25 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

25 EYLÜL 1935 ÇARŞAME Barış ve harb hakkında ilmi bir teori Harb kelimesinin bütün ağızlarda dolaştığı bu sıralarda, bir ıvıpdı âlim, “harb nedir?,, ve “harb ileride de mevcud olacak mı?,, suallerine cevab vermeğe çalışmış, harbır sebebleriyle, bunun önüne geçilmeşi çarelerini araştır mıştır.. Aşağıdaki yazı, bu ihi su - ale cevab bulmağa çalışmaktadır. Anlaşılması güç ve daima tehdid edici bir garibe olan harb, insanın ha. tırmıma muhtelif sualler getiriyor: Harlı- tan gaye nedir? Harb daima mevcud olacak mı? v. &... Aşağıdaki satırlar, bu suallere müm- kün olduğu kadar oljektif bir cevab vereceklerdir. Kâinatta her şey, hangi oepheden Tak, çift oldu, ayle ve oymak devrele- rini geçirdikten sonra illerde toplandı; bugün insan, şimdiki ulusları mey - dana getiren —bir kaç, hattâ bir kaç yüz milyonluk gruplar içinde bulun. maktadır. Belki de, daimi — genişleme halinde olan ebedi ve değişmez harek:. tin tesiriyle bu gruplar ileride birleşe- cekler, tam bir arsıulusallığa kadar va. racak olan büyük tecemmular içinde eriyeceklerdir. Bu tekâmülü ortaya ko- yan müşahede, bunun ne suretle ger - çekleşeceğini de anlatmaktadır. Bu etnik genişlemeler, mağdeni, ne. bati, hayvani, etnik bütün hilkata şa- mail olan bir mekanizmadan doğmakta, daima hareket halinde bir başlangıç. tan geçerek gerçekleşmektedir. : Tabiatin arzettiği — manzara bütün *hinleri hayrete düşürür: — Tarih bu manzaranın çizgilerini müdellel bir şe- düâlde tesbit etmiştir: İngilterede bir. leşme hareketi Heptarchie'den (vaktiy. le İngiltereyi idare etmiş yedi hükü- met), Gaule'de, İl dö Frans dııı, İspan- ya'da Astüri'den, İtalyadı den, Almanyada Bmıldııg"ıhn. Yu. nanistanda Makedonyadan, — Rusya'da Sen Petersburg'dan, Çinde Mançuri. | den, Amerika birleşik — devletlerinde Masaçusets'den ve ilh... — başlamıştır. Bugünkü devletlerden hiç biri bundan başka bir şekilde yapılmamıştır. Bun- Kuvvetliye karşı duyulan korku insan. lağı yesn için endişe içinde bırakmak- tadır. "u kanun, fizik dünyanın kanun. larına benzemektedir. O da tellürik ce. lar gibi, kuzaydan güneye doğru doân:ıkuı'hr Müşahedelerin kısalığına göre tekâmülün yavaşlığından dolayı bu kanun şimdiye kadar göze çarpma- mıştır. “Müteharrik,, alın yazılarından baberleri ölmıyan insanların, geçici olan hallerde hareketsiz kalmak iste. melerine tabiate ve tekâmüle karyı durmalarına sebeb budur, Onun için, lakayd tabiat bu muka- kat pahalrya malolan bir kuvvetin kö. bir şeyi anlaşma yoliyle gerçekleştir- mesi çok lJüzumludür. Harbın faydasızlığını — göstermekle sonuclanan mubakeme şimdiye kadar yalnız etrafındaki şeylerin görünüşü. mne, hadiselerin verdikleri d , yani bir kelime ile, kâinatın manzarasına landırdığı elemanların, atomun, hüceyre nin, uzvun, hayvanıtı ve etnik grupların da tedennisine yol açmaktadır. Bu te. denni kenatlarda vücud bulmakta, u- laslar için de, hakikiğ yıpranma kay. makları olan sınırlarda ortaya çıkmak- tadır. Tabiat işte bu tedenniye ilâç bulu. yordu. Galibler topraklarını büyüterek sınırların uzunluğunu azaltıyorlar ve “sarfiyatla,, yıpranma sathını ufalta. rak, tedenni eden potansiyellerin imda- drna yetişiyorlardı. Böylelikle de, grü. pun, yani ulusun hayatıma yeni bir sı- hat ve kuvvet getiren bir muvazene ha. «l oluyor ve hayat, tabiat şartlarına uygun olarak devam ediyordu. Hâdise. ler, sonuçların iyiliğini sonradan orta- ya hqııynnlı. Birinti asırdaki Gaule inin bin tane ul yerine kırk il geçtiği zaman, bunların