10 Kasım 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

— 4 — VAKTT 10 Teşrinsani 1931 ——— - Kudüste yakındabir islâm kongresi toplanıyor Gelen haberler, kongre mahiyetinin dini değil siyasi olduğunu göstermektedir. Sonposta ile gelen Mısır gaze- teleri Kudüste toplanacak bir islâm kongresinden bahsetmek- tedirler, Yazildığına göre kongreyi iç- timaa davet eden zat, Filistin de “islâm meclisi âlisi,, reisi ve Fılistin müftisi Mehmet Emin Elhüseyni efendidir. Kongre Re- cebin 17inci günü, yani kânunu- evvelin birinci günü toplana- taktır. Davetnamede şu sözler söyle- niyor: “Erbabı mütaleadan bir kısmı Kudüste büyük bir islâm kon- gresinin aktile © müslümanların halihazırdaki vazıyetini, emakini mukaddesenin sıyaneti meselesini ve müslümanları alâkadar; eden diğer meseleleri tetkik etmeyi tek- lif etmiştir. Bu teklife binaen Recebin 17 inci günü toplana- cak kongreyi şereflendirmelerini rica edetiz.,, Bu davetnâmede sarih olan yegâne nokta emakini mukaddese- nin siyaneti meselesidir: Müslü- manların halihazırdaki vaziyeti, “yahut,, müslümanları alâkadar eden diğer meseleler,, tabirleri son derece müphemdir. Bunlar- dan ne kastolunduğunu anlamak için, son zamanlarda bilhassa Londra gazetelerinde uzun uza- dıya mevzuu bahsolan hilâfet meselesini hatırlamak lâzımdır. Davetnamenin zahirine göre kongrenin müslümanları alâkadar eden yalnız dini meselelerle meş- gul olacağı zannolunursa da ha- kikat bunun aksinedir. Davetnamede sarahaten zik- rolunan “Emakini mukaddeseyi siyanet,, meselesi bunu isbata kâfidir. Müslümanları alâkadar eden emakini mukaddese, hali hazır- da tamamile masun bir halde bulunuyor. Çünkü ( Hicazdaki Kâbe ve Medinedeki Ravza, Hi- caz ve Necit devletinin elinde bulunmaktadır. Hicaz ve Necit devleti, tamamile müstakil bir islâm devletidir. Ba devlet, Hi- i sazın her tarafında asayişi te- min etmiş, müslümanların hac farizesini rahat ve huzur içinde ifa etmeleri izin her tedbiri ak mış bulunuyor. Senelerdenberi her istiyen zat, bu makamatı zi- yaret- ediyor ve geri dönüyor, Sonra, Kudüsteki Mescidi Aksi da, Müslümanları alâkadar eden ema- kini mukaddeseden sayılır, Bu- raya da hiç bir kimse tarafın. dan taarruz vuku bulmamıştır, Bir aralık yahudiler ağlama du- varı üzerinde hak iddia edecek olmuşlar, fakat onların bu iddi ası uzun uzadıya tetkik olunduk- tan sonra haksız oldukları anla- şılmış ve neticede yahudilerin ağlama duvarını ziyaretleri de bir takım tahdidata tabi tutul- muştu. Halihazırda Mescidi Ak- sâ, Filistinde islim meclisi âlisi- i nin nezareti altındadır ve hiç bir taraftan tehdide maruz bu- lunamamaktadır, Emakini mukaddesenin vazi- ! yeli bu merkezde olduğuna gö- İ re bunları siyanet etmeyi mev- zuu bahsetmek için bir sebep yoktur. 5 ) O halde, bu mesele ile meş- yapacak? Bu suale cevap verm değildir. ği eda, Çünkü vaziyetten anlı a göre bu islâm in emakini mukaddeseyi muhafaza etmekte olan Hicaz ve Necit devleti aleyhinde bir takım tah- rikâtta bulunmak, Hicaz ve ne- cit hükümetinin türbeleri kapa- ması, müslümanların bir takım putperestane ve hurafatperverane an'analere tabi olarak ölülerin türbe ve makamlarından istim- dat etmelerine mani alması aley- hinde propagandalar yapmaktır. Bunlar, din ile zerre kadar alâkası olmiyan siyasi harecket- lerdir. Kongrede mevzuu bahsedi- leceği tevatür derecesine varan, fakat davçtnamede tasrih olunan diğer meselelerin birincisi “ Hi- lâfet ,, tir. Fakat bilâfet de dini bir mese- le değildir. Hilâfet tamamile bir saltanat, meselesi ve tamamile siyasi bir meseledir. Mısırın meş- bur kadısı Aliyürrezzak B., (Elsi- yase) gazetesinde Kudüsten ge- len davetnameyi mevzuu bahse- derken hilâfet meselesi hakkında hükümetin din ile alâkası yok- tur. Hilâfet tamamile saltanat ve tamamile siyaset meselesidir!,, diyor ki mahzı isabettir. 