7 Haziran 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 a v e mali hafta Ispanya hadisesinin borsalardaki tesiri Altın satışları - Amerikada grevler Bu hafta zarfında A umum! bir ihtilât tehlil İspanya meşru hükümetinin Alman harp gemisini bambardıman etmesi ve bilmukabe- le Alman filosunun bir İspanyol şehrini yakması ortalığı heyecana verdi. Bereket versin ki bü; dev- letlerin müdahalesi ve bizzat Al manyanın gösterdiği hüsnü niyet sa- yesinde mesele yatıştırıldı. Yatışlı- nldı amma, iklisad âlemi bu vaka yı bilânçsouna manevi büyük bir zimmet olarak kaydetti. Bu zimmeti Kapatmak için, bu gibi vakaylin te- kerrür etmemesini temin yolunda büyük emekler sarfına ihtiyaç hasıl olacaktır. Gene bu halis zarfında Rusya te- rafından Londra piyasasına üç par- tide külliyetli mikdarda külçe ha linde al arzolunması cambisle mahafili ile thâösaurisateurleri (ka- salarında gayri müsmir surette ai- tın saklıyanlar) telâşa düşürmüş- tür. Gerçi İngiltere resmi makr- matı arzolunan bu altının hepsine de talip çıkmış ve Amerikaya Ssev- kiyat parilösinden dört buçuk per daha ucuz fatle bunları satın al- muştır. Fakat lüzumundan fazla bu altın arzın âkibeti ne olacağını herkes merakla soruyor. Rusyada rejim icabatı olarak ma- hiyet fiati mevzuu bahsolmadığı için bu memleket beynelmilel piyasalar- daki kıymetten daha ucuz fiatle ya- ni dumping mahiyetinde altın sata- bilmek mevkiindedir. Fakat altın fi- ini; ülmesi İngilterenin işi- » Çünkü bir defa umu- mi eşya fiati ucuzlar, sonra da Ka- nadi, Avustralya, ve Transval al- tın madenleri mualtal kalır. işte onun için, «kısırlandırmak; pahası- Da da olsa, İngiltere her arzolunan altını satın almak siyasetini takip ediyor Altınla, İngiltereden de daha faz- la alâkadar bir memleketin de Ame- rika olduğu mâalümdur. Bu iti barla Birleşik devletler Meliye Na- arının ültın hakkında her söylediği söz bütün dünyada eakisler tevlid eder. Son hafta zarfında Maliye Na- zırı şu beyanatta bulunmuştur: «Altın meselesini yeniden müna- kaşaya mahal yoktur; bu mevzu üzerinde acele (immineni) alina cak hiç bir tedbir düşünülmemiştire. Görüldüğü üzere, acele tabiri biraz dâstilidir. Maamafih mütehassısla- rın fikrine göre, bilhassa eşya filati- ni düşürmemek için Amerika da, İn- giltere gibi altın flatini tutmak mec- buriyetindedir. Amerikada grev harekâtı gene şid- detlenmi. mü- essesesinde çalışan 91 bin amele grev halindedir. Grevcilerin bu defa is tedikleri yevmiyelerin tezyidi veya çalışma saatlerinin tenkisi değil, ta- bi oldukları sendikaların, müessese- Jer tarafından resmen tanınmasidır. Bir kaç ay evvel, amelesine karşı pek müşfik davranan Ford müesse- selerinde de grev ihtimallerinden bahsetmiştik. Nihayet orada da grev verdi. Grevciler bir müd- lerdir. Ev- velâ yukarıdaki 21 sanayi müesse- selerinin grevcileri gibi sendikaları- nın resmen tanınmasını, sonra da günde altı saat çalışma esası Üzeri- me asgari sekiz dolar ücret (bizim paramızla 12 Türk lirası) istiyorli Bizim burade hayretimizi olan bir cihet var; Amerikada Tay- Dörisme ve Fayolisme sistemleri ne