12 Eylül 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

TÜRKDİLİ Dış Matbuat. | YURTDAŞ! 12 BYLUL rıııııııııııııı ıııııı* SESLER vaenase n n -Buhnn» masalını dıııle Yiniz... Seneler, «insanı» diye anı- lan bu çalışan ma hlükun sırtına abanıyor. ve Onü, olanca ağırlığını veriyor... Bugün, her saat ve hattâ her dakika, düşün- celerih ve — mesuliyetlerin ağırlığı ile bir beyin çat- hyor... Buhranın tevlit ettiği ka- rın doyurma — düşüncesi, kafalarda buzlaşıyor, katı- laşıyor... Korşınızdaki adamın bakı. şından, dalgınlığından, neler düşündüğünü, anlıyabilir. siniz... Çünkü, onun, beyninde yanan — istirap ampulünün ışığı, gözlere vo bakışlara bir hususiyet verir.. Kısaca, dinç — senelerin bağrında yaşıyan, — insan- ların yalnız sütünü, kanını değil, düşüncesini ve bey- niti emen BUHRANIN teh didi altındayız, bugün.. Bir çoklarımız, nineleri- mizden — dinlemiş 2dir: Devlerin yaşadığı mem- leketler varımış, bir za. manlar... Bunlar, ani ho- murdanışları ila, nefes alıp ver- meleri ile şehirleri,yerigöğü | zangır zangır titretirlermiş . Bir gün, bunların ma- garalarına bir insan — giri- yor.... Bunu gören devler anası, zayallıya acıyor ve onu, bir yere gizliyor... Devler — göldikleri — za. man, — burunlarını çeke- rek, etrafı koklıyarak anne- haykırıyorlar: Hani insan..? Burada eti kokuyor... lerine Söyle, insan eti kokuyor | burada Ve — masalın birbirisini... devamını bir nefeste milyonl- insonın elinden, işini ve binlerce ton kan akıtan, —et eriten — buh- ran da paranın, — Te - fahın bulunduğu — memlek- İşlc, arca alan etlere koşuyor ve homür- dona homurdana: — Burada, diyor; pora, refah, saadet kokusu var. Bunları yutmalyım Burada ıln dahili harp olsın ve ki zıl kanlar gözlere vursan... Karum aç: para sasdet Hayır, — insanlara — sofalet lâazım... Bunu da — insanların düşüncesiz yapıyor.., Ve bu masalın da deva- mını bilirsiniz... Çünkü, onu her dakika tekrarlar ve filmini perdede değil — çatlıyan kafamızda soyrederiz. - Bu masalı bizden sonra. kiler olsun unutabilecekler acaba Mehmet Tuğrul — AEDOUK — KŞ !U"_t!âş' “Uıııı.1 Hilâllahmeri unutmal $ tslırap fekzn insanlara 5 N Y dım ede odıır’ | ve |takiben üstemleke Siyaseti. « Türkische Post » gaze- tosi yazıyor: 1Geçen hafta biribiri adına gelip geçen — hararetli veko. yün saffı haricinde İogilte- ro İtalya ve Mısır Hükü- metleri ararsında derin bir — gessizlik içerisinde bir itilâf vücude — gelmiştir. İmza olunan bu mukavele ile Afrikanın talii muvakk- aten tespit edilmiş bulun uyor. Bu bakımdan mezk- ür mukavelenin — yalnız imzalarını koyan devletleri değil, budunlar arası siya- setini ne alâkadar etmesi tabildir. Bu yeni hattı hareketi icap ettiren sebeklerin anl- aşılabilmesi için biraz tari. hi karıştırmak lâzım gelir. Bir harbe varmak istida- dını gösterirken Fransa ile İngiltere arasındaki farklı güreşlere bir sot — yeken 21 Mart 1899 tarihli Sud- an Mukavelenamesi Sudanda Bahrolgazel ve Darfur mınta- kalarını İngiltereye ve vadi Dagirmi — mıntekalarile Çad gölünün şark ve şimali nde bulunan araziyi Fran- saya terkediyordu. İngiltere bu mükavelede bürcüser. tanın dönüm noktası nubundan Libya — sahrasını 15 arzi döreceye kadar olan hattın garbin- daki araziyi Fransız nüfuz mıntakası — olarak tanımakta