20 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 13

“odşpop£ex yendnpınpın Fa Mapsex kp op gz deaş sureyi Kp) “yeippad A “8 (6) usudamş uzymg Epurrus? EE 34 hg wp vssodizek nun$npunjo Url o4 “P (apuyumoş weyms yokgıra) truos UN PIAİ susama, Tenpımmaşu, (6) sedramsayynıı (2) aker - sınayan Ct) MAG “npsokşasa yokyuruzaye öyy *eavur “Pie “aamayey *apunupe ayy pie v4 ZEO “Ye o yas yOd wesepg Aspnyy Tire 9479 uypposkup dısen şövpaa 4g Kure Captan) zmapek (ir) #neenpıe sutepöapse Ypunsnm uesey Kepnpy 33 (wee “H. eni) vozesuyymaz wyep 94 (yes la yeinpgv gg) no ousa m Yağan ep gag yez mg uedek öjsanymu Sivuo, 2) Şaş SP,PEYARAPYH Yulduj “401404 yanı, “npofrpo yeueyjes vponu “.L Hegvop £6b1 - 668 (YYNIV HPPPAN “BN #peere yea gelimpav 43) Up sunrepouay syejg puog — snanL — 3 *BPIŞ s9guUA “p1O 4189 aa doydum says UopuopUŞİ vpwp “u) urpaptuzaz op os4py9 Bamsvgm du “amal, sapa Ke 9 değ oyasmanı lip “s1doz vwdug ansapy EzNO9 yappgnı z04g “(6zs1 » ses) "apupp o44vz97 PO *mapsouşo wurpe yeğıped a “uu sand.24 Ogan YApJMNON Zığeymua ARL sap (081) veni osym & vs (E) pe eren yezşan #eseşo Ha 2 YANAN L yeympay sounyayg MAT (2) me dye ap ape Epe (00Z) *1P1 SPİN İL amoğay rep ereprdumş ermeyen “me ppapamlap SA saypaşl eresşy oğlojusa “pau 169998 Pupulrk unrereseynu ŞöV (0002) uopaappınıı arık usdrayeş Hej Araya ağaappog vzeJ AAAV (1) 1p “aaoA yaaa ap okey; “parapyapı9 #musouzayoB doz, “rpyıp> ogamaymuz Jop “A uB yanaşk SA pres ayağı NSNpAD: LA “AY puma ouysoyeş vasamfL desa Su, 118 yfez39 » sınayan (1) “npinzog epeudıdan? Ai mo Vue EN afyaAAN, uag insa Keynyy wauos uaalpAnank ARTURİ pi) “APINSON zyey nf) pypaydez deyvojnuz moluşaeyna (gn? ed GA szeraynı (arte yuog toj -E))) saten depuue#wsojy 'nönpag dıj -98 vp yepınpgy Sepnjal vupuye wokyoyj “pi opuypp (urue&oz meg) uuuSesoğy 0g yok tal gz ap uapzmap iyı ığıp “aapugd updo 4g surucBusoyy uupwa “Ey *opumgo ingux Geyd ng aiyarpyig rğeoeunng öyofrue yayzere yedvj “0 upoyse üvez nğnpunjo şoyoley au aazn Gosuza|L, Op uy JA rurfuyeuejdo) umre şanı yeme ey “şurdesopo yeyny: ouşajıpuoj vpudo JA ruğeoetjkrjoy vu “4g upuysapua ur esarp oyu *moyg dioployi mağOp OANS aojyaykeza) sağa “yaımpa yy puzyg yeuaraşmış nu PMI “Pp, vpanşe noezou ueyjokued 44, S4 MP) PAY İSA . PP dısvunu eyep pan işecoranui ng Yaz sunünp ruopy pip unypaey ığuouduk ayyayafarıı. 1g yezn Igi$ vorueji dog ueppal&eH PP rayge “nungını upsyaa Ydskoy ekere ışıgvanaı rg Yejihpgv ef -apaj öiyüdepirzey #ğuupuwjez9 Lego oğağ'md “üippaıepı (1) “wee yoyo mm *mpegsı Ulasjuo epyetosanuu edejjokusdaj 9p 1e1pu9y uş! yöp ruyyevanuı 1906508 dıj e 491788 OfTpUA yoknguez ezeyokusdaj una -ng “apsokıyıg Gunânpr spur uyeymp <4v reury Tpaniidop yurayı yeyepes azOpAANL ynsoy vruok ueşinpgo fsey yes “Ye “apinjo vunyu uwkaz vurg opus stay, Ynsepğ puı$m ezeoduedej 'n “Ben yezeyiön uoyyİkANSI NA GTPAV “apnan& suşaszn ussnayı, *apıng yeferisea UY PpAEpOZ daye UOPANA “Ee AAA Yanı 91) Une) muğesee tg onkuza) 34 rutğosaz0a 9p 1B23A sar) a3 ourodmiyoy uosaLa) 1, Yrıpuoy Yaa ope Şedzexgii deydi orppslkayı “yasoyy