kadar ilerlemiştir ki bu kadar yük- sek ücretlere rağmen maliyet fiati haddi asgarlde tutularak bütün dün- yaya abet edilebiliyor? Geçen ayın 28 inde Lâheyde, İs- İkandinavya memleketleri arasında (Belçika, Felemenk, Danimarka, İs- veç ve Norveç) ticaretin serbestisi esası üzerine mübadelesi için bir mukavele akdedilmiştir. Buna Fin- Mindiya ve İndes Nöerlandaises de iştirâk etmişlerdir. Gümrüklerde hi- maye tedhirleri kademe kademe kal- dınlarak ve her nevi eşya tahdidat- siz mübadele olunabilecektir. İtilâf- pa gene si atlattı. bir tayyare name 1 temmuz 937 den İtibaren bir sene için muteber olacak ve arzu eden devletler bu anlaşmaya iltihak edebileceklerdir. Piyasalar: Almanya - İspanya ha- disesinin o kapanması, diğer taraftar | İngilterede silâhlanma programının tatbiki için Maliye Nazırı tarafından yeni vergi kanun projesinin geri alınması, yalnız İngilterede değil, bilümüm memleketlerde, işlerde bir salâh husulüne sebep olmuştur. Lon- dra ve kır, petrol ve kauçuk flatleri fırla- mışlır. Paris borsasında beynelmilel esham ile beraber Fransız rantları | ve sabit irad getiren kâğıdlar da yük- selmişlerdir. İstanbul borsasında vaziyet Umumi salâhlan İstanbul men- kul kıymetler ve kambiyo borsamız da istifade etmiş ve bilhassa yüzde yedi buçuk faizli 'Türk borcu kâğıd- )arı geçen obaftaki kayıplarından mühim bir kısmını geri almıştır. Muameleler pek sürekli ve işlahalı olmamakla beraber fatler tereffüc meyal bir halde kalmıştır. Bun başlıern sebebi yakında (fevkalâde amortisman yapılması hakkında bes- lenen ümitlerdir. l Cumartesi günü Türk borcu tah- villeri aşağıdaki fiatlerde kaldı: Birinci seri 19,05 lira İkinci seri 18,70 Hra Üçüncü seri 18,60 lira. Anadolu grupu kâğıdları üzerine muamele yok gibidir; flatler de ge- çen haftanın hemen aynidir, şöyle ki: Hisse senetleri; 23,80 lira 'Tahvilât senetleri: 40 ra Mümessil senetler 44,25 lira Haydarpaşa 43 lira Haydarpaşa mümessil 47 iira. Dahili islikrez kâğıdlarımızdan Ergani 95, Sıvas - Erzurum 96,25 kuruş üzerinden muamele görmek- tedir. Merkez bankası hafta zarfında yarım llra geriliyerek 88 lirada kaldı. İş bankasi name, muharrer 9,30 Mira; hâmile 9,90 liradır. Endüstriyel kâğıdlarımızdan As- Jan Çimento 13,45 lirada 20 kuruş gerilemiştir. Diğer ban nominni fiatler: Tram- vay şirketi 13, lira; İstanbul Umum Sigorta şirketi 10,50 lira; İt- tihddı Milli 22 lira; Terkös o 9,75 lira; Üsküdar, Kadıköy su şirketi 3 Ura; Bomonti 9 lira; İlhad De- girmencilik 10,25 ira; Şark Değir- menci'ik 0,80 lira; Telefon 6,30 lira; Şirketi Hayriye 15 Ura; Şark Sınai şirketi 0,75 lira; Ecza deposu 2,50 lira. Borsa harici muamelât Türk altını üç kuruş kadar geri- Miyerek 1052 kuruşta kaldı. Mısır Kredi Fonsiye fiatlerinde de azıcık tenezzül vardır: 1903 tertibi 98,50 lira. 1911 tertibi 90,50 )ira. ÖLÜM Sabık İstanbul Dördüncü Hukuk âzasından ve elyevm Mersin hukuk ve ticaret hâkimi Radoslu KEMAL KOVACININ KERİMELERİ NEVVARENİN Şark mübtelâ olduğu hastalıktan rehayab | olamıyarak vefat etmiştir. Bugün ce- nazesi Etlal hastanesinden saat on | birde kaldırılarak