idi. Zamnen değil doğrudan doğruya arazisine — taalük eden bu pek mühim müs- temleke — mukavelenamesin. de İtalyanın açıkta — bıra- ce- | kıldığı şüphe götürmez bir bakikattir. İtalyanın bu mesele — ile münasebeti olmıyorak — ve fakat — diğer birçok ve. kayiin neticesinde zamanla Fransa — va İngiltereye kor- şı olan siyasetine başka bir — istikamet verdiğini ve binnetice Umumi harpte itilâf devletleri — sı. nıfta yer almış olduğunu görüyoruz. Bu: hattı hare- ket bittabi Roma, ve Londra — arasında budunlar arası ke siyasetinde göstermekten zi -Geçen Paris ve müstemle- tesirini hali kalma- asrın — gonlarına doğru Mısırda İngılure,a serbest hareketi — ele en İtalya ayn: — zumanda Fransayı garbi — şimali Afrikasındaki — müstemlekel- erinin istismarı — içinde- ge- rbest - birakılmiş — öolüyordu. Trabulusgarp harbinden harbinden sonra, İtalyada Trabulus ve Sirenaik üz erindoki arzularına — ermiş ve bu — andan itibaren şimali Afrika — müstemleke işlerine filen karışmış bu lunuyordu. İtalyanların ve bilhassa mukavemeti ver- Berberiler Sünüsilerin dolayısile — il- hak ettikleri yeni arazi- nin kumlarla — muhat ol. un cenubuna ulaşmamasın- dan — istifade ederek Fra- n vi ln li İmparatorluğunun Tara- | bulusgarp Sirenaikteki ül- | kelerinin garp ve — caenub- una tesadüf eden inde bazı parçaları ayır. mak — hususunda — mutabik kalmışlardır. Miısir, solum körfezini kendine çekerken Fransa da rku ve Tibestinin —en mühim — noktalarını — ilhak ediyordu. Fransa müstem. Tike — hududunun şimale doğru tevsii — Fransa - ile İngiltere beyninde — müna. kit 1899 tarihli Sudan mukavelenamesine — aykırı olmamakla beraber Liby- Bo- llyll ete Sudan yollarını kap- amış - oluyordu. Başka — bir tabirle iktisaden büyük bir kıymati haiz olan şimali Afrikanın istismarı - İtalyaya imkâns. gIZ Romanyanın bu husustaki teşebbüsü — ve protestoları bittabi neticesiz kalmıştı. İtalyanın umumi harpte itilâf devletlerine — iltihakt- an maksadı, bilhassa mü- stemlekelerini tevsi etmek arzusundan — ileri — geldiği inkâr — edilemez. Londrada akit ve imza edilen 26 Nisan 1915 tarihli muk- avelede: Fransa ve İngiltere Alrikadaki — müstemlekeleri- ni tevsi — ettikleri takdir- de İtalyanın da bir ta. kım tavizata istihkak kes- pedeceği tasrih — ediliyor- du. Bu arazi tevsii işi ancak Almanyanın zararına - olabi- lirdi. Ancak harbin hita- mın: müteakip İtalya feda- | kârlığı mukabili olarak tah- min ettiği mükâfatı elde edememiştir. Bununla bera- ber Fransa 1919 senesinde «Gadames» ve «Gata — giden kürvan ynlundıkı şarki Tu nus arazisini — İtalyaya terketti ve bu — suretle İtal- yanlar garp — hududunda şimaldon cenuba doğru uza- nan bir yolu kazanımış ol- dular. Ancak bu ufak bir hudut tashihinden başka bir şey değildi. Bununla ne sımsıkı bağlanmış - olan cenubi — Libya hududunun bağları — çözülmüş, ne de Sudanda tevsij - arazi ame- selesi hallolunmuştur. Misir hunudunda da vaziyet ayni bal- de — bulunuyordu. — Londra 1920 senesinde yalnız Misir sahrasının — garp — hudüdü hattında kâin ve cidden hu- susi bir ehemmiyeti haiz bu lunan — «Carabubw mevkimi İtalyaya terke - ve 25 tuülü garbi derecesinin hudut ola- rak tespitine meylediliyordu Ancak, bunun için de İtalyanın kâfi miktarda ta vizat elde etmediği — noktai nazarından — vazgeçmesi ve bu — verilenle iktıifa etmesi isteniliyordu. Mussolini, mü- teakıp senelerde ikide bir Fransa ve İngiltere nezdin. de teşebbüsatta bulunarak yerine getirilmiyen vajtleri hatırlatmıştır. Mumajleyhin lıbyın Sınuık atazisi- arazis. | — Ankarayı görmedin mi? | Cümhuriyet bayramında açılacak sergi mü- |Şımalı Afrikanın Müstemleke nasebetile yapılacak tenzilâtlı tarifelerden Siyasetinde Bir Dönüm Noktası. istifade ederek yeni devlet merkezimizimutlak gör! Hem ziyaret, hem ticaret! Cancak 1931 | senesinde ve Sünüsilerin bü- İ peşkeş | | | hâkim olacak devl-l | yük hedefi kimiyet merkezi olan Kufra mevkiinin İtalyonlar tarafın- dan alınmasından sonra bir netice verebilmiştir. Esasen bu tarihten bir sene evel İtalyan kuvvetleri — cenubi Fizanın en mühim bir yol bölümü olan «Ghat» mevki- ini işgal etmiş bulunuyo- rladı. Fakat — İtalyan - müst- emleke siyasetinin en bü- yine — şimali Afrikanın göbeğinde bulunan ticaret yollarının birleşme noktası olan ve Sudan jle | Çad gölüne doğru giden kılınmış - bulunüyordu. ( adaki ana yolları açtırmaktı — ve bir gün gelip Roma müt- elebatının Fransanın Afrik- menafji ve — nüfaz mintakalarile — kargılığı aş, ikârdı. Senelerdenberi Roman ve Paris arasında bir hal sureti bulmak — imkânları aramakta idji. Ancak her iki tarafı memnun edebiled bir trşfiye sureti bulunm- iyordu. Fransa — İtalyanın müstemlekesini tevsi hakç kındaki — metalibini Sudan hudutlarına kadar bir hudut tashihine riza göstermekle susturmak istiyordu. Roma ise daha vâsi tavizat ta- lep etmektae idi. 20 temmuz tarjhinde Ro- moda İngiltere, İnlyı ve Misir — örasında — akit veimza olunan mukavele, lagilterenin — İtalya — Dov- leti — tarafından — Fransaya karşı - serdedilen — mütaleb- atı. tasdik etmiş olmakla büyük devletlerin — Afrika arazisine müteallik siyas- etlerinin bir dönüm nok. kasına işaret — etmektedir. Aynı zamanda yeni muka- velenamede Mısir . Tarab- ülüs hudütları sarih — bir surette tespit edilmiş bu- lunmaktadır. Milner - Sejaloja — itilâfna- mesi, hudüdü — Akdenizin 25 tulü garp — derecesin- den cenuba doğrü — arzi 22 dereceye kadar - tasfi- ye etmişken şimdilik mu. kavele müşterek — hududu daha — cenaba — vardırarak tespit etmekte ve bu su- retle 1899 tarihli Sudan mu- kavelenamesi — ile İngilter- ece nüfaz mıntakası — ola- rak — tanınmış olan — arazi yi de şamil — bulunmaktad- ir. Tespit —edilen — yeni hudut arzi 22 dereceden bir vaziyoti kaime şek- linde 25 tulü garp de- recesine varmakta — va «Ti- bestib dağlarının — cenubu şarkisine, ve Çad gölünün yakınında arzi 15 derec- eye kadar — uzanmaktadır. Bu süretle — İtalya - «Ave- natb kavalık dağlar — sils- ilesinin üç su —membamn- dan ikisini ve «Sarrav mevkiini kazanmıştır ki ta- biri diğerle şimdiye ka. dar hudüdü teşkil — adon «Kurfa» .hlımlıiıdışı ve MİLLİ İKTISAT ve Aynen gelmiştir: Gazelenizin 9 - 9934 tar. ih ve 4298 sayılı nüs. hasının beşinci — sütununda (bir efendinin terbiyesizliği) başlığı altındaki — yazınız, beni şahsen alâkadar et- tiğinden — cevap vermek mecburiyetinde kaldım. Yazınızda — jsmim sikredil. miyerek nezih olan belediye muhitinin kastedilmesi; bir gazeteci için acemilik jif- ade eden bir hâdise ol. düğü için müphem — bır- akmak