bayat. | larının daha rahatlaştığı ve düzeldiği görüldü. Bu kırk il bir büyük ulusun, * Fransanın birliği içine alındığı zaman, aldı. Fakat bunun için de bin yıl Jâzın geldi. Eğer bugün Avrupadaki birbirlerin. den ayrı ve biribirlerine düşnzıı olan otuz ulus birleşsel bo. ııuuğııııı ve cedcııiıin başladığını gösteren şimdiki kriz, bu ulusların bir.. leşmeleri dolayısiyle ortadan kalkacak- tır. Biyolojik bir hendese hesabı da bu. nu göstermektedir. Avrupanın muhiti 8.200 kilametredir; otuz ulusun muhit- DIŞ HABERLER İtalya - habeş anlaşmazlığında son durum (Başı 1. ci sayıfada) mamen onanmış ve Avrupada bir hücum yapıldığında İngilterenin uluslar - sos. yetesine karşı olan teahhütlerini yeri. ne getirmek hususundaki tutumu hak- kında Fransaya verilecek cevab meteni- nin kabul edilmiş olduğunu bildirmek. tedir. Bu cevab hafta sonunda neşredi. lecektir. Kabine, durumda ingiliz filosu hak- ikında neşredilen ingiliz tebligi ile Sit Hor'un B. Musoliniye olan telgrafı ü- zerine durumu düzeleceğinden hoşnud- hukla not almıştır. , ııı l l . * l ıı ıi ..- Londra, 24 (A.A.) — İngiliz kabi. “nesinin bugünkü görüşmeleri hakkında hiç bir bildiriğ yapılmıyacaktır. Genel etkiye göre, gerek Cenevreden, gerek öteki Avrupa merkezlerinden bazı ha. berler beklenmekte olduğundan hayati biç bir karar alınmamıştır. B. Baldvinin danışmaları Londra, 24 (A.A.) — B. Baldvin, dün akşam kabine arkadaşlariyle ikinci bir görüşme yapmıştır. Bu görüşmeye, üç ulusal müdafaa hakanmından başka, B Samuel Hor, B. Runciman, B. Saymen ve B. Malkolm Mak Donald katılmış. lardır. Habeşistanın genel seferberliği Londra, 24 (AA) — Deyli Meyi gazetesinin Adisahbaba özel aytarı, dün Negüs tarafından imza edilmiş olan genel seferberlik emrinin, yağmur mev. siminin sonunda bayranan maskal şen- liklerinde vahud hemen bunlardan son. ra âilan edikmesi ihtimali olduğunu ha - * ber vermektedir. Habeşistan, italyan önergelerini reddederse - Adisababa, 28 (A.A.) — Resmi çe- venler, beşler komitesinin önergeleii. ne cevab olarak İtalya tarafından ya. ptlan önergeleri kabul edilemiyecek mahiyette saymaktadırlar. Habeşistanın Eritreyi italyan So. malisine bağlamak Üzere, bir toprak parçası vermekten geri duracağı göy- lenmektedir. Habeşistan, silâhlarını da bırakmıyacaktır. İmparator sarayında yapılan bir top daki leler uzun uza. dıya İncel iştir. Hi beşi ulus- kerinin uzunluğu ise 45.200 kilomi dir. Avrupa uluslarınımn birleşmesiy'e, yıpranma beşte dört nisbetinde azala. taktır. Engelkıdeıı kurtulan Avrupa, harb il geçmiş son d de kor- kunç bir şeymden marruf etmek swe. vemetleri silip süpürmüş, —i l kendine mahsus bir usulle birleştirmiş. tir: zayıfları, kuvvetlilere yedirerek. Bu, suni bir usul değil, bozuları muva. zenelerin yeniden kurulması suretiyle hayatın devamlılığını temin etmek için biricik çaredir. tiyle:yenid lemeğe başiryacaktır İnsanlık ya birleşmek, yahut da ııhhğ | kanunun şiddetine katlanmak zorunda- dır: Barış yahut harb! Bu, bir karar meselesidir. Sonuncu suale verilecek cevab da budur. Lö Mua dergisinin eylül sayısınd lar sosyetesinin nasihat ve tavsiyeleri. ni takib etmeğe karar verdiği berki- tilmektedir, Hattâ Habeşistan, italyan- lar saldırsa bile, gerekirse, İyi niyetini isbat etmek gayesile asker - kıtalarımı sınırdan geri çekmeğe bile hazırdır. Pakat, bu. tarzda bhareket: ederken, kendini müdafa hususunda — kuvvetini azaltacak şekilde Hiç bir !ımkoıe b"!