January 2, 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

- çırpıda değiştirdi. © kalıba döktü. ya iğ A # «1901 Senesinde Kraliçe Vik. İoryanın ölümile, İngiliz edebi. Yatımda, yeni bir çığir açıldı. . 1003'de Köuliçe Biizabetin göz Terini hayata yummasile de ay- hi edebiyatta tamamile orijinal bir hamle vücuda gelmişti. 1603 den 1901 genesine kadar, bilgi Iştiyakinın, isteğinin art. ması, ve Renesans sayesinde İn. Ellterede billârlanan taze ener İl, medeniyeti değiştirdi. 300 Yel içinde Insan oğlu ülkelerde, ve hattâ denizaşırı yerlerde a. raştırmalar yaptı. Yıldızların pırıldadığı fezaları çürük bir tülbend gibi yırtarak her canlı yaradılışın. şeyin tarihini a ya, ve bu tarihi zamanın gıçlarını da mşletmiye tı. Bir kelime ile kâlnat A edildi. 1901 den sonraki senelerde ise, bu hâkimiyet amellyest, baş döndürücü bir surette arttı, O- tomobi!, tayyare, telsiz telgraf ve nihayet radyo İrtibat, mu , habere usullerini, tekniğini bir Başka bir İngilizlerin ilk «diplerinden Çoser'in zamanın . da 40 bim'ahalisile böbürlienen ve Kraliça Viktorya tahtma çıktığı #aman da 2 milyon nü- #usu ola7 Dondra 1931 de $ milyon nüftusile çok yemexici zorla nefes alan bir adama dön dü. Çünkü insanoğlunun elde ettiği o muazzam kuvvet, bu . kadar halka, su, yiyecek, #iğı . nacak, taşınacak hattâ eğlene. cek vasita verecek bir kıratir büyümüştü. Sosyal Değişiklikler -Ba-değişikliklerin yani'başın da başka değişiklikler de vü cude geliyor, “İngiliz sosyete . sinde yepyeni bir hava esiyor - du. 1 — ingilterede refah artık eskisi gibi “kalmamıştı. 1901 len sonra garip bir alçalma ar. İzetmiye başlamıştı. İngiliz ge. milleri, eskisi gibi Ver limana gemiler dolusu İngiliz emtiası taşıyamıyoriardı, İşler azalmış- #r. Bu yüzden işsizlik artmış, iğ. çi sınıfı da günden güne artan bir hoşnutsuzluk ruh haleti 1. çinde yavaştan yavaştan sesleri ni yükseltmeğe koyulmuşlardı. 2 — Demokrasi fikirleri te - rakki etmiş, ve amele hükümet meclislerinde sesini işittirebili. yordu. 1832 de çıkan ıslahat ka nunu İle, Aristokrat ailelerinin elinde ve hâkimiyet! altında bn Junan aram kamarasının idare si orta tabakanın eline geçti. 1911 de, avm kamarasının ver diği bir kararin, Lordlar ka . marasının veto edebilmek hak. kr ilga edilince, yüksek tabaka. nın son tutunacağı da yıkıldı. Böylelikle, fatih Vilyamın za . manında İlk feodal şatoları Yap , mış olari baronlar devrindenbe- vi hükümette bulunan arazi sa. hipleri kuvvet ve nüfuzlarını kaybettiler. İşçi sınıfının dün . ya harbinden sonra (1914. 1919) iş bulamamak hususun. daki kabitiyetsiziikleri, onlar . da eski politikacılara karşı bir neYİ memnuniyetsizlik uyan - gırdı, Ve 1931 de görüldüğü gi. bi halk Angl ve Saksonlar ta. rafindan kurulmuş bir eski 0. 