17 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

17 Kânunusani 1937 FIKRA Bizde gurur bulanlar. Klod Farer ve onun gibi, bizim San- ak davasında ssrar edişimizde gurur bulkaların, acaba, bizde aradıkları nedir? İ Fakat daha tabii ve doğru bir sual Yar: Acaba bu hükümde bulunanla- Fn Türklerde gurur diye tefsir ettik- leri şey nedir? * Bakınız nedir: Biz dünyada herhan- £i bir devletle bir meselemiz olduğu vakit, o devletin ne küçük ne büyük, he kuvvetsiz ne kuvvetli olduğunu Asla düşünmeyiz: Eğer kendimizde hak buluyorsak, onu, hepsi ile, eşid şarilar içinde münakaşa ederiz. İşte Klod Farer gibi, Ankara kedi- si muhabbeti ile Türk sevgisini karış- tıranların, ve yahut, osmanlı çelebisi ile Atatürk Türkü arasındaki farkı anlamıyanların gurur dedikleri şey bu, hakkı arama ve kendimizi kendi- leri ile eşid sayma keyfiyetidir. Biz hiç bir zaman kuru gurura ka- pılmadık: Fakat taliin kapkara sök- « tüğü günlerde bile, asla, başkaları ile | > hiç olmazsa eşid olma hakkından, ve birçok faziletlerde, başkalarının bir çoğuna üstün olmak şerefinden ken- dimizi mahrum saymadık. Türklerin dünya ile umumi tarih- te birçok alış verişleri olmuştur: Lâ- kin onların şeref pazarlığına tenezzül ettikleri vakalar gösterilemez. Bizi mağrur zannedenler, şerefin manasını bilmiyenler, veya ona yal mız kendi lüratlerine göre mana ve- renlerdir — Fatay —— mais maa Evde cerh Muttalib karnından ağır surette yaralandı Aksarayda oturan Muttalip adında bir adam yanına bir kadın alarak 'Tak- simde Kireçhane. sokağında bir eve gitmiştir. Muttaliple kadın odada O- tururlarken koridorda gürültü duy- muşlar, Muttalip merak ederek oda kapısmı açmıştır. Muttalip koridora çıkar çıkmaz karşısına bir adam di- kölmiş ve: 'n herşeye niçin karışıyorsun?. rek elindeki çakı ile adamı kar- nından ağır surette yaralamıştır. Gü- rültüyü duyan polisler “yetişmişler, yaralı Muttalip hastaneye kaldırılmış-i tır. Carih Muiz yakslanarak tahkika- ta baslanmıştır. Dünkü yangınlar Fenerde Yıldırım caddesinde Piru- hinin evinin üst katında yangın çık» mışsa da söndürülmüştür. Kaledibinde Hendek caddesinde Nar zif boy apartımanında Raşelin dalre- sinde yangın çıkmış, itfaiye tarafın- dan söndürülmüştür, Zalıta her iki yangın hakkında tahkikat yapıyor. Cürmümeşhud | halinde yakalanmış Bir hafta evvel hapishaneden çıkan Kör -Tahsin adında sabıkalı bir hur- sız dün gece sabaha karşı Defterdar caddesinde Ragıbın dükkân kilidini kırarak içeriye girmiş, öteberi çalar- ken bekçiler tarafından yakalanmış- tır. Tahsin, Eyüp cürmü meşhud mah- kemesine teslim edilmiştir. Ziya “Molla,nın cenazesi dün kaldırı'dı İstanbulun çok tanınmış simaların- dan eski Lâzistan mebusu ve mülga cemiyeti umumiye belediye âzasından avukat Ziya «Molla» evvelki gece a- pansiz vefat etmiştir. erhumun cenazesi, çok kalabalık bir cemaatin iştirakile dün Ortaköy- rinden kaldırılarak Fatih cami- inde namazi kılındıktan sonra Edirne- kapıdaki mezarlığa gbmülmüştür. Merhum Ziya «Mollas eski bir tabir ile «nevi şahsına münhasır» çok zeki soğuk kanlı, münakaşa ve mücadele- den yılmaz bir şahsiyetti. İstanbullu- lar merhumu bilhassa