1 Eylül 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

1 Eylül ÖMER RIZA beyin YENİ ESERİ “Cennet Fedaileri, birkaç güne kadar bitece 'ir, Ondan $ ira Ömer Rıza Beyin yeni ir eserini tef: Taya başlıya Ta hin ve sa İs lâm tari! sin en mühim devir lerir.len birinde & ceki © den, bilâhare birçok inkişaf lara, birçok tarihi ve mühür maceralara vol açan ilk gizli cemiyetler, bu eserin en esas 4 mevzularındandır. “Kızıl Gömlek, ismini taşı 2153 eser, to Pitapların da pek müphem ve an İaşilmaz bir surette mevru- bahis olan ilk gizli teşekkü'le ri, şark ve garp menabinin #4ii ile tenvir etmekte ve onların “ün sırların aç maktadır. Daha kolay anlaşıl- ması, daha cazip bir surele takip olunması :* : vorsan çek inde yazılan bu eserde tarin* bu eseri de derin ir merak içinde ol ıyccaklar BEKLEYİN İzmirde Sanatoryom izmir , 31 (Vakıtl — Yaman- lar kapısı bugün merasimle ka- pandı. Sanatoryom için bir he- yet tetkikata başladı. solosluk, ticâret mukaveleleri bu dostluğu (daha ziyade takviye edecektir. Bu suretle iki memleket arasın- da halledilmemiş bir mesele kalmamış olacaktır. Biraz sadece ticaret |mukave- lelerile (Odiğer omukavelelerile bazırlamağa memuruz. Bunlar Teşrinievvel ortalarma doğru Türkiyeye gelecek olan başvekilimiz M. Venizelosla ha- riciye vekilimiz M. Mihalakopu- İos tarafından imzalanacaktır. Türkiyeyi ziyaretimizden çok meihunuz. Ankara müzakeratı- döstluk havası içinde cereyan Hâdiseden haberdar olan ko- nu komişu, konağa üşüşmüşlerdi. Başta konağa ilk gelen bekçi “Yunus Ağa idi. Bütün gece 80- kakları devrettiği müddetçe içi içine sığmamış sababı dört gözle beklemişti. Uykusuz olduğu hal- de kendisinde zerre Kadar küd- retsizlik görmüyordu. Çünkü bugün daha yapılacak bir sürü işleri vardı. Bu işlerin eh başında Halil Paşanın meza- rini kazmak geliyordu. Eğer Pa- şa, aksilik edip Fatihe defnini vasiyet etmişse, yabut bükümet vükelâ paşa mezarlığı olan Fa- tihe defnine lüzum göstermişse günlerden beri beklediği bu salı Kaybetmiş ölecaktı. Paşanın böyle bir vasiyeti ol- madığı gibi hükümet te cenaze- nin Fatihe nakli tavsiyesinde bulunmadığı halde, Hanımlar, &nazenin Karacaahmet veya v ( TELGRAFLAR | ) 1930 ' Tebrikler 30 ağustos münasebetile Sivas, 90 (A.A) Başvekil İsmet Paşa He.leri tarafından Relsicümhür Hz †Reisicimhur Gazi Muâtafa ne sinde bugün Türk milletinin varlığını tarihin ebedi köşesine demir pençenizle hâkketmiştiniz. 980 da ayni gün Türk milletine muazzam bir hediye | ettiniz ki başındaki manası Türk milletinin başına On sene evvel gelen beliların ati için dermanını yan yariya kırmış olmaktır. Hükömetin minnet ve tebriklerini kabul buşurmanızı dilerim. Büyük ve muzaffer | Reisicümhur Hazretleri. »u yeni eserin bin faydasının Başvekil İsmet Sivas, 90. (A.A) — Sivasta Başvekil ismet Paşa Hz ne: Azim ve iradelerinin çetik bir abide- si “milletimizin emniyet ve saadetinin kudretli bir unsura olan Ankara-Siva demiryolunun işletmeye açılması müna- sebedle samimi tebriklerimi arzeylerim efendim. Büyük Erkin harbiy& reisi müşür Fevzi Büyük Etkâm harbiye riesi müşür Fevzi Paşa Hr, lerine: Zatı semllerine ve küğredi sevgili İ idarenizle mübahi olan muzafler ve bü- | yük orduyu Başkumandan zaferinin yıl- dönümünü ve pek memnun olacağınıza bulunduğum Sivas şimendiferinin işlemiöğe © açılmasını hükümet namına tebrik ederim efendim. emir Başvekil ti. Kendisini karşılıyanların elini se karken sordu: — Yahu, nutku okudunuz mu? — Çok