'O halde mülümanları sırf dini noktai nazardan alâkadar eden meseleleri tetkik edeceğini söy- leyen kongre, münhasıran siyaset ile meşgul olacaktır. Onun için bu kongrenin mu- vaffak olamıyacağı ve müslü- manlara din noktai nazarından işlerine yarayacak bir şey yapa- mıyacağı tamamile muhakkaktır. Siyasi bir kongrenin toplanıp mukarrerat vermesi için; onu te- yit edecek siyasi kuvvetlerin, si- yasi müeyyidelerin icrai heyet- lerin bulunması lâzımdır. Halbu- ki bu kongreye böyle bir selâ- hiyeti haiz bir kimse iştirak et- miyor. Oraya iştirak edenlerin hepsi, siyasi kuvveti haiz olmı- yan kimselerdir. Müstakbel is- lâm devletlerinden biride bu kongreye resmen iştirak etme- miştir, O halde bu teşebbüs aka- mete mahküm olan sun'i ve manasız bir teşebbüstür. ö.R. gul olacak islâm kongresi ne Pierre Richard Wilim.. Muazzam adli bir dram, mü- essir bir eser olan Müşükül İtiraf filmi, kendi oğlunu mahküm etmek mecburiyetinde bulun- masından korkan bir hâkimin ivaz musavverdir. nın Fransızca sözlü bir şaheseridi | İGünün haberle Kemal Aziz ve Kudret beyler Sovyet Hariciye komiseri M. müştür. M. Litvinofa Venediğe kadar hükümetimiz namına refakat eden protokol umum müdür muavini Kudret, hariciye hususi kalem müdürü Kemal Aziz beylerle Sovyet sefiri M. Suriç şehrimize dönmüşlerdir. Kemal Aziz ve Kudret beyler yarın Ankaraya gideceklerdir. Havana belediye reisi Birkaç gündenberi şehrimizde bulunan Havana belediye meclisi umumi kâtibi ve şehir mütehas- sısı M. Jose Franko dün akşam- ki ekspresle Viyanaya hareket etmiştir. —g—— faaliyet Kadınlar birliği idare heyeti dün bir içtima yapmış, 12 Kânu- nusanide başlayacak olan tasar- ruf haftasında kadınlar birliği nin göstereceği faaliyet progra- minin bhazırlıklarile meşgul ol- muştur. Diğer taraftan tasarruf ve iktisat haftasının programını ha- zırlamakla reşgul olan 30 kişi- lik komite Perşembe olmazsa cumartesi günü fırka merkezinde umumi bir toplantı yapacak pro- gram hazırlıklarını gözden geçi- recektir. ğa Nuri bey Halk firkasına kabul edildi Ankaradan gelen haberlere göre, sabık Kütahya meb'usu ve mefsuh” Serbest fırka umumi kâtibi Nuri beyin, Halk fırkasına, yeniden girmek bakkında yaptığı talep kabul edilmiştir. Bundan başka, aynı fırka azasından sahık Bursa meb'usu Senih Beyin de Halk fırkasına girmek istediği bildirilmektedir. ze. Bir asistan tahsil için Alman- yaya gönderiliyor Tıp fakültesi : Eczacı ve dişçi mektebi müderrisler meclisinin Harun Hüsnü beyin Almanyaya Farmokoknoji tahsiline gönderil- mesine karar verilmiştir. Hüsnü bey birkaç gün sonra haraket edecektir, — Polis taayün sandığında Polis taavün sandığı idare he- yeti bir toplantı yapmış ve me- murlara birer maaş miktarında yapılan ikrazatın ikişer maaş üzerinden yapılması görüşülmüş- tür. Toplantıda azanın bir kısmı bulunamadığından bu hususta bir karar verilememiştir. Sİ mans Panama Kanalı tehlikede Alman haberlere göre müt- hiş yağmurlardan Panama kana- lının setleri tehlikeye maruz bu- lunmaktadır. me Mili emiğkin tasfiyesi Emiâki milliyenin sür'atla tas- fiyesi kararlaştırılmıştır, bu gibi emlâkten bir kısmı satılmakta, bir kısmıda emlâk bankasına dev- redilmektedir. —— Tayyareciler toplanamadı Sivil | tayyareciler kulübünün dün akşam yapacağı umumi he- yet içtima, ekseriyet temin edi- lemediğinden başka bir güne tehir edilmiştir. Litvinofu Venediğe götüren Ege | vapuru dün üçte limanımıza dön- | Kadınlar birliği idare heyetinde son toplantısında asistanlardan | Sporcular lüyorlar Stadyum nerede yapılmalıdır? Sualine Eyup idman yuvası reisi Kemalettin Riza B. şu cevabı veriyor; “Belediyenin, memlekette spo- run tekâsüf noktası olan istan- bulda bir stad yapmıya karar vermesi mucibi memnuniyet ol- makla beraber, bu mühim mes- | eleyi daha evelden halletmeme- si de düşündürecek bir iştir. Taksim stadyumunun mukave- lesi bitmek