muağık “ ütpo Smiğeş eseğ “io yeumgi e — am — RE m Gm lâr, gemi battı, Evvelce alınmış olan kraka da orada yakılarak Cezayire avdet olundu. Vakadan haberdar olan Andirya Dor- Ya ise fazla bir ihtiyatla Akdenizi dar bu- larak Cebelitarıktan çıkmış (Sevil) e savuşmuştu. (1) Hâyreddin reis Cezayire dönünce Sultan Süleyman tarafından bir fermanla gelmiş olan dergâhı âli çavuşlarından Mustafa çavuşu kendisine munlazır bul- du. Bu fermanda Fransızlarla sulh ya- Pılmış olduğundan bunların sahillerine Ye gemilerine ilişilmemesi emir, ve bazı ahval sual olunuyordu. İstenilen malü- mat yazılarak Mustafa çavuş Istanbula #önderildi. birinin kızı ile evlenmiş, bundan bir tek “ğlu, Hasan Bey, doğmuştu. Hasan Bey bu srrada reislerle beraber o doyumluğa #iderek kesretli ganimetlerle döndü. Andirya doöryanın Koron kalesini Istilâsı (938 - 1532) tarihinde Sultan Sü- man gene Avusturya (Almanya) se Ferine hareket > etrnişti. (2) Şarllssnin kardeşi Ferdinand Almanya imparatoru İİ. Ferdinand Şarlkene hâbör göndere- tek: (Bahri kuvvetlerle bir iki kale vür- mak hüner değildir. Bugün bana imdat *t) demişti, Şarlken Cenovadan kara yolile im- dada koştuğu gibi denizden de Andırya (1) Tuhfetllkibar (2) Sultan Siileyman 19 Ramazan La ft Nisan 1532 .de beşinci seleri o- stanbuldan yola çıkmış (19 Rebiu- hir 939 18 'Teşrinisani 1532 de geri b müştü, Andirya Doryanın (Koron)'u tlâsı bu sefer conasında idi Doryayı (Koron) a göndermek istedi. Fakat bu esnada Hayreddin reisin denize çıkıp şark sularına gelmesi ve Aridirya Doryaya musallât olması ihtimalini ref için onu Cezayirde meşgul etmeği 'dü- şündü. Oran sahillerine on dört gemi- den mürekkep bir donanma yolladı. Tlemsen hakimi ve Türklerin tabii 0- lan Emir Abdullahr isyan ettirdi. Hay- reddin reis filhakika İstanbulu hareket hazırlığında idi. Reis donanmayı oldu- ğu gibi bırakarak kendisi Abdullahın ü- zerine yürüdü. Vaki olan muharebede asileri perişan etti. Abdullah Tlemsene kaçtı. Araya mütavassıtlar, ricacılar koydu. Otuz bin altın tazminat vermek şartile affa mazhar oldu. Hızır reis tekrar Cezayire döndü. Fakat Atidirya Dorya da maktadına nâil olmuş (Koron) u zaptetmişti. Kaptanı. derya Ahmet Paşa seksen gemi ile deni. ze çıkmışsa da yetişememişti. (1) Hay. reddin reis on beş gemilerile reisleri İs. panya yakasına gönderdi. Yaktılar, yıl- tılar. İspanyada sahillerin muhafazası için on beş gemi kalmıştı. (Kobukluça) nam adada buluşup döğüştüler. Bir ta- nesi kurtuldu. Ön dördünü yedeğe ala- rak çekip 'Cezayire getirdiler. İspanya müdeccellerinin nakli «— İş. panya islimları gene sıkıştırılıyorlardı. Şarlken kardeşinin imdadına koşmuş ise de meyus dönmüştü. Hıncinr İslâmlar. dan çıkarmağa koyuldu. Müslümanlar toplanmış bir dağa iltica etmişlerdi. Hay- reddin Beye haber gönderip istimdat g- diyorlardı. Hayreddin reis 36 kalita gön- derdi. Bu donanma Mi asker döküp bin kişiyi mevkii müdafaaya tahsis etti. Bu sayede islimlar İspanyolların hücumun- dan muhafaza olunarak gemilere bindi. rilmeğe başlandı. Reisler yedi kere se- fer ettiler. Yetmiş