21 Ekim 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFA 2 Türki y>e (& ümhuriye;i Payidar Olacaktır! Amerika sefirinin mühim bir nstku « Chicago Tribune» yazdı- | bir yaratıcı gayretin göster- ğına göre Amerikanın, Tür kiyo Sefiri Mister Robert P. Skinner Paris Amerikan ku- lübünün haftalık ziyafetinde Türkiye hakkında bir nutuk | irat etmiş ve Gazi hüküme- tinin demokrat müesseseler lehindeki gayretini sitayişle | anmıştır. Amerika Hariciye Nezareti mensuplarından bir çok tanınmış zevatın bulun- duğu bu ziyafette Sefir Cen- aplarının vermiş olduğu nu- tkut tercümesini — aşağıya derçediyoruz: «İçimizden bir çoklarının Türkiyeyi ziyaret etmiş old. uğunu tahmin — ediyorum, Eminim ki İstanbula ayağı- nızı basar basmaz otoritonin hüküm sürdüğü ve hayatın- ızla malınızın emniyet altında olduğu bit ülkeye girdiğin izi derhal anlamışsınızdır. İstanbula girer girmez Bo. ğeziçinin romantik ve sihir- li cazibesine tutulur ve bu şehrin haşmetini anlarsınız İstanbulun paha biçilmez ko- leksiyonlarını ziyaret ve ha- rikulâde mimari abidelerini seyretmek için saatlerce, gü. nlerce, hattâ haftalarca ge- zersiniz. Bununla — beraber Türkiyeyi — ziyarete gelen alolâde bir seyyah, gördüğü maddi eserlerle o derece meşgul olur ki, en ehemmi- yetli telâkki dikkat etmez. O da: Türki- yenin Cümhuriyet idaresidir. Büyük bir adamin - çünkü Mustafa Kemal — büyük bir adamdır. ve tarihte de dai- ma büyük bir adam olorak yaşıyacaktır. kıymetli Liderli- ği altında bu devletinCümhuri- yet idaresi kurulmuştur. Ba- Şta bulunanlar bu - idar- eyi © kadar esaslı bir surette ilerletmektedir- ler ki atiye cit bütün mesu. liyetleri, çekilmeden üzerine alabilirler. Gazinin, bugün etrafını çeviren arkadaşları dünyadan çekil. diklef? zaman, arkalarında bırakacakları halk kütlesi o yükü vo bu müceseseleri ma- tlap şekilde yürütecek iktid- arla mücehhez olacaktır. İstanbulu, ziyarete gelen kimseler, Ankaraya kadar uzanacak olurlarsa hayretler içinde kalacaklardır. Birkaç saenelik bir zaman içinde ne kadar mükemmel — birşoy yapıldığını — göreceklerdir. Bu terakki bizim gatp gohi- rlerimizde birkaç sene evel gösterilen — harikulâdelikleri andırıyor. Ziyaretçilerin gör- ecekleri şeyler — kar şısında takdirden başka bir his beslemiyecekleri muba- kkaktır; fakat belki do hük- ümet merkezinin «Şehrilerin Kraliçesi» ve «Allahın yara. ttığı şehir» isimlerile maruf olan İstanbuldan - kaldırılar- ak Ankaraya — taşınmmas nın sebeplerini anlıyamıyacakl- ardiır. Lâkin bu meseleyi te- tkik edecek olurlarsa, bunun halledilmesi lâzım gelen si- yasi bir cophesi olduğunu göreceklerdir. Türk devleti- nia inkişalı için Türkiye ha. Ikını siyasi sahada karşılaş- tırabilmek maksadile büyük ettiğim şeye | muktedir | ilmesi Vüzımdır. Türkiyeye gelen ziraatle çok alükadar olmaktadırlar. Nüfasun çoğunu çiftçilerin teş. kil ettiğini, toprak mahsulü nün halkı ancak iaşa edebi- lecek miktarda olduğunu ve fenni idare ile helkın yuşa- yış standardını yükseltme ğe çalışıldığını görüyorlar. Bu gibi fenni idare sistemleri