12 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

dünyanın taksimi için ikin- harbin başladığını söylüyor , (Baştarafı 1 incide) i, < münasebetleri ida. MAK, Uzusundayız. Yeter e Sovyet hudutlarının ta. N Ve Sovyet menfaatle. tak teşebbüsünde bu- *. Tecavüze uğrayan |, “erinin istiklâli için iletlerin yardımcısı . vizin tehditlerinden hi Yoktur. Sovyet toprak €tmek istiyen harp Ni m indirecökleri her misli fazlasile mu. vaziyetteyiz.,, yanın yeni bir tak. N tutulması için emper- İkinci harbi açmış ol. yazımda ısrar ederek Ka ve Japonyanın is tlarmı gizlemek i. ikleri bahaneler ve a tikomintern perdesi N e olsun o İngiltere, y rikaya karşı mü, İş olduğunu söy - Üemiştir kiz “Bunu gizlemeğe imkân yok. tur. Japonyanım Çinin büyük bir kısmı, İtajyanın o Habeşistanı, Almanyanın Avusturya ve Sü. detleri zaptetmiş olduklarını ve Almanya ile İtalyanm birlikte de İspanyayı ele geçirdiklerini hiçbir bahane gizleyemez.,, Stalin, kollektif emniyetin ter kedilmiş olmasını ve garp dev. letlerinde esas halini alan “her- kes kendi başma,, düsturunü şid detle tenkit etmiş, Alman tehli, kesini Sovyetlere ve Ukraynaya karşı çevirmek için İngiltere ve Fansanm yapmakta oldukları ma nevralarla alay etmiş ve bu oyun miştir. Stalin, Karpat Ukraynasmın 700 bin , Sovyet Ukraynasınm ise 30 milyon nüfusu olduğunu ve 700 bin kişiyi ele alarak otur milyonu yutmağa imkân olam. yacağını söylemiştir. :iWkif edilen geminin :i“dadına gitmek üzere Siltere Ispanyaya imuhri önderdi pgonde Madrit, 11 (Havas), — Majrit civarında komünistlerle Cumhuri, yet kıtaları arasında müsademe- ler devam ederken, General Fran- ko kıtaat: bu sabah 7,30 dan 9 a kadar hükümet merkezine en yâ. kın olan siperlere şiddetle bücüm etmişlerdir. © 3 Marit, 11 (A.A) — Cumhürir yet kıtaları dün akşam geç vakta kadar komünistlerin mukavemet merkezlerini zaptetmeğe çalışmış. lar ve komünistleri peyderpey Madridin haricine atmışlardır. Çar pışmalar devam etmekte idi. Şehir dahilinde komünistler Ventas ve Salamanka mahalleleri. ne çekilerek buralarda siperler vü cdda getirmişlerdir. b) Şİİ (A.A) — Amirallık bildirildiğine sün! Ve İmpilsive ismindeki Kimi Lpanyol harp ge. an tevkif edilerek Pal Stangate ismin- gemisinin irkladma rini almışlardır, Stanga- Yay Sân Antonio burnu mektedir. FRANKOYA MU- İt, SAKKI VERMİYOR LA (AA.-D.N.B)— İğ, 0 Tesmi bir kaynaktan göre, İngiltere tara. ktü, hükümetinin tanın. İplik haklarının veril» etmemektedir. irp olursa demok- Tasiler kazanır ay ÇHlumusi) — Sir Sa- Sy bafazakârlar cemi- “iği bir nutukta In- ve Amerikanın İlay, üyük rolleri olabi. etmiş ve demiştir edeceklerine şüpkem yoktur, ALMAN PROPAGANDA NAZI- RINA GÖRE DEMOKRASİ Berlin, 11 (A.A.) — Sanayici- ler toplantısında nutuk söyliyen B. Göbbels demişti ki; Milletin arzu, azim ve iradesini kuvvetlendirmek, onun silâhlar. ması kadar mühimdir. Müteakiben demokrasilere tel. mih eden hatip diyor ki: Demokrasilerde, madünlar ma. fevkleri tenkit ediyorlar, Bizde ise bal aksinedir, yalnız cesaret ve mesuliyeti olanlar tenkit hakkını haizdirler, kuvvetinin her üç İu gi de yeniden doğduğu. hayatlarına ettirmek icabeder, sürecek bir harpte demokrasilerin elde İle in âsileri sy m (AA) iyle