operatör Emi- nin şehireminliği zamanında daha f- yi tanımışlardı. O zaman: cemiyeti belediyede, belediyeyi pervasızca ten» kid eden, terikidlerinde çok nükteli davranan Ziya «Molla», halkın dert- lerini teşrih eden, belediye makaniz- masının İvi İslemediğini çok canlı mi- sallerle ismat etmekle bütün İstanbul halkının seveisini kazanmıştı. Merhumun ailesini taziye eder, ken- disine rahmetler dileriz, | ! Yapılan hesaplara Sahife 3 Tramvay ücretleri ! göre ne kadar indirilecek? | Elektrik tarife komisyonunun elek- | | İrik flatlerini indiren mazbata nafıa ve-! kâletince tasdik edildikten sonra. tram- | vay tarife komisyonu da toplanacaktır. Eski elektrik tarifesine göre tramvay ücretlerinin de altmış para kadar düş | mesi icabediyor. Komisyonun vereceği karar henüz | belli olmamakla beraber, alâkadarla- rın yaptıkları hesaplara göre tramvay ücretleri ikinel mevkilerde birinci kıtada 20 para, ikinci kıtada 40 para, | İ birinci mevkilerde birinci kıtada 40 | para, ikinci kıtalarda 60 para indiri- lecektir. Bu suretle ikinci mevkilerde bir kıta için 3 kuruş 30 para yerine 3 kuruş 10 para, ikinci ve daha faz- la kıtalı mesafeler İçin 6 kuruş 10 pa- ra yerine 5 kuruş 10 para ve birinci mevkilerde de birinci kıla için 6 kuruş 10 para yerine 5 kuruş 10 para, ikin- ci kıta ve'daha uzun mesafelerde 8 ku- Tuş 80 para yerine 7 kuruş 10 para verilecektir. Bü kararın da elektrik #latlerinde olduğu gibi şubat ibtida- sında tatbikine geçilecektir. . ; Feci bir kaza Ekmek keserken yere düşerek karnına bıçak saplandı Şehremini tarafında Melek Hatun mahallesinde Cami sokağında oturan Hasan adında ihtiyar bir adam dün evde kimse bulunmadığı sırada ye- ek yemek istemiş ve mutfaktan al- dığı büyük bıçakla ekmek kesmeğe başlamıştır. Hasan masa başında ekmek keser- ken birdenbire başı dönerek olduğu yere yuvarlanmıştır. Düşdüğü sırada elindeki bıçak da sağ taraf karnının altına saplanmıştır. Adamcağız can & Gislle bıçağı yaradan çıkarmadan sü“ İ rüklene sürüklene sokağa kadar çık- mış ve bağılmağa başlamıştır. Etraftan yetişen komşular polise haber vermişler, Hasan derhal hasta- neye kaldırılmıştır. Yapılan muayene de bıçağın yirmi santim kadar saplan- dığı görülmüştür. Hasân 20Ylukla bir kaç kelime söyliyerek kazaen yara landığını anlata bilmiştir. Yaralı has- | tanede tedavi altına alınmıştır. Kefaletle tahliye edilen noter İhtilas suçundan maznun Beyoğlu nöterlerinden Selâhaddinin mevkufen mahkemesine dün ağır ceza mahke- mesinde devam edilmiştir. Dünkü cel- sede Selâhaddin gene tahliye edilme- sini istemiş, mahkeme beş yüz lira ke- faletle tahliyesine karar vermiştir. Noter Selâhaddin dün akşam geğ va- kit muamelesi bitirilerek Serbest bira- kılmıştır. Bundan sonra muhakemesine gay- ri mevkuf olarak bakılacaktır. Terkos! taksiti İSular idaresi 1936 taksitini Merkez bankasına yatırdı İstanbul belediyeki ile eski $irketi arasında yapılan rr hükümlerine göre sular idaresi, imti- yaz müddetinin nihayetine kadar her | sene sonunda verdiği, taahhüd ettiği | İ leket iktisadi teşkilâtını yeni baştan satış parasının 936“şenesine ald olan | kuracak olan kanunla ayni