fılhakika çok eyi şeylerdir; ecnebiler fakat Türkiye halkını yüks. eltmek gayrelile bu idareyi tetbikat sahasında da takip etmek lâzımdır. | Türkiyeye gelen ecnebiler tahsil ve terbiye sistemi ile de çok alâkadardırlar, Hükü- metin cehalete karşı müca- dele açtığını ve eski Türk | harflerinin yerlerini — Lâtin harflerine bıraktığım görürl- er. Bunu bizim garp usull. erimize karşı yapılan bir il- tifat zannederler. Bilmiyoru- m ki bir Türk çocuğu eski harflerle okumayı üç sene. de öğreniyordu; halbuki Lâ- tin alfabesile bu işi bir se. nedo yapıyor. Türkiyeye her gelen fes- lerin kaldırılmış olmasından bahsediyor ve buna esof ed- | iyor. Hakikaten fes çok za rif ve biz garplıların kulla- ndığımız her türlü şapkala. ra kıyasön — mabzarası hoş bir şeydir. Fesin kaldırılmas- anı -hükümetin lüzumsuz bir hareketi gibi telâkki eden- ler bulunabilir; fakat bö' ki- mseler — unutuyorlar ki Tür- ” kiye halkını yeni bir idare ile karşı karşıya getiren si- yasi bir hareket vardır. Bu misalleri birkaç mis - line çıkarmak kabildir. Bun- lar içinde en büyük hakikat şudur: Türkiye hükümeti bir Cü- mhuriyet idaresi kurmuştur ve bu idarenin muvaffakıyeti için halkı, onu — işletmeğe müktedir bir. hale getirmek üzere hazırlamak niyetinde- dir. Muhterem efendiler! Halk işlerinin — bugünkü inkişaf devresinde demokrat mücsse- selere karşı mücadele edili. rken, hattâ burada (Fransada) halk o eski «Hürriyet, Müza- vat, UÜhuvvet» — kelimelerini alayla yadederken Türkiye- de, Cümhuriyet idarasi kur- ulması entöressan — telâkki edeceğiniz bit hareket de- ğil midir? Türkiyede vaziyete hâkim lanlar hükümete istedikleri şekilde bir model verebilir. di. Gilbert ile Sullivanın operasındak; Rus, Fransız, Türk veya Prusyalı olması muhtemel olan ve neticede İngiliz olduğu meydana çık- an bir adamdan bahsederk- en söylenen saçma sözleri hatırlarsınız. Bu — haroketi tefairen anlatmak istiyorum ki iktidar — mevkijndekiler hükümetlerini istedikleri şe kle koyabilirdi; fakat uzun teemmüller ve uzun tecrüb. öler netjcesinde Türkiye va tandaşlarinın refah ve saa- detlerinin ancak Cümhuriy- et idaresile idame ettirilebi- leceğine kani oldular, Yaln- Belgrat Toplantıları (Üst tarafı birinci sayfada) bir itimat ile yerine getirm- eği vo bugüne kudar takip etmiş oldukları siyasetto yorulmak bilmez bir enerji ile devam ötmeği taahhüt ederler.» Belgrat, 20 (ALA.) — Kü- çük — jitilâf — konseyi — teş- kil eden üç Hariciye nazırı dün yaptıkları — toplanlıda Belgrat sarayında Roman- ya Kroli ile Yugoslavya sal- tanat naibi Hazretlerine mü- Jâki olmuşlar ve kendilerine konseyin mesaisi neticelerini arzetmişlerdir. Kral Karol ve Yugoslavya saltanat —niyabeti namına Prens Pol bu mukarreratı tasvip etmiştir Turhal Şeker Fabrıkası ( Üst tarafı birinci sayfada) ye gelen — Başvekil İsmet Paşa — Hazretleri Anado - launun — ortasında yükselen sanayi — müesseselerimizden birinin daha açılması müna- sebetile Nuri beyin söyledi- gi sözlere nazarı dikkati cel bederek şeker fabrikalarının kurulmağa başlaridiğı