannettiğimizden çok daha cü. Tetkâr kimseler olduğunu göstermek. tedir. Şu halde, ihtikâra karşı göste. rilen şiddetin, muhtek'rin o eüretile mütenasip bir hadde yükseltilmesi zarureti hasıl olmaktadır. Dünyanın şu sırasında, hasis men. k derecede şiddetli olmalıdır. üyor ki, taklbatın bir nebze Kevşemesini, kaçırılmıyacak bir for. sat sayarak büyük ve hainane bir dikkatle gözliyenler vardır. Böyle bir « İs muhtekir, bir casustan, bir vatan haininden, bir anarşistten, bir mablüka kanunun yumruğunu indi. Tirken şefkat, insaf, ve merhamet duymak, yarın acınacak hale düşmiye kâfi bir gaflettir. Ancak, bu tedbir. ler, bizim temenni ettiğimiz derece. de şiddetlendirildiği takdirdedir ki, fiyatların böyle ikide birde havalan. maları tehlikesinden kurtulabiliriz, . Sıhhat Suikastçıları po zabıtasınin son zaman. larda elde ettiği takdire lâyık muvaffakiyetlerden birisi de, sahte 4spirineileri meydana çıkarmasıdır. le sahtekârlıklar vardır ki, onların meydana çıkarılabilmeleri, yapılma. lar meyanındadır. Ve zaten bunun İçindir ki, aspirin sahtekârlarına kar. 4 Şi zabıtanın kazandığı ami meydana çıkarabilmenin va. ii bulunduğu Si ince dikkatle İ itenasip kıymet ve ehenimiyette. ir, © Bu sahtekârlık, sade memleket | #mniyeti bakımından değil, milli mhhatimiz bakımından da hususi bir hemmiyeti haizdir. Onları ele ge- Sirmekle emniyetimizle birlikte sıh- batimizi de korumuş olan zabılayı | takdir ederken, bu suçluların müsta. | bak bulundukları derecede şiddetle “ezalandırılmalarını temenni eyli- Yoruz; Çünkü herhangi bir sahtekâr, ni- heyet, kenmmiz Saarar. verir. Pakat Piyasaya sahte ilâç sürmek, bir mil- letin sade kesesine değil, sıhhatine de Suikast yapmaktır. Bu bakımdan, biz, sahte aspirinci ile, beyaz zehir kaçakçısı arasında çok büyük bir ark göremeyiz: Hasta bir insanım si kavuşmak ümidile içtiği bir ilâ- * hile katarak para kazanmak iste »İstismarların en elm ş olanı, ve dalayısile en m! Temenni ederiz ki, bu sahtekâr- rın görecekleri ceza, ayni yolu tut- ak İstiladında bulunanlara ürkü- cü bir ibret dersi teşkil edebilecek ede şiddeti olsun! dir, Ücretli Memurların Vaziyeti Ankara, 7 (TAN) — Büyük Mik Ni Meclisinin. yarmki içtimsında yaş vekilin huzurile ücretli memur- MN maaşı meselesi görüşülecekÜr. Başvekiyin bu münasebetle izahat Vermesi muhtemeldir. e pek hoş görülmiyen bir iki sokağa yeni ad tak. mışlar. (Maymun) sokağı (Ceylân) sokağı olmuş, (Şebek) sokağıda (Kaplan) sokağı, Sokakların insanlar gibi adlar: babaları tarafından soyadları da kendileri tarafindan konmadığı için isimleri değiştirilen bu sokak. ların işbu tebeddülden memnun 0- lup dıklarını bilmeyiz. Yalnız biliriz ki, ötedenberi inkılâplarda, harplerde, mühim hâdiselerde bir takım sokakların adı değişir. Ora. da oturanlar bir müddet yanılırlar. Postaneler yeni adrdes sebebiyle şaşırır, o mektupların — tevziinde müşkülâta uğrar. Buna rağmen her zaman, her vesile ile sokak adı değiştirilmek Âdeta bir tiryakilik halini almıştır. Amma bu yalnız