9 Aralık 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6
eler vee İTER kame ür emer rm e AY e Şer eg Pİ eee — ME Sayıfa 6 Suriyenin istiklâli Fransa neden Suriyeye istiklâl Çünkü Suriyeden bekledikleri : Deniz üssü, petrol yolları gene elindedir Asur'iler istik Jurnal Dojunev yazıyor ; Irak hükümetinin cemiyeti ak- vama kabulü hadisesi Arap mil- | letleri arasında büyük bir tesir | uyandıracağı zehabını vermişti, | Bu düşenlerin başında şüphesizki Suriye fevkalâde ko miseri mösyo Hanri Ponsot vardır. Müşarünileyh son zaman | da Şam ve civarında şayani dik- kat bazı şahıslarla temas ettik- ten sonra hali içtimada bulunan mandalar komisyonunun yaptığı tetkikatın . neticesini | bildirdi. Fransa hükümetinden abiren al: | dığı talimatnameye göre Suriye- den Fransız mandası kaldırıla- caktır ve bunun yerine kaim olmak üzere Suriyelilerle * bir itilâfname akdini müteakip Su- riyede vasi mikyasta hür bir idare teşkil edilecektir. Artık Fransa hükümeti öyle anlamış- dırki Suriye bir müstemleke gibi idare edilmekten çok uzakdır, bu şekildeki idarelerile Fransız- lar şimdiye kadar hiç bir mu- vaffakıyet göstermemişlerdir. Esas itibarile Fransanın Su riyedeki başlıca menfeatı do- Danmasının Ohimayesini (oOtemin maksadiyle burayı bir üssü bah- ri olarak kullanmak, tayyarele- rine bir muhabere merkezi itti- haz etmek ve Musuldan borular yasıtasile getirilerek Suriyeden geçecek gazları tahtı müraka- besinde, bulundurmaktan iba- rettir. Bunlar tatmin edildikten son- | ra Suriyenin tarzı idaresinde yapılacak her türlü tadilât itira- zı mucip değildir. zanna Suriye meclisi dağılmalı Elverir ki Suriye Suriyenin müstakil bir nail olabilmesi için Fran; Arapları idareye İ sı i kalâde komiserine bu rd zahir olsunlar ve istikiği, bak kazanmış bir millet olduklarını ispat etsinler. Suriye meclisi hali hazır teş. kilâtı ile hiç bir veçhile milleti temsil edememektedir. Yapılan son intihabatta Fransa hüküme- ti memurları fazla gayret göste- relim diye Suriyeliler aleyhinde hareket etmişlerdir. | Maamafih Suriyelilerle Fran- sa hükümeti arasında olacak bir anlaşma neticesinde bu ta- rafgirlikler tamamile izale edi- | lecek ve Suriyeliler tam mana- sile hür ve müstakil bir hükü- met teşkil edeceklerdir. Böyle bir idarenin tesisinden itibaren Suriyeliler Fransa bü- kümeti ile daima mutabık kal- mak şartile diğer devletlerle her | türlü Omuahedatta bulunabile- ecklerdir. Fakat böyle bir anlaşma 26- mini daha henüz ihzar edilme- | miştir. Buna mani olan sebep de Suriyelilerin oLübnanda yapıla- | cak müstakil teşkilâtın camiaya ithalini arzu etmeleridir. Halbuki Fransanın buradaki menfaatleri başka suretlerde te celli etmekte olduğundan bu şe- | verdi ? kilde vaki olan talebi kat'i bir kefalet olmadıkça kabul et- | mesi mümkün görünmiyor. Netice itibarile Fransa Suri- yenin müstakil bir hükümet ola- rak teessüs etmesine taraftardir. Fekat Lübnan için daha bekle- mek lüzumunu hissetmektedir. Binaenaleyh Suriyenin bu nokta- da fazla ısrar etmiyerek bir an evvel hürriyet ve istiklâle ka- vuşmasını temin etmek menfaati iktizasındandır. Bunun için şimdilik kendini iyi idare edecek muktedir ve- killer seçmelidir.Lübnanın onların | idaresine girmesi şimdilik pek mühim olmasa gerektir. Bu tar- zı teşekkül bilâhara da husule gelebilir, Ancak Suriyeliler içleri- ne almak istedikleri bu gibi akalliyetler hakkında alicenaba- ne davranmayı bilmelidirler. Çünkü hali hazırda bütün dün- yada. yaşayan her ufak millet büyük milletler gibi hür ve müs- İ takil yaşamayı arzu etmektedir. Bu bittabi onların en sarih hak- larıdır. Bunları bu haktan mah- rum etmiye kalkışmak milletler arasında bir cinayet irtikâp et- mek demektir. Asuriler istiklâl istiyor Tarihte medeniyetlerinin aza- | metile yüksek bir isim