15 Şubat 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

15 Şubat 1937 — -— AKSAMDAN AKŞAMA, —— — Boğaziçi hasreti Büyük Osmanlı İmparatorluğunun tasfiye ve mezad devirlerinde büyük paşa konakları birer birer çökerken, çocukluk hüznüme dokunan manzs- ralardan biri, hayata atılıveren, ka- ranlık maden kuyularından güneşe çıkmış gibi şaşkın dolaşan harem ağaları, diğeri de süslü ve nazlı ko- nak landolarından birdenbire yük arabalarına geçen lağar, iri atlardı. Şimdi, Şirket vapurlarına baktıkça içime aynı hüzün çöküyor. Bu vapur- ları da, nedense, imparatorluk çö- küntüsünün kurbanları sayıyorum. Boğaziçi, zihnimde daima eski de- virlerin işsiz, rehavetli, yaldızlı, istis- marcı haşmetile birlikte yaşar. Bo- Kaziçi, o tarihle beraber göçmüş gi bidir. Yanan, yıkılan muazzam $a- rayları, gaz mahzenlerine yahut tü- tün ve kömür depolarına satılan ya- Uları artık ihyaya imkân yoktur. Zaman zaman, acındırıcı bir zah- metle, Şirketi Hayriye, (eski Boğazı canlandırmaya uğraşıyor. Ne içinde oturduğumuz evin biçi- mini, ne ikamet ettiğimiz semti tayin etmek elimizde değildir. Burma zaman değiştirir, Bir nesil önceki insanları dehşet içinde kırk günlük yola kaçı- racak basık tavanlı daracık beton apartımanlar yerine eski ahşab ko- nakları ikame etmek nasıl mümkün değilse, Beyoğlu semtine hicret eden İstanbul halkını eskisi gibi civara yaymak da imkânsızdır. Bunları ta- yin eden kuvvet, bugünkü içtimai ha- yat tarzıdır, Wapur ücrellerini azaltmak, ev inşa malzemesini ücretsiz taşımak, fabrika, depo olan yerlere artık yalı yaptırmaya kolay kolay teşviki ede mez, İstanbul halkı, Boğaziçini dol- durmaya kâfi değildir. Eğer istikbal de, Boğaziçinin yalnız bir tek köşesi, İstanbulun değil, bütün Türkiyenin sayfiyesi, eğlence yeri olabilirse ne mutlu... Boğaziçini şenlendiren nesil, bütün bir imparatorluğun orada safa sür- sün, bir şeye karışmasın diye besle diği insanlardı. Bugünkü çetin didiş- me hayatı Boğaz'n sükünetile tezad halindedir. Son zamanlarda yapılan «mehtab safaları» vapur dumanları, motör gürültüleri arasında, geçmiş zaman- ların meşhur âlemlerini gülünç hâle sokmadı mı? Yana yatmış, harabeye dönmüş ya- Mardan gelen radyo hurıltıları, gra- mofonlarım (o cazbandları arasında Şairin: Saz sesleri ta fecre kadar körfezi sardı tasvirini hayalde bile canlandırmak Artık kabil mi? Boğaziçi artık sadece bir hasrettir. Akşamcı Çiviciler çivi fiatlerinin arttırılmasını İstiyorlar Avrupada demir flatleri yükseldiği gibi memleketimizde de demir fiatleri artmıştır. Bu itibarla çiviciler, vaktile hükümetin çiviler için koyduğu nar- hun kâfi gelmediğini iddiaya ve piyasa- ya mal çıkarmamağa başlamışlardır. Bu vaziyet karşısında piyasayı tedkik etmek üzere şehrimize gelen sanayi mü- fettiş Hikmet, tedkikatını bitirmiş ve Ankaraya dönmüştür. Çiviciler, çivi- nin 15 kuruştan asağı satıldığı tak- dirde zarar göreceklerini /bildirmiş- lerdir. Halbuki hükümetin koyduğu narh 13,5 kuruştur. Üsküdar tramvayı Ücretlerin indiril- mesi şimdilik kabil olamıyacak Tramvay fiatlerinin indirilmesine tarife komisyonu tarafından karar ve- rilmesi üzerine Üsküdar ve Kadıköy halkı da Üsküdar ve Kadıköy tram- vay biletlerinin pek pahalı olmasını il€- ri sürerek tenzilât