February 13, 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5
— 19 ŞUBAT 1808 A Bayta: Hatıratı” * ÜYÜK HARBE NASIL GİRDİK ? Müşterek Yunan-Bul-. gar Taarruz ihtimali Buna Karşı İstanbul Civarındaki 6 Kolordu Kâfi Bir Kuvvetti Raporumla Asıl Yapmak İstediğim Tesir, Almanların Enver Paşayı Altı Kolordu İle Kış Üstü Bir Maceraya Sürüklemelerine Mâni Olmaktı Düzeltme Sayın General Kâmm Kare- bekir'in habıratını. neşrederken, bir yanlışlık eseri olarak evvel ki günkü kunmda mühim bir parça allanmıştır. Atlanan b sum, sayın Generalin 6 zaman Bulgar - Yunan blokunun — O manlı İmparatorluğuna taarru zu imkân hakkında hazırlar Ük raporun sonundan başlamak- tadır. Bu yanlışı düzelimek - zere mühterem Generalin rapo- vuRU takrar koyuyoruz. Bu sik Tetle / okuyucularımız, sileileyi Kaybetmeden katıratı takib im- kânını bulacaklardır. Bu hata- mazdan dolayı gerek sayın Ge meralden, gerekse okuyucuları. mızdan özür dileri: EnİSKE General Kâzım:Karabekirin? ! Osmanlı orduyu umayın baş- | Yazan: General Kumandanlık. Vekâleti Erkâm har. Közım Karabekir biye İstihbarat şubesi. Umumi harpte efradın toprak işlerile iştigali ğazı düşse dahi — İstanbul Çatalca hattının müdafaasına kudretimiz o-. Jacağını kabul ediyorum. İşler baş- ka Süretle — tecelli ederse her hale karşı elimizdeki kuvvetler toplu bir| Dersaadet 8/1/Teşrin 1350 halde olduğundan icap eden yerlere 380 senesi — harbi. umumisinde —46 — sevk ve nakli — güç olmaz diyorum. AtilAf müsellese iltihak ettikleri tak- Asıl yapmak istediğim tesirde Al- manların Enver — paşayı şu eldeki altı kolordu ile Kış üstü bir mücera- ya sevk etmelerine mani olmaktı(1) Harekât şubesi müdürü erkkı harb binbaşı Ali İhsan bey de ayni Bünde verdiği bir lâyıhada gu haki- katı bildiriyordu;: - (Hükümeti Os- maniye Balkan harbinde düçar oldu | u zayinti telâfiye vakit bulamadan | bu seferberliği yaptığından pek çok | ihtiyacatın zebunudur. Binaenaleyh | Osmanlı ordusu bugün bir taarru- | #i harb, bahusus kıg seferi icra e| decek halde değildir. Çıplaklık der- hal tesiratı vahimesini gösterecek | ve ordu harpten — ziyade dizanteri kolera gibi emrazdan bitecektir. fik | bahara kadar — bu vaziyetin islâhı| mümkündür. lisiyle (8 kolordu) Bahrisefit Boğa | zına hakiki taarruz yapması ve bir kolordusu ile daha evvel İzmire as- | ker çıkarması Bi rinci Atina kolordusu en evvel ir- kâp edilebileceğinden - seferberliğin | on günü İzmir civarına debarkmana | hazır bülünür. — Ve bu süretle asil| ordunun — harekâtını setre çalışır. Bahrisefit Boğazına debarkman se- ferberliğin 12 günü başlıyabilir. Da-) bil donanmaların bombardımanı da- ha evvel başlar Def'aten: debark- mana müsalt — vapura Yunanistan mmaelik olduğu gibi istediği kadarına | da malik olabilir. Bundan başka de- dirde Bulgar ve Yunan ordularının devlet aliyeye karşı harekâtı müşte 1 — Bulgar ordusunun Çatalca üzerine yürümesi, Yunan ordusunun da kızmı küllisile Bahri sefit boğ: zına ve ikinci derecede kuvvetle iz- mire debarkman yapılmasıdır. Bu su) retle de Çatalca ordusunu Bulgarlar Bulgar ordusunu da Yunanlılar his- | #elerine alrılar. | 2 — Romanya hesaba katılmak- gımn hareket halinde âahi Sofyada| bir Bulgar kıtası, Selânikte de bir | Yunan kolordüsu - bidayete ihtiyat olarak bırakılması ağlebi ihtimaldir 'en