bin kadar islâmi Af- (1 - 2) Tuhfetülkibar Fi yer O uyssemareşı Cr) “jkğe yuığoselyanp ejusuinp yere uöpajey pipo) vajoy v4 öminp nana wp leg urppoztep “ipumo yoaep su “akay are azan, Hyeye yasazapuo3 dağa eayoponumu, apyea YğIpyağ vur “zimreş urasylreğ use Ken Pe) »#eg ogozeymu sounAnınk nıfop suyai ns “npao üamlreğ “şam zopizası disvunuz yasapa amaa Joule ögozeynu 1g Möyrey uapruyieş o4ojey yiaa> wepvuşep “yur drruden okoyey eid UppokeH “mönüyo donu yuys .301393 ouyp9 veminp urumusuy ag ru “4(doz 34 Ufuyuneuop UTUvİYG Ulppos skujg #eetifopeir urpeeapnyyui şir arar oueyireğ uesepj Kejnyy munğnpjo ayouyoz uopun$ op uyuyrsans (0091) 71 “yaza yank on9p 4g #PPŞ “AYIP! ge “15 ajzupyszmu unan SA doduwg “ek “ye soyıöyuno Eyopuumk uruwewpş Seyi “naim ing wesyi Yayaya “ö5 A yezayı vumg aoyereder; nörayoz Sie nay yeaeredeş ğe ru “805 Hp oyalar 2405 ag epuvi Ze 6z ea Kayaş usapas sn, (1) 'minp ouy9 urueuinp şeunuyypa “A eyaysa. key sa don (Op) wpamvang #npaodnumjo: eişmse yeyynş m4 MOĞID #ysaymay me yayaya Mame ŞE GNpASAŞEDI (era “soyan mesane anpaoyemduş O Sama duzey opywy n3npjo 01soy o4peagi vps şapoiyeagi uefaes UN *saypgİ onun opema, ŞE yesepaşıe) TpeSApAMH, useutg eurveuikoy ayy Yyaoakruap? koye rarikidejdoz 94 Yyevedrameunın; mesiy unu “nsnğdor uvunp an w#npyoğ aöyope Ve” “43 aayApARPİY apn) pyr da aryeğa oğul “aAyıpAypadA yeşkez sepey ug np ezayyokundey SA reyydek easy İni sag wyop ön sapan yeuyo wfeg sr Uç sajıyepnuz > epumeusa vpppu vg seyepanı kv sig PESAH mpankıps zamma w;dor (0z1) ep npao wep vss MĞRATAMAAIL. VE) Kupa ypas uepunğupo seşağüz mestA “dip (00002) segeemozumu, sa, ua, zm30 oğıg dog “aodrmay3 eprışpur ng nunsnpao olusdsy uomunup (1) “ey supa vdoz zppun$ 0008 yezeğey yek “aropaapag NE? ANANG MOP Eye re “224 (ueyaaş) use yede “pis seray nur ykspey tg Ypsaap nenpao UoNeğ mi nuranjo zoe? ueng rezygayacı urussang wo pak ğ uya yoğ ydapeusrug “1P) Hosemaz DA Tavtüyf UUSUUUUUOp Uredi EPPOLAH, yer pdy upaape) ng “maregr uepopej PE wppezn opesouz pyar ng Gop 34 roggeanuz Opumng BAZEY KAD) KER goaanıy weşepnuz eoying UTpusaşRıyepi “ppaay ns ışuzen sağıp SA ŞOğ iye “1 ag “zpuop yuze yg YpWsApnpeH “airanıpe$ va İrumepiey wuryepsı “Su “pure upursojez) SANI, SA UPUPAŞRATAR zey ape nsnunl, uepungaplo öpme uyuryuj uoppaae mumoyu 2) oydeg wa “2z YİV urppalkej “ypaspişuzma YE4Yez zeag Uprupeurtrdm$ wepdek vyuesuj &v) “A Ep aüjung “miarege uepumpaek 2g HER? ipe wapmkezez er şey (0009) Rİ wıppokH vim vAnpao yn4ng ng E “ gi Ü ei “045 vee aepuekşeşy v4 şokuedej wa “108 YESIŞV YAZ “RdoappaNm Up “mw SA us4pwaj *nsnpao pokumda; (2) “popaiep vunuç m (Sang ning) vojak epsApıMsH (1) İpP3 sunuş a5 “ere vpuemzei pi Uruos uvıyıpsığn ak eknğeyi “mis vayasey wwp,aoposzeg 9P (SEgi were 7) Masaykrpung oku 93 (00$) Bpio daşyomauu uepnidoy un nur SA yeans (0007) 9pekrd ug Ş7 » saejaokıpa unpmk esoyssedun! (drepang) oh Bâzog vârpuy mömupe ouya xkep “aeumaj Yezzig soyeredaip *mpzokıpamzey wmumiyeyi celbe uğraşmışlardı, Şima- li Afrika sahillerine musallât olan en bü- yük düşman Kanuni Sultan Süleymanın