yapılmasını İstemiş- lerdir. Kadıköy tramvayları da elektrik ce- reyanını Silâhtarağadaki elektrik fab- rikasından alır. Bu sebeple elektrik fi- atlerine tâbi olan İstanbul tramvay- ları gibi Kadıköy tramvaylarında da tenzilât yapılması zaruri görülmekte idi. Bu hususta alâkadarların mütalea- sını sorduk. Kadıköy tramvayları son zamanlarda şebekenin ıslahı ve Bostan- cıya kadar temdidi suretile birçok mas» raflar yapmk mecburiyetinde kalmış ve bazi mali şartlara bağlanmıştır. Bu va- ziyet karşısında Kadıköy tramvayla- rının ücretlerinin tenziline imkân gö- rülmüyor. Belediye, geçen sene oldu- ğu gibi bu seneki bütçesile de Üsküdar tramvay şirketine üç yüz bin lira yar- dım edecektir. Yangın başlangıcı Pangaltıda oturan Takvor Köseyanın evinden dün yangın çıkmışsa da der- hal yetişilerek söndürülmüştür. Yan- gın soba borularının kurumlarından çıkmıştır. Konservatuvar Temel atma resminin İ gecikeceği anlaşılıyor Şehzadebaşında inşa edilecek olan ve hesaplar tasdik edilmek üzere N: vekâletine gönderilecektir. Belediye, bi- nanın temel atma meralminin 23 ni- sanda yapılmasını çok arzu ediyordu. Fakat arada az zaman kaldığına ve h6- nüz plân hazırlanarak münakasa ilân edilmediğine göre temel atma merasimi! de geçicektir. Konservatuarda 800 kişiyi alabilecek bir tiyatro kısmı da bulunacaktır. Bina- nın inşası iki sene içinde bitirilecektir, Temizlik işleri belediye reisliğine bağlı bulunacak Şimdiye kadar makine ve temizlik şubeleri müdürlüğü bir zatın uhde- sinde bulunuyordu. Belediye, her Iki şubenin de ehemmiyetini göz önüne alarak 937 belediye masraf bütçesile doğruya riyaset makamına bağlı olarak yeni bir temizlik müdür- lüğü ihdas etmiştir. Belediye; temizlik işlerine yeni bir istikamet vermek fikrinde olduğun- dan yeni sene bütçesinin kabul ve tasdik edilmesine zaman olduğunu düşünerek temizlik müdürlüğü işle- rini şimdiden ayırmağa karar vermiş» tir. Yeni bütçe tasdikten gelinceye kadar temizlik işleri müdürlüğü ya fen heyeti müdürü Hüsnü, yahud da muavini Faruk tarafından idare edi- Jecektir. AKŞAM Yol programı Şehir yollarının yâpılmasına 940 senesinden itibaren başlanacak On senelik kanalizasyon inşaat prog- Tamının bitmek üzere olduğunu, prog- ram bitince kanalizasyon inşaatı için her sene sarfedilen 500 bin lira ile şehir yollarının yapılacağını ve bu hususta 10 senelik bu program hazırlamağa başlandığını yazmıştık. 'Bu programın esas hatları şimdiden kararlaştırılmış gibidir. Belediye evvel- ce, Şişli - Büyükdere ve Şişli - İstinye gibi büyük şehir dışı yolları yaptırmış” tı. Yeni programda bilhassa şehrin için- deki yolların yapılması göz önünde tu- tuluyor. Program son şeklini aldıktan sonra şehir meclisinde müzakere e©- dilecektir. Kanalizasyon inşaatı 939 s0- nesinde biteceğine göre yeni yol prog- ramının tatbikine de ancak 940 sene- sinden itibaren başlanmak kabil ola- caktır. Tıp akademisi Daha bir müddet ibeklemek lâzım gelecek Tıp encümeninin bir topantısından bahsederken uzun senelerden beri (Ce- miyeti Tıbbiyei Osmaniye) namile ça- lışan tıp encümeni nizamnamesinin ta-| İ dili için müzakere cereyan ettiğini ve encümenin bir (Tıp akademisi)ne tah- iline şimdilik imkân görülmediğini yazmıştık. Bir tıp akademisinin ne zaman ku- rulacağını