16 Kasım 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

İnsanlara Süt Vastasi-! le geçebilerhastalıklar 30-- 4 - 034 Uluslararası: ve süleülük - kongresinin Sıhhi süt temini hakkındaki mukarreralı Bajltari mücad sontA hastalık geri — döner | böylece aralık'lı o'arak aylarda “devam eder/ Mal- ta “Hummasının — mikrobu pek dayanık'ı değildir. Ke çi südü |60-65)| harsret de- recesinde ısıdıldıkta - ö'ür Bağırsak iltihapları — bu gibi hasta'ıkların dahi üzerine tesirleri vardır. kü bundan önce mikropluluğu bahsinde söy lendiği üzere her hangi bir sebepten dolayı — bağırsak lar iltihaplanarak iç yüzle rini Öörten ve bir nevi sip vazifesini gören zar borzuldukta bağırsaklardakıi mikroplar ondan kana ve süt | Çün meme er geçerek karışir ve onün vası tasile memeye gidenler ger çekten nezfi yani kanıyan bağırsak iltihabına uğramış inek südünü içen bazı kim selerde Aayni hastalık gö rülmüş ve südün içinde da- hi kuvvetli bir mikrop bir koli basi bulunmuştur. Bun dan başka hat bağırsak il tihabına tutulmuş ineklerin südünü kullanan insanların birçok Hazmi karşıklıklara bzuk'uklara uğradıkları gö rülmüş o'duğu gibi böyle bir süt ile beslenen henüz yaşlarını bitirmemiş küçük | çocuklarda dahi zehirlenme vakalarına tesadüf olunmuş tur. İstireptokok - |Streptococ| | denilan mikroplardan ileri gelme meme iltihabına uğ ramış inek südünün de in sanlarda vahlin bağırsak il tihabını mucip olduğu ba- zı müe lifler tarafından söy- Tenmiştir. S0 . 4 934 Arsıulusal sütcülük kongresinin sıhhi süt temini hakkındaki u- | karreratı: | | çlmesi | mecbur iç Başkanı HAKKI UZER Yukar'a söy'enildiği üze re süt vastasile insanlara vahim bir takım sılgın has taıklar geçebi diğinden (30 4 .9)4| de Romada ve ül kemiz namına Zirsat ba kanlığı başmüşaviri bay Aziz ile Yüksek ziraat Enstitüsü şefi ve daha |47) u'usun ve (20.0)| üyenin (azanın| iştirâki ile toplanan Hoj uncu sütcülük kongresi ikin ci şubesinin sıhhi süt temini hasrkındaki bazı kararlarını arsıulusal burada anmağı uygun gör- | düm: I Süt istibsalleri: Sıh. | hi süt ancak istiüsal mahal linde mecburi bir kontrolün tatbiki ile mümkün olur 2 Süt nakliyatı; Elden geldiği kadar tezce olmalıdır. Ancak esnada — südün pislenip “bozulmasına mani olacak tedbirler ittihaz edil melidir. Südün nakli arasın da hararet derecesi muha ağı de recede bu'unmamal'ıdır. 3 Pastorizasyon: Pas torizasyon yani südün için deki mikrop'arın öldürülme si için 60 - 65 hararet dere cesinde 25 0 dakıka kadar ısıtılması süt vasıtasile geçe bilen hastalıkların önüne ge için bir müdafaa bir mücadele vasıtası bu fazası bakımından olup tutu ması ve şişe | südü satılması bu gönkü bil ginlerimize göre tatbıkatta elde edilmesi kabil en eyi | bir çaredir. 4 — Süt tevzli: Acık <üt satışında hem sıkı hem de sürek'i hbir kontrol ve uygun bir sağlık nizam- namesi ile süt satış mahal- leri tahdit ve tanzim - edil- melidir olmalı (Sonu var) x-Ulus»* un dil xaiılarından DEFA- «Defa; ümit, imdat, medet»- ÜMİT sözlerinin ıtııııılnıı ve h- nıtılı bakımından analizi, (Oünkü yazımızda anuliz edilen sözl,rile kök ben. Faa» ve « müdafi» Olun rini k defi » ve « düfi » edefa» kelimesi iİle, « müda ile alâkclı clon eümid, öndato medet» sözlerinin analizini de bugün