alâkadar ola min Londrada bir otomobilden Mühim askeri evrak çalındı Londra, (Hususi) — Londrada geçen akşam bir otomobilden mühim askeri vesikalar çalmış tr, İsmi gizli tutulan yüksek rüt- beli bir zat, otomobilinden bir an uzaklaştığı esnada, içerde bir çantada bulunan evrakm çalın. dığını söylemiştir. Yeni Bulgar başkonsolosu Sofya, 11 (A.A.) — Orta elçi- lik müsteşarı Bisserof Bulgarista- nm İstanbul başkonsolosluğu! tayin edilmiştir, : ökedeikbek, khıklar çıkmakta MİN asileri Erdün- aki kiyalık yapmakta. Mba, Elstiyan arjan kö. a en Hükü- ındığı şimal dağ. 7 ie karar verecektir. bizar olan bir: Yeşi irçok larmda kat! akamete uğrayabile ; ceklerini bu devletlere ihtar et... Arada sırada — Bir davet österdi: “İki gazete ye başlayor. Muhar- : Bu rivayet sigası iki gezelede kendine hü, bu yazıların hiç birini gerçekten okumayormuş! Bir yazının “kendine hücum" olduğunu anlamak o yarıyı oku- muş olmasın itirafıdır. Sonra ken- dine hücum eden bir yazıyı oku- mamak değil — eğer vakit varsa — okumak akıllı kârıdır. Cevap ver meyebilirsiniz, fakat o kulağımı varsa işiteceksiniz, hele sleyhle aa sleyhtekiler için, balk için- de, bu m ne diyor? diye hek. leyenler vardır. “İki guzele varmış ki." Bu iki gazete hangisi? Benlim o kadar İstediğim halde gazeteleri — iyice görüp okuyabildiğim yok. Acabn şu satırların çıktığı gazele bu iki gazeleden biri mi, değil mi? bil mişorum. Gazeteciler, — Ahmet İhsan Tokgöz siteminde pek hak- ludır — artık biribirinin adımı a. ğızlarına almayacak hale geldi- ier; buhda şu istisna yapılamaz mı? Bir gazete, bir gazeleci, bir ölekinin kendinden önce bir ha- ber verdiğini söylemek istemiyor. Bir gazele, bir gazeteci, hir baş- kasının o vasılsa İleriye sördüğü iyi bir fikir olduğunu göstermek için o gazele veya gareteci kendin- ce muayyen bir vasfı bâlz olma Mhdir, Haydi bunu bir kıskançlığa verelim, Bu kıskanç adamm Şu zaafından şu marifet beklenemez mi ki bari kendince fena gördüğü gazete veya gazeteci bangisi İse onun adını açıkça yazsın! Bu açı- Ba vuruşta ileride “senin için değildir” inkârının kapısını kapa yan bir güvenme kuvveti duyulur, hem belki kendilerine hürmet tiğim ve o seri ve bu sürüye maya kıyamayacağım muarızlarım vardır da İstemiyerek onları in- citmiş ve İslemiyerek berikilerin saffına atmış olmam.. Bir gare- tenin, bir muharririn adım bile anmayorum demenin bir kaleme vereceği çocukça gururun hak. ki, bu ahlâk vecibesi önünde rılmaktır. Peyami olsu 1 i, bu , ken diaden bekleneni bo; mİ SA Kİ oya Çıkarnla- ... Korkunç bir netice: Peyami adını söylemediği İki gazetede çıkan yazılarda olduğu kadar kendi aleyhinde sayılabile- cek her yazının altında “söylenen söx” den başka bir “maksat”, “he- men bülün öz Türk mubarrirleri. ne nişan alan esasi: bir maksat”, hattâ “mimlenen bir maksat” bu- Mayor, ; Ben bir öz Türk muharririm. Piyaminin kendi aleyhinde bula. rak okumadığı, fakat bizim gibi öz Türk mubarrirleri nişan alan bu neşriyat nedir, nerededir? bu. nu anlamak, bunları göstermeye dave! etmek benim için bir vazi» fe okuyup variyetimizi anlamak için de Peyaminin göstermesi bir vazife olmayor mu? Peşin söylemeliyim: Yazılanları okumak şöyle dursun su gibi et- berlemek, sonra