gâman şüphelerle karşı konduğuna işaret etmiğterdir” İsinöt Pa şa Hazretleri Tüurhal ” şeker fabrikasının diğer - fabrikal- ardan alınan müspet netice- ler üzerine kurulduğunu söyliyerek milli sanayi — ol- madıkça rofah olmıyacağını, iktısadi programımızın biran evel başarılması lâzım göldi gini beyan etmiş ve Turhal fabrikasının dünyanın her memloketinde görülen bü- Yyük fabrikalardan biri ol- duğunu da her vöçhile em- niyet — veren bir yet müsssesesi — olduğunu söylemiş ve — halkı hep beraber fabrikayı gez- meğe duvet etmiştir. Fabri kunın makino dairesi memur ve amelo evleri ve hastaha. nesi gezilmiş ve görülen fe. vkalâde intizamdan — dolayı İsmet Paşa Hozretleri mom- nuniyetlerini izhar — buyur. muşlardır. Tarhal — büyük bir. bayram günü yoşa- maktadır. medeni- —— Maç yapılamadı. ldmangücü - İdmanbirliği birinci ve ikincj — takımları arasında muükarrer olan maç havenin yağmurlu gitmesi dolayısile cuma günü yapıla. mamıştır. ız şünü hatırlamanızı ister im: Türkiye halkının anane. leri otokrasi ile yuğrulmuşt- ur Onlar şimdiye kadar ot- okratik bir hükümet idare | sinda yaşamışlardır İşta bunu nazarı itihare alırsanız, Tür- kiyede elde edilen muvaffa- kıyetlerin ehemmiye'ini an- larsınız. 21 BİRİNCİTEŞA K ğ i ŞEHİRVEMÜLHAKATTA Yeni Belediye hayeti Dün toplandı, reis ve encü- men azalarını seçti, Belediye meelisi azalığına getirilen zoevata dün vilâyot buyrultularını göndermiştir. | Yeni belediye meclisi yir- mi beş kişilik ekseriyeti ile dün reis ve encümen intiha- bımı yapmak üzere toplan- mıştır. Toplantıda belediye mec Tisine seçilen zevattan yalnız Hacı İslüâm ağa zade Rasim bey burada bulunmadığı için içtimaa iştirak edememiştir. Noticede on altı reyle re- isliğe Naci bye seçilmiştir. Encümeno de Yırenlı zado Hilmi, öz zade Rifat, elbise- ci Ali boyler ayrılmışlardır. Reislik seçiminde Esst Âdil bey dokuz rey almıştır. zalar arasında Dayı oğlu Ibrahim efendi okuyup — yazma bilmediği için belediye azalığından is. kat edilmiş yerine yedekler. den en çok rey alan Kabak çi oğlu Cemil bey — getiril- miştir. Kardeşi Esat Âdil bey da- ha fazla rey aldığı için mü- stecap zade İHüseyin — Adil bey yedeğe alınmış yerimo Beypazarlı Sadrı bey beled. iye meclisi azası olmuştur. Saraç zade damadı Şükrü beyin fazla rey alması döl- ayısile mumaileyhin kayın biraderi olan Ahmet bey de yedeğe alınmış yorine Eğin- li Şeref bey meclise aza gi- rmiştir Defterdarımız teftişe çıktı, Yeni defterdarımız Behçet bey cuma günü Bandırmaya gitmiştir, Behçet bey Ban- dırma maliyesini teftiş ettik. ten sonra Erdek ve Gönene de geçecek orâ maliyelerini teflişten gaçirecektir. Defterdarımızın — bu seya- hatinin bir hafta kadar sür- mesi muhtemeldir M. Jandarma kumandanlığı Mıntaka jandüorma kuman- danı Fehmi bey bir ay izin almıştır. Kumandanlık vazi fesi vekâleten vilâyot jan darma alay kumandanı Mah- mut bey tarafından görülm ektedir. Hüseyin Rahmi bey Cümhuriyet Halk Fırkası umumi idare heyoti azasın dan Hüseyin Rahmi bey gençlik teşkilâtı — hakkında tetkikatta bulunmak