20 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 11

i wa HENSN Yetinpgy na) uepe MA grekye uspurlaytaali 1peg “uş “Apaokıpa yayan Agd şeye My a A op Çay tag) plana O ARIMO UpeE repo psp susup yöLyoyy Keynyy ep Mİ sosyo *P (01S1) “n593 4 müsuez ulejung “tppe8 (dj "(do vuask op (40S1) fe yaşamıma “esp ayas ©? (1204) yearyapy via yejinpgy NSA, vaog) wejo magni ag unu ?P Urürepoueı SN yuog paypaoklraZn eğsüres ia leo Hyun öyayopumu SA ağu! . Mirensamuş ureyoduwday va 21 d Ypümünez yüke op 100p d0y yeyey ayy e Ur$i ör 0ğam30$ out haç çi PP SA oğaLüağioMAnIş Koy Püleygese) #osfezoyg | “yer pu Ramon umay reog vps NOAşzoa utdeaşn$â oy Ba>o dırB 44ez0) - 5 Tesseşnuz vayasyyodryeyşeanuz 49$ MEME dog urppazkeyg ypayaB ank ojepuşg özara esya aayay Maş rene Ojlajz08 yörk rysoayes MG vos Uüpepirezey yakıaj a, İSA veyaygg “asydez yyl oyak aç YA panpa mea vanos wspdg ny AMA rpvoltogg Yapanpyes ourajmu iş eye sa yn4ng uzreokuedaj “p * “pu n$n503 n405 urunyag oy gg NO yojaş epumseuza övavs v4 PR N DANP VI VAAZ “pdoşsoğ ran *g * Bülgeyey (ojoasâtğ vöry » uğ İ a, 996) pan ourarpusy uüzeyoz | #pureiğresi eya ng #04 upiy haz “npaokrapyıg eyeiped wj Yu » “nörayrpe anunur ok! N o augp, dnunjoğ vduaousy susan paz *g © PU anhoşeredem epeduoj Mepunyezey değ “usişreğ “opuoya0d Mm. an rep ve; Yağ bay erie de Hayreddin reis Mimle aşlaymca her taraftan feryat ve ny sesleri duyulmuş ve Avrupalı. kay deki islâm esirler de bir dere- hı *dar işkenceden | kurtulmuşlardı. ei, “in Bey bu düşüncelerde iken e- Ene ve muktedir kısmı kendi fe- Meyer ellerile kazırlıyorlardı. Bun. » a ölen İspanyol kumandanına mek- ğe ok Cezayirde yedi bin esir bu- Ün; MU ve eğer muayyen zamanda yy önderilirse böp birden zindan ka- lay, Sİrp çıkacaklarını ve şehri zap- iy, “eler bile kendilerini kurtaracak. Mâ, “irmişlerdi. Bu mektup Hay- Müh esin eline geldi. Fakat cürmü işde yakalamak için yerine 8 mani olmadı. Buji ku- 18 #eceleyin Cezayire girmek üze- İnen gönderdi. Bu gemi kendisi- 2 “mekte olan Cezayir kadırgaları (van m tutuldu. Zindandan dışarı Mü) Kaptanlar da imdatlarına gelen a, Güz ile beraber firar cürmile mah- in , vk öldürüldüler, Bunlar Hay- kn tin Fransa sularında aldığı iki n akadan çikan virmi nefer bey yı ve (120) nefer boynu zin N Mae hiristiyanlardı. (1) Aralarn- Na ünye kovulan Sejan şövalyeleri: ! #zaminm oğlu da vardı. Ce- e. içer satın alnağa adam gel- iç sönme toptan yirmi bin altın Yaal Bu Fiatlere reisleri razı | N ağa (Bunlar kavi düşman- oi muktazayı hazm ve ihti. ünl vd, ) diyerek verilmelerine mani NR (2) Hayreddin reis bunların ye çi tertibatını ve muhabere ev- mg Yanı YAYA gönderdi... taşak çvukabele olunarak kaç hi > #erinden dolayı öldürül. Me; naat hasıl oldu. İslim esir- *ce edilmedi. (3) CI. l lı $ $) Tuhfetülkibar, Hammer: *sirlerin Formentra'da Ami- rearamayanı. (2) yonun) (8), saray “mnüuajo yrayuz asa yade mjopwa 1ğooapımda une mg Vo upmuy 28104 yigopoyduz razuyyeka yudeşnş kasj »deze yavaş wyövg uepumg “pata gsuo$ dan zpp9s ipoaanş depui yassdnuoyıpo Kusi şk şey ULuyuntsoy sa ynkng No5 opunadyeyı, ıpamsag epvio