June 8, 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

f J a İİ YÜ ME * Halihazırda Pariste — 2-— VAKIT 8 Haziran 193 Anlaşabilecek- ler mi ? İngiltere ve irlanda arasın- daki ihtilâfın halli için çalışılıyor Londra, 7 (A.A) — Avam kamarasında büyük Britanva ile Irlanda arasındaki vaziyet hak- kında M, Thomas'dan. yeni be- yanatta bulunmasını talep eden M. Lansbury'nin bu talebine mu- kabil Dominyonlar nazırı, Otta: va konferansına ait müzakerata dair olarak iki memleket ara- sında mevcut müşkillerin halli için yeniden müzakere açılması bususunda M. de Valera tara- fından yapılan teklifin Irlanda ali komiseri vasıtasile büyük Bri- tanya hükümetine bildirilmiş ol- duğunu beyan etmiştir. Müzakere için mülâkat Dablin, 7(A.A) — M.de Va- leranın Ingiliz Müstemlekât na- zırile o karşılaştığı dakika çok heyecanlı olmuştur. Kısa bir sü- | küt eevresinden sonra iki devlet adamı birbirlerinin ellerini sami- mi surette sıkmışlardır. M. de | Valera M, Thorıas'a yanında bu- lunan M. Hailshamı hararetli bir surette kârşılamıştır. Bugün cereyan edecek mülâ- katlardan kat'i bir netice hasıl olmıyacağı zannedilmektedir. Sa- bableyin yapılan mükâlemeler netiçesinde iki devlet adamı bü- yük bir memnuniyet göstermiş- ler ve öğle yemeğini birlikte ye- miae gitmişlerdir. Hindistanda Bir hadise Allahabat, 7 (A,A) — Fatoh- .pur bhapisanesinde bir kıyam hadisesi olmuştur. Mecusiler si- lâhla mukabele etmek mecbuti- yetinde kalan gardiyanlara hü- cum etmişlerdir. Kiyamcılardan birisi ölmüş, birçokları da yara- lanmıştır. rılmak istiyen unsurlar vardır. Onun için krallığın kalkmasile Yugoslavyanın içinde dahili harp- ler başlıyacaktır. Deyli Telgraf mubabiri Yu- goslavyadaki memnuniyetsizliğin bilhassa (diktatörlük yüzünden ileri geldiğini söyledikten sonra buğünkü vaziyetin neticelerini şu şekilde anlatıyor: . “Kırallık müessesesinin zeval « bulmasile ocümhuriyet devrinin başlıyacağı anlaşıyor. Hali ha- «zırda menküp olan bütün siyasi- “lere kırallığın önünde ancak bir tek fırsat kaldığını “söylüyorlar, Fakat kıralın bir niyabet meclisi “leyhinde tahtından feragat etme- > si beklenmiyor. Çünkü kıral ha- lâ orduya güvenmektedir. Halbuki muhalif blokun kuv- veti en güne artıyor. Kıral vr le nil konuş- mak istemişse de bunlar söz hü- riyetini, matbuat büriyetini, ve İ gizli reyle intihabın tecdidini "istemişlerdir. menfi olan Sırbistanın esbak Başvekili * Pribirteviçiç M. Heriyonun sıkı i bir dostudur. Onun için M. He- riyonun, kral Aleksandırı demok- rasiye iade için teşebbüste bu- İunması çok muhtemeldir. Aksi takdirde, saray mubitin de fısıldandığına göre Yugos- lavyanın siyasetini değiştirerek cenral Jifkoviçi davet etmesi, ve Yugoslavya, Romanya ve Bul- garistanın, Arnavrtluk kıralı Zı- go gibi, Italyanın sahabeti altında üç krallık ittihadı teşkil etmeleri bekleniyor. Bu suretle Yuzos- Javya Fransa siyasetinden ayrı- lacak ve neticede Italya, Maca- ristan da dahil olmak üzere cenu- bişarki Avrupada geniş bir nüfuz inlakasına sahip olacaktır. | bulunan gene bu miktar sabık Dahili ve Harici Amerikada Komünistlerin bir hareketi Vaşing'on, 7 (A.A) — Zabıta, komünistler tarafından yapılmak» ta olan bir takım fesat tertiba- tanı meydana