'kenin haşma hâkim oldu, ve ziderleri bir koalisyon partile . rinin #efilğini Yaptı. Bu hâdise İngiltere tarihinin eh azametli o nisbette ibret verici sahnele. Yirminci as giz rilizsosyetesindeki “ — değişiklikler Yazan: Ibrahim Hoyi tuğu zaman, tibbın fenni çok i. jerlomiş, sanay! âleminde hari- | kalı makineler feat edildiği gi, bi harp malzemeleri de aynı te kermüle ulaşmıştı. Elbette ki, her ülkede olduğu gibi İngil- tere hay#sında büyük bir heye. cin esti. Siperlere, cephelere gidemi yen balk, cephe gerilerinde, $0. hirlerde her biri bir vağife ile * imşt. Kiyling'in şiirlerinde akisle- rine rastladığımız büyük harp öncesi devir hoşnutluğu tama . mile küsufa uğradı. İşçi sıtıfı sefalete düştüler. Dünyanın o azametli serveti, harp meydan- larında atılan bombalarla uç . muş, gitmişti. Etrafta İktrsadi bir darlık hüküm sürüyordu, Diğer milletlerde de artık İngiliz fabrika ve madenlerinin mahsullerini alacak mali kud- ret kalmamıştı. Bu müthiş, ha, iİleli vaziyeti gören münevver- ler, ve birçok düşünen insanla, rın kanaatleri sarsıldı. Fen o eski şöhretini, mevkiipi kaybet- ti. Her türlü terakki kanağr, ve istikbağ yaratan, bu suretle in. gânlığı sefalete sürükleyen bir motif bir vasıta olarak telâkki gdlldi.. Zira yine bu fen sayısız ma. kineler yaratmış, birçok mah, suller vücüde getirmiş ve insa- noğluna bekasını temin için bunları ne suretle kullanması lâzımgeldiğini akıl edecek 26, kâyt vermemişti, Hattâ, eski iyilik ve fenalık mefhumları bile türlü türlü tef sirlere uğradı. Fırtimalı karar- sızlık denizi içinde bocalıyarak hakikati bulmak endişesile 61 . Eımacak kadar bir kara parçası arayanlar, bunun için yegâne yer, ferdin şahsi düşünüş ve duyuşudur..,, Demiye başladı - lar, Mütefekkirler, yepyeni bir nazariyo kurdular ve mütema, diyen değişen bu dünyada ye - ghne Inanacağımız şey: Her in senın ÖZ duygusudur,, diye id. dia ettiler. İngiliz Edebiyatındaki Değişiklikler Bu değişiklikler edebiyatta da tesirini göstermekte gecik- medi. Okuyucu zümresi geniş ledi, 1$70 de çıkan mecburi ilk tahsil kanunu İle, bütün çocuk- Jarm okuma Öğrenmesi gibi fay dalı bir netice verdi, Yen! bir gazete okuyucusu tipi meydana geldi, Bu okuyucu zümresi da, ha ziyade spor ve cinayet haber lerinden hoşlanıyordu. Bunu sezenler hemen yepyeni bir bu- Juşiu yalnız ve yalnız içinde cinayet ve spordan bahseden gündelik gazeteler çıkardılar ve gâyet ucuza sattılar. Okuyu. cu kütlesi arttıkça arlıyor, O - kuma iştabası da çoğalıyordu. Pıtrak gibi ve daha fazla san, sasyonel makaleler, hikâyeler neşreden mecmualar kapış Ka - pış gidiyordu. Her yil . mübalâ- gasiz . yüzbinlerce, hayır mil - yonlarea kitap, basılıyor satılı- yor, roman, hikâye, halkne olsa okumak istiyordu, Bu za. manlarda olduğu kadar muhar- rirler, hiçbir devirde sıf kalem. lerinin sayesinde düzgün v6 dört başı mamur müreffeh bir hayat geçirmiş değiidirler, © İbrahim HOYİ, son haberli Kont Gsaky'nin şayanıdikkat hir makalesi Komşu devletlerle münasebatımız Herşeyden evvel Macar ekalliyetlerine karşı yapılan muamelelere bağlıdır Budapeşte, 1 (AA) —i-i- 939 tarihli Pester Lloyd gazetesi- ne bir makale yazan Kont Csaky, ezcümle şöyle demektedi “Zamanın işaretlerini artık'an- Jadık, Şimdi itimadı muhafaza et- mek için umumi tezahürata ihti- yaç ölduğunu anladık, Komüntern aleyhindeki paktın yüksek ehem- miyetini biliyor ve takdir ediyo. ruz. On seneden fazla bir zaman- danberi Milletler Cemiyetinin in- kıraza yüz tutuğunu müşahade ettik, Dünya efkârı umumiyesi birbirine muarız fikrin etrafında tebellür etmeğe başladı.,, Salâhiyettar