zamanda taksiti de 31 kânunuevvelde bir mil- | müzakere edilecektir. iktisadi teşki- yon üç yüz bin Fransiz frangı hesabile Sanayi teşkilâtı Yeni iktisadi ,, geşkilâtla beraber yapılacak Yonl sanayi teşkilât kanunu, mem- lât kanunu memleketteki ticaret oda- Merkez bankaşına yatırmıştır. Ancak | larının lağvlie yerlerine iktisad oda- | yatırılan para Türk parası olarak ve- | ları kurulmasını icabettirmektedir. rilmiştir. Geçen seneye kadar senede 102 bin lira ödendiği halde bu sene Fransız #rangının düşmesi yüzünden yetmiş ! bin lira kadar bir para tediye edilmiş ve sular idaresi bu yüzden haylı isti- | fade etmiştir. e İnhisarlarda yeni teşkilât yapılacak İnhisarlar idaresi umum müdürlüğü teşkilâtında bazı yenilikler olacağı an- laşılmaktadır, Bu husustaki lâyihaya, esas olmak üzere umum müdürün ri- yasetinde yapılan toplantıda şube mü- dürleri bazı dileklerde bulunmuşlar- dır. Her şube müdürü kendi teşkilâ- tında gördüğü eksiklikleri umum mü- düre bildirmiştir. Umum direktör bü- tün dilekleri bir raporla gümrük ve in- hisarlar vekâletine arzetmiştir. Ayrı- ca kendisi de yakında vekâletle temas- larda bulunmak üzere Ankaraya gide- cektir. Yeni teşkilât hakkında şimdiden #malümat verilmemektedir. Bununla beraber inhisarlar idaresinden daha verimli işler alınması için teşkilâtta “e tadilât yapılacağı söylenmekte- Meme nele vergisi Tetkikat bir ay: aya kadar ikmal edilecek Mili sanayi birliği muamele Ver- gisinde yapılacak tadilât etrafındaki tedikiklerine devam ediyor, Bu tedkika- tın acnak bir ayda imkmal edilebileceği ancak bir ayda ikmisi edilebileceği zannolunmaktadır. Çünkü tedkikat sırasında gümrük taritelerinin 800 den fazla maddesi ayrı ayrı gözden geçirilmektedir. Ted- kikat sonunda tadilâtı icap ettiren ra- por küçük bir kitap halini alacaktır. Şimdiye kadar yapılan tedkikat mu- amele vergisinin gümrüklerde ve güm- Tük resimlerile birlikte hiç bir forma- liteye lüzum kalmaksızın bir kalamde alınması düşüncesinin muvafık olaca- ğını göstermiştir. Kambiyo borsasında Dün kambiyo borsasında eğham ve tahvilât fiatlerinde düşüklük göze çarpmıştır. Dün sabah 22 lira 85 açk lan birinci Ünitürk, 12 ye doğru 22,50 Uradan satılmıştır. Birinci Ünitürkle beraber ikincişi de 21,40 liradan 21,20 ye, Anadolu mümessil senetleri 39,25 den 38,70 Ji- raya, Anadolu tahvilâtı . 3620 den 85,55 liraya düşmüştür, i | Buna mukabil sanayi teşkilâtı ka- nunu her sanat şubesinin bir birliği olmasına lüzum gösteriyor. Ayrıca bür) tün birliklerin de birer sanayi fede- rasyonu olacaktır. Memleket beş iktisei mıntakaya aynlacak ve yeni teşkilât buna göre yapılacaktır. Birlikler ve bağlı olacak- ları sanayi federasyonlarile oikti- sad odaları bü beş mıntaka arasında taksim edileceklerdir. Yeni teşkilât kurulduktan sonra iktisad odaları sa- mayi işlerile katiyen meşgul olmıya- caklardır. Buna mukabil sanayi teş- kilâtı münhasiren sânayi işlerile uğ- rTaşacaktır. Bu münasebetle yeni mü- dürü tayin edilmiş olan ticaret odası sanayi şubesinin kü © mesaisi muvakkat bir zaman İçindir. Teşkilât kanunlarının kabul ve tatbikine baş- lanmasile ticaret odalarile birlikte sanayi