çıkarmış olduğunu bildirmektedir. Komünistler, paytahta 4000 sabık muharibin bulunmasından ve paytahta müteveccihen yolda muharibin paytahta mevcudiye- tnden bilistifade geçit resmi es- nasında zabıtaya karşi mücadele etmek üzere en işe yarar adam- larından 100 kişiden mürekkep | bir kuvvet teşkil etmek tasav- vurunda bulunuyorlardı. Komünistler sabık muhariplere müşkülât çıkarmak arzusunda” dırlar. Zira sabık muharipler, Amerikan bayrağından başka bir bayrağın Ortaya çıkarılmasına İ müsaade etmemişler ve kızıl bayrağın çekilmesine mümanaat etmişlerdir. Yugoslavyada Yunanistanla bırğümrük itlihadı yapılması !steniliyor Belgrat, 7 (A.A) — Cenubi Sırbistanın o bankalar ve ticari birlikleri mümessilleri, dün Üs- küp te içtima etmişler ve hükü- metin Yunanistanla Yugoslavya arasında bir gümrük ittihadı im- kânını tahakkuk ettirmesini ta- lep eden bir takrir sureti kabul etmişlerdir. Böyle bir ittihat, mümessillerce Yugoslavya barici piyasasının .sı- kıntılı vaziyetini :slâh için yegâ- ne çare olacaktır. Murahhaslar, aynnı zamanda son zamanlarda kabul edilen ve aksi tesirleri bütün halk tabaka- ları için zararlı olan ziraatçileri himaye kanununun da ilgasını talep etmişlerdir. Fırka teşkili için Belgrat, 7 (A.A) — Dün köy- lü demokrat radikal fırkası ismi verilen fırkanın teşkili için Lioub- liano'da ehemmiyetli bir kongre inikat etmiştir. İçtimai basiret ve ticaret na- unrları, nutuklar irat etmişlerdir. Bu pazırlardan birisi, teşkilâtı esasiye kanunile Slovenes'lere temin “edilmiş olan hukuku ihlâl etmeği hiç kimsenin düşünmemiş bulunduğunu teyit etmiştir. Başvekilin seyahati Belgrat, 7 (A.A) — Avala ajansı, başvekil M. Marinkovit- ehin seyahatinin bir kabine bub- ranı ihtimalini düşündürebilece- ğine dair olarak ecnebi gazete- lerinde intişar eden haberlerin asıl ve esastan âri bulunduğunu ve bu havadisleri tekzip edebil- mek mevkiinde bulunduğunu bil dirmektedir. Avusturyanın çektiği para sıkıntısı Viyana, 7 (A, A.) — Mali ve siyasi mahafil, Avusturyanın mali salâhı £ çin Cenevrede yapılmakta olan müza! kerelerin netayicine sabırsızlıkla in l tizar etmektedir. “Reichport., gazetesi, bir nelice İs- tihsal edilmediği takdirde harici borç ların tediyelerine ait moratoriumun gelecek cumartesi gününden sonraya kalamıyacağını zannetmektedir. “Weltblatt,, gazetesi de, dainlerle mutabık kalmak süretile bir motato rium emri vaklini bertaraf edecek! mahiyette faiz ve amortismanların muvakkaten ve müddetle mukayyet bir sekilde hareketsiz bırakılmaları hakkımda bir proje tanzimini iltizam etmektedir. Fransız Siyaseti siyaset takip edecek? Paris, 7 (A. A.) — Yeni Fransız Herriot ve Ayanda M. Renoult tarn- fından okunan beyannamesinin başlı ca kısımları şunlardır: “Bagün Meclisler huzuruna çıkan yeni hü 'köâmet Fransa'nın menfsatlarını Yransız de- #wirasisinin an'anelerine xöre midafan et- mek maksadiyle teşakkili etmiştir. Yeni hükümet, sulh ve müsalemeti ko - rumak için üzumlü gördüğü © beynelmilel nizam ve Imtizamı rmuhafiza etmek iste - İ mektedir. Mali vasiyet, ehemmiyetli hir şe- kil ve hal göstermektedir. İşte bundan de- layıdır ki, bözineyi müşkülat Ikaryıımda; bırakmamak ve bitçeyi muvuzenesiz bir ha le getirmemek lözım gelir. Yeni