çsaıesı OPpUOOdğ Tyuruş eduedı; “oppa *p Epe UMAİDUPU Bayunau0y yelüe s4nm9B dagtdag oju;peu ony “dey “15 ouuyasın (vayjo) uruekuedej uapouı “12 AAPPA9 İT esurye segey pağöopyog *Psojgyos Uraiypeğ öoseşoyg wekgeç şu $0Z ekeyayy Udi yeniymyanş uopunun 10Z uireğokuvdsy epeusa ng sopa tey die oorapayg pUALANA FELLUYLKIN vâuedıj “aajmyo vuğek rüraeyruay ekjs “ASIN AŞ Bütofiryes usunağ sejung PIMOpUŞİ uzuyyuam © ağı çur (pi) yeavjo sp01 Ypeg apuyıagsag ppa4 MIpAv upyounuye sagey (yda ekvaoua) uu say ekuedaj uapsopase usuyy *(z) Bö 298 oueydon aa Yeşi zısdesoy SA sise (00Z2) #uyya uşseaa upayaskuyg oyaans ng “dajmısıdez dıpa sanopy vaejung ojı ulup ©) â9g vo seyuesoy uoyanuninp dıumeç oyyaskey Sıpaspodum? ipe wopyıp (3 mwpupun tey denj ULAN 94 UE “91 SApuhapd eparğrsu urucuiy yağ xn “op uarsa> nyop auuğdo> 04 Yejes "yapuar 413? dyeM eruoz un$ Sag YO Urpumuuyıı vk ayindez uyspe yi (1) mpjo pöpsopas fedai Wo uram;şumsloy oluagag 24 sdyap 'noyg ururzruopyy skezez asp 4 © (0991) vayyuej ng “uğöntujnanş 1 *290 dal aikezaz uozugıyı upunSng ApAYHO Age kik yeankru “M49x epKek mg Sry çaojussl vesaoy wp “MwMAJ ng Uwjo Uyu apursodes 2eJdoz op ey 'znjgmu mzojg “panoya ekmyeg 1 94 DPuON aamay Saapayry ADAAIpAI “Ppans3 vuepdeuı Yesi 1g rçezeşoymu uwprteşayöema Hayreddin Bey beraberine Tunus hü- kümdarının kardeşiReşidi aldı, Memle- ketin idaresini azatlısı ve evlâtlığı Hadım Hasan Ağaya bıraktı. En mükemmel donanması ve en seçme maiyeti ile İstan. bula hareket etti. Hayreddin Bey İstan- bula bir ganimet ve zafer kafilesile” gir. mek için yolda Sardunya, Sicilya sahil rini vurdu. Cenova yakınlarındaki bir hisarı bastı, yağma etti. Misina açıkla. rmda rasgeldiği on sekiz parçayı zapt ve içindekileri esir ettikten sonra gemileri şehrin karşısında yaktı. Aydirya Dor- yanım (26) parça ile (Koron) a gittiğini haber alarak Prevezeye doğruldu. An- dirya Dorya Hayreddinin yaklaştığını duyunca Brendiziye kapandı. Hayreddin reis bunun arkasından yirmi beş gemi yolladı. Bunlar Andir. ya Doryaya yetişemediler, fakat Napoli- ye gitmekte olan yedi gemiye rasladılar, İkisini aldılar beşi kaçtı, kurtuldu. Do- nanma Navarine vardı. Kaptanıderyı donanması burada idi, Bonanma hare. Ahmet Paşa kumandasındaki Osmanlı ket ve Koron önüne muvasalâtla bir kaç «sir kurtarıp azat ettikten sonra Çanak- kale boğazıma geldi. Padişahtan istizanla şenlikler içinde İstanbula girdi. Cezayir donanması (940 - 1534) se- nesi ortalarında Galata önünde demir attı, Ertesi gün Atmeydanında kaptan Ahmet Beyin evleri Hayreddin Beye ko- nak tayin olunmakla oraya indi. (1) Divan günü on sekiz yoldaşları ve a- zim hediyelerle divana girerek hünkürin sini öptüler. Hilâtlar giydiler. Her birine âlüfeler tayin olundu. O esnada ral Portondonun öldürülerek zaptolunan yedi galiden ahnan İspanyol kaptanları olduğunu ve Turgut'la Salih reis hiris. tiyanların elinde esir olduğundan muka- belei bilmisil yaparlar diye diğer esirlere ilişilmediğini yazıyor. (1) Tuhfetülkibar sNg sog (2) app «24 wâzmma Mopey UlUNUeşş (1) mpaodıuss inwuop ujngurıs| aMyek “İmuyoayeu nuo saya Png *MpJOAnyo Uupdauı suLvfuvundnp opzu “opyy sozegısg HuRZ Four gı urunoNadey Yup,snunl, YI) eüepdsu vurumuop 4g dappoapur uapşumd ZE 0uoy) “punyu yuz 9 9p uopsapamaza) upyyeuop çeruo$ Gg asi Yeni “ğmap$ ayısajve sozeg eg 'n? yegynsi iebed ayoğ “sopnp “29p salkeza) SAPINPZRA ruramlaği vpsa oy #uyp8 » (uog) “iruyome Hurseuz “yeğ usoyueli ppep,uog övg Uppas <#eH upunzmaarız vsnuny, uruygzeğ (2) “mpupasi y3 UL) soruya me,yn4 (4og) #yseeyep “mu sun 34 ıpuğ zepey Jayez mg yok ağ ng Yapuzasumu 19 yeyeunşoz AE ozan ipyea 204) yescayei e (uog) | dıSa? uupumese sayopıguy ueuinp yes “EN 4998429 Oy odremi YEpursan UYU 409p YlAvAIp yeremeduy Lzopıdey uly ep nun |, “ŞİULSA oleda19p yeoezoğ nuns <ApA2 GOLĞ yee>ak taapıyıpaaşsoZ epum> "9 sueipp uwjo xy03 opooa0p Zısyogrpu vapuayıpuay . uruyapığı ny Sa A KURAYEN İğıpas92 opyaanş 1g ze yad 9pogsm vewuinp urusivd GppadeH “npanşo #ujyeş Dpepuısuao göçogarey A aejaezoul UNO peru uğıpemaş zsdesoğ ng wee ein (L) Saraöpamuajoyoj oyu Mae uag WNSEUI UYG ZMO BA TABU UL ApaLEYARIRA değdi runaksayezmu igeez unaoyuzudun pingjey “irana ezeyey ml Yepemiğek SA diyeş iztagoz. oA yep “Bez “epugekı uryelıped “rsarepş uya “ozu YUŞSAJOUTENUL ULUBAŞ çay! Yy unreğid UYMA) HŞZAA Unrenkanç YAŞ “yasanın uye Yapa sureyi uruşarayan zgoy, Urueukopnç Genç Sa “SAL, “uşmayaeğ oyma şamar pp opuLa) eyes ok agag meosn$y ij sozezeda Sadrâzam Damat İbrahim Paşa Halepte idi. Hayreddin reisin kendisine gönde rilmesini padişahtan istemişti. Hünkâr da Hayreddin reise: (Hükümetin kara ve deniz işlerinin idaresi sadaret maka- mina verilmiştir. Sadrâzam kendisile görüşmek istiyor. İsterse gitsin) diye- rek nazikâne haber yollamış oldüğundan Hayreddin karadan Halebe gitti. Gittiği gün divanda paşaların ve beylerin alt ta- rafında oturdu. Ertesi gün kendisine Cezayir beylerbeyliği tevcih olunarak hi- lât giydirilip beylerbeylerin üst tarafma çıktı, Halepte iki gün kaldı, Bursa ve Konyada birer gün kalarak 22 günde gi- dip geldi. Padişah Hayreddin Paşaya tersane hizmetinde olup, gemileri istedi ği gibi yaptırmasını emretmişti. Paşa 16- nelerdenberi dindiği malümat ve tecrü- beye göre inşaat ve tertibatı yoluna koy- du. Hayreddin Paşa 61 kadırga yaptırdı. Kendisinin de 18 gemisi vardı. Beş de gönüllü gemilerden aldı. (84) gemi ile denize açılmağa telle: B — Türkler Burabıtlar, Kedirile Kanuni Sultan Süleyman da babası- nin, islimların yegâne reisi olmak siya setini takip ediyordu. Yavuz Sultan Se- Vm ulemaya pek çok hürmet etmiş ve ta- rikatı Kadiriyeye intisap ederek bütün Kadirilerin mahbubu olmuştu. Sultan Süleyman da Kadiri idi. 16 ner asırda biristiyanların istilâsı- na karşı islâmda vukun gelen aksülâmei her tarafta murabıtlar meydana çıkardı. Murabıtlar iki kısısmdı:. Birincisi mun- tazam bir teşkilâta bağlı olmıyan, mün- ferit, yerli murabıtlardı. Bunların nere den ve nasıl geldiklerini kimse bilmiyor. Bazıları (Sakiyetül Hamra) dan geldik- lerini rivayet ediyorlar. Fakat bu riva- “yezayeng une (01) edinme unan wp “umupuruny çuağak uruskzog sa çodund 4 (0001) #pumepumuna (zopmeyy sw aog) uye, ur (39j01)) “deye