Avusturya cephesinde de hasını olan Şarlken idi. Dini ve siyasi efkârı umumiyesi Türk- lere bu kadar müsait olan kıtaların tabi olduğu hükümetler inhitat ve inhilâl hâlinde idiler. Mağrıbı Aksanın cenu- bundan Sadiler zuhur ediyordu. Bun- larm canlılığı da (Merini) lerin çok kud- tetsiz olmalarıa nisbetle idi. Şimali Af- rika Garbi Avrupaya karşı iyi bir üssül- hareke idi. Berberiye sahilleri İspanya İmpatfatoruna karşı en mükemmel istih- küm ve en iyi hücummuntakasi idi. Her halde Şarlkene buradan kat'i bir darbe daha iyi vurulabilirdi. Bahusus denizler dahi şanlı Barbarosun kati ha- kimiyeti altında idi. Yalnız bu üssülha- rekenin tami emniyeti orada hiç bir düş- man bulunmamasını icap ettirdiği halde Tunus hükümeti ile İspanyanın elinde bazı mntakalar vardı. Binaenaleyh Şarl- ken ile (Beni Hafs) Berberiyeden silin- mek yahut 'Türkler buralarını kaybetmek Jâzımdı. Macaristan ve Rodos seferleri Kanu- ni Sultan Süleymanın en iyi askerlerini meşgul etmiş ve kendisini o taraflara çek miş olduğundan ilk zamanlarda Cezayir yiğitleri kendi başlarına kalmışlardı. Hayreddin reis Cezayirde binbir müşkü- Iât içinde ve yalnız kendi vesaiti ve z6- küsr ile çırpınmış, uğraşmış, muvaffak olmuştu, Kanuninin (1525) de Fransa ile olan itilâfı (1) Şimali Afrikanın iht- mama İâyik ve Hayreddin reisin kendisi- na çok iyi bir muavin olacağını ve bun- rabıt) ve ayni meçmuanın (1147) nci sa- yıfasında Menteşe oğullarından Ahmet Gari Beyin Becin'deki medresesinin ka- pısındaki kitabede (Elemirülkebir Elmu. rabıt) yazısı vardır. (1) Oğüst Kur 3 lara yardımın farz olduğunu anlattı, Mı. 3 sırım emniyeti noktai nazarından Tunus cihetinin elde bulunmasındaki ehemmi- yet ise izaha mühtaç değildi. Barbaros Hayreddin Paşa Istanbul da donanmanın bazırlıklarmı yaparken Kanuni Sultan Süleymana Şimali Afrika- nın ehemmiyetini ve Misirn emniyeti için Tunusun alınmasının mübremiyeti- ğ ni, donanma için Halkülvand İimanmı | faidelerini izah ve Mulay Hasanın karde- şi Reşidin Tunusun zaptında olacak mü him rolünü arzelmişti, Binaenaleyh Sultan Süleyman kendi emellerini eden bu maruzatı hüsnü telâkki ederek evvelâ Reşide maaş ve tahsisat vererek İstanbulda yerleştirdi. Sonra donanma- yı tamamlattı ve (8000) yeniçeri ile se- kiz yüz bin altın vererek Hayreddin Pa- “ şayı Tunusun zaptına gönderdi. C — TunuSun Hayreddin Paşa tarafından zaptı (941 - 1534) sanayi yazma ik göni rinde Sultan Süleyman İran üzerine yü- rümek için Anadoluyu geçerken Hayred- din Paşa da Çanakkaleden çıkarak Italya duğu Riçe (Regio) yı basarak limandaki altı gemiyi zapt ve kalesini tahrip etti, Ahalisi, müthiş Hayreddinin geldiğini (Şen Lusido) kalesinden 800 esir aldı. Kaleyi yaktı; o gece (Çitraro) kalesine yetişti. o Hücumla zaptederek © buradan da 800 esir topladı. Çitraro önündeki 18 kadırgayı ateşe verdi. Napoli sahile. rine doğru yoluna devam etti. Napoli önünde bir hisarı zaptile ahalisini esir et. ti. İsprilonga (Sperlonga) hisarı da tahrip ve yağma edildi. İsprilongai on bin esir tutulmuştu. (1) Hayseddin “ ©X8) Tuhfetiilkibar