mahfeller Kent Csaky'nin makalesinden Macaris- tanın yakında Milletler Cemiye- tinden ayrılacağı mânasını çıkar- mak lâzım gelip gelmiyeceğini suale şayan görmektedirler, Kont Csaky makalesine devam. la memleketinin Roma - Berlin mihverinin siyasetine tamamiyle sadık aldığını teyit etmekte ve Almahıyanın Orta Avrupada imlüm taz bir iktisadi mevkii olması lâ. zım geldiğini tasdik eylemekte- dir. Mumaileyh Macaristan ile Polonya arasındaki münasebetle- sağlam bir temele istinat etti- ğini de kaydetmektedir. Romanya ve Çekoslovakyaya telmih eden Kont Csaky şöyle de. ektedi “Diğer komşu devletlerle mil nascbetlerimiz Ger reyden evvel Macar ekelliyetlerine karş: yapı- Tan muamelelere ve bu ekalliyet. Terin mukadderatına bağlıdır.,, Mihver, “Roma - Berlin mih. verinin saflarında bulunmak Av. rupanın garbinde devletlere karşı cephe almak demek olmadığını, | tasrih etmektedir, Netice olarak Kont Csaky eski muhariplerin yeni bir harbi kabul etmek istemiyeceklerini kanaati- ni izhar etmiştir. Japon ordusu Şansi vilâyetinde muntazaman en ee : yürüyüşlerine Tokyo, 1 (A,A.) — Taiyuan- dan gelen haberlere göre, Jâpon ordusunun Şansivilâ yeti garbin- deki ileri yürüyüşü muntazam © larik devam ediyor. Çinlilerin üs“ sülharekesi olan Kihsien zaptedil- miştir, Japonlar şimdi birçok kol üze. rinden Şansi vilâyetinin şimal gar bisinde ilerlemektedir. Hong-Kong, i (A.A.) — Kuo- mingtang'ın ikinci #eisi “Vamg- Ching-Vel, Mareşal Çang-kay- çek'e bir telgraf çekerek 12,22 de Prens Konoye tarafından yapılan ve 23,12 de Mareşal tarafından kati surette reddedilen sulh tek- Jiflerini tamamiyle tesvip ettiğini bildirmiştir. Tokyo, 1 (A.A.) — Hariçiye nezareti, istihbarat (şubesi reisi ve nezaretin nakili kelâm: Kava- vi “Japon -İddiası,, adında neş rettiği bir kitapta ezcümle şöyle diyor; Uzun asırlarca uyuşuk bir hal. de kalmış olan Uzak Şark zihni- yeti Japonyada garp kültürü ile devam ediyor yapılan temas neticesinde yeni bir hamle almıştır, Japonya şark ve garp kültürü- nü birleştirmek suretiyle yeni As- ya zihniyetini yarmıştır. Binacn- aleyh Üzak Şark © ırklarmı yeni bir hayat mefhumuna doğru sev- ketmiye hak kazanmıştır. Müşte. rek iman ile Asyada Avrupa em peryalizmini imha etmek Jâzsm- dır, Mazide Jâponyanm kapıla- tını Amârika zorlamıştı, Şimdi de Garp komşularını sarsmak sırası Japonyaya gelmiştir, Japonya yeni bir devrin askeri ve yeni As- yanın ümididir, Çinlilerin muvaffakiyeti Hongkong, 31 (AA) — Çin ajansı tebliğ ediyor: Çin kuvvetleri Yuşoy civarm. da Kunşan ile Tayirşang arasm- daki mmtakayı işgal ettikten son ra bu sabah düşmanı yeni mağlü biyete uğratmışlardır. Japonlar Yuşov şehrini tahliyeye başlamış lardır. Japon Kuvayi külliyesi ber istikametinden çekilmekte ir, Çin tayyarelerinin bir tairru. Günlerin peşinden : Konservatuvar mı, yol mu? Gazetelerde bir münakaşa devam ediyor. İstanbul için konservatuvar ni, yoksa yol mu lâzım! Bir fikre göre konservatuvar yoldan değil, ekmekten MABEM een nama 2 IKINCIKANUN 1959 Görüp düşündükçe Taliin maskaralığı Yazan; H, Süha Gezgii Piyanko çekiliyor... Yılbaşi, sim yüksek ikramiyeli piyanko- su, herkesi radyoların etrafını... toplamış. Burası, adeta