da meselâ ben (YAKIT'ı okumam), (Bu türedi de kim oluyor?) diye omuz sükmek ancak bir mâna İfade eder: Sami miyetsizlik. Türk düşmanlarımın iki gazele. mizde hemen bütün öz Türk mu. harrirler aleyhinde pusu kurdu. Bunu ima eden bir yazı üzerine bu kelimeyi mesleğe ihanet şeklin de büyütmek de kabildir. Tahrif. ten şikâyet edenler iftira mevkii. ne düşmemelidirler. Bizim gazetelerimizde, o hajlâ Cumhuriyet dahil, hiçbir Türk düşmanı kalem oynatmıyor. Peya. miye haksız da hücum edilmiş o. labilir; fakat Peyaminin kendini müsavi Türk görerek kendi fikri- nin — ki bü fikirler benim fik. tim de olabilir — muarızlarını milletin mefretine uzalmak.. Ha: yır, bu pek yaralayıct bir İş. Mimlenmek ihtimalinden kork- maksızın Peyamiden şunu İstiye- biliriz; O histe olanlara bile'Türk düşmem demiyelim! Bülün dünya milletlerini bir tek millet gibi bir gönüle sığdırmak, bugünlük bir heves olar; o gönlü Türk aleyhi. ne israf etmek olur, Türk döş manlığı olmaz. Biz milliyelçiyiz, fakat milliyet delisi değiliz. Açık kelimelerde gizli ve kirli maksatlar aramak için her şeyden evvel bu kelimelerin taşıdığı ler- kip kirli olmalıdır. Kelimeler al- tında gizli maksat aramk silâhını, birbirimize karşı biz muharrirler mi kullanacağız.? SADIK ARICA Bir arkadaş Peyâminin bügün? ise, Lehtekileri ihmal edebiliriz, ji a enn nel (Baştarahı 1 incide) İ Büdapeşte, 11 (A.A.) — Pester | Looyd güâzetesi Çekler tarafından İSlovakya aleyhinde alınan tedbir. leri mevzuu bahsederek Çekoslo. vaz buhranınm bügün en hâd dev resine girmiş olduğunu yazıyer, ve diyor ki: Vaziyet, çok karışıktır. Prag hükümeti nasıl oVolechine hükü. meti zamanında Karpat Ukrayna İ sr baltalam"şsa şimdi de Slovak. İyaya aynı darbeyi indirmiştir. Bu, kuvvete müracaat ederek bu memleketleri Pragın ezimesi demektir. Bratislavada yapılan tev | kifat ve ört idare ilânları bunu is- | bat eder. VAZİYET EYLÜLDEKİNDEN DAHA VAHİM İ Varşova, 11 (A.A.) — Slovak | ya hâdiseleri dolayısile bazı gaze. İteler dün hususi nüsbalar çıkar. imuşlardır. Bu gazetelere göre şim- İ diki buhran geçen Eylüldeki buh. randan daha ciddidir. İyi haber alan mahfellerde söy- lendiğine göre Çekoslovakya bul- Tanı Münih ve Viyana itilâflarile bitmemiştir. Çünkü Çekler, Silo. yaklar ve Rütenler arasındaki ih. Hlâf zail olmamıştır. ALMANYANIN “ŞARKA DOĞRU SİYASETİ Londra, 11 (A.A.) — Slovak- yadaki vaziyet Londrada eriğişeyi mucip olmaktadır. Çünkü Alman. İ yanın “Şarka doğru genişleme,, | siyasetinin dinamizminden hiçbir şey kaybetmediğini göstermekte- dir. Almanyanm, biç olmazsa ifti- rakçı hareketi teşvik etmek sure. öyle, Slovak isyanı kolaylaştır. mağa çalışacağından şüphe edil- ez ite 7 Azleiilen hazırlardan ikisinin son günlerde Berlini ziyareti ve bu mesele hakkında Viyana rad. yosu tarafından yapılan neşriyat, resmi tekziplere rağmen Alman- yanın nüfuzunu göstermesi itiba- riyle pek manidar addedilmekte. dir. Viyana radyosunun kendi fikirlerini neşrettiğine dair ileri sürülen iddianın hiçbir kıymeti olmadığı söylenmektedir. Çek hükümetinin azimkârane tarzı hareketi Londrada tasvip e. dilmektedir. FRANSA ENDİŞE EDİYOR Paris, 11 (A.A.) — Çekoslo- İyakya buhranı, salâhiyettar Fran. sız mahfellerinde