Feriköy aile kabris- tarıma defnedilecektir. Kederli gile- sinin teessürlerine iştirak eder sâmi- mi taziyetlerimizi simarıx, Eskişehirde AKŞAM neşriyatı «Bes - Işık; müessesesinde satı- ır. «Akşam» gazelesine abone olanlara hususi tenzilât yapılır. Amerika piyasalarında ba- | Omünyom | AKŞAM Oyun masasında kanlı kavga Oyun oynıyanlardan biri diğerini ağır yaraladı Balıkesire bir saat mesafede bulu- İ nan Köseler köyünde kanlı bir vaka | olmuşt Bu köyden bakkal Mehmedin dük- kânında beş alti köylü Üç masada ay- rı ayrı kâğıd oynamağa başlamış Oyun devam ederken bir masa ba» şında bakkal Mehmetle Raşid arasın- da çıkan kavga gittikçe büyümüştür. Nihayet dükkânın içi birdenbire ka- rışmuış, Raşid tabancasını çekerek bak- kalın üzerine saldırmış ve ateş etmiş- tir. Tabancadan çıkan kurşunlar bak- kal Mehmedi bacağından, gutlağın- dan, omuzundan ve vücudünün muh- | telif yerlerinden yaralamıştır. Birbiri srdınca patıyan silâhlar Üzerine dükkânın içerisinde bulunan» ların hepsi evvelâ birer tarafa sinmiş- | ler, sonra da fırsat buldukları gibi kendilerini dışarıya fırlatmışlardır. Bakka! Mehmed aldığı yaraların te- sirile yarı ölü bir halde yere şerilmiiş- j tir. Vaka hakkında yapılan tahkikata göre dükkânda oyun oynıyanlardan bir kısmının Raşidi teşvik ettikleri anlaşılmaktadır. Suçlular yakalanarak adliyeye ve- ilmişlerdir. Yaralı Balıkesir Memle-, ket hastanesine nakledilmiştir. Almanyanın Cebelüttarık valisine teşekkürü Berlin 6 (A.A) — Amiral Roeder, Cebelüttarık valisine bir mektup gön- dererek Deutschland kurbanları hak- | kında yapılan muameleden dolayı te- şekkür etmiştir. Iki babalı çocuk! | (Baş tarafı 1 inci sahifede) nihayet bana, çocuğumun yerini bil- dirdi. Ve Buca nahiyesinde Dutlü Sokağında 12 numarada B. Azizin yanında olduğunu, B. Azizin, çocu- ga çok iyi baklığını söyledi. Bu ma lüâmatı alınca derhal Bucaya gittim, Söylenen kapıyı çaldım, karşıma biz- zat oğlum çıktı. Bendeki resimlere tıpatıp benziyen yavrumu alacağım. Şimdiye kadar hükümete müracaat ettim, aramadık yer birakmadım, hattâ Sofya, Belgrad ve Bükreşe İ adamlar gönderdim, on bin liraya ya- kın masrafım oldu. Bane şimdi ço- cuğumu versinler. Derhal on bin lira vermeğe hazırım. Hiç bir dava da açmıyacağım, Çocuğumu çalan, onu bir tanı- dığı vasıtasile baytar B. Azizin öğ- retmen olan karısına vermiş ve se- nelerdenberi çocuk, onların nezdin- de kalmıştır. İlk nüfus tahririnde Çocuk benim yanımda idi, şimdi tahriri nüfus ka- yıtları araştırılacak olursa on sene evvel baytar B, Azizin evinde yazıl- madığı meydana çıkacaktır. cuğumu almadan, gilmiyeci Bursadan bütün akraba ve taal- Iikatımı getirdim, hepsi çocuğu gör- düler ve benim oğlum olduğuna ka- naat getirdiler, Şimdi de B. Azizin gösterdiği şahidler dinleniyor. Neti- ceyi büyük bir sabırsızlıkla bekliyo. rum. Her halde çocuğuma kavuşa- cağım. Diğer taraftan Baytar B.cAsiz de; | O— Çocuğun kendisine ait olduğu- İ mu isbat etsin, alsın, diyor. Tahki- kat, yakında neticelenecektir. PARIS Sergisinde 14 Fransız Milli bayram şenliklerini görecek grupun pasa- portları