9 Haziran 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 1

İSTANBUL : Ankara caddesi TELGRAF : İstanbul Yarın TELEFON : » POSTA KUTUSU : 4243 395 —Koylu yalmz kuru ekmege çalışıyor!. F aızden sonra verg Tuhumlu faizle kredı veren ziraat Bankası, yapanlar , insafsız muhtekirler, vergi tahakkuk ettiren resmi Hükümetin memleket için en fazla teşebbüslerinden biri zirâl kooperatifler teşebbüsü idi. Bu hareketi takdirle kar- tılamamak insafsızlık olacak- tır. Fakat bizde her teşebbü- tün başlanğıcında olduğu gibi #amimi bir hevesle işe başlanıldı. Gene her işte olduğu ve olageldiği veçhile, bazı açık gözler o gü- zelim teşekküllere sokulmanın yolunu buldular, - faaliyetler başladı. Galibada, başladığı yerde kaldı gitti. Maraz çok iyi teşhis edil- miş, bütün servet ve kudretini bir ziraat memleketi olmasına medyun bulunan Türkiye köy- lüsünün bu sayede kurtulabile- ceğine kat'i kanaatlar hasıl olm- uştu. Çünkü:Bu memlekette ekip biçmekle ugraşan büyük bir züm- re, muazzam bir kütle vardı ki: Bizzat büyük şehirler, orta ka- sabalar bütün onların kanaatkâr mesailerinden geçiniyorlardı. Memur maaşını fonlardan alıyor, Ordu onların vergilerile techiz ediliyor, asayiş gene on- ların yardımiyle te'min olunu- yordu, Nihayet, çamur - sıvalı, karanlık kulübeler içinde fe- rihifahur yaşanılan muazzam apartımanları yapıyordu. Bu itibarla, Devletin kud- retini temsil eden sınıfın ihti- yaçlarını düşünmek, — onları tatmin etmek Hükümetin yük- sek menfaatlerinden en ilerde geleni idi. Köylü nasıl yaşıyor, nasıl çalışıyordu ? Onun Dev- let bütçesini denk getiren alın teri nasıl İstihsal edili- yordu ? Hükümet, temsil ettiği Dev letin, Demokrat olmak itibari- le de, sinesinden ayrıldığı, milletin refahını, sıkıntı çek- :loınutııl düşünmeye mecbur- Henüz siyasi irade kabili- Yetini şehirlerden kurtarama- * yan Türk köylüsü; kendinden istenen herşeyi, her fedakâr- yapmaya — katlanıyordu. Bütün bir sene çalışıyor, bü- tün bir sene kızğın güneş al- tında yanarak kara topraklar dan damla damla “ter pahası, biçiyordu. Bunca eziyet ve me- takkatten sonra elinde kendi öz canı için ne hlıyucdııî h- te en canlı Köylerde ...ı.' =m= kasabalarda açık yük şehirlerde b“"'::ı:îı.rh: arkalarında sağlam büyük ser- mayeler, köylüyü müteselsilen yiyor, bluılyorlırdı Sonra .. Vergiler bahsl geliyordu. Köylü âzâya veriyor, cuya veriyor, sarrafa veriyor, tüccara veriyor bankaya ödiyor, vergiye dayanıyordu. memurlar! Vergi şüphesiz zaruri ve mecburl 'bir mükellefiyet Idi. Lâkin ona gelinceye kadar el- den ele geçen koca bir mesa- Iden tufeyli olarak - enselerini tişirenlerin içtimai bir dolan- rıcılıktan hiç farkı olmuyan faaliyetlerini kırmak, dağıt- makta hükümetin vazifesi idi, Hükümet köylüyü himaye et- meli, ona kredi yolları göster- meli hatta bulmalı vermeli, arkasından — istiyeceğini iste- meli, almalı idi, Görüliyor, ki: kooperatif teşekkülleri şu cihetlerden çok elzemdir. Şu hayırlı işe her menfaat kokusu alan tufeyli tırtılların üşüşmemesi şartile... Bugün Türk köylüsü çok elim vaziyette bulunmaktadır. hele “Trakya,da vaziyet pek elimdir: Ziraat bankasından bir okka tohumluk — kızılcayı *29, kuruşa alarak borç içine dalan muhtaç köylüler kızılca- nn “12, kuruş tutması karşı- sında nasıl aciz kalmazlar! Türkiyede bir çift “öküzle, çalışan bir “rençper, her sene laâkal “20, lira arpa, “46, ,buğ- day, “12, “çavdar,“40,liralık ta muhtelif tohumluk - tedarikine mecburdur. Bu ziraatten fevk- alâde bereket olursa, ancak “680, İMira alabiliyor. Halbu ki : gu varidata mükabil : 120 lira tohum, 200 yemeklik ve saire, 100 lira hayvan yemiek- ligi vardır. Bunların yekünu, 420 lira tutar. Sıra Hükümetin aldığı muh- telif vergilere gelir ki: bu da *75, ile “150, arasındadır. Yüz kuruşluk zahire satışından bir kuruş Tayyare hissesi ve 20 para Dellaliye ayrıcadır. Şu hesaba göre fevkalâde bereket senesinde bir çiftle çalışan köylüye bütün bir se- nede “185, lira kâr kalması lâzımdır ki buda> ayda on beş Hra otuz. beş kuruş yani bir şehirlinin bir akşam işret mas- rafından fazla değildir. Fakat, Tohumluk — faizi, orak faizi harmana alınap para faizi, elbise, çarık, tuz, gaz, yağ,şeker ve ilh.. ve ilh... Bütün bunlardan tonra “Ko- ca öküz, ölecek olursa, alt tarafı hesabedilsin!.. Türk köylüsü, etrafını 2sa- zehirli şebeke içine 'elim şartlarla düşürülmüş y lunuyor. Hükümet yüz milyona çıka- racağı ziraat bankası sermaye- sini ziraat mıntakalarında köy kooperatıfleri — teşkiline has- retmelidir. Aksi takdirde “pay- dos,borusuyla kulaklarımızı tı- kamıya hazırlanmalıyız! Arif Bı.ııııılııırııı * Arif Oruç —————HH ( Bir darbe! | YARIN Sanayi d ABONE : Dahil için seneliği 1400 Hariç » .. *Hi İLÂN : Tarifeye tabidir. Fiati 5 kuruş Pınıluı — 19830 e berbat! Prens Eikol yeni Dün sanayi bırlıgı kongrası muamele (Romanya kıralı vergisi için hükümete müracaata ilân edildi Paris. 7 (A.A) — Bükreşten ) “Assoolated Press,c gönderilen ve Temps gazetesinde intişar eden Zbir telgrafa göre milli ıııdlı Carol'u Romanya kıralı ilân et- miştir. Paris gazeteleri Romanyada sütunlar tahsis etmekte ve prens Carol'un Romanyaya uzun müd- detten beri hazırlanan avdetinin köylü fırkasının vaziyetini kuv- vetlendireceği mutaleasında bu- lunmaktadır. Kaza! 1 Mavna battı 3 kişi boğuldu ! Dün Kartalda feci bir kaza ol- muş, 3 kişi ölmüştür. Hadise şu- dur : Kartal sahilinden kumluk- tan motörlü bir mavna hareket ettikten sonra açıkta su almağa bıılı-ıı. bir az sonra devrilmiş- tir. Motörde bulunan makinist Neşet, Saim ve İbrahim kapak- lanan mavnanın altında kalarak boğulmuşlardır. —< orrn C.Guro DünÇanakkaleye gitti Şehrimizde bulunan Ceneral Gu- ro dün akşam Fransız sefareti erkânile birlikte “Adnan, va- purile Çanakkaleye hareket et- miştir. Ceneral harbıumumide ölen Fransız askerlerinin mezar- Iırını ziyaret edecektir. lstılılak' Vergi yenı şekilde nasıl alınacak İstihlâk vergisi erkiden bir senelik kazancın yüzde onu üze- rine alınmaktaydı. Yeni olarak bu husustaki kanunda - tadilât icra edilmiştir. Bu yeni tadilât tstihlâk vergitinin bir senelik kazançtan değil, kazanç vergi- sine esar olan varidatı gayri safiye üzerinden tahsilini âmir bulunmaktadır. _-Ilîı'that Paşanın son günleri... düncü sahifemiz- de devam ediyor ı , | cereyan eden vak'alara uzun | — , yeni” bayali