üzeredir. Söylendi- ğine bakılırsa arsa sahipleri bu- i rasıni bina yapılmak üzere sat- | mak niyetindedirler. Diğer taraftan Fenerbahçe sa- hasının son zamanlarda oldukça İ iyi bir şekle girmesine rağmen Fenerbahçe kulübünün emri al- tında bulunması itibarile hususi bir mahiyeti vardır. Spor sahasında muvaffakiyet- sizliklerimizi sporcularımıza yük- letmek hiç bir zaman doğru de- ğildir. Üç sene evvel müsabaka yapmak için sahası bulunmıyan komşu milletlerden birisi yalnız bir şebrinde bugün gayet mun- tazam üç sahaya maliktir. Bizim için stadyumun bir an evvel yapılması zaruridir. Ve uzun yollu dedikodulara taham- mülü yoktur. istanbul cihetinde olmasına ta- raftarım. Çünkü şehirde bir değil, olduğuna birkaç stada “ihtiyaç' göre bunlardan ikisinin istanbul cihetinde yapılmaması muvafık- tar. Şimdiki halde Fenarbahçe sa- | hası kısmen Anadolu tarafının ihtiyacını temin edebiliyor, Be- yoğlu cihetine gelince, buradaki zengin kulüplerin bir stad yap- maları da kabildir. Helbüki böy- le bir şey İstanbul cihetindeki kulüpler için biç bir zaman kabil olamaz. Netice itibarile her nerede o- lursa olsun, bir stad yâpılmasına karar veren belediye ve şehir meclisimize teşekkür etmeyi bir koç biliriz. Maarif müdür muavini diyorki: Maarif müdür muavini Hıfzır- rahman Raşit B. diyorki: — Stadyumun mümkün mer- tebe şebrin kalabalik semtlerin- den uzakta yapılması meselâ İş- tanbul çihetinde olması şayan tercihtir. Fakat biç şüphesiz Ve- li efendi çayırında değil... Stad- yum için sonra Ayasofya mey- danı münasiptir... Fakat kâfi ge lirse...,, Raif Fevzi Beyin fikirleri Gürbüzler Yurdu Spor Klü- bü Reisi Raif Feyzi Bey : “ Ben- ce ihtiyaç yeni bahçe, eski bah- çe mevzubahis olmıyacak kadar sivrilmiştir. Spor her hangi bir şebrin herhangi bir semt ve ma- hallesine şöhret ve şeref verme- ye değil gençliğin terbiyevi ve adali tekâmülüne bir vasıtadır. Hem de kudsi bir vasıta. Filân semte stadyum yapılırsa iyi olur, veva filân tarafa yapılmazsa yas zık olur gibi mutalealar serde- debilmek için elimizde yüz bin- ı Stadyum nerede yapılmalıdır Fikirlerini söy- Yerine gelince; ! sinemasında yarin akşafi “Prenses emriniz,, in Lilian Harvej “Küçük Daktilo,, nun kusur “Jules, ü Armar Bernarl Aşka Tövbt ; Fransızca sözlü muhteşem “ lüks komedide. < Gelenler, Gidenler | Şehrimize beynelmilel rad” ile terbiye komitesi erkân” M. Tracy F. Tyler adlı bir AS rikah gelmiştir: Bu zat meki lerimizde radyo tedrisatı hi da izahat almak için dün M müdürlüğüne gelerek maarif © kânile uzun müddet konuş $Bir müddet evvel A tetkik seyahati için giden Ger rahpaşa hastanesi asabiye gi tehassısı Ahmet Şükrü bey ie müş ve vazifesine başlamış” $ Belediye istatistik yeti mümeyyizi Halit bey akşamki trenle Ankaraya git tir. Halit bey tarafından neşit dilecek 930 yıllığının mükemi şekilde olması :çin istatistik s mum müdürlüğünden izahat ai” caktır. y Galatasaray Lisesinde Matbuat Sergi” sini-ziyar ediniz. > Saat 16-19 arasında açi” tır. dühuliye yoktur. maz Türk gazeteciliği kitabınd?9 alınız, Sayısı mahdut; Kısa Haberler ğ inhisarlar birleşecek — “ğ İ karada inbisarların muhafaza ve | teşkilâtnin birleştirilmesi esaslarını için varidat umum müdürü Fsik riyasetinde bir komisyon teşkil edilmi Tapu umum müdürlüğü * Münbal bulunan Tapu umum wüdü güne Devlet şurası azasından ve kadastro umum müdürlerinden Cemil tayin edilmişilr. iki heykel — Biri Çarşkapıda deri Düzcede #sarı atikadan İki taş ) kel bulunmuşter. Başları yoktur. Bun müzeye konulacaktır. Darülbedayi Temsilleri i i Eugün akşam İ sant 21,30 da İSTANBUL BELEĞİ Doktar san KE Komedi 3 perde Temin İl | Fodor Lâszlo Tercüme eden; HN, TN Talebe Gecesi lerce sayılacak paramız bulun malıdır. Bugünkü vaziyetimiz? göre Stadyumun bangi tari daha çabuk vücut bulması müm” künse orada yapılmasını teme! ediyoruz.. Semt değil Stadyu” istiyoruz,