bırakan Asurilerin miktarı bugün kırk bin kişi tahmin edilmektedir. Bunların dini hiristiyandır. Bunlar Irak bükümetinin idaresi altında yaşamaktadırlar. Vaktile ( İngiltere bunlara Türkiye - arasında erazi vermeyi gilterenin mandası altında yirmi beş sene kalmak şartile İrak | idaresi altında yaşamayı tercih etmişlerdi. Fakat İngiltere man- i dasının Irak üzerinden böyle bir zaman geçmeden kalkması bun- ları telâşa düşürdü; ve bu vazi- yet karşısında İngiltere tarafın- dan kendilerine yapılan vaadin cazi lâzım geliyordu. Halbuki bu vaat tutulmadı. Asüriler Irak hükümetine dağ- & arazide askerlik yapmasını bilen güzel ve muntazam yar- dımcı bir ordu. veriyordu. Fakat Irakın müstakil bir hükümet ol- ması üzerine Asuriler irak or- dusunda askerlik etmeyi reddet- lık İ tiler. Bu hadise Londra ve Bağ- dat muhitinde İrakın istiklâline halel getirecek bazı mahzurlar doğurmak istidadını gösterebil- | mesi ihtimali yözünden büyük bir heyecan uyandırmıştı. İngil- terenin Iraktaki fevkalâde ko- miseri barekete gelerek Asuri- lere bu hususta icabeden temi- | matı verdi. Onların himayesi İn- giltere için bir namus borcudur. dedi ve silâhlarını alarak tekrar Irak ordusuna iltihak etmelerini tavsiye etti, Fakat Irak hükü- metinin Cemiyeti Akvama müs- takil bir devlet sıfatile girmesi isin şeklini büsbütün değiştirdi. lâl peşinde hükümeti | Irak hüdudu | vadet- | mişti, Halbuki Asuriler Irak İn- | Bir masum (Casusluk iddiasile, hapiste. çürürken.. Tam yedi sene evvel Valker Bulleryahn namında bir Alman vatana hiyanet cürmile 15 sene hapise mahküm olmuştu. Valkerin Oo mahküm (olduğu gündenberi onun namus ve bür- riyetini kurtarmak için çalışan biri, ihtiyar validesi idi. Validesi oğlunun masum olduğuna kanidi. Valkerin aleyhinde ileri sürü- len iddia. Onun 1925 de, Ak manyanın silâhlarını kontrol eden i müttefikler komisyonuna mensup bir Fransız zabitine ifşaatta bu- lunarak bazı silâhların gizli ol duğu yeri göstermesi ve bunun | mukabilinde para almasiydi. Valkerin mahkümiyeti üzerine ! onun validesi — ihtiyarlığına ve | hastalığına rağmen derhal faali- | yete geçti. Ve oğlu aleyhinde kimin şehadet ettiğini anlamıya çalıştı Valker'in aleyhinde şa- hadet eden başlıca şahit baron | fon Gontard idi. Ihtiyar valde bunu anladıktan sonta Oğlunun omuhakemesini iade ettirmek için uğraştı. Baron Gontard'ın kızını evlen- dirdiği gün ihtiyar valde baro- ni merasimin yapıldığı kilise önünde beklemiş, baron dışarı çıktığı zaman onu kalabalık içinde karşılıyarak * — Doğruyu söyle de oğlum kurtulsun ! diye bağırmış ve her kesi kendisiyle alâkadar etmiye muvaffak olmuştu. Birkaç gün evvel ihtiyar valde muvaffak olmuş ve oğlunun mu- bakemesi yeniden yapılmıştır. Berlin yüksek mahkemesi şa” hitleri tekrar dinledikten sonra Valkerin beraetine karar vermiş i ve Valker derhal tahliye edil miş, tekrar ana kucağına ka- vuşmuştur. Anne sevgisi bu suretle büyük bir zafer kazandı. Yerli mallar için büyük bir meting hazırlanıyor Milli tasarruf ve iktısat haftası münasebetile Darülfünun gençli- ği 30 kânunuevvelde yerli mal- lar hakkında büyük bir meting | yapacaktır. Bu meting için lâzım gelen hazırlıklar bitmiştir. AKAR A URGAN Irak hükümeti İngilterenin nü fuzunu toprakları üzerinde zait görüyor. Her müstakil devlet gibi ülkesinde müstakillen hü- kümran olmak istiyor. Asurilere şimdi yaşadığı çok görülüyor. Arazi olmadığı ba- hanesile bunlar kısım kısım İrak içerlerine veya Türkiye toprak- süzülmek isteniyor ki bu da bu | milleti mahvetmek gayesini is- | tihdaf etmek demektir. Asuriler Türkiye toprakların- dan çekileli aşağı yukarı on se- ne oluyor. Böyle bir hareket hiç bir zaman doğru olmasa gerek- tir. Çok şayanı teessüftür ki Irak kıralı Asurilere karşı rahimane bir surette hareket edip bu