mücessirdir Y (Hükümeti Oğmaniye için şimdi. bilfiil harbe müdahale etmek, gerek heyeti umumiye için; gerek kendi Kuvvetini muhafaza için fayda değil| Ödesa, ve Kafkas taarruzlarının tehlikesini de izahla layıhasını göy neticelendiriyor: (afısırın Hint ve Japon askerile | takviyesi,pek mümkündür. Yatız Müsır hareketi için bütün sahilleri ni el A a el eee Dördünefi ordu mexefl cekityesinde develer hareket mek; TI Orduyu muharebeye sok-) Bu süzetle mkal eiyet tesk| barkman mhlerine yakın Tenedos) DĞ D Metie münasip B GKD Mire S a ae NL Ordunun - kışın münferiden Ruslar tarafından perişan edilmesiy muavenet mümkün olur. — Seferberliğin 10 günü tzmir, Lüzum görülen yerlerde de ko- den 12 günü Bahrisetit boğuzından daylile bu Taaryetlerin eei oe | Taamaze uğradıkımız gaki do güra| 1 M ee Runların” Karkenyedın| maz, Yunanlıların mukaddes Epir| de Edirne vilâyeti hudutlarında ta-| Sö'bi Rusyaya asker / sevketmeleri taburları Arnavutluğa kâfi görüle-| arruza maruz kalırız. TELSGĞE <. MAbeti ” Göreiyin) K L a ea ai LN Ş y Boğuna t ü lar | bu çetelerle, para - ile elde edilmeei | — Bulçar ordusunun seterberii|'aa gel lleir Gülleselürden li ine Hinin 18 günü hudutlarımıza teca: vüz edeceği müerrebdir. Huduttan Ergene hattına kadar azami mesafe| (450) (İnlş yokuşlar da dahil) kilo- metredir. Kurak havalarda azami| İ1 gün yağmur olursa iki misli gün | mümkün fedsilerle; Sulkast geklin. de, hali harb ihdas etmeden yapıla. bilir. Afrikayı cenubi kile müdafaası için belk Iki kolordu. ya Ihtiyaç gösterir. izmire bundan azanil bir fırka kâfi görülebilir. Şu | halde mütebeki dört kolordumun bi- | dayette tedafüi bir kuvvet olması | dolayisile mecburl — olarak Ergene ieyanı, Hint | aakerinin fimabad oraya sevki icab| ettiğtni de hatırdan Tâzımdır. (1) çıkarmamak | sarfolunur. / Şu halde seferberliğin | hattına veya daha ileriye sürülmesi (Devamı var) 5:30, günü Ergene karşısında Bul- | tehlikeli olur. | gar ordusu muharebeye başlıyabi- | — 6 — Her hakde yegâne Şimendi-| — (1) Şifahen dahi Bronzart ve lir. Bu hesap — Bulgar ordusunun | ferin Meriç ve Arda köprüleri ta-| Baver paşalara biledirdiğim işbu m hiçbir. mukavemete uğramadan i-İ mir kabul etmez bir halde berhava | takalarımın bir tesir yapmış oldu. | lerlemestne göredir. — Binsenaleyh | edilmesi ve diğer nafıa köprüstü. Bu- | funu harbe girdikten sonraki sahi kaç gün kazanmak lâmmgelime ona göre kuvvette setr kuvvetleri terti. Bi ve ileri sürülmesi lâzımgelir. 4 — Yunanı ordusu kuyvayi kür- ki gimendüfer tabrip olunm köprüsü de esaslı| felerde okuyacağımız ı elzemdir. | Myranında göreceğiz Kâzım Karabekir |— (1) O aralık — Cenubi Afrikada| Ben bu tertibatla Çanakkale bo- | İsyan çıktığı şayi olmuştu. | Bronzartın | Sehre hâkim üç tepeyi tahkim etti. | ger çehreleri fakat İstiklâl harbinin ilk Kıvılcımı Maraşta Nasıl Parladı? 