koyuyoruz | DEFA Etimolojik şekli: Ü) A2) ) (ed -— ef -h ağ) (1) ed: Köktür. Burada “hareket ve yapmak, mel- huml'arını göslerir 12; ef; Hareket ve yapma mefhumlarını kendinde te celli ettiren objedir. Ed 4 ef — edef — ed ev: yapılmış olma (3) ağ: |Hal, manasını taman:layan, yin eden ektir. O halde: Ed -- ef -- ağ— edefağ — defa: olmuş olma, yapı Lmış olma demektir iki defa.., de mek; herhangi bir obje ve ya pansenin bir olmuş olu- De ke'imenin ta “ilir defa, şü, iki olmuş - oluşu mektir. / ÜMiT celmişidir Etimo'ojik şekli (1) 12) (um—-ut) () um: Köktür; “arzu, talep, bekleme, larınadır. (2) ut; Sahip. haiz mana sına köktür. Um-but—umut:; Arzımun, talebin, em: lin intizarın, bek lemenin, gözetmenin kendi sidir. (Um) kökünün, işaret et Üğimiz anlamiyle şu söz'ere de tesadüf ediyoruz: E Umaç H Umu —arzu, HL Umdi— arzu IV. Umdu — talep, tamâ 14 burada emel, intizar, gözetme, an'am semel intizar bay Ekrem Rüştünün | e00 s0CECALEAICEAE CA Mezardan çıkarıları güzel İer Kaliforniyada Osean par kta beştön toprak - altına doksan gün gömülü kaldık. Şundan bundan : tan sonra açılan yirmi yaşın- | da Matmazel Glorya Grey- vs kendini bir iddia üzerine gömdürmüştü Bu doksan gün içinde gı dası yer yüzünden mezara açılmış olan bir delikten aşa ğıya sarkıtldığı gibi mezara radyo ve telefon gibi asri tec hizat da konmüştur: Matmazel Greyvsi meza rından çıkarıldığı zaman sıh. | hatı yerindeydi. Yalnız gü neş görmemezlikten solmuştu. Londra kitap evlerinde Londradaki hususi şehre kütüphane'erde dalmi olarak 1,445,670 kişi vardır. Eevelce ökuyucuların dörtte üçü genç çocuk'arken, son zamanlarda yaşlı'arın sayısı artınağa başlamıştır. En: çok, Filistin, Sovyet Rusya, Şimal ve Cenup Ame rikasına ait kitaplarla ter- cümethal kitapları aran maktadır. Otomobil meraklısı ait Otomobil meraklıları ara sında en çok otamabil de- ğiştirmekte — rekoru — kıran bir. İngilizmiş — İngilterenin İsthorn şehrinde oturan bu İngiliz, 850 tane yeni mobi! değiştirmiştir. Bu adam son tip otomo- bil meraklıtı tmiş. Yeni bir tip çıkınca elindeki otomo bili satarak hemen yeni'tip satın; alıyormuş oto V. Ummak — gözetmek 1MDAT Etimolojik şekli; () (2) (3) (im--edA-at) () im: Köktür, burada “çare, deva, ilâç, derman, anlamlarınadır. (2) ed: Gene sahip ve ha iz anlamına öbje veya süje gösterir İ beklemek, ed 4 imed: Çare | yi ilâcı, dermanı haiz, yani bu mefhumların kendisidir () at: LAHt). ektir; keli menin manasının — yapılınış | olduğunu yani kelime mef: ğ y Kelime, (umut| şeklinin ir- w dat — imdat | rak kullam'dığı gibi humunun müsbet olarak if- desini temin eder. İm — ed - at G deva, yardım anlamına : MEDET Kökün vokali düşürü erek ve son vokal yumuşalılarak ime €© derman, dir | hasıl olan: M -| ed 4 şekli de aynı manada lanılır. Not (medet etme| anlamına ola- *divi de mürekkep koymak, ma nasına da kullamılır. et — medet kul- Arapçada” — imdat, D Süheyi ve - Nevbehar — Lügali Mümnetallah Ili, 1V Divanü Lüğat it Türk; Radlof, 1 «Uggur lehçesin V — Kamusu Türki rengi | | hunmuştur. e |(i Ha İklnci Teşrin Şar Kurulunun Dünkü Yaptığı Ilk ToplantıdaOkunan MesaiRaporu. (Baştarafı birinçi sayfada) verdiği kararlar esas tutul müş ve bütün çalıştırılmışlır. Yukarıda 88- ylediğimiz rakkamlar