me- seleyi onların memnuniyetini mu- | cip olacak bir tarzda halletmek- te taallül gösteriyor. Ingiltere hükümeti verdiği vadi unutuyor. Anlaşılmaz birşey varsa o da Cemiyeti Akvamın bu mesele topraklar 9 Kânunuevvel SE, Arrt öemele şörleriimize Başlanan Ak Rumlom fGnünler bir sebe. Havana.. Kübanın incisi, Antil adalarının mücevheri Lupe Vele- zin damarlarında cevelân eden Meksika kanı, ateşli gözleri; al dudakları, emsalsiz zarafeti ve güzelliğindeki garip sihir onun Rumba d'Amour aşk rumbasının tahayyül ettiği Nemita olmasını temin ediyordu. Bir kalbi - fethetmek işin bir kadın bakışından bir kadın tebes- sümünden başka ne lâzımdır ki.. Filmin cazibesini yalnız badisenin cereyan ettiği memleketin sihir ve füsununa değil, ayni zamanda melodisi unutüulamıyacak bir $ar- kıya medyun olduğundan « yıldız bir muganniye ihtiyaç gösteriyor- du. Böyle bir şarkıyı okumak için Lavrence Tibett'ten daha kıymetli biri bulunabilir miydi? “İnsanın saadeti bu kadar ya- kında olursa uzakta teati edilmiş olan vaitler hatıra gelir mi?,, İhanet gördüğü halde nankör nişanlısma müsamaha eden ve 6- nunla evlendikten sonra terketmesine katlanan ve nihayet tekrar | dine tamamen bendetmiye vaffak olan Crystal'i ancak men Morley temsil edebilirdi: “Maddi yaralar kalp yaral dan evvel tedavi olur.,, Haklı şöbretini izah söcali re kudreti ile Ernest Torreet W hazırda ekrayın en şayan! dir komedyacılarındandır. Muktedir aktör Rumba mour'un kendi başma şürp A lar ve şarkiyı temsile mii olduğunu bir münekkit söyl tir, “Minnettarlıktan dolayı ei mek bazan hatırası başkasın” , olduğu İralde bir Karına Mei birleştirmek demektir.,, Şöhretinin büyük bir yes uzun burnuna medyün olan “. my Duraute, Ernest Terranc€ Rumba d'Amour'un neşe kıs” idare eder, ii Schuezzle kendine has ko? | liği filmdeki sahnelere me?” yor. j Rumba d'Amour arzu ve ras şarkısı, muhabbet, bazi essür şarkısı velhasıl pek tatlı huyu sayesinde kocasını ken- | bir şarkıdır. MİMARİ a METER # Bu pazartesi: sarruf yerli mallar haftasının ilk günü Ankara, 8 (Hususi) — 12 bi- rinci kânunda başlıyacak olan üçüncü tasarruf ve yerli malı haftasını geçen yıllar olduğu gi- bi bu yıl da başvekil Ismet paşa Hazretleri Halkevinde saat on beşte verecekleri mühim bir nu- tukla açacaklardır. Bu nutkun memleketin her ta- rafından dinlenebilmesi için lâ zım gelen radyo tertibatı alın- mıştır. Tasarruf ve yerli malı haftası- nın birinci günü olan pazartesi günü akşamı saat 20 de Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzım Pş. Hz. radyoda bir konferans ve- receklerdir. Ismet Paşa Hazretlerinin Hal- kevinde verecekleri nutuk mü- nasebetiyle (Milli Iktısat ve Ta- sarruf Cemiyeti) büyük bir mü- samere hazırlamıştır. Hafta içinde İsmetpaşa Kız Enstitüsünde açılacak olan (Evde Tasarruf Sergisi) büyük bir alâ ka ile beklenmektedir. önünde susmasıdır. Hafta içinde Ankara ticaret Ta-| Izmirde bataklık rutulması İşi ve ye” Izmir, 8 (Hess) — Sy J meclisinin içtimamda batak” © | için halkın çalıştırılmasına “yi len çalışamıyacak olanlard?” pel gün için 25 kuruş hesabil€ İ gün üzerinden 125 kuruş İ masına karar verilmişti. Bu kararın tatbiki için | lıklara başlanmıştır. Izmirde. bulunan halkta İ yaşımdan 65 yaşma kada” | uri İ yalnız erkeklerden 125 şef | alınacaktır. Semt semt 9“ gti lara defterler hazırlattırıl* bil! İ dir. Bu para bir senede, İ taksitte olmak üzere yir©” o İ kuruş tahsil edilmek 9" toplanacaktır. i Kurutulacak en mübim lıklar Halkapınar “© bataklıklarıdır pa” ba Bos j i tuvar' ktebinin emtia lâburatun gi aceleci Ankarada vitrin sabakasına 40 camekân işi edecektir. li Birinci kânunun 16 Ci gf | günü Ankarada hafta. müm | betiyle büyük bir miting lanmaktadır. i i | Ankaranın bütün > Gİ rinde hafta münaşebetiyi€ samereler yapılacaktır.