23 Gün Süren Kanlı Çarpışmalardan Sonraâ Fransızlar Bir Gece Silâhlarını Bıraktılar ve Atlarının Ayaklarına Keçe Bağlayıp Kaçtılar Hlk kavilcimi işte bu vüretle Maraşta ateş aldı. (Kanlı, çetin bir boğuşma) Artık gehrin ber tarafından kun #Fan yağıyor, toplar durmadan atep püzkürüyorlar, bombalar hiç dum madan savrulyordu. — Fransızların bukadar kuvvetli ve çok Ustün.aşı ker ve harb silâhlarına karşı Maraş- klar ancak av tüfenkleriyle mukar bele ediyorlardı. Günler kan fışkın yor, geceler insan doğriyordu. Bu buğuşmaya gök de iştirak etti. Rüzgürlar, karlar, fırtınalar, ©- Piler birbirine karıştı!.. Boş yere bultadar kan dökülme. eti ve şehirden hiç olmazsa çocuk kadın, ihtiyarların — çeleilmesi için Maraşlılar Fransız kumandanı gener ral (Kerat) « Doktor Mustafa beyi Kahraman Maraşlılar bir kurtuluş bayramiarında Tağal başlangıcır 1919 da umumi harb bitmişti. Bu bayrağınız derhal inecek yerine b bayrak çekilecek!.. het müttefiklerimiz mağlüb oldu | — Mahmut bey — Evveli Prans: İ eelçi gönderdiler. — Eiçi git fakat n için Çanakkale galibleri Türk- | zabiti beyefendiye söyle: Askeri va- | dönmedi. her de yeçil masa başında mağlüb. | zifesini ifa etsin, resmi selâm versin —— Çünkü: Vurdular! Jar arasında - sayılıyozduk. (Sevr) | bakalım. Bunün Üzerine — harb gittikçe Mmüshedesinin ağır ahkâmı, istiklâl | —— Tercüman Franmaa bunu söyle-İ giğletlendi! Maraşlılar var kuvver diği zaman zabit — zoraki bir selâm verir. Mahmut bey sözüne devam e- der. Mahmut bey — Türk bayrağının inmesini mi — istiyoraunuz! Gidiniz 've — mühterem, general (Kerat)a aöyleyiniz ki, bir Türk kalmcıya ka- dar buradan 'Türk bayrağının inm yeceğini düşünememiş mi? file saldırıyorlar, savaşı kazanmali için kendi evlerine kendi cilerile atog veriyorlardı. Düşmanın bukadar — hücumuna karşı Türkler silâhez olarak çahıştı. “Top mermiler! imanla dolu göğüs lerde eridi; atılan borabalar patlae madan tekrar kendilerine iade edildi. Yağan kurgunlar Maraşlıların güz- boğucu siyah dumanlar “halinde A- Badoluyu kaplıyor? Avrupanın bü- Yük kapitalist devletleri bakir yur- dumuzun maden ve topraklarına aç kurtlar gibi göz — dikmişler, yeşil memleketimizi sararak orta Anado- Tuya doğru dört taraftan ilerliyor- dardı.., İstanbul düşman donanmalarının Tenelmanlz ramıs geri np ehi Taytamadı Yi büyük çaptaki toplariyle tabiit a| çitmekten başka çare bulamasar. ” | gn süren böyle — bir kanl, steçil zeşerak ee sağprr İ ğ mEmeğr eç Bu hadise üzerine düşman daha| kemikli, etli — buğuşmadan senra bütün harb silâhları alınmış, istih- İ ve tabyalarımız kendi ellerimiz. le tahrib ettirilmiş, umum askerfi küvvetimiz İse üç milyondan otuz, Frantızlar Maraş topraklarında dg- ha fazla tutunamıyacağını anladılır. Bir gece top, tüfenklerini bırakaraki atlarının ayaklarına - keçe bağlayıp fazla taşkınlıklar yapmağa başladı. Şehirde emniyet ve asayiş tamami- Je kalktı. Maraşlılar — bunun önüne geçmek için generala bir heyet gön- beş bine indirilmiş bulunuyordu. İşte | Gerdiler. habersizce kaştılar!. bu Sırada da Anadolu tahsimatında |— Giden bu heyet ilarbın sonu) genubu garkf vilyetlerimle de Prani | — — gizlerden — dökülecek —b (Verdün) — galibleri, bir avye Sizların payına İsabet etmişti!. damla kan yerine — şehrin eşrafın | Maraşlınn önünde perişan olup ka- 'akat önceden İnglizlerin işğali| altında olan bu yerler; her nedense| görülen lüzum Üzerine Pransızlara terkedildi ve 385 yılının sonbaharın-| da çekilen İnglizlerin yerine Pran- iz askerleri girdi. Işte Pransızların bu hareketleri Suriye, Mersin, Ada- ma, Kilis, Urfa, Gazi antebden baş- hyarak Maraşa kadar dayandı. Pa. dan ve münevverlerinden kura usu- kile otur müslüman başı keserim ve bundan sonra hükümet muameli- 'tın da benim