büyük bir endi- şe tevlit etmektedir. Bu mahfeller, Almanya, polonya ve Macaristan gibi muhtelif sebeplerle Çeklere karşı Slovakları müdafaa eden komşu devletlerin müdahalesin- den korkmaktadırlar. Yeni buhrandan istifade ederek | Almanyanın şarka doğru yeniden | genişlemesinden korkulmaktadır. Yeni Slovak hükümetini tanıma yada 134.300 Alman 66.000 Macar kalmıştır. Macarlar, Almarilara bu ekaliyyeti ve Bratislavya gibi mü- koslovakya inkiraz bulduğu tak- dirde Macaristanla müşterek bir hudut ihdası bulyasının bakikat sahasna intikal edeceğine inan, maktadırlar. Nihayet Almanlar Pragdan ?i yade Brestizlavada nüfuz sahibi oldukları için Slovaklara müzahe- ret etmektedirler. Halbuki Slovak liderleri arasında da ihtilâf vardır. Bunların bir kısmı Alman, bir kıs mı Polonyalı, bir kısmı da Macar taraftarıdır. 3— Bratislava, 11 (A.A) — Slo. vak hükümetinin dağıtıldığınn ilân edilmesi üzerine dün Slovak yada nümayişler yapılmıştır. Bratislavada, (Hlihkanin mu» hafızları) Hlinka evine kapanmış lardır. Çek jandarmaları binayı zap. tetmeğe uğraşmışlarsa da muvaf fak olamamışlardır. İki taraf bi ribirine ateş etmiştir, Üç muha. fız ve dört jandarma yaralanmış. tir, Bu müddet zarfında nümayiş ciler Bratislava sokaklarından gecmeğe teşebbüs etmişlerse de, sskeri kıtalar tarafından dağıt! mışlardır. ALMAN PROPAGANDA . ŞEFİ MÜDAHLE ETTİ Alman propaganda gefi Faus- tknecht, şehrin meydanında top. lanan 300 nümayişçi Slovakin karşısında bir nutuk söyliyerek Çekleri şiddetle tenkit etmiştir. Priestanyde örfi idare ilân eğil miştir, Pragdan gelen Sidoru kar şilamak için 15 bin kişi şehrin istasyonunda toplanmıştır, Adliye nazırı Vankonun orga. nı olan (Naroni Nevini) güzetesi Hinkanın muhafızlarından Tu . ka ve Maçın Slovakyanm Maca- Hetana ilhamı temin etmek ü. gere bir ihtildi hazırladıklarım yazmaktadır. İhtilâi , pazartesi günü başlıyaraktı, Fakat ogün, pek az miktarda taraflar topla - nabildiği için ihtlâlden vazgeçil miştir, VAZİYETLE HİTLER MEŞGUL OLUYOR Berlin, 11 (A.A.) — Havas: Hitler, dün akşam Von Rib. bentröp İle görüşmüştür. Alman devlet reisinin Çekoslovak mese- lesile uğraşmak Üzere bu sabah husust müşavirlerini davet etti. ği öğrenilmiştir. Pragdaki Almanya konsolosha nesinden Hitlere bu mesele hak. kında mühim bir rapor gelmiş. tir, İyi haber alan mahfeller, Al- manyanm şiddetle müdahale et. mesi ihtimali olduğunu söylemek tedirler. Alman mahfelletinde beyan 6- dildiğine göre, Almanya yeni slo vak hükümetini tanmiyacaktır. Bu mahfellerin kanaatine göre, dün başlayan buhran, her ne g&. kilde olursa olsun neticede hal- Tedilecektir. ALMANYA İLE İTALYA GÖRUŞECEKLER Berlin, 11 (Havas) — Siyasi mahfeller, Halihazırdaki hâdise. lerin Slovakyanm hemen tama - mile muhtariyete kavuşmasile De VAKIT * 12 ŞUBAT 1989 | .. .Gürleyen sesler Bir şimşek, gece karanlığı için- ide nasıl keskin, kamaştırıcı bir ,aydınlıkla çakarsa, İngiliz harbiye nazırınıa nutku da kararmış ufuk. larda öyle parladı. Yalnız, arada büyük bir tezat var. Tabiatin şimşekle | tutuştur. duğu göklerde çok geçmeden hey- betli çatlayışlar, gümbürtüler ko- par, Bu son nutuk şimşeğini derin coşuşlar sardı. Herkes O birbirine bakıyor, Gazetelerde kekeme fısıl- tılar