iyi paşam, diye hep birden &e- vap verildi. — Fikirlerim nasil anlaşılıyor mu? — Çok iyi anlaşılıyor paşam, Bu sırada Hariciye vekili Irak Has- sonra kolkola otomobile iler. di Sivas nutku kında kararlar veriletektir, İsmet Sivas, 30, TAA) — Sivas küşadi münasebetile vatanın her köşesin. den “ber snf halktan yüzlerce tebrik telgrafı aldım; çok müs tehassis ve minnesar oldum. Cevapları rim. Başvekil İsmet Nuri paşa Dün şerefine çay ziya* feti verildi de yedi. Yemekte hariciye kalemi mah: vardı, $ hareket edetektir. Eyüp gibi uzak bir semte gö- mülmesinde ıstar ediyorlar, onun mezarını hergün göz önünde gördükçe bundan fevkalâde mö- teessir olacaklarını ileri sürüyor lardı. Bu hadiseye yegâne içerliyen Bekçi Yunus Ağa olmuştu. Ha- bımların hareketi onun yüzde yüz kârını yarı yarya o indirmişti, Hatta bu mülâhaza ile Taayyip Efendiye serzenişte bile buluh- muştu: — Mahallenin mezarlığı du- rup dururken yüzde yüz Paşanın | gömmek günah değil mi?.. Paşa, bana kaç kereler “ben ölürsem beni buraya gömün,, diye süy- lemişti. Kadınların aklı bu işlere nereden erer?... Hey gidi Köta Paşa, kalk ta ârkandan yapılan bu işlere bakl.. Ve ilâve etmiştir Cenazesini Eyübe, Karacaahmede yüzlerce ve İlarına karşı polemik ders vermiş olu- yor. Yeni frrkanm teşekkülile İsmet Pa- mi alıncıya kadar Anadolu Ajansı vası- İşa hükümetinin ömrünün nihayele er- rh tkdimi” etiğim “minnet ve şükran | diğini zannedenler aldandıklarnı an bislerimi kabul böyurmalsrını rica ede. | iamrşlardire. Iemet Pasa hükümeti doğ . “İ hevyie ayrıldı. ruluğuna kani olduğu siyasetini tat bikte devâm ile beraber çekilmiye değil bütün itirazlara karşı micadele ve; münakaşaya hâğırlanmaktadır. Vakıt'a beyanat Ankara, 31 (Telefon) — Sivastan Ankarâya gelirken Başvekilimiz bizi çok mültefit bir şekilde kabul ettiler. Ankara, 9i (Telefon) — İrak BaşJnutuktan bahsedildiği bir sırada dedi- vekili bugün öğle yemeğini sefaretane'İler ki: — Karşımdaki arkadaşlar #öyledi- sus müdürü Kemal Beyle refikası daller. Hiç bir şey yapmadan memleketi at 18 de Hariciye köşkünde|çikmazdan çıkmaza sokarak yedi koca z Nuri Paşa şerefine sefirlerin ve Hari.İsene geçirdiğimizi söylediler. Ceva, mın büyük bir samimiyet ve | ciye erkânınn huzurile bir çay verildi.)için serbest idik, Sivas istasyona üç “ Nuri Paşa yarm ekspresle İstanbula)sonra açılsaydi tiç ay daha bir şey söy“ lemiyecek Fakat Sivasta şimendi dikenini ayıklar, çiçek gibi bu- lundururduk... Ve Tayyip Efendinin gururunu okşamanın faydalı olacağı ümi- dile sözüne devam etti: — Onlar ne kadar olsa ka- dındırlar, Bu gibi işlere aklı er- mer. Bu koca konağın bütün tmuru, paşanın sağlığıda bile #izin elinizdeydi. Koca paşa bile bir kere sizin sözünüzü kırmaz, #izin sözünüzden dışarı çıkmazdı. Varsada Tayyip Efendi, yoksa- da Tayyip Efendi, der, daha bir şey söylemerdi. Sir isterseniz İ onları; fikirlerinden döndürürsü- büz. Bu suretle hem hayırlı bir İş görmüş olur, bem de onun ruhunu mezarında hoşnut eder- siniz... Yunus Ağanın bu husustaki bütün ısrarları faide vermedi. Bir noktai üazardan, Tayyip Efendi de cenazenin üzak bir semte neklinde faide buluyordu. Çünkü gör önünde bulunursa ikide bir Hanımlar, ometârın iuntazam ve matruh tutulması . kadar Ankara, 31 (Telefon) — Sivaslan büraya dönüşte bütün İstasyonlara)Sivastan bu gece 24 te ayrıldılar. İs halk ve köylüler toplanmış büyük birltasyonda kesif bir halk kalabalığı ta- sevinç içinde tezahüratta bulunuyor:İrafından