4 Mayıs 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu N. 39 65 COAKŞAM 4 Mayıs 1935 Tebeyyün ettirmek — Belgirtmek — (Fr.) Etablir, prouver Tebhir etmek — Bı Tebid etmek — Bengileştirmek — (Fr.) Etemiser > Bengi — (Fr.) Eternel Teb'id | Sürmek, u Kk bliğ — Bildiriğ — pi Communi- yeliz © Bilgirit — Gir) in Tebrid etmek — Soğutmak — Refroidir 'ebrik etmek — Kutlamak — (Fr.) Feliciter Tebşir — Müjdelemek Tecahül > Bilmezlenmek (EE) Fan Feindre Bak: Taarruz) eve — Aşmak, geçmek, dokunmak Mütecaviz, tecavüzkâr — Saldırgan — (Fr.) Agresseur, agresif Tecdid — Yenilemek — (Fr.) Renouveler lüd — Yenileşme — (Fr.) Re- a na Tezel batırsımak Tecemmu > Toplantı, birikit TTecemmu etmek — Toplanmak, biriki) mar 4 yığılmak ecennün etmek — Çıldırmak, delir. ye r zuhur etmek) Batırlanmak, Mn sayulamık Ee id > (Fr.) Til. dönder ecessüs özetmek, çaşıt- samim Er) Esplonmar > Cüzlenmek, ökelen- > Yalınmak, elçek- (Fr.) S'isoler soyutla- ge De Tecil > Sonratım — (Fr.) Ajoume- etmek — Sonratmak — (Fr.) Ajoumer, remettre Tec: ecrim etmek — Suçlandırmak (Fr.) Essai Denemek — (Fr.) iz etmek — Onamak, izin ver. — Deneç — ötmek — Örnek: Ben hareketinizi onamıyorum ei KR — Kanun böyle mali izin vermez (tecviz ) .Cezalanı Giz) Fin Punir hiz etmek — Donatmak — (Fr.) e Gguiper Teçhizat — Donatı Örnek: Süel donat — Teçhizati as- keriye Tedahül — Girinç, geri kalan ek: Geri kalan aylıklar — Teda- rn: hülde kalan maaşlar. iledeik etmek — Edinmek, hazırla” mi Tedavi etmek — Sağıtmak, bakmak, eyilemek — (Fr.) Soigner 2 mi etmek — Geçmek, dönmek, olaşmak Mi z e (T. Kö.) Tedhiş etmek — Ürkütmek, yıldır- mak — ei Effrayer, “Te z yılgınlık — (Fr.) Epouvanter Tedehhüş etmek — Yılmak Tedenni etmek — Alçalmak, gerile- mek — (Fr.) Baisser, diminuer, ötre ven döcadence Tedeyyün — Borçlanma — (Fr.) S'endetter Tedfin Gömmek — (Fr.) etmek — a enterrer Tedfin merasimi — Gömme alayı — dr.) Entrerrement Tedib etmek — Uslandirmak, yola ek, borcunu etmek ( Bak: Tetebbu) — İncelem: rs 5 (Fr.) Ebi examiner minutieusement Tedmir etmek — Sındırmak, tepele- ek 'edrici — Derecel — T (EE) Binde, progressif 4 icen azar, derece derece is (Fr) ali Tedvin etmek — Dergimek — (Fr.) Gedifier, former un recucil ei İvir etmek — »k, döndür- — (Fr.) Diriger, tourner Teedi lüb etmek — Utanmak, edeb- Teehhül etmek — Evlenmek cell - elemlen- etmek — Düşünmek, düşü- — (Fr.) Reflechir, mâdi- cenni etmek — 1 - Ağır davranmak m Ağir avec precaution — (Bak; İhtiyat) Tezmir (Bak: — Kallnk, yi çıkmak, ger. e ) > | Bin amn efahur > Övünç — (Fr.) DE Takiben önel 2 Öğünmek < (Er) Se vanter Tefahhus etmek — Araştırmak Tefehhüm — . Tefekkür — Düşünmek — (Fr.) Reflexion Bi — Ayrıntılar — (Fr) DE is ei Ti Tenezzüh) — Tekleşmek, - (F.) - e Teferrüs etmek — 1 - Sezinlemek, 2- (Bak: Feraset) Tehâssür etmek — Göresimek, özle- 'efessuh etmek — Bozulmak, çürü- e kokmak — se Se corrompre , fal aç « Tefevvüh — uzatma Tefevvüh etmek — Ağza , ağız bozmak — a Profârer Tefrik — Ayırma Tefrik etmek — A; 7 Tefrika (Bak: Fesxd) T. — Döşemek - (Fr) Meubler Tefsir — Yora — (Fr.) oCommen- taire Tı. Yormak, yoramak — Yölüş dümüke > Teftiş etmek — (Er) Inspecter Tegafül etmek — Anlamazlıktan gel- görünmek — (Fr.) Feindre de ne > comprendre : > Üşümek, toplaş- mak — ia Asenillir Tehalüf — Uyuşmazlı 'Teharrük etmek — Kımıldamak, ha- rekete gelmek Tehassun etmek — lanmak, kapanmak — (Fr.) Se