30 Kasım 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

AKŞAMDAN AKŞAMA Kelimecilikten tabirciliğe Mütarekeden sonra yazı yaz- mağa/ başlıyan — neslin zuhuruna | kadar, edebi bir eserin atom kıyasisi kelime idi. Keli menin başlıbaşma bir hayatiyet mevcuttu. Güzel kelime, çirkin kelime, şairane kelime, tenafürlü kelime, âl kelime, edebi kelime, amiyane ve avam- firibane kelime, ilh diye tasnifler mevcuttu. Faraza, bir zamanlar, “emel, mefküre ,, kelimeleri, bir zamanda da tirşe , kelimeleri sayılırdı “ Tüsun, mergup ıfatı, ve diğer bazı sıfatlar, sonra, — telâffuzunda — tenafür | vehmedildiği için — muhtelif fiil | sigaları, uzun zaman edebi lügat- W | | çeden kadroharici bırakılmıştır . Edebiyatı Cedide ile Fecriati mün- tesipleri, önlerinde “Elkamıs,, ile “Ahteri, , harıl harıl naşinide ve airane arabi farisi elfaz ararlar- miş... — Derken efendim, bunun aksül meydana geldi: Turan- cılar — kendilerinden evelkilerin sarıklı cüppeli kelimelerini lisan- dan dehlediler; beherinin yerine turantasıllı kelimeler bulup getir- meğe çabaladılar. Prensip aym idi: Lisanın atom- unu, — vahidi kıyasisini “kelime,, addetmele, Halbuki, son neslin yazılarına dikkat edecek olursanız görür- sünüz ki, artık, kelime, hükür ranlığını kaybetmiş, yerini tal lere, cümle şekillerine terketmi; tir. Muharririn bu devirde işle- diği, incelttiği cihet, - ecnebi t birile - tournuredir. Vahidi kıyast” artık, fournüredir . 1 göstereyim. Faraza, “Ehem- miyet verme!, denecek. Eskiler, galiba, bu mevkide “İhal itibar etmel,ve bunayakın tabir kullanabilirlerdi. “Aldırma ,, * alda “oralı olma ; * kulak asmal Şimdi etme!,, ipleme! “vazife edinmet ,, “umürla-| a Sumurunda - olmasın! “ papuç birakmal , ; * sallama! ,, “yan çizl,, “sana vız gelsin!,, gi tabirleri çok kullanabilen muharrir lügatçesi zengin - olandır. Bunları kullanmak meziyet sayılıyor. Klimeciğiliğin yerini tabirciliş n ah evval, hayatiyetli bir tur. Genç neslin mu- rinden — birini bunda ( Akşı Jokond ile Si-Ya-U fazım Hikmet'in sahasına çıkmıştır. Tevzi » allim Halit kitaphanı Balıkpazarından kamyon ve araba geçmiyecek — | Balıkpazarındaki tüccar ve es- naf Balıkpazarı caddesinden'araba kamyon geçimemesi için şehrema- netine müracaat etmişlerdir. Şehfemaneti — saat — dokuzdan üçe kadar bu caddeden araba ve kamyon geçmemesine karar ver miştir. Emanet bu kararını ticaret müdüriyetine bildirmiştir. Bu ka- rarı dünden itibaren tatbike baş- lamıştır. AKŞAM GAZETESİ 500 liralık Kiymaetii eşya piyangosu İsında bazı tebeddüller olacağından Değirmenciler Trust teşkil edilir- se emanet işe karışacak Şehrimizdeki değirmencilerin aralarında bir trust teşkili icin müzakereye giriştikleri yazılmıştı. Bu birleşmenin ekmek, fiatlerini de müteessir ederek ekmeği daha pahalıya yemeğe mecbur olaca- ğımız iddia ediliyor. Bu husus hakkında tahkikat yaptık, trust teşkiline dair henüz kati bir karar verilmemiştir. Bu haftaki zahire fiatlarinde hiç bi digişiklik yoktur. Ekmek fiati yen ipka edilmiştir. Değirmen- ciler trustu teşkil edilir de tah: | min edildiği gibi ekmek fiatleri | yükselirse emanet bu teşebbüse karşı tedabir alacaktır. Emanet, henüz orlada” tebellür etmiş bir vaziyet yokken müda- hale imkânını bulamıyor. Ancak şayet, sırf intifa için fiatler tezyit edilirse o zaman gıda mevaddında ihtikâr vukuu iddiasile teşebbüste bulunacaktır. Emanet, değirmencilerin zabtu 'ta alınması ve ekmek mesele- esasından halli için evelce tanzim edilerek şimdiye kadar kanuniyet kesbetmiyen değirmem- ciler kanununun neşrini bekliyor. Bu kanunda bir çok cezai mad- deler vardır. Layıhanın kanuniyet kesbetmesi için emanetçe evelce — yapılan teşehbüslerin tekrar edilmesi dü- şünülüyor. Müskirat inhisarı Bazı