— vurmak istememektedir. Ttalyanların, habeş h:thkrmır tahrik edici harekette bulunduklarını bahane etmeleri ihtimaline meydan ver. k üzere, Negüsün sınır yakmımda Muvazenenin, elzem olan, yenidi kuruluşu için, toprakların — genişleme- si suretiyle sınırların azalması yolun. da bir şekil değişikliği lâzımdı. Harb bunu sert, fakat emin bir şekilde te- min ediyordu. İlmin birinci suale ver. diği cevab budur. Fakat, harbın, sebeblerinin belli ol. Sandıklı —- Karakuyu ara sındaki hat bitirildi Isparta, 24 (A.A.) — Afyon - Antalya hattmın Karakuyu San- Milletimizin ileri atılmalarile dolu olan, yaşama kudr. ve hakkını dünyaya tanıtan bir devirde yaşıyoruz. İnkişaf- larımızın ölçülmesi için içinde bulunduğumuz, üzerinde e- WWMW*MH: 20 İLKTEŞRİN PAZAR GÜNÜ Yapılamkolangmel nufussaymıdır Başvekâlet ! matistik Umum Mudurlugu bul: kuvvetlere, içeri çekilmeleci emrini verediği söylenmektedir. Durumu çok karanlık gören fransız basını Paris, 24 (ALA.) — Beşler komite- sinin işi devretmesi, uzlaşma işinin tara bir yarıda kalması sayılmaktadır. Gaze- teler, konseyin, müsaadeli — davran. makta, komite kadar ileri gitmiyeceğini sanmakta ve durumu çok kötü görmek- tedirler. Biraz teselli verecek nokta in- giliz elçisinin B. Suviç'i ve B. Musolini- yi göretinden sonra italyan - ingiliz il - gilerindeki gerginliğin bafiflemiş olma- sıdır. Jurnal diyaor ki: * Uzlaşma kesin olarak suya düş - müştür. Fakat işin en vehlikeli tarafı, görüşmek için eldeki bir fırsatın kaçırıl- makta oluşudur. En büyük uzlaşma hamlelerini yapmış olanlar hile, daha uzağa gidemiyeceklerini idrak ediyor gibi görünmektedirler... Pöti Pariziyen şunları yazıyor: * Uluslar sosyetesinin uzlaştırma ödevi bitmiş görülebilir.,, Bu gazete, konseyin 15 inci madde - nin tasarladığı tavsiyeleri ileri süreceği- ni tasmlamaktadır. Konsey sonra toplanmıyacak, fakat devresine de son vermiyecektir. Konseyin Cenev- re'de müşahidler bırakarak — toplantıla. rmrı sönraya bırakması ihtimalli görün- mektedir. a Bü müşahidler, lüzumu halinde, ön- ceden çağırma lüzüumu hissedilmeksi - zin derhal toplantı yapmak ümkânımı ve- receklerdir. , bundan İngiliz - italyan anlaşması, Cenevre çevenlerinde hüküm süren etgin havayı gidermiştir. Bunu, gerçek bir —sevinçle kaydetmek gerektir. Bu nokta, çok ö - nermlidir, Çünkü barb başlayınca, der. hal buçlanması ve haşka vere geçirilme- mesi ;enkecekti:_. Maten şu fikri yürütüyor : “Görüşmelerle geçen Üç uzün bafta | tam bir başarısırlıkla ınnqlııııgıu- Konseyin, harbın başl DAĞINIK HABERLER : Uluslar sosyetesi, azınlıklar ve Danziğ Cenevre, 24 (ALA) — Dünkü topla tının başlangıcında konsey B. Marin koviçin anısını kutlamış bundan son azınlıklar meselesi hakkımda Arnavu luk delegesinin izahlarını din! Bu delege, hükümetinin hiç bir z man azınlıklarım haklarına zarar ver meyi düşünmediğini, tamtersi okulla hakkında yaptığı yeni bir tüzük ile b hakları yerine getirmeğe — çalıştığın söylemiştir. B. Alocisi, konseyin gelecek topla tısında katolik okulları statüsünün 19 bildiriğine uygun olduğu onaylanma| şartiyle, raporu kabul etmiştir. Danziğ meselesi hakkındaki rapo runda B. Eden, konseyin, — bir kısın halkın asığlarını, orları — zarara sokar öteki kısma karşı korumak — zorund. kaldığına esef etmiştir. B. Bek, senanm bu hususta konse yin isteklerine uygun tedbirler alaca . Emma emin olduğunu söylemiştir. Raportörün çıkardığı sonuçlara ka. tıdan B. Laval, —uluslar sosyetesinin Danziğ temel yasası hakkındaki yü - keninin fili olması gerektiğini söyle - miştir. Roma, 24 (ALA.) — Avrupalı pan. car ekicileri dok genel kongresi, 19 eylülden 22 eylüle kadar Bologne