NNS LN — karar Dün Sanayi birliği azim bir ekseriyet huzuriyle senelik ikinci kongresini yaptı. Heyeti idarenin senelik rapo- ru okundu. Sonra eski — sene hesabatı tetkik ve kabul edildi ve yeni sene bütçesi de kabul edile- idare intihap edildi. İntihapta eski heyeti idare aynen ipka edilmiştir. Heyeti idare intihabından son- ra 80 imzalı iki takrir okundu. Takrirlerin birinde İsianbul sa- nayiinin geçirdiği müşkil iktisadi vaziyetten dolayı hükümete mü- racaat ve erbabı sanayle muave- neti lazıma İcrasının temennisi ve bu meyanda pek ağır olan muamele vergisinden sanayi er- babının afvı için teşebbüsat lc- rası — tal diliyordu. 2inci tak- rirde ise: Memleket sanayline | muavenet için Ankara büyük sa- nayı kongrasında kabul edilmış olduğu veçhile sanayi ve maadin bankası sermayesinin tezyidi ve bundan tiyle fabrikatorların maz- harı muavenet olmalarına dairdi. Son zamanlarda hükümet tara- Asidan bu, hususun temini lçll; Sanayı bankasına (3) milyon verilmişti. (029) senesi muamele vergisini beşinen vermiş olan sınaf müesseseler için bütçe ka- nuniyle verilen (1) milyon lira prim ise ıııu.knr bııkı tarafın- Adliye Vekili Şahitleri ittiham Vekil B. Haydar arkasında bir adamlardan Ankara 8 (Telefon) — Hay- dar Rifat beyin sabah saat onda asliye mahkemesinde muhake- mesine devam edildi. Mahkeme çok kalabalık oldu, bir çok meb- uslar hazır bulunuy! Adliye vekili Mahmut Esat B. mahkemeye geldi ve Haydar Rifat B.in müdafaa şahisleri hakkında şu beyanatta bulundu: — Ceza âlimlerinden Garo şahitlerin ifadelerindeki kıymeti ölçebilmek için ahlâkını bilmek lâzımdır. der. Müsaade buyuru- harsa Haydar Rifat beyin müda- faa şahitlerinden bazıları hak- kındaki mülâhazalarımı arzede- Cevat bey. Cevat B. damat Ferit hükümeti müddelumumi- siydi. Bizler istiklâl için çalı- geken — o bizi takibe memur divani barpte — vazife kabul etmiş, ayni hükümetin muh- adliye hizmetlerini — de- verdi. dan münhasıran kendi 4 mücsse- sesine tahsis edilmişti. Bunlar- dan gayrı hiç bir sınal müecs- sesteye kredi açılmamışken Yon zamanlarda — çogaltılan banka sermayesi de yine kendi (4) müessesesine hasredilmiştir. Ve memleket sanayii bu 4 mücssese yel münhasır kalmıyacağından bu muavenet ve krediden banka müesseseleri gibi bütün sınal müesselerin de seyyanen hissedar edilmesinin mekamatı aliyeden fstirhamına karar verilmiştir. Bu- hususta haş vekâletle İktisat vekâ- letine birer ariza ve layiha tak- dim edilecektir. Kongra Riyaseti cümhur, Başvekâlet, Meclis ri- yaseti ve vekâletlere erbabı sa- | naylin*tazimatını telgrafla arza karar vererek içtimam nihayet vermiştir. | İzmirde | - 2Vapurçarpıştı! | İzmir, 8 (Hu. Mu.) — Atene ve Ekselsiyor vapurları limanda çarpıştılar. Ekselsiyor: karadanda rihtima baş vuürdü va bir gümrük - barakasını Parçaladı. Halk hadi- seyi heyecanla seyretmiştir. Her iki vapurun yarası ve hasar mühimdirr. : Siyamettin ediyor Rifat beyin takım — maskeli bahsedıyor Ankara/Asliye mahkemesi reisi : Kemal B. ruhte etmiştir. Bir kaç sene evvel Abdürrahman Münip beyle birlikte takip ettiği 68 numaralı ocak davasını kaybetti. Her ikisi (Devamı 2 inci sahifede)