değişiklikler olaca- ğından bahsediliyor Müskirat inhisar idaresi kâdro- bahsedilmektedir. Bu meyanda mu- amelât müdiriyetinin ilga edilece- ğide söyleniyor. Kalemi mahsus — müdiriyetinin kadrosumun tevsi edilmesi muh- temeldir. Müskirat inhisar müdür muayi- ni Hüsnü beyin vazifesinden çe- kileceği söylenmektedir. Hüsnü beyin münhal vilâyetlerden birine tayin edileceği de ilâve ediliyor. İdarenin müdür muavinliğine mü- fettişlerden - Naim beyin tayin edileceği kuvvetle söyleniyor. Otellerde kalanlar - icar mukavelesi yapmıyacak Şehremaneti otellerde ikamet edenlerle otelciler arasında icar mükavelenamesi taati edilmesi lâzim gelip gelmediğini tetkik elmiş, neticede bir ve ye bir kaç gect otellerde kalan müşterilerle otel sahipleri arasında isticar mukavelesi tanzimi olmadıgına karar yerilmi; Kadıköy Türk fukara perver cemiyeti balosu Hasılatı kışın Kadıköy fakirle- rinin ihtiyaclarına ve tedavilerine sarfedilmek üzere “ Kadıköy Türk Fukara perver cemiyeti , tarafın- dan 5 kânunuel perşembe günü akşamı Beyoğlunda Türkuvaz s: lonlarında bu kış mevsiminin en parlak ve nezih aile balosu verile-| cektir.. Balonun çok mükemmel | olması için İstanbulun en kibar hanım efendilerinden “mürekkep bir heyeti güzide çalışmaktadır... icar ve e lüzum Muhterem halkımızın bu hayırlı ve zevkli baloya iştiraklerini ümit ve temenni ederi ŞEHİR HABERLERİ Tütün satışı Bir kaç günden beri satış | hararetlendi | Tütün — piyasası hararetli bir devreye girmiştir. Marmara hav- zasında da fiatler açılmıştır. Tütün inhisar idaresi ve ge- rekse ecnebi kumpanyaları Bal kesirden ehemmiyetli mıktarda tütün almışlardır. Bir kaç günden beri de Kar- tal tütünleri satılmağa başlamıştır. Ecnebi. kumpanyalarının eksper- leri Hendek, Kartal civarında tetkikata başlamıştır. Kumpanya- ların mübayaa (memurlarıda İzmit havalisine gitmişlerdi Ateş almış! İzmirde bir aktör sahne üze- rinde arkadaşını yaraladı İzmirde Lâle sinemasının tiyat- rosunda — bir temsil - esnasında acayip bir vak'a olmuştur. “Meçhul , namında temsil eden aktör. Hulü: nin elinde bulunan küçük tabanca ansızın ateş almış ve karşı tarafta bulunan Aktör İbrahim Efendi sol ayağından yaralanmıştır. Aktör İbrahim efendi temsil esnasında yaralanınca: | — Of; vuruldum... Diyerek yere düşmüş, ayağın- dan kanlar akmağa başlamış ve tiyatroyu seyreden halk heyecana düşmüştür. Polisçe derhal badi- seye vaziyet edilerek tahkikata başlamıştır. Mecruh İbrahim efen- di tedavi için memleket hastane- sine kaldırılmı Piyasada vaziyet İstanbulda şubesi bulunan bir €enebi ticaretanesir müşkil va- ziyett€ olduğu yazılmıştı. Bu tica- retane vaziyetini ıslah etmiştir. Diğer bazı iflâs şayiaları da te- hakkuk etmemiştir. Dilencinin parası İzmirde bir dilenci öldü, bir teneke altını bulundu İzmirde Şimikler bir dilenci vefat etmiştir. Ali aj nın vefat etmeden evel yazdığı f vasiyetnamesinde bir teneke altını bulunduğu yazılı imiş. Vasiyetna- mede yazılan yerde hafriyat ya- pılnış, teneke içinde altınlar mey- dana çıkmıştır. Köy muhtarı; Karşıyakadaki sulh hakimine bir mektup yaza- rak teneke dolüsü altını saymak üzere köye gitmesini rica etmi İKarşıyaka — civarında iyünde Aliağa isminde | — Adam, evin / Hastalıklı inekler Bu sene de tüber- külin aşış yapılacak Geçen sene vilâyet hududu da- | linde bulunan bütün ineklere tüberkülin aşışı tatbik edilmiştir. Bu aşıdan çok iyi neticeler elde iş ve hastalıklı hayvanlarla sağlam inekler ayrılmıştı. Geçen | seneki aşı tatbikinin bu sene daha geniş bir sahada yapılması kâletçe kararlaştırılmıştır. Yeni tüberkülin aşısına ilkbaharda baş- Tanacaktır. B itibarle sıhhiye müdüriyeti — hazırlıklarına - başla- mıştır. İneklerde verem tahribatı ta- mamile izale edilinciye kadar