bizde değil, bütün dünyada böyledir. Yalnız bizde da- ha sik yapılmakta olduğu için kıy. metini kaybetmiştir. Herkes yine eski ismini söyler. Yeni isimler sa- dece bazı resmi ilânlarda falan Bu sefer değiştirilen iki sokak ismini biraz çirkin . bulmuşlar da Bugünkü BULGAR Ordusuna Bir Bakış omanya, Yugoslavya, Yunanistan ve Türki- ye arasında merkezi bir va- ziyette bulunan Bulgaristan geçmiş zamanlarda olduğu gibi bundan sonra da Balkan milletlerinin birbirilerine kar- şı ve kendi aralarında çıka- cak her türlü ihtilâflarda çok mühim bir rol oynıyacaktır. Boğazlara pek yakın olmasından dolayı da Türkiye gibi Boğüzları istilâya teşebbüs edecek millet için gayet kiymetli bir müttefik veya gayet tesirli bir hasım olabilir. İs. tiklâlini kazandığı gündenberi Ege denizinde bir mahrece malik ol. mak temennisinde (bulunmuştur. Tuna üzerinde 400 kilometre u- luğunda kıyılara sahiptir ve Gez ezer iy İstanbula bağlı. yan demiryolu bu memleketten ge- çer. Karadenizde Varna ve Burgaz gibi beynelmilel demiryoluna bağ- lı iki mühim Jimanı vardır. Ve Bulgaristan Balkanların sahne o- lacağı menfaat ihtilâflarına isti bali bakımından karışmak zorun. dadır. 7 27 İkinciteşrin 1919 tarihinde imzalanan Neully muahedesile Bul. garistan mecburi askeri mükelle. fiyeti şahsiyesini kaldırmıştı. Ve son senelere kadar Bulgaristan, on iki sene sonra altı sene hizmet ta- ahhüdünde bulunan gönüllülerden teşekkül eden bir ordu ile iktifa mecburiyetinde bulunuyordu. Bu hâlde de müsaade edilen efrat mik. tarı 20 bini muvazzaf ordu olmak ve geriye kalanlar jandarma, güm- rük muhafaza, polisten ibaret bu. lunmak üzere 33 bin kişi idi. Nöy- yi muahedesinin askeri hükümleri 198 de Selânikte toplanan Bal kan Antantı ve Bulgaristan kon. feransında ilga edildiğindenberi Yazan: B. FELEK onun için değiştirmişler. Gerçi Maymun ve Şebek bizde pek hoş görülmiyen ve hele çir- kinlik ifade eden birer hayvandır. Amma bunun sokâkla bir münâse. beti yoktur. Bu vakayı müşahede altına alan (Akşam) gazetesi bari sokaklarımız yeni isimlerine uy. gun bir halde olsa! Diye sokakla. rın isminden ziyade kendini düzelt menin doğru olacağına İşaret et. mek istiyor. O da doğru. Lâkin kendini düzeltemiyoruz, diye ismi, nide değiştirmiyecek değiliz yal Kaldı ki, İstanbulda müsemmasına uygun sokak ismi nadir bulunur. Mei Yerebatan İstanbulun hayli yüksek yeridir. Doğru Yolun da hiç bir tarafı doğru de. ğildir. Siz bu isim bahsine. girerseniz insanlardan. gemilere, şehirler. den derelere kadar. Rahmetli Nu- rullah pehlivanın adı Filiz idi. Am- artık Bulgaristanda iki senelik mec. büri hizmet usulünün tatbikına baş lanmıştır. Ve böylece bugün tam bir silâhlanma hayatı yaşamakta. dır. ulgaristanın sulh devri mev. cudü 35 bin subay ve asker- liği meslek edinmiş küçükzabit ve elrat ile 50 den 55 bine kadar kur'a efradı olmak üzere 90 bin kişi ka- dardır ve buna “hizmet kıtaları,, denen 8 bin kişilik bir kuvveti da. ha ilâve etmek lâzımdır. Bu kuvvetler, bizim kolorduları. mıza (Fransa) tekabül eden dört orduya, on piyade tümenine, bir dağ tuğayına, iki “seri, fırkaya ayrılmıştır. Harp zamanında bu kuvvet 6 milyonluk bir nüfus için takriben 500 bin kadar olacaktır. Bu mikta. rın 350 bini kara ordusuna, 2 bini hava ordusuna, 10 bini donanma. ya verilecek ve 120 bin kişi mın. taka müfrezeleri olarak kullanıla. caktır, Bulgaristan bir ziraat memleke. Nazizmin bitarafları himayesi (Ecnebi karikatürü) ma he filiz. Denizyol'arının en es. ki vapurunun adi Nev'eser'dir. Bi. zim patron Halil Lütfinin Halil is- mi cömertlik sembolüdür. Lâkin... Kuzguncukta karga yoktur. Sa. lacakta musülla taşı olmadığı gibi. Eskişehir yepyeni bir kasabadır. Sulükulede çeşme yoktur. Kuru- çayda geçende seylâp olmuştu Saffet isimli kurnazlar o çoktar. Zeki isimlilerin hepsi açık göz ol. maz. Perisi pis Tahirler, herşeye itiraz eden Rızalar, hasis Kerime. ler, çehre düşkünü Cemaller de az mıdır? Onun için isimle cisim arasında münasebet aramıya kalkışmak sa- manlıkta iğne aramıya benzer. Bu- lunması tesadüfe bağlıdır. Saadet Zinciri | vermekten bahsedecek de. Bilim, Altın sant kösteği lâ- fı da edecek değilim. ti olmakla beraber Almanyanm verdiği malzemelerle endüstrileş. mek yolundadır. Ve daha şimdi. den tayyarecilik atölyelerine ma. lik bulunmaktadır. Almanya Bulğaritana bir çok silâh, cephane ve tayyare gönder. miştir, göndermeğe de devam et. mektedir, Almanyanın bu yardım. ları sayesinde Bulgaristan modern silâhlar bakımından oldukça zen. gindir. ir çok tanklara, İyi bir top. çuluğa, tank defi toplarına ve ciddi sayılacak bir dafi tayyare topçuluğuna malik obulunuyor. Bulgar tayyarecil'ğinin, bundan bir kaç ay evveli, 300 tanesi birinci saf tayyare olmak üzere takriben 550 tayyaresi vardı. Bulgar eri kanaatkâr ve ener. İiktir. Bulgaristanda oldukça fazla yollar vardır; fakat fena haldedir. Bunlardan bir çoğu, ağır otomobil. lerin o geçişine müsait olmıyacak bir şekilde ham tarla yollarından ibarettir. Bulgaristanın arazisi müdafaa. ya oldukça iyi elverişlidir. Şimalde Şarktaki Dobrice kısmı müstesna olmak üzere Tuna ile, Cenupta mühim kıtaların geçişine müsait olmıyan Rodoplarla çevrilmiştir; fakat bunun Türkiyeye karşı olan Şark kısmı daha çök zayıftır. Bal kan dağları, Bulgaristanı Bulgar ovası ve Rumeli olarak ikiye ayı, | rr. Fakat bu dağ silsflösinde bif“İ” sıra geçit yerleri vardır. Ordu muallimlerini Almanyadan temin ediyor. Ve böylece Bulga. ristan Almanyanm tesiri altında bu. Tunuyor, Bununla beraber. ateşli bir istiklâl ruhunun, Bulgaristanı tehlikeli hâmisinin tahakkümüne girmekten menedeceği muhakkak. tar. —Le Temos'den— Şu ötekine berikine (Saadet zin. ciri) başlığı altında gönderilen ru. muzlu mektuplardan bahsedece. im. Bunları yazan, postaya ve. Ten ve elüleme gönderenlerin her. halde ya paraları çok, ya işi yok ve muhakkak ki aklı yok. N Bununla temin etmek İstedikleri nedir, anlamam. Arasıra bana da gelen bu mektupları okumaktan bıktığım için pek te metinleri hatı- rımda değil amma galiba