ve Romada bir takım toplantılar yapmış ve bu toplantılarda italyan, fransız, mi car, alman, avusturya kurullarile arsı- ulusal tarrm enstitüsü delegeleri bulun. muştur. Kongre, bir karar sureti kabul et. miştir. Bu karar suretinde şeker üret. melerinin genel surette rTasyonalize e- ve bunun için, mümkün olursa arsrulus sal bir şeker konferansının toplantıya gağırılması ve bütün memleketlerde şe. ker p rınm yeni yeni bir takım hu. üzere toplantılarınt sonraya İmrakması ihtimali vardır. Memnuniyetle kaydet - meliyiz ki, ingiliz çevenleri, fransız ve ingiliz delegelerinin sıkı iş birliğine de- vam Be hazır olduklarını söylemiş- lerdir., Eko dö Pari gazetesinde Pertinaks diyor ki: " Cenevre'de hemen herkes bir uz - laşma umudunu kaybetmiş gibidir. La - val - Eden görüşmesinin bugün görü - Şülmesi gereken meselelerin çok dışma çıktığr söylenebilir: Avrupa güevnliği meselesi ve habeş işi kötü bir gidiş aldığı takdirde zara - rem imkânı olduğu kadar buçlarıması için güdülecek hareket tarzı. İngilizler, £ - ingiliz anlı “ sıran imkânı olduğu kadaâr sıkı aldnğıır : nu ısrarla söylemektedirler.,, “ Bü haftanın başlangıcı, anlaşmazlı - ğın, geçen haftalarda başlayan gergin - leşmesini kaygulandıracak bir — şekilde arttırmıştır. Herkes şü fikirde bulun - maktadır ki, harbın başlamasından ön - ceson görüşme imkânlarını — taşryan günler, yaşanılmaktadır. Bu bafta, de - legelere hiç bir uziapıı aumadu verme- den basl. ktadır.,, Bir italyan işyarını yakh Adisababa, 24 (ALA.) — jansı aytarı bildiriyor * “Gondar habeş orunları Adua'ya git- mekte olan bir italyan işyarını birak - mamışlar. İtalyan elçisi B. Vinci, bu tevkif hakkında sızıda bul ş Röyter a- Zecri tedbirler ve İrlanda Dublen, 24 (A.A) — İrlanda cu - murluğunun sryasal çevenleri, İtalyaya karşı zecri tedbirler alımmasına uluslar Buud.m başka, Condar'daki italyan 'a gitmesine izin ko- wermemişlerdir. 2xx Adisababa, 24 (A A.) — İtalya elçi. Hiği, italyan diplomatik kuryesinin Gom- dar konsolosluğu ile Adua arasmda soyguna uğradığını söylemekterdlir. Giden askerlerin arkası alınmadı — — Napoli, 24 (A.A.) — Dün Afrikaya 2.000 nefer hareket etmiştir. Gelecek dört gün ıçmık Napoli dimanından 17 gemi kalkacaktır. karar verildiği takdirde İr- incelemektedir. İrlanda Bükümetinin fikrince, uluslar sosyetesi üyesi alan her memleketin bu tedbirlere ne tarzda | “ve ne mikdarda girceğini kendisinin be- îı.tmeıı.etekîr. - 4 Ç . | ç) D Lm lere yardımı için İrlanda hükümetinin buna izin ve karar vermesi İârım gel. diği söylenmektedir. B Şertokun buııhjım önemi l.ondtı, 24 (A.A.) — Habeşistan'ın Londra elcisi B. Marten tarafından B. suslarda kullanılması gerekeceği bildi. rilmektedir. Sovyetler yeni bir balen rekoru yaptılar Moskova, 24 (A.A.) — Zikof ve Tra. pin adlı iki Sovyet pilotu balonla w- çuş dünya rekorunu kırmışlardır. 2200 metre mükâbr büyüklüğünde bir balon- la Moskovadan kalkan bu pilotlar 91 saat 35 dakika havada kaldıktan sonre Kazakistan'da yere inmişlerdir. Ciolkovskinin ölü töreni Moskov, 24 (A.A.) — Yakınlarda &. len büyük bilgin Ciolkovskinin cenaze töreni dün Koluga şehrinde 50 bin kdi. şiden fazla bir kalabalık ve Moskova ve başka şehirler delegeleri !ml-duh hılde yqpılmıştır * b uet bikdi Atina, 24 (ALA.) — Başhakanlıl tir. Şertok'a satılan berakığ, bundan takri » ben 10 yıl önce, şimdiki imparator ta - rafından B. Marten'e verilmiş bırakığ » dır. Mavi Nil'in batı tarafından Habeşis. taa'ın batı kuzayında takriben 13.000 kı İmzalatmak için tiç hafta sonra dö « neceğim.,