tahkik ettik. Teşekkül ettiği günden beri münhasıran ilmi mahiyeti muhafaza eden (Cemiyeti Tıbbiye Os- maniye) ve şimdiki (Tıp encümeni)ne her hekim devam edebilir. Halbuki aka- demi azasının ilmi tedkikleri, eserleri ve hattâ keşfiyatı ile tanınmış olma» ları lâzımdır. Memleketimizde son zamanlarda kendi ihtisasları dahilinde tıbbın mü- him bir bahsinde yenilikler bulmağa çalışan hekimlerimiz vardır. Ancak hekimlerimizin gerek lâboratuar, gerek Klinik sahadaki bu çalışmaları henüz tam bir netice vermemiştir. Yeniden tensik ve ıslah edilen üniversitedeki tip fakültesinin, doktorlarımızın İ ilmi araştırmalar sahasında mahsul vermesi için bir müddet daha bekle- menin zaruri olduğu mütaleası vardır. Sıhhiye vekâleti de Türkiyede bir tıp sine nisbetle Türk tababetinde yapı- lan tedkikler çok arttığından ve bey- nelmilel ilmi neşriyatı takip eden he- kimlerimiz çoğaldığından Türk tıp akademisinin teşkili gecikmiyecektir, Akademi teşkli edildiklen sonra bu- raya aza inlihapla girecektir. Sahife 2 Vapurlarda temizlik! Akay ve Şirketi Hayriye yeni tedbirler aldılar Akay, Şirketi Hayriye vapurlarında temizliğe rlayet edilmesi için hükümet tarafından yapılan tebliğler üzerine bu iki idare vapurların bir kat daha te- miz tutulması hususunda yeni tedbir- ler almışlardır. Temizlik ne dereceye kadar temin edildiğinin tetkiki de be- lediyeye bildirilmişti. Belediye müfet- tişlerinin son zamanlarda yaptıkları tettiş neticesinde vapurlarda eskisine nazaran temizliğe dikkat edildiği gö- rülmüştür. Diğer taraftan, Akay idaresi yolcu- | ların gürültüden rahatsız olmalarına | nihayet vermek üzere bazı yerinde ted- birler almıştır. İdare satıcıların bardak takırdatınalarını, bağırmalarını yasak elmiştir. Satıcılar şimdi yavaş sesle sattıkları şeyler hakkında yolcuların nazarı dikkatini celbediyorlar. Akay idaresinin vapurlarda huzür ve sükünu temin etmek üzere aldığı bu pek yerinde tedbirin Şirketi Hayri- yace de tatbik edileceğini ümid ederiz. Akayın köprüdeki yeni iskelesinin bekleme salonu - çok defalar - çok ka- labalık olduğu için havayı değiştirecek bir tertibat alınmıştır. Gerçe sıcak ve durgun havalarda pencereler açılmak- tâ ise de kış mevsimi için buda mah- zurludur. Akay müdürlüğünün yolcu bekleme salonuna bir aspiratör koy- ması çok yerinde olür. Ağaçlandırma işi Bunun için bir program hazırlandı Vilâyetin Beykozdaki Arpacı çifliğin- deki fidanlığında bir milyona yakın fidan yetiştirlimiştir. Bu fidanlar, vi- işlerini © ihtiva edecektir, Şehircilik mütehassisı M, Proste programı ya ay- nen, yahud tadilen kabul ettikten son- ra boş sahaların ağaçlanmasına baş- lanacaktır, Muallimlere kıdem zammı Vilâyet, ilk tedrisat muallimlerin- den kıdem zammı görmeğe müstahak olan 1000 kadar muallimin isimlerini gösleren bir liste hazırlıyarak Maarif vekâletine göndermiştir. Ancak bütçe dolayısile bu sene 350 muallim kıdem zammından istifade edecektir. Eski usule göre muallimler her üç senede kıdem zammı alıyorlardı. Yeni konan usule göre 10 senelik bir barem yapılmış ve zamdan istifade edecekler Iki otomobil kazası Melek adında * birinin idaresindeki otomobil dün Beyoğlunda Altınbakkal- da oturan Marya adında genç bir kıza çarpmıştır. Matmazel Marya dizlerin- den