şubesi de Jâvedilecektir. Mahrukat ihtikârı Kömürcüler fırsattan istifade ederek fiatleri fırlattılar Son günlerde hâvaların soğuması yüzünden mahalle aralarındaki kö- mürcü ve oduncular, odun ve kömür fiatlerini bir hayli arttırmışlardır. Bunun üzerine belediye şubelerine bâ- sı şikâyetler yapılmıştır. Bu seneki kış, geçen seneden fazla olduğu halde buldaki odun ve kömür depola- rında ihtiyacı karşılıyacak derecede stok odun ve kömür vardır, Binasn- aleyh, mahalle aralarındaki oduncu- ların fiatleri makuf haddinden fazla- ya çıkarmalarına maddeten bir sebep yoktur. Belediye bu şikâyetler üzerine yeni- den tetkiket yapmıpa karar vermiş- tir. Yapılacak tetkikat neticesinde fi- &tlerin artmasındaki sebepler makul görülmezse flatleri arttıranlar ceza göreceklerdir. Recebin ölümü etrafındaki tahkikat Samatyada başından yaralanarak öldüğünü yazdığımız ilk mektep ta- Jebesinden Receb hakkındaki evraki müddelumumilik Fatih kaymakamlı- ğından istemişti. Dün de geç vakte kadar etrak müddelumumlliğe gek mediğinden bu hususta adliye tahki- katını genişleterek çocuğun ölümüne sebep olan yaranın kim tarafından yapıldığı henüz anlaşılmamıştır. Ev- rakın yarin müddelumumlliğe gelme- si mubtemeldir. Darren | | içilecek and Bir yerde okudum. Amerikada mek- tepler açılırken talebeler şu andı içer- «Bütün sene ağaçları kesip, çiçek- İ leri harab etmiyeceğime, kuşları ko- ruyacağıma, başkalarının malhna hür- İ met edeceğime, terbiyeli konuşacağı- ma, tramvaylarda, yollarda tükürmü- yeceğime, umumi bahçelere ve yolla- ra kâğıt atmıyacağıma and içerim.» Ne güzel, ne yerinde bir and... Doğ- rusu ben yalnız mektep talebelerine değil, her şehirde bütün halkı, bele- diyelerin önüne toplayıp bu andın herkese birden içirilmesine tarafta- rım., Hatta şehirler halkına içirilecek an- da bazı kayıtlar da ilâve etmeli... Meselâ şöyle: «Vapur, tren, tünel gibi vasıtaların bilet gişeleri önünde, ters taraftan girip sıra bekliyenlerin karşısına ge- çerek herkesten evvel bilet almağa kalkışmıyacağıma ve bu hareketimle haklarımı yediğim sıra bekliyenleri sinirlendirmiyeceğime, tramvayların iki kapısını birden açık bırakarak içe- İ Bu anda daha pek çok kayıtlar ilâ- ve eâebilirsiniz.. Farzedelim ki and içenlerin yüzde ellisi buna riayet et meseler, yüzde ellisi andlarında dur- salar gene mühim bir kazançtır... Fakat eğer anda 100 de yüz herkes riayet ederse işte o zaman bütün dün- ya belediyelerinin bütçeleri harab olur.. zira «ceza varidatı bıçakla ke silmiş gibi kökünden gider... t Aman belediyelerin ootza varidalı azalsın.. biz buna canü gönülden ra- sıyız.. tek sokaklar tükrük hokkası halinden çıksın, duvar dipleri leş gi- bi kokmasın, tramvaylar, vapurlar, İrenler muazzam birer «nezle kutu- su» halinden çıksın da... Bence bütün dünyanın selâmeti için her şehirde içilecek en asri and bu- dur. — H. F. 1 CAmetörlere mahsus daimi fotoğraf müsabakamızın bu haftaki seçiminde (Üçer liralık kitap) kazananlar. i — An kara Sümer Bank memurlarından Güzin Seçkin, 2 — Ankara Affan Egemen,3 — Nuruosmaniye caddesi No, 56 Hik met Yıldız, 4 — Bakırköy Hatboyu caddesi No, 90 Reha Şakir, nesi ei |