12 Aralık 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

DÜNYADA OLUP BİTENLER Kongo Lumumba'nın kaderi (Gecen haftanın son günlerinden bi- rinde, havanın kararmağa yüz tuttuğu bir sırada, Leopoldville ci- varındaki Ndjili hava alanına Belçi- ka bayrağını taşıyan bir DC - 3 uça- ğı indi Çevresi derhal oMobutu'nun askerleriyle çevrilen; bu uçağın için- de, elleri arkasına bağlı, başı omuzla- rının arasında düşünceli duran sakal- lı bir siyah adam vardı. Mobutu'nun askerleri bu- siyah adamı ite kaka uçaktan indirdikten sonra üstü açık bir arabaya bindirdiler ve araba bi- linmeyen bir yöne doğru yollanıncaya kadar, başını herşeye rağmen dik tut- mağa çalışan adamcağızı yuhalama- ga devam ettiler. İlk bakışta bir ülkenin iç işi gibi göründüğü için Kongolulardan başka- sını ilgilendirmemesi gereken bu olay, kısa bir zaman içinde bütün dünyada geniş oakisler uyandırdı. e Milletler Genel Sekreteri Bay "H" bu konuda derhal bir rapor a rak Mobutu'yu insanlığa aykırı hare- ket etmekle suçlandırdı. o Sovyetler Birliği ise Güvenlik Konseyini top- tantıya çağırarak bu olayı, Batılılara bir kere daha yüklenmek için,, kaçı- rılmaz bir fırsat bildi. Kısacası, . siyah lerinin hiç değilse yarısının hâlâ Kon- gonun meşru Başbakanı saydığı Pat- rice Lumumba'ydı Lumumba, Leopoldvüle'dekl oe- vinden bundan iki hafta kadar önce karışmış ve ye doğru yol aldığını gösteriyor, Kon- go hergün biraz daha kaçınılmaz gö- rünen iç savaşın tam eşiğinde görü- nüyordu. Gerçi Mobutu, Lumumba'- yı geçen hafta kendi taraftarlarına ulaşamadan Port Francçul'de yaka- lamağa muvaffak olmuş ve onu bir vatan haini olarak yargılamağa ka- rar vermişti, ama bu, iç savaş teh- likesini hiç de uzaklaştırmış mazdı. Üstelik oLumumba'ya gördüğü insanlık dışı davranış, yal- nız Kongo içindeki Lumumba taraf- tarlarım daha fazla kızdırıp hareke- sini Stanleyville Genel Valisi ilân e- diyor ve Lumumba serbest o bırakıl- ır, azsa bağımsız olacağım söylüyor- AKİS, 12 ARALIK 1960 du-, aynı zamanda geçen haftalar iğinde. Kongo konusunda bölünen As- ya - Afrika devletlerini de yeniden birleştiriyordu. Aksi halde iç savaş tehlikesi De- moklesin kılıcı gibi Kongonun başın- da asılı durmakta devam edecekti. Fransa Kaçan kazanıyor peris asker! mahkemesinde aylar- dır devam eden bir dâvanın yeni bir celsesini açmak için geçen pazar- tesi sabahı tokmağını kaldıran baş- kan, sanık sıralarında beş boş yer ol- duğunun farkına vardı, işin garibi, şimdiye kadar bu boş yerlerde otu- ranların hepsi bundan birkaç hafta önce kefaletle tahliye edilmiş, avu- katlarının evinde ikamete bağlan- mışlardı. Şimdi o başkan, elbette ki bu sanıkların nerede olduklarını a- vukatlardan soracaktı. Fakat soru sorulur sorulmaz onların da başkan- dan fazla birşey bilmedikleri anlaşı- lıyordu. Pazar sabahı evden-çıkmış- lardı, o kadar!. Sonra bir daha orta- lıkta görünmemişlerdi. Başkanın a- vukatlardan istediği cevap, biraz sonra France Presse ajansından ge- liyordu: Sanıkların hepsi celse açıl- dığı sırada çoktan İspanyayı boyla- mışlardı!.. O gün bütün, akşam gazeteleri- rinin sekiz sütununu . kaplayan ' bu haber, Fransada büyük bir heyecan yaratıyordu. Çünkü kaybolanlar u- zun zamandır Fransız halk efkârını en çok meşgul eden meselelerden bi- ri olan "Barikatlar Dâvası"nın beş sanığıydı. Bu dâva, geçen Ocak ayın- da General De Gaulle'ün Cezayir po- litikasına karşı ayaklanan aşırı sağ- cı Cezayir Fransızlarının elebaşla- rına karşı açılmıştı. Geçen hafta ka- yıplara karışarak İspanyaya sığınan Cezayir (omilletvekillerinden Pierre Lagaillarde bu elebaşlarının başında geliyor, onu suçluluk sırasına (göre gene geçen hafta kayıplara karışan eski Cezayir milletvekili Jean-Mau- rice' Demarguet, sağcı öğrenciler başkanı Jean-Jacgues Susini, oCeza- yir Fransız Birliği sekreteri Marcel Ronda ve Fernand Feral takip edi- yordu." Hepsi Cezayirin Fransız kalması- na taraftar olan bu şebeke liderleri- nin kaçması, tam Fransız Meclisinin Cezayir için yeni De Gaulle plânım görüşmeğe başladığı günlere o rast- lamıştı. Bunların ispanyada General Salan ile birleşerek bu plâna karf Kongoda kuvvetler 27