29 Haziran 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—4 — VAKIT 29 Haziran 1933 Cizvit teşkilâtı tarihte, kendi nevinde, RA yegâne cemiyettir (Cizvit) kelimesi Türkçede ve urmrmiyetle halk dilinde bazan (çok zeki, şeytan adam) manala - rma, bazan (hilekâr, Fesâtçı adam) manalarına kullanılır. Fakat (Ciz. vitliğin) tarihi manası ve hakiki mahiyeti iyiçe anlaşılmış değildir. Hattâ yalnız bizim memlekette değil, Cizvitliğin doğduğu memle- ketlerde bile bu kelimenin delâlet ettiği mefhum türlü türlü telâkki- lere uğramıştır. Bir takım kimseler Cizvitliğin le hihdedir. Onlara göre Cizvitin ce - miyeti denilen müessese insanlığı yükseltmiştir. Bir takım insanlar i- se aksine olarak bu cemiyetin ve o- nun takip ettiği prensiplerin aley- bindedir. Onlara göre bu müesse- sa insanlığın başına uzun zaman belâ kesilmiş bir teşkilâttır, Onun için bu mevzu üzerine yazılmış o - lan kitapların bemen hepsi muhar- ririnin taraftarlığına, yahut aleyh- tarlığına göre başka başka şekiller de, mahiyetlerde görülür. Bu #i- barla Cizvitlik etrafında tarihi tet kikler ve taharriler ancak son za - manlarda tekemmül edebilmiştir halarını insana, heyecan ve hayret verici safhalarını pek iyi aydmlat- muştar. Denilebilir ki, Cizvit teşkilâtı ta. rihte kendi nev'inde yegâne cemi yet olmuştur. O kadar ki dünyayi fethiçin hazırlanmış olan eski Ro- ma Senatosunun arkasmda bile o- nün elindeki muvaf fakıyet temina. tr ve vesaiti yoktu, Cizvitlik Krieti- yanlığı cihana hâkim kılmak mak- sadı üzerine karulmuştur ve hep bu maksat arkasmda koşmuştar. Bu| i Komşulararasındakavga açmıştır. Bugün bile Avrupa me «| maksat arkasında çalışırken yer yüzünde dini; siyasi, ilmi, içtimal, hatti smat büyük inkılâplara yol deniyetinin hemen her hangi saha- sma bakılsa Cizvitliğin hususi te- sirleri hissedilir. Mahiyeti itibarile Cizvitlik müslümanlık aleyhine bir harekettir, Ve Cizvitliği tesis eden Loyola iptida Arzrmukaddesi müs- Tümânların elinden kurtarmak gay retile işe başlamıştır. Onun için Cizvit tarihi bilhassa bu noktadan müslüman milletlerini de alâkadar eder. Tarihin hemen'her devrinde im. sanlar ülübiyete vasıl olmak ve ma. | nevi insan olarak yükselmek fikri- ni gülmüşlerdir. Nasri ki, islâm te- savvufunda “Vasıhilellah olmuk;, tabir edilen Bir mertebe vardır. Maksat itibarile hıristiyanlar ara - sında bu fikire yakın telâkkiler bil- | hassa tarihin orta devrinde Avru pa milletlerini fazla meşgul etriiş- tir. İşte Cizvitlik bu tarzda bir fik- Fin mahsülü olarak meydana gel- miştir. Hıristiyanlık âleminde aziz tanınmış olan bazılarınm fikrince en yüksek derecede dini mertebeye Loyola bir hiristiyanm en yük - sek aziz mertebesine vasıl olmak i- çin takip etmesi icap eden usulleri ve hareketleri kitabında tarif et miştir, Aziz olmak isteyen her a - dam bu yolda iradesini sarfetmeli- dir. Şahsi irade ile uğraşa üğraşa 6 adamm ilâhi irade ile birleşmesi kabildir. Nasrl bir adam yürüyerek hareket ederek vücudünü" istediği yere sürüklerse kendisinin tarif et- tiği uşullere riayet etmek sayesin- de