büliğmet Fransa'm mali işelrini süratle düzeitmek ve milli Hktrsadiyatın heyeti umümiyesini 1) Inh etmek arzusundadır. Halkın iyiliğine ve menfaatine çalışmak ve derhal bu ıslahati Vücuda getirmek ar- züsu bütün millete zaruri olan emniyet ve) İtimat hamlesini uyandırmak lesp eder, Boynelmilel mübadeleerin tabi tıtmllduğu usul wiah edilmelidir. Hükğmet bugünkü buhrandan öğir bir surette müteessir olan Fransiz müstesnlekitındaki faaliyet ve hare- ketleri de müdafan edecektir. Bu müstemlekâtta yeriilere karşı icti - İ mal ve Insani terskki mesaisinin tatbikine devam olunacaktır, Yeni hükümetin progra mmndaki vahdet şu moktada teplannınktadır. Milelte dinç ve tabii bir hayat temin ede- eek mali ve Hkizsadi bir muhit vücnda getir mek, mesai erbabını ve bunların akları koramak, sendikaların haiz buluridulderi serbesti haklarma, içtimai terakkiyo ve iç-i #imaj sigorta teşkilâtma riayet göstermek, Lik terbiye ve tahsll hususunda takip © deceğimiz sistem hiçbir tecavüzi o mahiyeti hâlz olmaksızın makul bir plân üzerine ye- »iden tanzim edilecektir. Bütün Fransız Ç0- eukları için Ikinci derecede tahsil meceani olacaktır. Ollmhuriyetin mizam ve Intizamımı ibiği etmemek şartiyie geniş mikyasta bir siya # af iin edilecektir. Harici siyasette sallı ve müslemeti Av- rupudn ve bütün diinyadaki umumi teşkilat esasına müstenit olarak © kuvvetlendirmek gayesini takip edeceğiz. Saraçoğlu Şükrü B.in evinde bir hırsızlık Ankara, 7 (Vakıt) — Sabık maliye vekili Saraçoğlu Şükrü Beyin evinde bir hırsızlık yapıl- mıştır. Öğleden sonra misafirli- ğe giden Şükrü Beyin zevcesi akşam Üzeri eve avdet ettiği vakit içinde zikıymet eşya bulu- nan yatak odasındaki dolabın açıldığını ve içinden 1200lira para ile mühim miktarda zinet eşyasının çalındığını görmüş ve meseleden polisi haberdar et- miştir. Tahkikat neticesinde hırsızlığı yedi senedenberi Şükrü Beyin evinde bulunan hizmeiçi ife- nin yaptığı anlaşılmış ve çalınan eşyalar meydana çikarılmıştır. Şerife tevkii edilmiştir. Şilede elektrik ———— Dün vali Muhittin Beyle giden bir heyst huzurunda küşat resmi yapıldı Dün, İstanbul vilâyetine tâbi Şile kazasında yapılan elektrik tesisatı - nin küşat resmi yapılmıştır. Elektrik tesisatmı yapan, Ömerli- li değirmenci Mehmet efendi ismin - de çok çalışkan, hüsnüniyet sahibi bir zattır, Fabrika için Büyükadada ki bir otelin dinamosu satın almmış, on bin lira kadar masraf edilmiştir, Kilovat ,İstanbuldan bir kuruş fazladır. Şimdilik yüz ev abone ol - muştür. Sokaklarda yirmi beş lim. ba vardır. Her sene beş lâmba arttı. rılacaktır, Resmiküşadı vali Muhittin bey yapmış ve kaymakam İlisan be. yin teşekkür nutkuna cevaben kısa bir nutuk İrat ederek bu muvaffa - kıyetten dolayı takdiratta bulunmuş- lardır. Küşat resminde yali beyle refika- | ları hanımefendi, belediye reis mua- vini Hâmit, cemiyeti belediyeden A7- ni, iktısat müdürü Asım beylerle da- ha birçok zevat've bazı gazetesiler bulunmuşlardır. Resmi küşattan sonra, tahlisiye dairesinde yirmi beş kişilik mükellef bir ziyafet verilmiş ve gece yarısı avdet olunmuştur. Yeni kabine, nasıl bir; kabinesinin meb'usan meclisinde e lamıştır. Balıkcı kayıkları çıkma Telgrat Haberleri ispanyada Vaziyet gittikçe