teşyi olundular. i Inrdı. Bütün orta Anadol dilndenberi|müfresesi resmi selâmı ifa etti, Başve-|bu toprağa soktuğu medeniyetin vecdi tarif edilmez bir sürür içindedir. Bir)kil çok bepüş, çok mültefitt, Vagonunn) isinde! çok şehirlerde gece şenlikleri yapılmış-! çıktı. Teşyie gelenlerle konuştu. Tre veriyor. tır. İsmet Paşa Hz. Ankarada iki günİnm hareketine yakın bir mühendis: kalacak, derhal heyeti vekile içtimaıİ“Yaşasın Türk mühendislerinin baba:|cümlelerini n yapılacaktır. Müzakere esnasında son!sı!,, diye bağırdı. Halk buna alkışlarla) günlerde piyasaya fazla döviz çıkârıl.)iştirak etti, ması neticesi hasıl olan vaziyet hak'| (Trenin hareketinde Paşa vagonunlrınm da diğer iktisadi kuvvet ve mem- bilirdi. mevkiindeyim. hat vermek Başvekil Hz. Ankarada Sivas nutku büyük bir tesir yapmıştır Ismet Paşa Hz. Vakıt muharririne beyanatta bulundu İsmet Paşa teşekkürle mukabele et jTer politikasından bahsetmemek, vere- cek bir cevabımız yokmuş zannını veresi Kadın eşkiya Tabii millete izahat vermek ap ettikçe millete iza- emizdir.,. Köylü ile sohbet Ankara, 31 (Telefon) — İsmet Paşa Sivas dönüşünde hir köyde inerek köy Tü ile görüştü. Mahsul vaziyetini sorüp| vekili Nüri Paşayı İsmet Paşa Hz.me'hazı tavsiyelerde bulundular. Köylerin) takdim etti, İki başvekil çok samimi ko- birleşerek makine kullanmalarını ve nuştular, biribirlerinin hatırlarını sor-bu sene buğdayların “para edeceğini İ söylediler. Trende nutuk üzerine konuşulurken vekilimiz, Fevzi Pş. Hr, ile doğru|bazı meb'uslar bunun Halk Fırkasının iciye köşküne gitti. Hariciye vekili) simdiye kadar neşredilmiş olan, fakat de bizzat idare ettiği otomobiline İrak| hayattan kuvvet alarak insicam dahi- başvekilini alarak İstasyondan ayrılİlinde inkişaf eden mali ve iktısadi programı olduğunu söylediler. Sivastan ayrılırk. Sivas, 30 (VARIT) — en Başvekilimiz! ale | versen —————— i . Adliye vekili Konya havalisini teftiş etti Konya, 3 (VARFT) — Adliye vekili Mahmut Esat Bey buruda teltişatia bulunduktan sonra otomebille civar kazaları teftişe çıktı. Akşehir, 31 (VAKIT, — Adlive ve İkili bu gece buraya geldi. Vekil B. yol ida köylülerin davetini kabul ederek onlarla çadırda bir gece geçirmiştir. İ Almanyada bir erkeği İ zorla soymuşlar Berlinden yazıldığına göre Almanya an şark tarafında bir takım kadın eşkiya türemiştir Bu zarif eşkiyalardan dördü geçenler- de (Rügel) ismitide bir tüccar üzerine hücum etmişler ve yere yatirarak iyice döymüşlerdir. Kadınlar bundan sonra tüccarın paralarını alıp kaçmışlar ve oka- dar arandıkları halde cl'an bulunamamış» lardır. Cemiyeti Belediye — Cemiveti belediye dün toplanmış umum bütçenin müvazene talimatnamesi ile darülüceze bütçesini müzakere ve kabul etmiştir. Bu vect insana yeni kuvvet İktısat müsteşarı Şakir Beyin şu ettim: — Yurdumuzun muhtelif köşelerini biribirine bağlıyan seri nakil vasrtala» Penceresinde duruyor, eğilerek, güle-/balar kadar iktısadiyatın inkişafmda hendisler koşarak paşanın elini öptü İsmet Paşanm Sivas nutku tahmin-İ rek halkı selâmlıyordu. lerin çok fevkinde bir tesir yapmıştır. hatının | Ba nutuk siyasi vaziyete bir vuzuh ge törmekle beraber Fethi Bey ve arkadaş- Sivasi bir çok gençler ve bazı mü mühim bir mevki olduğuna şüphe yok- tur, Sivasa bu itibarla ilk trenle yaptı ler. Yavaş yavaş istasyondan ayrılan)gım seyühatte duyduğum #evinç” pek trenden Başvekilimiz de onları okşu- yordu. Bu gençlerin içinde ağlıyanlar! büyüktür. Emniyeti