verdi ğimiz hesabı bir ifadesi olduğundan bütçenin yılı içinde normal; bir duru: mda tathik edilmiş olduğunu söyliyebilir mi aşarılan işler Beş yıl'ık çalışma progra mile yapmamız icap üşlerden bir. çoğuna henüz katilerin eden girişilmemiş ve bir kısmın da | yeni başlânmış vaziyette bu ödevi üzerimize almış bulu nuyorduk. Hunlardan meza rlik işi bugün en güze! şe klile bitmiş bulunmaktadır, Mezarlığın dıvarları bölme ve ada takslmatları memur ve bekçi yer eri tamamlattı rılmış ve içerisine | 100 ade ite çam dikilmiştir. Su İşleri Su işleri: Bahkesirin bü lün gereğine yetişrcek kad ar su getirilmek için önem le çalışılmaktadır. Bunun da bazı müspet sonuçlarını bıl bireceğim Soma yolu üzeri ndeki su yollarının pek fe na bozulmüş olduğu görü'e- rek 18'âbh ettirilmiş, bu semte ayrıca direnaj ame'iyatı ya- | pılarak edil bu- miktarı — istisgar miyecek yeni — sular fek eksik'ikleri — yapılınca suyun bir evelki — kadar daha artmış olacağını sevinçle göreceğiz Başkaca: Dere- köyü — Çetlemideresi yakı nında bulduğumuz sularında şarımıza gelmesi için keşfi ve proje'eri yaptırılmakta olup ameliyatına — baş'a mak bir. gün — meselesi dir Manlar ve yollar Alanlar - ve yollar: aycılığın en — önemli rinden — olan yolar ve meydanlar içinde — gereği gibi çalışılmaktadır. Be'e- diye önünden geçen An: afartalar caddesinin istim lâk — işine başlanılmıştır. Kanuni merasimile — meş gülüz — Bitince şarımıza yaraşır modern bir. cadde olacaklır. Eski belediye binası yı kütrilmiş ve yeri bir me- ydan'ık haline - getirilmiş Ur- işle D tir | ve Cumuriyet alanı: Dem iryolundan şara giriş — yer birde Cumuriyet al yaptırılmaktadır alan halkın — uluşal deki duygülarına ve ba yındırlık, Soysallık — zevk lerine örnek — olacaktır. Büyük Önder — Atatürkün anıtı. bu al'anı süsliyecek Balıkesir'i'erin — devri bağlılıklarını bir yükselte cek. rinde anı yön olan o arak me misrl tir Lağım ve koldirim İşleri Lâğım ve ka'dırım işleri: | Buyönde de önemli işier ba şarı'mışlır. Şehirin — bütün teşkilâtımız | konturollü ve müspet olarak | | dırımlarında daimi | ve icap eden yerlerinde lâğım Kalan ufak te- | Bu | | ekmeklerin el | yoğrtulması yasak | yapılması mahbhallatındaki kaldırım'ar- dahn tamire muhtaç olanları tespit edilmiş hepsinin bir- den eksi'lime usülile inşaası na dalir keşifname ve evrakı tekemmül etmiş olup eldeki tahsisat nispetinde müteahhi tlere iha'e edilecektir. Ye ni muhal'e ve yeni sokakla van lâğım ve kaldırımları ve bütün şehirin lâgım ve kal tamirat ve kaldırım teşkilâti” yaptı rılmıştır. Halkımız için bir maraz halinde bulunan ka- saplar deresinin lâğım ve birikintileri mezbaha önle rine kadar geniş bir. lâğım açılmak — suüretile 7 -8 bin lira sarf edilerek kanalizas yona alınmış ve pit suları ile sulanmasından çı karmış - olduğu — sebzeler'e bir çok hastalıklara sebebi- yet olabilecek sebze bahçe- lâğım lerinin de bu zararlı durum- | | him işler vardır. Pazar yeri ların önüne geçilmiş bulun maktadır. Parklar Parklar; Şehir'er için pa rkların yüksek önemini he: piniz takdır. edersiniz Şehi- | | rin en yakın ve en güzel bir yerindeki cski mezarlık kal dırılarak yerine eşsiz park yapılmaktadır. hâlkın temiz hava sağlığını kazanması, dinlen mesi ve teneffüs Burası