daha ziyade karışıyor Madrit, 7 (A. A) — Bu gece LaGorogn'da umumi grev baş mışlır. Gazeteler intişar etme- mektedir. LeFerroldan gelen bir habea Galice vaziyetinin hükü- meli şiddetle meşgul etmekte olduğunu bildiriyor. Bilâmüddet tatbik edilen umu- mi grev bu sabahsaat 8 de ilân edilmiştir. Polis ve sivil muhafa- za muavenet kıt'aları davet olun- muşlardır. Demir ve kömür sanayii ile İspanyanın en zengin vilâyetle- rinden biri olan bu vilâyet faa- liyetinin grev hareketlerile felce uğramasından endişe olunmak- tadır. Fransadan mühimmat simak için | | Madrit, 7 (A.â) — Son gün | lerde Barcelonada Gatalonia $i- yasi alemine mensup bir kadının Gatalonia o pasyonalistleri besa- bına Fransadan silâh ve mühim- mat almak üzere 300,000 peçe- tayı bamilen Fransız hududunu geçmek teşebbüsünde bulunduğu sıralarda tevkif edilmiş oldugu şayıası deveran etmekte idi. Bu habere telmih eden M. Lerrouv, Cataloia'da malüm olan | ibzarat yapıldığı sıralarda sükün ve intizamın muhafazasına ait vazife ve salâhiyetlerin gayri mesullere tevdiinin hiç şüphesiz pek pek tehlikeli bir şey ola- cağını beyan etmiştir. Cataloninlı olan maliye nazırı mevzuubahis haberin katiyen te- eyyüt etmemiş olduğunu bugün beyan etmiştir. Harp borçları ve Almanyanın vaziyeti Londra, 7 (A A) — Avam ka- marasında müstakil işçi meb'us- lardan birisi hariciye nazın Sir John Simon'dan, Almanyadan, tamirat ve harp broçlarının tedi- yesi kabiliyetinde bulunmadığına dair bir iş'ar alp almadığına sual etmiştir. Sir John Simon, Almanya'nın bu husustaki vaziyetinin müte- addit umumi beyanat ve hususi- le M. Brüning'in Il mayıs tari- hindeki izahatile kat'i surette tesbit edilmiş olduhu kanaatini izbar etmiştir. Yeni bir suale cevaben, ikti sat konferansı münakaşalarının diğer devletlerle itilâf dairesin- de tesbit edilmiş bulunan Lozan konferansı rüznamesi çerçivesin- den dışarı çıkmadığını ve esasen zl daha ni iptidai safhasında bulunduğunu bildir. miştir. Hindistan vaziyeti hakkında kendisinden istizahta bulunulan Sır Samhel Hoare, son haftalar zarfında Hint kongresinin muh- telif içtimalar aktine ve milleti medeni itaatsizliğe teşvik eden bir çok beyannameler tevziine teşebbüs ettiği cevabını vermiştir. Son kargaşalıklar bilançoları- nın 171 ölü ve 1900 yaralıya balığ olduğunu ilâve etmiştir. ma Romanyada kabine Kat'i şeklini aldı Bükreş, 7 (A.A) Kabine kat'i ve tamam olarak teşekkül et- miştir. Transilivanya nazırlığına M. Hatzegann Besarabya nazır- My M. Haopia tayin edilmi: Mn M. Vaida #ölilnten e sai nezaretini, M. Mironesco ve- kâleten Haridiyeyi, M. Potarva vekâleten ziraatı, M. Lugosianu vekâleten maarifi deruhte etmiş- lerdir. M. Tilea bariciye ve Brandsch ipkaen OBaşvekâlet (nezdinde i ekalliyetler Müsteşarı tayin edil- | italyada ( Faşizm) hareketi nedir? (Başmakalemizden mabaat) ve yaralandı. İşte Musolini bu suret- le İtalyada faşist hareketinin esasınt yaratmış oluyor, bizzat bu hareketi mümessili olarak memlekette mühim bir mevki almış bulunuyordu. Şayan: dikkat olan cihet şudur ki Musolini Jtalyada harbe müdahale lehinde olmak üzere vücude getirdi ği hareketi tesadüfi şekilde meydan&, çıkmış bir fikir cereyanı halinden Çi- kararak muntazam bir sistem şekline