umumiye müdürü Tevfik “Yaşa, varol büyük babamız, diyenler| Hadi B. kisaca: vardı. Başvekitimiz » Sitasirtarıa “gök! candan tezahürleri arasmda; çok müte- cevabını verdi. Meb'usun , memurun ve köylünün intibaları Bivas, 30 (VAKIT) — Sivasa gelir- Sivas istasyonunda Fadif Ahmet Beyde intibamı rica ettim: — Sivas yolu nihayeti olmıyan mö deniyet ve terakki şahrahmın Yata ken yoldâ ayni trende bulunduğumuz) içine uzanan yeni bir koludur, dedi. bazı zevata intibalarmı sordum. Dahiliye müsteşarı Hilmi Bey: — Iş sözden daha kuvvetlidir. Ne! Hüseyin ağa isminde bir Bivaslı da şu cevabı verdi: — Sivastan Ankara on günlük yel- söyliyeyim? Gözlerimiz Erzintanda, St.) du. Şimdi bir gün oldu, Bu yol zi vasa gidiyoruz, dedi. Millet meclisi umümi kâtibi Veysel Adil Bey: — Türkün elinden ne gelmez ki! de di. için söyleneceklerdi lere ye- lke bir de bundan sonra lerle mi uğraşacaktı?... Tayyip Efendi bunu düşünür- ken len durakladı: Mukadderat, senelerce ekme- i yediği Halil paşa ailesi b “een bell sonfa hasıl bir seyir takip edecekti?.. Zahiren birbirlerile iyi geçinen bu dört Hanım, paşanın gözle“ tibi kapamasile konağın mutat hayatını değiştirecekler mi idi?.. Filhakika ortada değişecek bir şey yoktu. Ailede bir inhilâl olmasa, paşanın emval ve emlâ- ki bugünkü mutat hayatı bilâ- arıza devam ettirebilirdi. Tayyip Efend, cenaze alayının #tasında yürürken bunu düşü- nüyor, arada bir, gözlerile ka balığın ortasında, tıpkı denize düşmüş bir ceviz kabuğu şek- linde sallanan tabuta bakıyor, bu adamin, hali hayatında bu kesirülefrat ailenin üstünde bü- men nasil kudretli bir olduğunu düşünüyordu. Kapısından cenaze çikarken nâzım Maarif müsteşarı Emin B. yanları! söyledi: a8 yolunda büyük bir azmin tün cehline ve ümmiliğine rağ- | pencerelerinden küçük bir feryat İ ...> kurtaracak, onaracak. Yaşam pasi- miz, Allah millete zeval vermesin. Bu: gün vallah candan bayram ediyorum, dedi. Bir tarih Ankara, 31 (Telefon) — Ercüment Ekrem B. Sivas Hatti için “İşte nimeti geride kalmıştı. Bugün örada ses ve sada yoktu; için İçin su- #uyordu. Fakat bu sessizlik, bir matem hürmeti mi ifade ediyor. Yoksa konak yarın miras da' ları etrafında başlıyacak bit mü- tadeleye hazırlanmak için kuv- vet mi topliyordu?. Bühu anla mak müşküldü. Yalnız Tayyip Ef.nin korktu ğu bir şey varsa oda, kokmuş etlere sineklerin üşüştüğü ve toprağa inen ölünün etrafında yüzlerce ve binlerce hağıratın biriktiği gibi, bugünkü zahiri sessizliğe gömülü olan konağın da yarin uzak ve yakın bir sü- tü varislerin zuhur ederek Pa- şahin bıraktığı emval ve e&mlâk üzerinde çetin bir taksim müca- delesine girişerk orasını bir ari kovanı baline getirmeleri idi. Kendisi akıllıhk etmişti. Zuburu İ muhtemel olan bütün bu şeyleri daha evvelden düşünmüş, Paşa- nn hali hayatında elinden geçen her masraftan üçü beş göster mek &uretile epeyce dünyalık edinmiş. Bankaya © yatırmıştı. (Bitmedi) — Bir hayalif hakikat olmüsıdır,”- Otuz bir m Ayni sofrada danberi yemek) zengin bir çifl man olduğum bozuldu: —Si?... i men nasl mü: — Müslüma — Domuza — Necece? — Papaz bil Halbuki bu Fransız mösyü ren halktan kı a da, otelde, kaj dir? sualini ki biç birinden madım. Şuna irfan, malüma! Ve olamaz da. Şöyle bir ta ettim. Bunları mektep kişiye ayrı a2: L— 2— Farwli, 3— Mimar 4.— Cezairi &.— “Tanzim maktasmız? &.— Şıpka ne 7— Fezzan, .— 2 anma 10.— Canada 11. — İmamı 12.— Her âir? 13.— En meşh on tanesi? HM— Sekiz 15 — “Sherl kalalım. Bi »