kontrolüm altında ©-) Jacak!..) Cevabını aldılar, çarken Türkün — şanlı bayrağı yise kalede dalgalana dalgalana güklere zafer selâmı gönderiyor, anasını Bg- bazını, kardeşini — toprağa gömen Maraşlılar da istiklâl havasını alir. ken: (Şehit verdik) — diye övünüyor- Jardı. Bu — övünmede yerden göke kadar haklıdırlar. Jar çamaşır kazanlarında kaynatıl- dı, nihayet Türk namusuna tecavfiz kat bu hareket Maraşta — sendeledi| başladı. O zamana kadar büyüklük | — Ey Maraşlılar: — Hakkımız olan ve durdü!, gösteren - kahraman Maraşlılar ta-| bu kurtuluş bayramını ben de can Maraş Pransizların — işğali altın | Pammül edemediler ve edemezlerdi| ve gönülden kutlu olsun derim. da: Pransiz askerleri Maraşın kiş. Jasına, büyük binalarına yerleştiler: ler. Sonra çarşıda pazarda gururla gezen 'skerler, Maraşlıların gülüm. ci ve aC bakış darı karşısında — inğilmeğe mecbur. oldu. Müsllüman olanın bütün allâhin. toplattırıldım. —Bu - vaziyetlere Türkler güldü. Gece sabahlara kar dar pencerelerden ve evlerden taşan küfürle karışık çalğı, sarhoş ve ni Ta sesleri sokakları doldurdu. Maraşllar sustu (— Artık size hayat yok!..) e. Maraşın umum? manzarası diler, Çünkü Türkln can damarı olan ne-| — Yalnız bugün istikiği ve hürri- Maraşblar — ses çıkarmadılar!. | musuna dokundular. yet içinde yaşarken Maraş harblar Şehrin emniyet ve asayişi mede. | —— Türk namusu namıl olur da leke- | de son derece — fedakârlıklar gösler tenirdi?. Büna nasil — tahammül edilirdi?| Meraşhlar öyle bir hale geldiler ki: Saldırmak için gözleri büyümüş, | pençeleri açıp kapanan, | intikam diye yelesi dalgalanan bir | aralan gibi kükremek istiyorlardı!.. | | ( Harb başlıyor) Ten gehitler de aklınızdan çıkmaşın Hacı Evliya bey, — Doktor Müstafa | b Bireine ue Vei bey, Yörük Selim bey, Miliş ada Nuri bey, Sutçü İmam, Cokadar'zar | de Ali bey, ve diğer gehitler hepin | zin Şad olsun ruhunuzt Son derece fedakârlıklar göster rip bugn hayatta olan Tümgrmerii niyet namıma ortadan kallıyordu. Maraşlılar; vasife ve işlerine gitme- diler!.. Geceleri sokağa çıkmadılar!. Her sabah hükümet avlusu geceleri kesllen ölülerle dohuyordu . işte haftalar; aylar böyle geçti Kahraman Maraşlıların yegâne te- | sellisi; tarihi kalede ancak cumadan | hursından cumaya mahzun — mahrun dalgala.| " Bir gün ikindi - üstü hamamdan| Osman Tufan, sabık Maraş mebulil ban a bayrağı - di. Bir gün bu| çıkan 'Türk kadınlarına sarhoş fe 'y, Mektupçu mütekatdi Ağ- eeei (K Te Kümandan | Öeüer çarıı oetasında tasrrus eder tar bey ve diğer Maraşlkı ŞRei Cleret). < Törk tiyrağeka vek çarşaflarını yırttılar, göğüsleri. | 47 Sizler de hep yaşayın!.. Yagayınl indirilmesi ve yerine Pransız bayra: e S Abidin Kısaktirei ğının çekilmesi için kaleye bir mü-| " Parçalamağa kalkıştıla BO —— Da Te aet Kikye HBi KA D Dam n h derdi Müüyetinde' do | testdülen bulunan sütçü imam va| geee fin Mülâzim Mahmut - beyle Fran. | ni Abidesi Maraşa diktimiştir.) bu abiti arasında çu mühüvere gep |. mansaraya tahamımti — edemiyerei " İ cebinden çikardığı tabancn ile sar. taben) Ne istiyorsunun? hadise ateşin büyümesine seteb o | İstanbul kalkı için yRereliman — Galışarak elmdeki| dü. Tütenk sesleri her tarafa sira-|) — büyük bir sürpriz! Fransur bayrağını gösterdi) — Bizin| yek etti. Nihayet İstikll savaşının