alması €tmesi imkânlarını toplıyan bir yer olmak yönünü tutmuş bulu: nmaktadır. Şar kulübü Şar kulübü: Bu da Balıke sirlilerin daha ziyade sosyal hığını, — topluluğunu temin edileceği — cihetle bir -alle ocağı olarak kurulmuş bu- hanmaktadır Yiyecek —ve — içeceklerin mürakabesi Programlı tşlerimizden ya pılmiş bitmiş olan'ara üze rinde yürüdüğümüz işleri kısaca anlattık. Bir de adı bütce ile ödevlendiğimiz iş ler vardır. Halkın yiyeceği ve içeceği her — şey daimi kontrol ve mürakabe'ere ta- bi tutulmuş, temizliğe önem verilmiş nakıl — vastalarını seyri seferinin düzenine gir- mesi bütün arabaların yeni- den numaralanması temin edilmiş. sürücülerin kılıkları tanzim edilmiş, pazar yerle mne İntizam ayyen verilerek mu yerler göaterilmiş, ve — ayakla edilerek fırın'ar — makineleştirilmiş sucuk'arın fenni şeraite göre hususları ed lmiş ve lâzım olan taki batlar yapılmış, esnafın sıh hi şeraite uymaları ve eh- liyetleri berketilmiş. yapıcı lar hiyakatlarına göre sınıf lara ayrılmış ve dereceleri ni gösterir vesikalar veril miş, hayvan poazarının bu aşık — vaziyetinin ortadan temin kalkması ve hayvan resmi: rinin bir | nin mazbutiyete girmesi için tedbir'er alınarak muhafaza' '1 bir yere konulmuş ilâve ten de evkaftan — bir han kiralanmıştır Geyim yönündeki devrim Halkın içtimai durumu ve inkılâp umdeleri ara sında yer bulup Büyük Ön- derin işaretile geyim yönü" ndeki devrimlere ayak uy" duran — Balıkesirliler ve on- değerli mümersilleri olan meclisimizin — verdiği karara uyularak eski zam: anın fena ilgilert ve ek- onomik zararları içinde sü rünüp gelen üslük işi u'usal bünyemize uygun bir şe kilde haledi miştir. Pazar yerleri Yine meclisimizin eve ki kararları içinde şehire pazar yeri ve hal inşası gibi mü- için seçilen arsanın istimlâ- Kine ait kanuni — merasim ikmâl edilmiştir Damımıza - tescilile meşgi lüz. Arsaya vaziyet ede“ bilmemize imkân hasıl ol- duktan sonra pazar ye* İpşasının icap ettir- diği iş'ere hemen girişe” ceğiz Hal yeri hakkında da evkaf idaresile müzake” Tapuca | yedeyiz. Bu işe de eyi bir sonuç vereceğiz. Amacımız şehrin kalkın- ması ve bayındırlığı Ba'ıkesirin kıymetli mü: messi'leri olan mec İsimizif şehrin ha'kınması, bayındı rlığı yönünde verdiği isabe" tli ve değerli kararları başa* rmak meclisten — aldığımız yüksek ilimat ve inancı ye“ rine getirebilmek en başlı amacımızdır. Şükranla kay! etmek gerektirki: Şebir - i$ lerini her yönde — tanziml sırasında halktan gördüğü” | müz kolaylık ve şehire bağ ik izerleri onun mümessil: lerinden aldığımız kıymetli itimadı takviye eder mahbi” yettedir. Yarının işleri büyük ve çetif Günün iş'erine — nazarat! yarının işleri daha — büyük ve çok daha çetindir. faka! en esaslı dayangacımız olaf şar halkı meclisimizin güve” nilir itimat ve ilgisi sayesit” de yaratıcı ve başarıcı gücü” müz en yüksek zorluklar! yenebilecek derecededir Üzerimize a dığımız pdev lerin mühim bir kısmını bü” tcenin müsaadesi nispetin' ( yapılmış ve başarılmış olup tatbik etmekte bulunduğ! muz bütce devresine kalım'? ve meclisinizin itimat ** yüksek müzaharetleri (çi? de yeni ve muvaffakiyetl işlerde başnracağımızı güY nle arzederken şehrin MÜ” m erini yeni — tap'an süresinde başarılar diler “ selâmlarım. y