ruh im, - ”, O, |tilsanı verilen bir yer. Genç, Ayrılan Tahsisat Birinci Jihiiyar, orta yaşlı her eek ğ Plânda dam bir gazinonun konuşan Sofya, — Bulgar parlimento. | makinesi başma üşüşmüşler. sunca kabul edilen yeni sene büt. | İçlerinde güleni, alay edeni, çesi geçen senekinden 450 milyon | “alam sen de!,, diyeni, gerçek- leva fazladır. ten kayıtsızlık gösteren sağlam 1938 bütçesi yedi milyar 200 | simirlileri var. Gözleri ihtirasla bin leva iken 1449 bütçesi yeği | büyüyerek, kulakları dikilerek, milyar 732 milyon 79£ bin leva. İyüz çizgileri gerilerek dinliyen dır. Bu fazlalık muhtelif vekâ, (ler var. Bunların canları yg etlere ait bütçelere taksim edil. | karında gibi, Biri öksürse, dö - miştir, Bunlar içinde Milli Mü - | nüp hışımla bakıyorlar, Her pa dafaa fazlalığı birinci plânda gel | vazit sağnağında birer kere yer, mektedir. Yani, 1939 bütçesinde (lerinden sıçriyorlar. Kulakları, Mili Müdafaaya 80 milyon le - İnn sayvanları yetmiyor, avuç. va; hava müdafazsına da 92 mil. İlarımı da Kulak yapıp şakakla. yon leva; su kuvvetlerine de dört | rına asıyorlar, milyon leva zammedilmiştir, Zi. Hele kendi biletinin numara-. raat vekâleti yeni bütçesine 78 |sile baslayan sayılar söylenir . milyon leva zammedilmiştir. Na. İken, onları bir görmeliydiniz., fia vekâletinin de 49 milyon lew& | Kuduz bir ihtiras dalgasile san- 3 — VAKIN er Bulgaristanın yeni bütçesi Milli Müdafaaya bile evvel gelen, medeni bir ihtiyaçtır, Diğer bir fikre göre, simdiki halde iptidai derecede de olsa mevcut bir konserva- uyarımız var, Hele bir kere yollarımızı yapalım, Ondan İsonra büyük konservatuvar binası yapmıya bakalım! Halbuki bizim bildiğimize göre bü meselenin şekli şu- ur: İstanbul cihetinde büyük bir konservatuvar binası yap. mak, dört, beş sene evvel verilmiş bir karardır, Bu karara göre. seneden seneye bütçeye tabsisât konarak elli bin lira, irk bir para da hazırlanmıştır ve bu para bankadadır. Diğer taraftan şehrin imar plânında konservatuvarın yeri bile ta- yin edilmiştir, Mesele plânın tatbikma kalmıştır, Demek ki şimdi plânı yapılmış vo parası hazırlanmış 0- lan bu konservatuvarın inşasmdan vazgeçip onun tahsisati, İle şehirde usfalt yol mu yapmalı? Yoksa eskiden verilmiş karar ve hazırlanmış plân dairesinde inşaata mı başlamalı? Zannediyoruz ki mesele bu şekilde ortaya konduktan sonra ortada münakaşa merzun da kalmıyor. > Hasan KUMÇAYTI fazlalığı vardır. ele Atinada yapılan büyük âyin Atina, 1 (A.A.) — Bugün, mu tat merasimle ve balkın teza , hüratı arasında Atina Katedra, âyin yapılmış ve bu törende, Kıral, veliaht Krallık ailesi er. kânı, Başvekil Metaksas, hükü met azası, kordiplomatik ve yüksek devlet memurları hazır bulunmuştur. Kral, bilâhara, sarayda, Si- nodun, Bazşvekilin, hükümet a. zasının, okordiplomatiğin ve yüksek devlet memurlaitmın tebriklerini kabul etmiştir, Memleketin her tarafında ve yabancı memleketlerdeki Plen kolonilerinden, Krala Ye mint hükümet reisine bağlılığı bil - diren telgraflar gelmektedir, —w—— Göbelsin Radyodaki nutku Berlin, 1 (A,A.) — Bugün Alman radyo istasyonları, dün akşam doktor Göbelsin yılbaşı münasebetile söylediği bir