ayni mektubu dokuz kişiye mi ne gön. dermek icap ediyormuş. Bize herhalde Garpten gelen bu züppe hamakat eğer bir posta İ resinin, mektup pulu sürümünü arttırmak için ortaya attığı bir zir. zopluk değilse herhalde bir şifa. hane kaçkınının icadıdır. Dün bana tâââi Vandan böyle bir mektup geldi. Sepete attım. Bari boş kâğıt gönderseler de işi mize yarasa, Nasrettin Hoca bir gün dostla. rından birine bir mektup vermis” — Bizde davet var, Buyurun, İş. te mektubu. Demiş, Ad idam açmış, Zarfin içinde biz beyaz kâğıt. — Nedir bu beyaz kâğıt yahu? Diye sormuş. Hoca da şu cevabı vermiş: — Vaktim olmadı. Yazısını ye. *medim de ağızdan söyledim. Bari bunlar da mektupların zar. fına (Saadet Zinciri) dir. Diye yazsalar da kâğıdı boş gönderse- ler, tis Birkaç Fıkra Ss ize bir kaç fıkra: Almanyada bir Nazi Şefi bir mühimmat fabrikasını geziyor ve soruyor: — Hâlâ amele arasında komu. nist var mi? Müdür biraz büzülerek cevabını veriyor, — Evet!.. Tahminen yüzde 30 kadar., — Ya! Saltanat taraftarları ne kadar? — Onlar da aşağı yukarı o ka. dar — Amma yaptınız". huriyetçile: — Efendim”. Onlar yüzde kıtkı bulurlar. — Vayyy! O halde bir tek Nazi yok demek? — Hayır! Bilâkis! Hepsi (Nazi) dirler. Ya Cüm. Bir diğer fıkra: 1939 Eylü'ünde. Atlas Okyanu. sunda. bir Alman kazazedesi bir $al üzerine tırmanmış. çalkanıyor. Bir vapur kazazedeyi görüyor ve yaklaşıyor, Almanı vapura çekmek İçin ip aiseak yerde bir tomar ga- zete fırlatıyorlar. Alman nevmidane bağırıyor: — Yahu! Nedir bu attığınız? Gemiden bağırıyorlar: — Bir paket gazete! — Ben gazeteyi ne yapayım! — Okuyun da eğer kurtulmak arzusunda israr ederseniz. o zaman sizi kurtaralım. Diye attık... Ceva. bını veriyorlar. Hi : ,Bir ihtiyar Alman vefat ediyor rkes gibi. oğlu gazetelere şu me. alde basmakalıp bir vefat ilânı ve. “Ernest Müller, fanadan bekaya in- tikal etmiş ve ebedi istirahate kavuş” muştur.” Ertesi gün. müteveffanın mah. dumu hayat şartlarını fena göste rerek rejimi tenkit ettiğinden do. lavı tevkif ediliyor. elo DAYİ Iİ j Canlandırılacak Köy | 40 Yazan: Sabi Zekeriya Sertel Çotasialan civar köylerin gelen muhtarlara İstanbul ku: lisesinde, köy kanununu nasıl tatbik edeceklerini, köy işlerini yolundı görmelerini temin için dersler yorlar. Düne kadar yalnız Allaha manet edilen köylünün, bugün şeh: himayesine girmesi, şehrin köye ka göstermesi her halde uzun bir ta, rihe sahip değildir. Halk Partisinin ilk defa tatbik et, tiği bu sistem, her sene biraz a ilerliyerek, yavaş yavaş bütün köy. leri içine almağa çalışıyor. Kü canlandırılması, Türkiyenin canlan.. dırılması demek olduğu için, bu gil teşebbüsleri basit işler mahiyetind göremeyiz. Muhtarların bu kursları takip etmesile köyün ecanlanacağı iddia etmiyoruz. Köyü canlandırmak zirai reform. siyasetinin mi n idir. Cümhurrelsi İsmet İnönü, il iktidar mevk'ine geldiği zaman: “Önümüzdeki senelerde | nü muzun çoğunu teşkil eden köylümü, rün, gerek tahsil, gerek geçim hi sunda vaziyetini yükseltmeği hedef tutacağız. Bu hususta