koydu. Bunun için de harbe müdaha- le taraftarlarma mahsus olarak bir alâmet kabul etti: Bu alâmet eski Roma imparatorlarmın o omuzlarına koydukları (façyo) işaretiydi ki bir iple sıkı sıkıya bağlanmış bir demet ağaç ve bir baltadan teşekkül edi * yordu, Bu suretle iple bağlanmış olan ağaç demeti “Milli vahdet, i, balta ise “Adalet, i temsil etmiş oluyordu. Musolini harbe müdahale (fikrini müdafaa ederken: — İtalyanm tariht düşmanı Avus- İ turya imparatorluğudur; bu impara- torluk mahvedilmedikçe İtalya için kurtuluş ve inkişaf imkân! yolu yok- | tar, Diyordu. Bunun için bütün İtal - yan milletinin bu maksat etrafında toplanması lüzumunu ileriye sürü - yor, bu suretle toplananlar için müş- terek hir şiar olmak üzere (façyo) a Tâmetini gösteriyordu. Bilâhare harp neticesinde Avus- turya imparatorluğu (dağıldıktan ve umumi sulh yapıldıktan sonra İtal yann her tarafmda başlıyan komü- nistlik cereyanları vaziyete hâkim ol- mak istidadını gösterince ve dahili sınıf mücadeleleriyle İtalyanın infi - sahına doğru gidince tehlikeyi hisse- den Musolini bu defa da dahili düş manlar aleyhine harp ve mücadele hareketi yaratmak için vaziyet almış, “Vahdet ve adalet,, maksadını temsil eden (façvo) işaretiyle kendi etrafın- da toplanan müsellâh İtalyan kuvvet lerini alarak (Milâno) dan (Roma) üzerine yürümüş, tıpkı (31) mart ihti- lâlinde hareket ordusuyla İstanbul nasıl zaptedilmişse siyah gömlekli faşist ordusuyla İtalyanın Roma mer kezi ele geçirilmiş, bu suretle komü- nistlik tehlikesi bertaraf edilmiş, E- talyada nizam ve İntizamın muhafa - zası hedefine müteveccih kuvvetli ve tamamen yeni bir idare tesisine mu - vaffak olmuştur. Komünistlik amele sınıfının diğer içtimal sınıflar üzerine hakimiyeti ve kat'i bir diktatorasi esasına müs- tenit hir idare tarzı olduğu halde İ- talyada Musolini tarafından tesis © dilen bu yeni idare şekli muhtelif iç- timal sınıflar, bilhassa amele, serma- ye ve teknik kuvvetleri arasmda a - henk ve milvazene vücude gtirmek hedefini takip eder; amele, sermay€ ve teknik kuvvetlerinden hiçbirinin diğerine hâkim bir vaziyet almaması, her birinin diğerine karşı müsavi hu- kuk ve vazifeyi haiz olduğu halde bi rer mevki alarak çalışması ve o suretle her bir sınıfın kendi sâyinin mahsu- lünden istifade edebilmesi maksadı- ni temin için bütün içtimal sınıfları sindika, korporasyon, federasyon gibi teşkilâtlar vasıtasiyle devlet içersine alır. Görülüyor wı, Rusyada Bolşevik * lik amele diktatörlüğü üzerine mlles" ses bir devletçiliktir; Ttalyadaki fa « şizm idaresi ise amele diktatörlüğü yerine sÂy, sermaye ve teknik kuvvet* leri arasında &henktar bir teşriki me sal vücude getirmek maksadıyle hep” sinin fevkinde nazım bir diktatörlük demektir. Mehmet Asım —errarersesemerasesenın mişlerdir. Narırlar tahlif olun muşlardır. ç Kabinenin teşekkülü nelicesinde Bükreş, 7 (A A) — Vaida ke binesinin teşekkülü siyasi vaz” yele sarahat babşetmektedir. Efkârı umumiye, meticedeB dolayı memnuniyetini izhar et mektedir. Her hal ve kârda Vaida kabinesi tamamen bir in tibabat kabinesi olarak kalmak” tadır. Intihabatın temmuzun bi" rinci İS günü ribayetinde tef” kilâtı esasiye kanununa tevfika9 yapılâcağı teyit edilmektedir, .