Allahınr da bulabilir, Bir halde ki, Allaha vasıl olan adamın şahsi iradesi kaybolur, benliği kalkar, o- nun benliğinde tamamen ilâhi ira- de hâkim olur. İşte Cizvitliğin esasi budur. Cizvit cemiyeti de Bu temel üzerine kurulmuştur. Cizvitlere göre bu usuller ve ha- reketlerm başı is8 bütün dünyalı zevklerinden ve ihtiraslarmdan nef sin feragat etmesidir. Fakat bu fe) râgat bir gaye değildir. Sadete Bir" vasıtadır. Bu vasrta ile irisanm ira- ayrılabilir. Ancak ondan sonra ilâ- hi irade mucibince hareket edebi - lir. İnsartın kâmil bir insan olması bu suretle hasıl olabilir. Fazıl Şemsi (Devami yar) Oktruva müdürlüğünde açıkta Kalanlar üzerine 50 kadar memur ve tahsil- dar açıkta kalmıştır. Bunlardan ye disi dün Belediye gerlerinin de yer boşaldıkça tayin» leri yapılacaktır . I fırınlarda İolarita ve dükkânlarda Oktruva müdürlüğünün lâğvr! şubelerindeki | İmünhallere tayin edilmişlerdir. Di | BORSA | TPizalarındı yildezişared olanlar üzere * Londra 791, —| * Viyana * Neryork 168, —| * Madrit , * Parla 170. 75) # Berlin 0,— 922, —İ| # Varşova Pi ite, <İ * Büdapester d— 98; so) * Bükreş , #50, — | * Belgrat 3, — 34, s0) € Yokohama &— İ 54, — | # Ale 519, « Prag 190, — | # Measiye 80 m, - # Bünknot * bogiri *w Nevşork | * Paris | « Kilüne * Brüksel | * Arin # Gesevre İş Bankasi 9s0f Tetos Anadolu B.10j)* Çirhenn en IRİS Beji a,53b Onyon Dey. 2090 l Şir. Hayriye 18. Şark Değ 2-—| Trsmvav Si.) Balya 70) U. Sigorta © çoşanl . Sare me eca; LAK Bomonti 21,05 .— İl Telefon Lİ Tesmvay o 5190 Şar O. yol. 275) © Erğani 0&— D.Muvah. Si), Riba 1m Gümrükler. 555) Anadolu | 165'E A. gojie Anadolrii 6890')) 142) pa Aç messi. 40400 Bağdar i — Yıkanmadan ve pişirilmeden ye- necek şeyler salan ve dülma (göz önünde dolaşan seyyar satıcılarla pis çuvallar içerisinde ekmek taşı- yan çıraklar arasıfida halkım iğ- İrenmek (duygularini o çöğalttan manzaraların görülmesine müsaa- de edilmemesi belediye reisliği ta- rafından şube müdürlerine bildiril İ müşür. gördükleri için şehadet ediyor Cilveli Mehmet Efendi isminde-! camdır,, dedi. Mahallede metresi ki bir koffişüsünü yaralamaktan suçlu eskiden pölislikte bulunmuş Hasan Sadık Efendinin muhakeme si, dük İstanbul Ağir ceza mahke- mesinde görülmüştür. Hasan Sadık Efendi, Cilveli Meh met Efendiyi yaraladığını inkâr et biş, bilâkis kendisinin onun teca- yüzüne uğradığını, Kavga esnasıfi- da al alta, üst üste geldiklerini, bu sirada önün Kendi kendisini yarala imış olacağımı söylemiştir. Kotşülarden Zeynep Hanim, şa hitlilt etmiş, hâdiseyi şöyle anlat - mıştır: —Melimet; bahçede Hasana sal dırıyotdu. Beni yetiştim, Mehmede nasihat verdim: “Elin bahğesine ne diye ayak bastmi?. Haydı; gitl,, de- dim: Başa çıkamadini, sağ koluma el attı; çekildim. Derken evvelâ Ha varmak insanım kendi iradesi ve)| san, sonra Mehmet yere düştüler. gayretile olacak bir şey değildir. İnsanlar bu gayeye ancak Allahın bir lütfü olarak varabilir. Cizvit. ğin müessisi olân Loyola işte Bu- nun aksi kanaatledir. İnsan mu- âyyen usuller dairesinde sebat ile çalışırsa