var. O gazeteler, ki daha bir. kaç gün önce kahraman nâraları ile güm güm ötüyordu. Dört yıldanberi, sarsılan dünya müvazenesi, galiba, artık sağlam temellsr üstüne kuruluyor. Tok milletlerin serinkanlı siyaseti, bu İtemelleri horasanladı. Atalarımız? “Eğer barış isti. yorsan, cenge hazır ol!,, demişler, Bu bülünün, ne derin bir görüş e İresi olduğunu, biz, ancak bugün elle tutulur bir halde seziyoruz. Yeryüzünde silâh yarrşı hızlan- dıkça, çoğumuz, insanlığın bir sis nir nöbeti geçirdiğine inanıp üzü lüyorduk, Korkunç birer Esatir siderbası gibi altın yutup çelik namlılar çıkaran silâh fabrikaları gece, gündüz, durmadan işliyor. du. Fen, ilim, zekâ, alınteri hep bu ejderhaların kulu, kölesi olmuştu. İnsan aklının henüz fethedeme, diği birçok hakikatler, zengin ta. bint hazineleri, yer, gök kanunları, karanlıklara gömülü dururken, fennin zebanileşmesi acı idi. Fakat dünyada bütün ilâçlar a- cıdır. Netekim işte bu hazırlıkla” rın, bütçeleri harap eden bu silâh zelzelesinin arkasındaki beyaz ba riş sabahı görühmeğe başladı. Hem dikkentle bakılırsa, bu ay. dınlıkta iki güzel rengin birbirine karıştığı da seçilebilir. Birisi barı, şın masum, beyaz rengi, öteki de, mokrasinin muzaffer bayrağından taşan nur dalgasıdır. Hasta cemiyetlerin sinir nöbet- lerine uğrayarak ortaya koyduk- ları birtakım taşkın rejimlere ba kıp, demokrasi çürüdü, bu ölü sis. > Alman Ordusu Tunayı geçerek Bratislava'da bir mevkii işgal etti rı çınlasın, Hürriyeti, insan, millet ve halk hakların: hiçe sayan rejimler, mik- rop gibi ancak hasta vücutlarda yaşarlar, İşte o kadar. HAKKI SUHA GEZGİN ... Kızılay Reisliğine Dr. Hüsamettin intihap edildi Ankara, 11 (A.A.) — Başvekil Doktor Refik Saydarv'ın bugünkü ticeleceğini söylemekte ve Bratis vazifesi icabı olarak Kızılay reis- lava hâdiselerini henüz Çekoslo. Hğinden çekilmesi üzerine açılan vakyanm hudutlarını garanti et- reisliğe 11 Mart 1939 tarihine miyen Berlin ile Roma arasmda |toplânan umumi merkez tarafın- bir İştişareyi intaç edeceğini ilâ, |dan Beyazıt Mebusu Doktor Hü. ve etmektedirler. samettin Kural seçilmiştir. BİR ANLAŞMA ŞEKLİ BULUNMUŞ P Budapeşte, 11 (A.A) — Brars, Çanakkalede Memnu İavadan gelen haberlere bakslıraa, Mıntaka Çekler ile Slovaklar bir urlaşmal Ankara, (Telefonla) — Çanak“ eps ek ni Başve-İ kale Müstahkem Mevkii içinde ie anl Yama re lm 1 vaka hükümetinin başında brra- çe acaktır, Budapeştenin resmi mahafili da- a VOR EŞ ha ziyade Slovakya lehinde bir), “rne vekiler Heyetince tak bitaraflık muhafaza etmektedir. kalsmmapii İKİ FIRKA YÜRÜYUR! Berlin, 11 (AA) — Alman | Varşovada çarpışma Slovak hududundan gelen mald-| Varşova, 11 (A.A) — Bu gece mata göre mühim Çek kuvvetleri'Lvov'da nasyonalist talebelerle Slovakyada tehaşşlt etmektedir.!bunların evlerinde araştırmalar Dün gece Mare Vadisinde Alman! yapmak istiyen polis kövvetleri hududundan sekiz kilometre öte. İasasiban kanlı çarpışmalar ol de piyade, topçu ve tank kuvvet-İmuştur. Bir polis memuru ağır lerinin tahşit edilmekte okluğulsurete yaralanmıştır. 20 kadar haber almmıştır. İki Çek fırkasılda talebe ve polis hafifce yara. da Bratislava üzerine yürümekte İlanmışlardır, 86 talebe tevkif e. dir. dilmiştir,