elde © ceğimiz neticelere çok ehemmiyet kıymet veriyoruz, 4 “Kati olarak inanıyoruz ki, köylü, müzün tahsilini ve maişetini dah yüksek hir dereceye vardırdiğımı: sün, milletimizin her sahada kudı ti, bupün güç tasavvur olunacak kâ dar yüksek ve heybetli olacaktır.” Demişti, k İsmet İnönü'nün z'raj refot verdiği ehemmiyeti, eğer Önü; bu harp çıkmamış olsavdı, şimdi kir ilir ne kadar ileri safhalarda gö Buna rağmen köyün istihsi ikseltmek, k harp İhtiyaç larına göre hazırlamak, köy muhi larını tenvir ederek köyün met ne çalışmak hususundi lan a Tarı bu sebeple basit teşebbüsler hiyetinde görmemek lâzım. Zelzelelerin, sevlâpların, ların yıktığı köy, her zamandan fazl sefkat ve himaveye muhtaçtır. Yarı bilmiyoruz, belki de harbin cağı bu köyleri, yine kader ve külün eline bırakmamak için bu den tedbirler almak, istihsali kadınlara hirakmamak o meebuı tindeyiz. Umumi Harpte bütün © kekleri giden, yalnız kadınlar tat fından ekilip sürülen tarlalar; ! istihlâkini nasl karşılıysı bugün de bu kadar âfetten a köyler bu işi başaramıyacakları İstihsali durdurmamak için bükün tin şimdiden buna karşı tedbirler i lacağı şilphesizdir. Sulh zamanında köyü canlar mak için sarfedilen emeklerin, sirai bir reformla en feyizli m rını vereceği bir sırada harbin kı mıza çıkması, zelzelelerden, feyezai lardan çok daha büyük bir âfetti Köyü canlandırmakla “milletimizi kudretini güç tasavvur olunacak ka dar yüksek ve heybetli” bir dı e çıkaracak tasavvurların harpk: sında duraklaması, acı, fakat zart bir neticedir, Buna rağmen köyler vapılacak birçok işler, alınacak bi sok tedbirler vardır. Muhtarlara kanununun tatbikmı, köy ri muntazam yürütmeği öğretirken, alınacak iktısadi tedbirleri de termek her halde çok faydalı olac tır. Bu sebeple kövlerden İstan sehr'ne akan bu Köy muhtas sehirle köyü birleştiren bir ri köyün karanlığına ışık götürerek vasıtalar gözile bakabiliriz. . Okuyucutardan Cemal Akdağ'a: Yazının okudum. Söyledikleriniz daj rudur. Bu harbin sonunda kim galip gelir se gelsin. esarete düşecek mitletlerin İs ni, kurtuluş kavgaları muhakkaktır. Ari #sareti kökünden yıkacak, insanlara ve & miyetlere müsavi İnsan ve ermiyet yaşama imkânları verecek şartlara HtİŞ vardır. Bu ihtiyacı her millet anlem: 8. 2. gi KARİ MEKTUBU | | Açık Mektup Menteşe Saylavı Sayın Bay “Eski kanun ile teknüt edilenlerin te fihine tarafdar olduğunuza şüphe yokt Ben, İstiklâl savaşma muvazzaf ols tirak etmiş bir zabitim. Fakat yeni İka nun neşrinden evvel tekaüt edilmek sizliğile karşılaştım. Yeni kanundan de edemedim. Arkadaşım benden bir gi sonra teksüt edilmek saadetine mazhar gi du, bittabi yeni kanundan müstefit Ayni hizmeti görmüş, müsavi sene ne hizmet etmiş ve ayni rütbeyt fb: lemis iki zabiti, terfih noktasından biri rinden ayırmak kabil midir? Yeni kay dan istifade edemiyenlerin sayısı çök gi dır. Bunlar da arkadasları derecesinde te fibe müstahaktırlar. Bu haken İhkakı müdafaa etmenizi rica ediyorum. * Maraş Emekli Önyüzbaşı Cihat Sanal *