kendi iradesile en yüksek dini mertebeye varabilir. Ancak bir adamın Allahına varabilmesi, Hasanın ailesi Seher Hanım yetiş- ti. Mehmedin elinden sustalı çakıyı almak'için ikimizi birden uğraştık, Nihayet aldık. — Bu Cilveli Mehmet kaç yaşin- dadır?. — Eh, kırk, kırk beş var!. — Kavganın sebebi ne imiş? — Pek iyi bilmiyorum. Mehmet, onu görebilmesi için maddi vücu-| oraya kiraer gekhişti. Yanmda bir dün hislerinden kurtulmuş” oltria-|'de kadın vardı. Melimet, “ailemi, sı lâzımdır. dedi. Kadın, “Mehmet benim am- İ olduğundan bahsedenler de oldu. | Geceleri sık sik evde tef çalınır, eğ lence yapılırdı!. Suçlu mevkiindeki Sadık Efen- dinin karısı Seher Hanım, isterse şahitlik etmiyebileceği hatırlatılın- ca; “bildiğimi söylerim;, dedi. Ye- min eti; şunları söyledi: — İki, üç gede evvel, Cilvelinin evinde kadın, erkek toplanmışlar, | tef çalmışlar, ahenk kürmuüşlardı.f Benim erkeğim, Bundan Kuylandı, Bu vaziyet hoşuna gitmedi. O gün de işte Kavga oldu. Cilve- li Mehmet, sustalır çekti. Ben, fer- yada başladım. Beni de Külağım- dan yaraladı. Yangın yerinde otu- ruyötuz, İmdadımıza yetişecek er- kek yok ki.... Ne ise, komşu Zey - ep Hanim yardım etti de çakıyı 6- linden aldık. Reis Aziz Bey, Suçlu mevkiinde. Ki Hasan Sadrk Efendinin karısı ol. mak itibarile, şahide; isterse şahit liğini' geri alabileceğini usulen Ha- tırlattı. Seher Hanım; “Aa, niçin geri alâçakmışimi? Söz bir, Allah Dir! Vallahi de, billâhi'de ahmam:!,, cevabını verdi. Muhakeme, Tavuk pazarnadn kahvecilik ettiği anlaşılan Cilvehi İ Mehmet Efendi ile-bir şahidin çağ rılması çin, on bir teşrinievvel sa” bahına bırakıldı. Iktısât Birkaç gündenberi İstanbul piya | sasında şeker fiatlerinde gayri ta- biilik vardır. Sebepsiz olarak şe - ker fiati mütemadiyen inip çıkmak İ| tadır. Dünkü vaziyete göre şeker evvelki güne nazaran bir kuruş düş İstanbul ticaret rrüdüriyeti şe - ker fiatinin bu garip vaziyeti kar- şısında tahkikata Başlamiıştır. Öğrendiğimize göre müdüriyet temiştir. Mektuplarda yanlış malümat ve İN renler şiddetle cezalandırılacaktır. Ceviz kütüğü piyasası birden yükseldi Bir haftadanberi ceviz kütüğü 4 İl çoğalmış ve ihracatta artmıştır. Bil hassa son iki gün zarfında mühim rendiğimize göre bunun sebebi son günlerde Bulgaristanm ceviz kütük leri hakkında Köymuş olduğu bazı kayıtlardır. Bulgaristandan geçen sene ce - viz kütüğü ihracına başlanmışAvru pada fazla alıcı oldüğü atlaşılınca ihracat mikfarı arttırılmıştır. Halk ceviz kütüğünün fazla para ettiğin görünce ağaçları tahrip et - meğe başlamışlardır. Bulgar hü- kümeti bu vaziyet karşısında der - hal bir karar ittihaz etmiş ve ceviz kütükleri kesmek için müsaade al mükirs nek aesasseriirrresrrazarre ee 19 Mevkuf dü serbest bırakıld Kalyoncu kolluğundaki eroin ka çakçılığı meselesinden suçlu görü lerek haklarında tahkikat yapılan- lardan on iki kişinin evvelki akşam polisten adliyeye gönderildikleri - ni, fakat vakit geçiktiğinden sor - guya çekilmeyip polise iade edil - diklerini yazmıştık. İye getirilmiğler, sabahtan akşima kadari