nut, ku neşretmiştir, Dr, Göbels bu nutkunda, ge. çen senenin bilânçosunu yapmış ve 1938 senesinin Almanya tü- rihinde çok mühim bir mevki tutacağını, zira Alman milleti, nin asırlık idenlinin vücut bul, duğunu bildirmiştir, zu esnasmda kaçmakta olan Ji İponlar ağır zaylata uğramışla; dır İleri yürüyüşlerine devam & . den Çinliler bu sabah Yuşov'a iki kilornetre yaklaşmışlardır. Şeh - rin otrafmda muharebe şiddet . Je devam ediyor. Hongkong, 31 (A.A) —Çinor dusu Kuvantungda müdafaa ted birlerini bitirerek düşman taar - ruzlarını kırdıklarmdan bu cep. hede kısmen sükünet hasıl ol . muştur. Hongkong, 31 (A.A.) — Çin tayyare kuvvetleri bugün Kan - tonu iki saat bombardıman et . mişlerdir. Javonların zayiatı a ğırdır. . e m le Macaristanda umumi af Budapeşte, 1 (A.A.) — Nalb Hortl, siyasi cürümlerden dola. yı sivll ve askeri mahkemeler tarafından mahküm edilmiş o Jan Çekoslovaklarla aslen Çek, Slovak ve Kurpatlaraltı Ruten- yasından olanlar için umumi af ilân etmiştir. Umumi af hakkımdaki karar Mararistanin, Çekoslovakya a - rasrıda aktedilen mukavele mu <ibince verilmiştir. linde yeni sene İçin büyük bir | dalyelerinden ağır ağır kalkı . yorlar, yükseliyorlar, makine » ye doğru sârkıyorlar ve en son rakam aksi çıkınca, vincleri ha, şanmuş balyalar gibi tekrar kemlelerine düşüyorlar, Dinlemenin bir işkenee ola. şunu ben, dün gere gördüm. Bazıları ağır bir yük kaldir, yorlarmışcasma soluyorlar, a. İlınlarında ter damlaları disile « niyor, Başları titriyor. Ağir çiz. gilerinde bir biçak yarasının keskin derinliği oyuluyor. Parayı baysiyetin kalkanı, â, nanışlardan Ayrılmamanın b hizmetçisi olarak sevenlere hi verir; fakat onun kulu, kölesi olanlardan nefret ederim. © Hele “tali,, den medet uman. lar, kendimi bildim bileli beni | şaşırtmışlardır, Taliin hem kör, ve ahmak bir varlik oldu; inanır, hem de ona bel bağlarız, Küçüklüğümde “tali , fazi - let,, i mukayese eden bir şeyler okumuştum, Tali, bir ölü eşel : ij kafasmm içine girer ve Ç- onu elmaslıyarak bir türbeye korlar, O gündenberi devlet ku şu, benim gözümde maskara laşmıştır. Yi Nitekim, bn sabah gazetele de onun yeni bir münasebet liğini okudum. Büyük ikrami “ ye zavallı bir deliye düşmüş, Ziraat kongresi murahasları Ankara, i (Telefonla) — 74. raat kongresi azaları memi lerine dönmeğe başlamışlardı mes ili M Dört tekerlekli ai dağıtılacak Ankara, 1 (Telefonla) — raat kongresinde Ankaranın Zİ, rai Sahadaki inkişafı için veril, miş olan raporun bir maddesi « lan dört tekerlekli arabaların tevzii istenmektedir. Raporda burüne kadar dağıtılmış 2000 arabanın şehrin ii hayatr üzerinde mühim fayd a» Jar temin etiği anlaşılmak! dır. Arabalar Türk Ticaret Ban, kasının Adâpazârındaki fal ii kasında imal edilmektedir, a Terfi “eden posta » memurları İ Ankara, 1 (Telefonla) | a memurları arasında terfi e » idehleri bildiriyorum: Konyi İdan Abdullah, Kocaeliden İk. İsan, Antalyadan Muammer, Si- vastan Salih Tevfik, Bartından, Sabri, Eskişehirden Şükrü Beh-. çet, Korandan Yusuf, Malat; 0. dan Ahmet, Uşaktan Abdülka , dir, Burhaniyeden Sami, Bor - gamadan Cemal, Bahkesirde Kemal, Ankaradan Fikrt A! durrahmat, Tevfik, Sintked: Mevlüt, w