istediğiniz bu cjheti açık bir lisanla izah ede. ceğim: Ben, belediye intihap encümeni kâtibi bulundu. ğum cihetle bu encümene git evreki jihzar — etmek ve celse Aaçılıncıya kadar icap edenlere izahat ver- mek va söz söylemek | vezifesi de - bittabi — bana teveccüh eder, Çünkü bu va- zifeyi kanuni yollarda aldım. Şu halde söz sahibi olup olmadığım hakkındaki müta- leanız hiç bir esasa müsten- it olmıyan bir tahminden iba- rettir.Bvrak ihzarı ve mavcut) aza beylere — icap eden izahatı vermekle — meşgul bulunduğum bir sırada, te- rbiye mefhumu — üzerinde münakaşa açılmasına — seb- ebiyet veren muhabirinizin, aza beylerle bulunduğumuz encümen — salonunun kapalı olan kapısını işaret etmek zahmetini dahi ihtiyar etm. eden, bence meçhul bir sa- lâhiyet ve torbiye — sistomi kullanarak ansızın içeriye girmesi salonda — diğer aza beyleri bekliyen zevatı hay- retto bırakmış olduğu - cih- * TASARRUF CEMİYETİ Belediyodeki garip hâdise hakkında, etle kendisini ( Resmi celse açılacak) demek — guretile muhabirinizi ikaz ve h ni tashih ettim, Bu sayede mu- habiriniz, gözeteye yazılacak malümatı almak için mürac- aat makamını Bğrıııııı, ve itirafınız veçhile icap eden malümat kendisine verilmişt- ir, Mesele bundan jbarettir. Mesele böyle olduğu ha- lde, maruz kaldığım toca. yüzünüze karşı; Cümhuriyet devrinde bir gazetenin eski- si gibi oyuncak olmadığını bilmeniz lüzümunu, Matb. uat ve gazetecilik namına fokat sizin lehinize olmak üzere kaydetmeği bir vicd- an borcu bilirim.Şimdilik bu- kadar.Bu tavzihimin, Matbuat kanunu mucibince gazeteni- zin ilk çıkacak nüshasının aynı sütununda yazılmasını rica ederim efendim. Balikesir Belediyesi Muhasebe M. yörük mustafa Belediye kâtibi Mustafa efendinin yukarıya koyduğu- muz mektubu da hâdiseyi müsvvelen de olsa meyda- na köyüyor. Kncüınf_)ıiıi ve azaları dürürken encümen kâtibi- nin Bsöz sahibi olmasıdır ki bizim hayretimizi mucip olmuştu. Biz. Mustafa efon. diyi muharririmizden ziyade orada hazır bulunan tem- sil salâhiyetini haiz zatların şahsiyetlerine tecavüz etmiş addediyoruz. Nitekim — evelki yazımız- fından tertip edilen müsabakası dün öğleden Edremit şosesi üzerinde ya- pilmıştır. lu — üzerinde — ehemmiyetli bir nüfuz elde etmiş de- mektir. Libya-Mısır hududu me- selesi — böylelikle İtalyanın arzusuna müvafık bir — su- rette — halledilmiş bulunm- | aktadır. Tasrih — edilmiş olmakla beraber bu mukavelename Şile İngilterenin - Libya ce- ınuıı llîııduı'lunun kıyp.ılırını açması daha büyük bir | ehemmiyeti hajzdir. Milner - | Seialoja hattının — cenupta arzi 22 dereceden 15 de- receye — kadar — tövsiüle Mısir - İtalya — hududunun burada - tespiti İngilterenin renk vermeden sudan — iti- lüfnamesi ahkâmında ayrıl- miş olduğunu ifade eder, İngiltere bu tarzı hareketi ile İtalyanın vaktile «Ti- bestiv ve «Borkus meyki- lerinin Fransa — taraf.ndan işgoli dolayısile — ser. dettiği itirazları sessiz bir tarzda tasdik ve — kabul etmiş — bulunmaktadır. Bu yeni itilâfnamoye kar- gı Fransanın alacağı — va- giyol. merakla beklenmek. tedir. ; Dünyada birinciliği ka- zanan — « ZEİSİKON » fotoğraf makinelerinin 9834 otomatik modelle- rini makine, sehpa ve çantanlarını «ŞAH MEH MET MAHDUMU HÜ - SEYİN AVNİ ticaret - hanesinde arayınız. ——— 4 ) ğ |