sörgüya' çekilmişlerdir. Akşami üzeri, on iki Kişiden se kizi tevkif edilmiş; dördü serbest bırakılmıştır. Tevkif edilertelr, şapkati' Mar - ko; Kimyüker Artaki, Lândros, Ko: çö; Milityadi; Koğo, Hüsnü, Hiri - sös"EfFenidilerdir. Serbest bırakılan "lar Şükrü ve Nötali Efendilerle Madüttü Eleni ve Mütmazel Orsolü dir. Bunlar hakkındaki 'tahikikat; kendileri'mevkuf olmıyarak yapı - lacaktır. Altmiet! istintak hakimi Salih: E- sat Bey, tahkikatın derinleştirilme. | sine devâm edecektir; lm Darülfünun Emin vekili Tıp fakültesi reisi've Darülfü - nün emişi vekili Tevfik Recep Bey Ankaraya gitmiştir. Orada: Etibba odasr âli haysiyet divanı müzake- resine iştirak edecek ve bu arada' Darülfüttünişlerile de meşgul ola- caktır . Bunlar, dün sabah tekrar adliye- |! | | i Haberleri EAA ATAMAYA Şeker fiyatı Sm ar inip çıkıyor! Ticaret müdüriyeti şeker iacirlerindi! malları hakkında malümat istiyo” Ayrıca ziraat ilemi diği emirde müsaade veri R mak İle gel geldiğini bil ni bildirmiştir. Bunun üzerine Bulgari, viz kütüğü ihracı imkânsız ol tur. Alıcılar da memleketimiz pi sından ceviz kütüğü salın başlamışlar ve fiati de yüksel lerdir. Mamafih memleketimizdeki' viz.kütükleri bakımsız şekilde sildiği için alâkadarlar mem teki kütüklerin kâmilen ma ğunu ve yerine de dikilmediğini dirmektedirler. Çinden iktisadi bir he a memleketimize geliyo! Memleketimizin iktısadi va: tini yakından: görmek ve Türk nayi ve Lcareti hakkında mali sahibi olmak için Çinden ikti bir heyetin geleceği haber ali tır. det zarfında ticaret odasının firi olacâK ve İstanbulun sınat Heyet İstanbulda kaldığı ği essösrlerini gezecektir. Heyet w radün Avrupaya gidecektir. Rusyada tetkikat ta bulunan Hereke fabrikası dürü Reşat, Feshahe fabrikası #İ dürü Turgut ve makine'mü Kâmil Beylerden mürekkep heyetin Odesadan ilk hareket cek vaputla şehrimize! g haberal Maarif Vekâleti İmiştir, (TAKVİM Orta Tedrisat müdürü orla tedri müdürü Fuat Bey dün Ankar ı Bir yaralama hadisesi : sesi : Korüşu kadın Erolselkerden dör-|” Perşembe Cuma 29 Haziran 30 Haziran 6; Rebi.evel : 7 Rebi.evel Gün doğuşu 431 “al Gin İtiş as 19,45 Sabah namaz 30 Öğle nema Wiz 1. ledi samaz öm (615 Akşam namaz» — 1045 1948 Yatı bam 2149 214 "msik ı 2ıl Yıla geçen günler Kalas, HAVA — Yeşilköy meleri rast. wer deg verilen maltmata göre bugün havi ve sakin olnsaktır , Dünkü saklı en fazl 26, en ar #İ röoe, hâva tazyiki 759 milimetreydi. Bugün İSTANBUL — 18 den 18.30 a kadar Gramofon — 4 dad 18'a Khdür Früharren dörk (lerteiY taülârâ' mahir) 10'düh 20 ye kadar K Niyazi Bey ve arkadaşları — 20 den'â0" < dan 11.30 1 kadar Hemant aşak Bez “İİ. İ i kadir Nebi oğla İsrail Haller Böy — kadaşları — 21.10 dan 23 yu kadar Ör" f Lu tan — 22 den Hibaren Ajans, Horan habef ve sizt yakti, Yarın ISTANBUL: 18 den 19'a kadar Grümöfon — ve yo indr Mikser © saz hi — 20.30 a kadar Osman pebliys 3ÜS0 kadir Müsdient hani ee) — dün 72 ve kull Gramnfa — 28 der ren Ajans haberleri ve şant syarı iri! # İ Üç aydanberi Rüğyada mii ea ne LL LİLİİGMMLİİİMİİLİLİMİLİİİDLDİLİMMiüLİL İLAM 1.016