ir Tehaşi (Bak: haşyet, Ri > Sa- kınma e Fehaşrld etmek — Birikmek, yığıl- 55 Gözlümük mi elan gözdağı - (Fr.) Menace Tehdid etmek iötlemek, yum- durmak — vale Meme 'ehevvür etmek T: köpür- mek, hiddet etmek — (Fr.) S'empor- ter 'Tebeyyüç etmek — Heyecanlanmak zi Ber Tehii — Hazırlamak Tehike > 7 - Teblüke KS) tırmak, ha- z KEL) Faciliter, allöger Tehvin Tekâlif — Tı. Evoluer yi Gmk eek #abasbus) am ei esafet) — Sık- — (Fr) S'dpaissir âsül , erin- yl ) Nenlizemec mangue de soin 'ekâsül göstermek — Üşenmek, erin- Tekatu etmek — Çapraşmak, ki mek — (Fr.) Se eroiser, se couper Tekatu noktası — Çatak — (Fr.) 'oint de rencontre : Mütekatı — gatışık Tekaüd etmek (Bak: Minekaid) — Emekliye ayırmak — (Fr.) Mettre Tetraite Tekaüd manşi (Bak: Mütekaid) — Emeklik, emekli aylığı Tekaüd olmak — Emekliye ayrıl. Tekavvüs etmek — Kavislenmek Tekayyüd mai Kayıtlanmak Tekayyüh etmek — İrinlenmek, irin Tekdir etmek — paylamak — 7 Faire des reproches, Tâprimand. Tekemmil il Tekerrür > Tekrarlaninak, tek- renmek — (Fr.) Se röpdter Teki etmek — çoğalmak — (Fr) Saugmenter Tekevvü oluşmak, var ol > li ye Tiğ 2 çiya — Bm pi Proposi- o Teklif etmek ( Tekellüf) > 1 - Önergemek, 2 - Öne sürmek, 3 - ea .- - ileri — İşli Damir (Fr.) Fa Teklis etmek — Kireçleştirmek Tekmil etmek — kellemek, bitirmek — (Fr.) Pe , tü Achever, — Tekrar (T. Kö.) Tekin etmek — Yüceltmek 'eksif etmek — Sıklaştırmak, koyu- adele toplamak Teksir etmek — 2 altmale 'Tekvin etmek — Var etmek kılmak — Gy KM Tekzib etmek — Dömentir Telâffuz yarat- z (Fr) > Lüfza Telâffuz etmek — Söylemek, lâfza- mak — (Fr.) Prononcer Telâki etmek etmek — Giyinmek — biller Telef etmek — Öldürmek, yoketmek, — (Fr) Tue, dilapider, andantir Telehhüf etmek — 1 - (Bak: Teessür, iztırab), anmak, yanıp yakılmak — Se İnmenter. Televvün — Alacalık — (Fr.) Ver ag inconstance ün etmek — Alacalanmak dönek — (Fr.) (Fr.) il — Alaca, KM Versatile, emer Teleyyün — Yumuşama, sulanma — (Fr.) zki elezzüz Tadalmak, tad- — (Fr) See, se dölecter Telgraf — Telgraf Posta ve telgraf — Posta ve telgraf ve e (P.I.T.) Acı Tele ; ekmek (Bak: Hülâsa etmek) Telif etmek — Bağdamak — (Fr.) Son ilier > Arabulmak — elifibeyn ef (e) eşi er Telih (Bak: Mabud) — Tanrılaştır. ma — (Fr.) Döâificati. elih etmek (Bak: Mabud) > Tan- rsâamak — (Fr.) elin z Fr.) Maudire Telkih etmek — Aşılamak — (Fr) İnoculer, vacciner Telkin — — Oydam 5 (Fr) Suggestion iamak — Telkin etm: > o (Fr.) Suşgörer Tellâ — (Fr) Cour- ter, ericur bei Telmih etmek (Bak'ima etmek) —(Fr.) Laisser â Gi un allusion Tel etmek Boyamak — (Fr.) Celorer, volant. > Kirletmek — (Fr.) etmek — Uzamak, sürmek — vE) Se prolonger, dürer me Değet etmek — Dokunmak, değmek-— ter ) elik Temasta bulunmak — Değette bulun- mak — (Fr.) Etre en contact Dm ir yn (mey, meyi (Fr) inelim. — Eyilmek, eğinmek, > (Fr) Kn se e i mek > Ge) Sedi Se Mrinçser 'emdid — (Fx) Prolonger di — Yerleşmek — Fr.) S'tablir, se Bizer 'altaklanmak, yü- ze e 2 (EE) Flatter > Dilemek, ummak— Fr.) er etmek — Merkezleşmek — (Fr.) Se concentrer 'Temerrüd — Direnç — (Fr.) Entöte- 'emerrüd etmek — Direnmek “(Fr.) Sentöter Mütememid — ment # direnik etmek — Tutunmak, ya- pişmak — (Fr.) iyimi A. > (e) S'assimiler pi Kazanç, kâr —' (Fr.) > Dalgalanmak — Profit, gain Temevvüç etmek e) Onduler Temeyyu laşmak — (Fr.) Se Berudiler 'Temeyyüz etmek (Bak: İfamayiliğ. Temhir etmek — Bileme > ce ) Sceller, cacheter Teminat — İnanca — (Fr.) kimisi 'eminat akçası — Tutak — (Fr) , Cautionnement, garantie (Fr.) a İ Yazan: wn Razı götesi etmesine nihayet vermek işten bi- le sayılmazdı. Bire bey çetesini, ve ileride i maksadla isyan edecek as- şiddetli ve emdi a ve fa- aliyeti vee korku ede ele ve tilal. ierübe edi my askeri er- kândan biri olmalı Padişah, askerlik sie ve cesareti ne kadar k olursa ile 8. nı herblerden çok çekinirdi. zabitlerin çoğunun kendisine ve ae bağlı olmadıklarına mindi. itibarla ötedenberi dahili isyanlarda, ihtilâllerde çok kıdemli, eski paşaları kullanmağı tercih etmiş, tenkil be izm başına bunları getirmi muva- fık görmüştü Şimdi Rumeieki Niyazi bey çetesile beraber cemiyet mensub- larını ezebilecek ağı. v bütün bu vasıfları haiz it ie on ep 2 > andanı birinci ferik Şemsi a vidi. P adişah, imisi paşayı Şak eskiden beri yakından tanımıştı. ani als Gy ge zaman, bir çi EK ve UD a İ sesi e ya takibinde gösterdiği muvaffa- kıyetle temayüz eden bu kuman- dan, her sevkedildiği isyan ve ih- tilâl sahasına yıldırım gibi yeti- şel emen bu isyan ve ihtilâl eri bastırırdı. rae şimali Arnavudl on isyanda Şem- e si paşa, o kadar yi ve şiddetli hareket etmişti ki, yıllarca bu ele din özmerin mabeyin başkâtibi paşa, Şemsi paşaya şu sölürüki çekti: Şemsi paşaya hemen hareket eriliyor 81 ye izinci alayu bir şahsi reisi hoca Cemal ve ez keşan rca ve polis komi im Yusuf MEY e ve re? ve vü sular mürekkeb tak- riben yüz kadar eşhasın tabur yunu kırarak mevcud mav- zer tüfeklerinden yüz kadarile ce- ve ur sandığındaki pane kudu gasp ile İsteniye Siken | tinde savuştukları ve (Prespede ulunan ayni tabura mensub iki zabitin yetmiş kadar mavzer ve cepane ile Asoman Kariyeatar azi- MEŞRUTİYETTEN ÖNCE ad patlıyan Sı İ metle oradaki ahi islâmiyeyi teslih ile Resneye doğru gittikleri ve efraddan dördü ile mülâzim- rden birinin avdet eylediği arzı hakipayi âli kılınmıştır. Merkum Niyazi ile yer şu hal ve hareketi hainane ve ni- met naşinasanelerine karşı tedib- de müsaraat ile beraber bu maku- le erbabı mefsedet ve melânetin tamamen derdest olunub bir ibreti ve elzem bulunduğundan ve zatı | valâlarının diyanet ve âlileri nezdi âlide malüm olduğ rta- burları istishab ederek hemen ol tarafa azimet eylemeleri nezdi g g N g 3 8 5 intizar olunur olbabda.» Fi 20 Haziran sene 394 Ser kâtibi hazreti şehriyâri Tahsin Şemsi paşaya nasıl talimat verili misaldir: Her şeyden evvel şunu kaydetmek lâzımdır ki, ilk isyan haberleri gelince, başlıca tedbir olarak — paşayı Resneye doğ- ru sevketmek lüzumu düşünül müş ve Ba telgraf gayet acele bir surette ve mutad bir üs ber, telgrafın en çok dikkate de- ger tarafı, padişahın emniyet ve e ia iğ paşa e alada e ettik- leri maksadın fsedet» gibi umumi ti birlerle tavsif edilmesidir. Bu telgrafta (Abdülhamidin vehim ve vesvesesinin hâkim ol- duğunu görmemek kabil değildir. Efendisinin irade ve Tahsin paşa, (meşrutiyet), (Ka- nunu esasi) gibi tabirleri kullan- maktan çekinmiş, padişahın ve Abdülhamid devrinin arzularına sadık “kalan bir lisan kullanmış- ık ve vazih söz pan kendi nüfuz ve hâkimiyeti için tehlike ”> Akdem, emir ve ferm itaate mecbur © Halet istediği “gibi sevk ve idare . edebileceğinden emin hiye dan her meselenin termeği iel yeri e miş Niyazi bey in de” çıkışı, her aklı çev edi- si isyanlardan bir mahi- yette olarak tasvir ediliyördul. İ (Devamı var) 4