uymak vurmuş uruopoyem ng yezeş PA doğg “appaope ez yan YAR ALAYLI oyy yopuAMZ Osaşam “#9 yıyzısyodei #yep 4g “HoomdDA WyOp Uyg zpX vpureyap FUE “ug yp ezoyumd “un epuzsuyop utag oszou)9 yokuyı wn “pref opoyunuz uesey dep oy “a wop (000'Z1) tavuos yyuzeyo Hyeasez peBiy urpovapıpeH “yooapuma Âm ZI 'ye ZI Yapunsur se ğ pasa upğ ag uwpunsn Ok (ue yang) ouat sap) 'ayyeosunjoy -48) suoyezedun Gvameyund pesanaH sa e,uaypreğ yasyaryek Çakrısşy) “Ap “PIN rig “aog usun pug? urek “öd Uyppaskupg uajepj “arysogane eyyesu “dek yüylajuşke yap 3a oyyauNENI OPANYOĞ asyasknsyy uyg “yoooylamazpes Wow 7 #099 wmun uvunng Up Aman, “PI yav me) “ae ni öpopoyenu mg “aşpagım vey “804 1g also rurğıpuş ouroysap wo9 uA yanappez SA uyokyamazyeun yeyysz “Pm üresekş Keyap opoyenu ng “np “mjopye yeopayemur yeynai dg epurume yarfaeğ vueseyş Kepnyj msonğy g *npjo anappomı oğow “43 sepey vuseyo ununpo VP,PEBAJIN “TH ur uu rulğıyzısurezıyuş euğek na vanae$ soyumaduş *reppeyiem ukusuğuk paas UoyajYRUr YAŞLA Mopoyse UYU ga uekivaj wo öruyıpo vur; Wepumeuı “De nunu şeyvg “apunjo uyg ığeovu “ayonamı uyanylei yazokmaynımoz depp 191 sepuy vureözye US toyd9 YEPULLEPp “ELAEp öenek opuyyun Usanmaz zapımo amaa UpyUepay yeSokyA spupey wp Mep ag opüriş uşzpasa) npaodayng epuaye uuzepyeke yatseyese> uyuLaafase duşşer Lrepihpıo İndLnpıo OğyAae Usul; Ayin azı oey0a0$ Si yenynğamış belle ke id venin: İçe yala yanan zata e "apunpe s9y Mp2O “IpROZ ourlajaşk Tezi yetler biraz eşelenirse geldikleri yerlerin şüpheli olduğu anlaşılıyor. Elde edile: en sarih netice bazılarının garp tarafla. rından geldikleri ve içlerinde Endülüslü. ler bulunduğudut. Fakat kat'i bir mal.- mat yoktur. Nasıl ve ne suretle gelmiş olurlarsa olsunlar bunlar Türk siyaseti: ne muavin ve memleketin Türklerin eli- ne geçmesinde o hayırhahları bulundu. lar. (1) Çünkü Türkler islâm ve Şimali Afrikanın düşmanlarına karşı islâmiye- tin hamisi idiler, k İkinci kısı: Kadiri, Şazili gibi esas W tarikatların murabıtları idi. Türklere intisap etmiş olan tarikat lar hakkında daha iyi malümat vaevcut- tur. Kadiri tarikatı Türklerden çok ev vel Şimali Afrikaya geçmişti. Nisbeten liberal olan esasları ve belli başlı şeyhle- rinin kudreti ilmiyeleri bulunması (be- men hepsi âlim ve doktordu) hasebile hükümet nufuzunu bozmamışlardı. Tu- mus, Konstantin, Cezayir ve Fas'da mer- kezleri vardı. Kadirilik Fas ve Afrika sahillerinden Berberiyenin içlerine doğru yayılmıştı. e Abdurrahman Sealebi'nin müritlerinden Abdülkerim Elmükehayli kadiriliği Tuatta neşretmişti. Ayni za- manda tüccar ve misyoner olan bu zat kadiriliği Sudan'a kadar soktu. Yahu- dilere düşman olan hükümdar İbrahim Maciyi islâm etti, Diğer bir tüccar misyoner de Draa- nm cenubundaki Kalataya kadiriliği gö- türdü. Fakat kadiriler orada Sa'dilere şattılar ve tardolunarak Tombokto tara- fına sürüldüler. Ve orada yerleştiler. O zamandan itibaren yüksek (O (Niger) de dini hakimdirler. İşte bu zamandadır ki (Velet Seyt Şeyh) ler siyasi ve dini malikânelerini Mağrıbı Aksının cenubu karbisinde, (E) Sbyat) kubbesinin etrafında tesis etti. KU) Oğüst Kur