tüberkülin aşısı her sene munta- Marangozların serğisi Marangozlar cemiyeti / tarafın- dan Galatadaki binalarında tertip edilen sergi pazar günü açılacaktır. Dışı içinden daha pahalı Gümrük tarifelerinde hariçten gelen tahta kutular için ağır Tüsum — vazedilmiştir. Bu yüzden tüccar tahta kutu — dahilinde mal getirttiği zaman kutunun resmi, dahilindeki malın rüsüm- dan daha ağır oluyor. Bu yüzden rüsümat idaresinde bir yığın kutu kalmıştır Taksim meydanı Meydanın tanzimi bütün kış devam edecek Taksim abide meydanının tan- zimine devam ediyor. Ancak ha- vaların yagmurlu zamanında inşaat güçleşiyor. Emanet, meydanın ilk Bahara kadar ikmâl edilmesine mvay hatlarının altına “bu kablolar kenara Telefon değiştirilmişt kablolarının yeri n Terkos ve hava gazı şebekelerinin rleri de bir iki güne kadar de- irilecektir. Havalar düzelir düzelmez abide etrafındaki havuzun inşasına baş- lanacaktır. Meydanın en mühim | diye kısmı Tarlabaşına doğru açılacak olan yeni caddenin inşaatıdır. Bu cadd€ iki baştan kazılmak | süreti açılıyor. Cadde çok derin için her iki tarafı yüksek tümsek halinde - kalmıştır. Caddenin iki başındaki hafriyat bittikten sonra iki taraftaki yük- seklikler tesviye edilecektir. amvaylar, evelce yazdığımız gibi, yakında meydandaki yeni hattan geçecekt içinde işsiz güç- süz dolaşacağına “Akşam, a bir küçük ilân verde bir iş bul! Vasiyetnamemi yazıyorum: Biz şarklılar garip — insanlarız, vesselâm.. Sanki cebimizde daimi müddetle bir ahret pasaportu varmış 'gibi her zaman ölümle kendimizi burun buruna zannederiz: Meselâ benim büyük annem senelerden beri — kefen parası bir mıktar para - saklar. Bir çok ihtiyar kadımlar bilirim. Altnışına bastıkları zaman ken- dilerine bir sandık ayrırlar. Bu sandığın ismi “ölümlük, tür. “Çe- yizlik, gibi bir şey, değil mi? “Ölümlük,, sandığı ayrıldıktan sonra hazırlıklar başlar. İlk satın alınan şey bir kaç arşın patiska- dır. Ondan sonra / uzün . uzün | havlular, lifler, pamuklar tedarik olunur. Sonra İstanbulda çok kimsele- rin aile mezarlığı vardı. Bu me- zarlıklar her sene kemali ehem- miyetle tamir edilir. lıkları — tazeleni durulur.. Adamcağır, yağmur ya- ğdıkca şarıl şarıl akan evinini da- mını aktarmaz da aile mezarlığını tamir ettirir. Faraza ben, eğer denize düşüp cesedim kaybolmazsa, ölünce ne- reye gömüleceğimi bilirim. Bizim aile kabristanı Sünbülefı Dahası var. Çokları, mezarı kendi elile hazırlar, lah- kendisi yaptırır, inşaat esna- sında topragının başında durur.. Bazıları da bahçeye, gassala, iskata verilecek parayı ayırır, her vazife ve ihzaratın tamamla- dıktan sonra öyle ölürler.. Bu — yakınlarda hikmeti mak merakıdır arız oldu... Çinde de ihtiyarlara gönderilen en kiymetli. hediye bir tahta tabutmuş.. Bütün bunları bir türlü aklım almıyor. Ben öldükten sonra ister cesetimi kefenle gömsünler, ister kefensiz gömsünler, hattâ isterlerse hiç gömmesinler , arzu ederlerse yaksınlar isterlerse denize atsınlar isterlerse, imama, bekçiye, gas- sala para verilsin, isterlerse veril- ister ıskat (dağıtılsın ister dağıtılmasın... Vasıyet ediyorum - sizde şahit olun - vefatımdan sonra / cese- time ait her hususat bakide ka- danların keyfine tabidir. Abti aciz gümleyip gi | sonra vallahi dünya vız gelir. Hikmet Feridun Adanada 4000 dönüm arazi ne oldu? Yeni Adana gazetesi yaziyer: Haber aldığımıza' göre ak kapı sokağına merbut ve dört bin dör mütecaviz mer'a beyliği denilen arazi bugün bir takım | eşhas tarafından kendilerine mal tir. lükümete ait olan bu arazinin üz bin lira değerindedir. Teleton idare İşleri içini yi TASA Göndecilen yanlar ABONE ÜCRETLERIİ Türkiye İçin Seneliği 100 allı aylı S00 üç aylığı 500 kamuş. Fenebi. Seneliği 30005 Cenateti ilalerden mauliyek ni vünde