yaralanmıştır. Kaza hakkında tah: kikat yapılmaktadır. Şoför Ahmedin idaresindeki otomobil dün Beyoğlunda Mehmed adında bir adama çarpmıştır. Mehmed ağırca ya- ralanmıştır. Şoför Ahmed yakalanmış- tar. bu bareme bağlanmışlardır, Eski medreseler kiraya verilmiyecek Dahiliye vekâletinden gelen bir emir) Üzerine evvelce idarel hususiyeye dev- redilmiş olan eski medreselerin bade- ma kiraya verilmemesi münasib gö- rülmüştür. Bu suretle konturat müd: deli bitenler yeniden kiraya çıkarı mıyacaktır. Bu maksadla yeni sene bütçesine 15 bin lira noksanile 2 bin lira tahsisat konacaktır. ie çırpıd İ Zifosa karşı Yağmurlu, çamurlu günlerde her sokağa çıkışımda askeri muharrir M. Şevkinin «Mehmedcik Avrupada.» adlı romanını hatırlarım. Bu romanda muharrir Galiçya cep- hesini anlatır.. cephede askerin düş- man ateşi altında nasıl o sıçan deli- Finden bu sıçan deliğine girerek iler- | lediğini tasvir eder o Düşman ateşin- den mümkün mertebe korunmak için yollarda sıçan deliklerinden başka yer yoktur. Ben yağmurlu, çamurlu günlerde İstanbul sokaklarında aynen cephe deki askerin takib ettiği bu usulü gü- derim, Çamurlu, yağmurlu günlerde s0- 'kaklarda düşman ateşi yerine bir an- ! cek olursanız ne üst kalır, ne baş. Cephede askerin düsman ateşinden korunma usulünü tatbik etmezseniz yandınız gitti. Sokaklarda siper yerine apartıman- ların. büyük mağazaların açık kapı: ları vardır. Şöyle etrafınıza bir bakarsınız. Ar- kanızdan veya önünüzden etrafa kur şun yerine zifos saçan tank gibi bir otomobil geliyor, değil mi? İşte şu ya- bir sıçan deliğine atamıyan şu zavallı madamın haline bakınız. Spor man- tosunun yakasına kadar çamur sıç- Tamış Şimdi bir müddet ilerlemek için sıçan deliğine atmanız icab ediyor. Çünkü arkadan ve önden gelen diğer otomobiller hazırdır. İşte böyle tıpkı cephedeki asker gi bi sıçan deliğinden, sıçan deliğine gi- rerek, yani bir apartmanın kapisın- dan ötekine dalarak çamurlanmaktan kurtulabilirsiniz, hı askeri bir terbiye veriyor o Şehrin çamurlu günlerde hiç bir zifosa yaka lanmadan yürüyebilen bir kahraman cephede düşman ateşinden kendisini korumasını çak iyi bilir ve öyle kolay kolay yaralanmaz.. H.F İnhisar maddeleri satan dükkân'ar Belediye, vaktile dükkânların Kar panma saatlerini tayin ederken tü- tün, rakı gibi inhisar maddelerini sa» tan dükkânların kapanma saatlerini temdid etmişti. Son zamanlarda inhisar maddelerile beraber ufak, te- fek eşya satan dükkünlardan bazılas rının da bu müsaadeden istifade ede- rek yalnız inhisar maddeleri değil, diğer şeyler de sattıkları görülmüştür, Bu kararın her kaza hududu dahi- inde tatbiki şekli değiştiği için bele- diye tarafından yapılan bir tamim ile evvelce verilen em-in her kazada ay- nı şekilde tatbik edilmesi için kayma- 'kamların bizzat meşgul olmaları bil dirilmiştir. Bay Amcaya göre ... — Belediye berberlerin ondülâsyon .. Ondülâsyon makinesi kullanacak İşlerine fazla phemmiyet veriyor bay | berberin mektepte okumasını... . Ve bir heyet huzurunda imtihan olup diploma almasını istiyorl,., « Eğer bu işler yoluna girerse artık ondülâsyon tehlikesi diye bir mesele kalmıyacaki B, A, — Hayır, küçük bir mesele ka» lacak: Bu makinelere teslim edilen baş ların içinde akıl olup olmadığı... A