16 Nisan 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

Özel İKTİSADİ VE MALİ Yatırımlar Paçaları sıvayanlar Bitirdiğimiz haftanın sonlarına doğ- ru yeni Meclis binasının başkente bakan kısmında yer alan Devlet Plân lama Dairesinin üst katında hummalı bir faaliyet hüküm sürmekteydi. Mu- şamba kaplı koridorun iki tarafına sı- ralanmış küçük odalarda bir takım adamlar, Belik masaların üzerindeki kâğıt tomarlarının arasına gömülmüş bir vaziyette çalıştılar, çalıştılar. Aslında çalışmanın koyusu. Dev- let Plânlama Dairesine son proje ver- me günü olan 4 Nisan 1962 tarihinde başladı ve haftanın sonuna kadar da devam etti. Uzmanlar, Devlet ve İk- tisadi Devlet Teşekküllerinin gönder- dikleri proje taslaklarını o incelerken bir başka sektörün de meseleyi pek ciddiye aldığını gördüler, özel teşeb- büs sahipleri çağrıya büyük bir ilgi göstermişler ve hazırladıkları yatırım projelerini 4 Nisandan itibaren Dev- let Plânlama Teşkilâtına gönderme- ge başlamışlardı. Nitekim 4 Nisan akşamının bilançosuna göre özel te- şebbüsten gelen proje adedi tam 115 idi. Bitirdiğimiz haftanın sonunda ise bu rakkam daha da yükseldi. Bunun içindir ki, uzmanların tabiriyle, bir proje enlâsyonu başladı. Yurdun muh- telif vilâyetlerinden gelen taleplerin haddi hesabı yoktu. Bilhassa Tekstil Sanayii ve Turizm tesisleri projeleri pek fazlaydı. Bunun için Plânlama Teşkilâtı hemen faaliyete geçti ve e- kipler teşkil ederek özel teşebbüsün kudreti hakkında bir nevi inceleme yaptı. Odalar Birliği bu arada Plân- lama Teşkilâtına yardımcı oluyordu. Sonra ekiplerin muhtelif vilâyetlerde- ki inceleme raporları da gelmeğe baş- ladı. Haberler ve raporlar cidden se- vindirici oldu. Eski defterler teşebbüsün bilhassa İstikrarlı ve kuvvetli bir hükümet kurulduktan donra cesareti arttı ve yatırım yap- ına politikası gelişti. 1960 ve 1961 yıl- ları gerçi Özel teşebbüs için oldukça verimsiz geçmiştir ama, çeşitli siya- si faktörler, piyasada dolaşan dedi- kodular 1962 nin de tereddüt yılı ol- duğu zehabını uyandırdı. Bazı teşeb- büs sahipleri ciddi endişe izhar etti- ler. 1960 yılında teşebbüs edilen bü- yük bir yatırım hamlesi, bu dedikodu- ların bir nebze önüne, geçti. Ameri- kanın meşhur sanayi teşekküllerinden Good Year ve U, S. Royal firmaları 1962 yılının hemen başlarında, kura- 20 SAHADA Good - Year lâstik fabrikasının temeli atılıyor erİSİ kolay! cakları fabrikanın temelini atmak su- retiyle özel teşebbüse öncülük ettiler. Fakat Özel teşebbüs sahipleri asıl cesareti, eski defterleri karıştırmak suretiyle buldular. özel teşebbüsün yatırımlarını fi- nanse eden tefi müessese olan Türkiye Sınai Kalkınma Bankasının hesapla- rı, bir cesaret iksiri yerine geçti. 1960 , yılında özel teşebbüs tarafından talep İtalyan şaheseri, ZOPPAZ markalı 5-7 ve 8 ayak buz dolapları gelmiştir. Mümessili : GÜR TİCARET Ltd, Şti. Bankalar Cad 14, Ankara - Tel: 114156 AKİS — 242 edilen kredi miktarı 209 milyar 583 milyon 980 bin 51 liradır. Bu talepte 1959 yılına nispeten 9 56 lık bir ar- tış mevcuttur. Talep adedi 223'e baliğ olmuş, 96 108 lik bir artış kaydetmiş- tir. 1961 yılındaki rakamlar ise da- ha iç açıcı oldu. Zira Sınai Kalkınma Bankasına yapılan talep fazlalaştı. Kredi talepleri rakama vurulunca şu netice çıkmaktadır: 1961 yılında 225 milyar 580 milyon 174 bin 19 li- ralık kredi talebinde bulunulmuştur. Bu duruma göre, talep edilen kredi miktarının yüzde nispetinde 1960 yılı- na nazaran W& 7 bir artma olmuştur. Fakat kredi adedi bu defa azalarak 206 ya düşmüş ve 1960'a nazaran 8 lik bir azalma müşahede edilmiştir. Kredi miktarının yükselmesi, özel te- şebbüse daha fazla yatırım yapma im- kânının sağlandığını ortaya koymak- tadır. 1962 yılının başı ise özel teşebbüs için daha da verimli oldu. Bilhassa yabancı firmalar ve Türkiyenin belli başlı iş adamları yeni projelerle Dev- let Plânlama Teşkilâtının o karşısına çıktılar. Bu firmaların başında Koç gelmektedir. Nitekim yeni kurulacak büyük fab- rikalardan birisi, Koç grubunun inşa ettireceği bira fabrikasıdır. Bu fabri- kanın bütün hazırlıkları tamamlan- mıştır. 27 milyon liraya çıkacak olan fabrika projeye göre yılda 8 milyon litre bira imâl edecektir. Fakat bu miktar ancak İstanbulun İhtiyacını' AKİS, 16 NİSAN 1962