üzere dün şehrimize gelmiştir | man Mülhakat | Belediye heyetleri topla- narak reislerini seçtiler. < —-a < | Yeniden Erdek belediyej, Reisli- gine seçilen Selâhettin bey Mülhakat — belediyelerine seçilen yeni heyetler topla- nmakta reis ve dajmi encü- men azalarını seçmektedir- ler. > Muhabirlerimizden — alıdı ğımız telgraf ve mektuplara | göre, Cevdet Ümer bey Bd- remit, Zahrettin — bey Hav- ran, Salâhittin bey Erdek, İzzet bey Alibey nahiyesi, | Mehmet bey Altınova, Mu- hittin — bey Bürhaniye, Riza bey Kepsüt, Süley- bey Aydıncık, Hacı Ömer zade Ümer bey | Bigadıç, işbankası voznedarı Hasan Basri bey — Ayvalık belediyo reisliğine seçilmiş- lerdir. Tüccardan Fehmi ve Hacı Hüsnü züde — İsmail beyler de * Erdek - belediye | daimi encümen azalığına ayrılmışlardır. Belediye reislerimize mu vaffakıyet temonni ederiz Köseler Köyünde bir hâdise Köy muhtarının evine faarruz | mu edildi? Porşembe gecesi Köseler köyünde bir hâdise olmuş- | tur. Köy muhtori Rifat ağa | | iki şahsın taarruzuna uğramı-| | ştır. Rifat ağanın iddiasına göre o0 gece köyden Hüse- yin oğlu Mehmet ile arka: daşı Abdürrahman — Rıfat | ağanın evine girmiş ve öl - dürmek maksadile iki el atoş etmişlerdir. Fakat eyi bir tali neticesi olarak hurşun ken- | disine isabet etmemştir. ’ Cümhuriyet müddeinmu - *’ mıliği bu mesele hakkında tahkikat yapmıştır. Mehmet vo Abdürruhman — hâdiseyi külüyen inkâr etmişler, Ri- fat eğaile iki hizmetçisi ise eve girenlerin — ve tabanca atanların bunlar olduğunu söylemekte israr etmişlerdir. | Tahkikata devam edilmekta- dir. Ekmekle Sıhhat — müdürlüğü birinci nevi nümu Vilâyet Sıhhat Mü€ tarafından ;uhrimi“. yi imalinin eyi ve ğ şartlar altında — DD ması için bazı tedbififEzi dığını yazmıştık. öĞü nevi - eklliğ biridel 5 çe ikinci başka dün de ekmek nümunesi VÜY rilmiştir. Bu ekmö glutini on birden oşeB! memektedir. Sıhhat müdürlüğü V roftan da fırınların kilde ıslahi — için ©© almaktadır. ğ i Halkın sıhhati içif tiği — bu s““ı j sıhhat müdürümüz0 vaffakıyet dileriz — İstiklâl me Salâhattin — m Ocaki zadelere sit ? arif müdürlüğü © kiralanmıştır. Bura$! mektebi ittihaz edil'” Tekaüt edilen mudl Vilâyetimiz — ilk kadrosunda vazife &” muallim tekaüde miştir. Bu muallimler leri şunlardır: 4 Bandırma - Kızık$â mektebi başmualli©i | met Nuri bey, j üçüncü mektep MW rinden Hasan Tahi Ayvalık Cümhuriyet bi muallimlerinden bey.. AŞ Kamiyetli bir - dok gİ Doğum ve Çoc“kk evi çocük hastalık! tehassısı — doktor bey, kız orlıınw“ ( fahti hoekimliğini yi ötmiş ve ilk haml | talabeyi gayet dik muayeden geçirere ettiği ârızaların todü âp susunu sıkı ııkl]l.“. ceğini vudeylum"“' memleket — işinde ği doktoarun göılenlml $ ve gayret her yüel ve toşekkürün üstül! Bereketli yağıl Cuma günü şohrıF ç niden yağamur — YÜ Yüğaur bir aralık nmş bardaktan b0 na düşmeğe buşlılf"’ bu çok sürmemişti” Yağmur çiftçi içı istifadeli olmuştur. Yağmurdan sonf? | serinlemiş'ir. BT NS SENALETENEAĞZA | Senenin en büyük ve en güzel filimlerinde” MATAHARİ Yakında Şehir Sinemasında gösterile cekt”