yapılıyor. HAREKET 1 TEMMUZ Evrakınızı hazırlayıp Beyoğlunda NATTA ACENTALIĞINA Heinen müracaat ediniz. Gidişte: Belgrad, Milâno, Dönüşte deniz ve kara yolu üzerinde muhtelif gezmeler. şuradan şuraya 30 Temmuzda hareket edecek ikinci büyük grupun nisf yerleri satılmış- tır. Arele ediniz. Telefon: 44914 i eşya nakletmek ji re çıkacaklardır. Ben hakikati söylüyorum ve ço- | malak Sersi binası 7 Haziran 19: nerede yapılmalıdır? Sirkeci istasyonu boşalırsa burasının en muvafık yer olduğunu iddia edenler var Sanayi birliği, sergi binası yaptır- | mak için müsaid bir yer araştırmak- tadır. Bu sergi binasını nerede yap- malıdır? Binanın, Galatasaray lisesi gibi, şehrin en kesif bir yerinde bulun- masi isteniyor Bu İşle meşgul olan- lar, Şişhane yokuşundan çıkarken, sağ taraftaki bahçeyi, sergi binası için çok elverişli bulmuşlardır. Fakat bu fikre muhalefet edenler çoktur. Çünkü burası dar bir sahadır. Hür- riyeti Ebediye tepesine yakın bir boş sahayı teklif edenler vardır. Fakat bu suhada şehirden uzak sayılabilir. Sanayi birliği &zaları ekseriyet iti barile, sergi binasının Beyoğlu tara fında olmasını istiyorlar. Fakat Be- yoğlu tarafında da sergi binası ola- e boş bir saha bulmak kabil değil- ür, Çırağan sarayının bulunduğu harab | binanın da sergi için en münasib bir | bina olacağın iddia edenler var- dır, Bu binaya masraf yapıldığı tak- dirde, sergiye hem karadan, hem de- | mizden gidilebilecektir. Bu suretle ser- giye denizden daha ucuz bir surette imkânları hasıl ol- duğu gibi, deniz kenarında da gazi- nolar ve eğlence yerleri yapılabilir. Bu fikri kuvvetle müdafaa eden sü- nayi müfettişi B. Danistir. Fakat Çı- rağan sarayını sergi heline getirebil- mek için çok paraya ihtiyaç vardır. Bir fikir daha var. Fakat bunların tatbiki, şark demiryolları istasyonla- rının değişmesine bağlıdır. Yapıl: bir projeye göre, şark demiryolları &on istasyonu, Yenikepıda olac Burada büyük bir istasyon binası y pılacak, tren yolcuları, buradan şeh- Eğer bu proje ta- kkuk ederse, o zaman Sirkesi istas- yon binası boş kalacaktır. Sirkeci is. tasyon binası sergi binası olmağa tam elverişli bir binadır. Bina dahilinde ufak tefek tadilât yapıldığı takdirde, burası daha mükemmel bir hale ge- tirilebilir, Bundan başka, önünde çok geniş bir saha da kalmaktadır. Diğer tarafdan, denizden de istifade edile- » getirilecek bir kısım eş- ya denizden nakledilir. Deniz kenarında gazinolar, park, lokanta eğlence yerleri de tertib edi- gi her sene haziran orta- sında açılacağı için burası yaz gün- lerinde en eğlenceli bir yer olabilir. Fakat bütün bunlar, sanayi birliği Azalarının düşündükleridir. Sergi bi- nasi yapmak, her şeyden evvel şehrin imarile meşgul belediyenin işi oldu- una süphe yoktur. Şehrin projeleri yapıldığı bir sırada şehirci hassısının sergi binası için nı intihab edeceğini bilmiyoruz. Her hal- | de, Sirkeci istasyonu, boş bir hale ge- tlrildiği takdirde, buradan daha mü- nasib bir yer bulmağa imkân yoktur. Ticaret odasının sergi binası hak- caktı kındaki fikirlerinin yeden ibaret Ol duğu belli değildir. Daha doğrusu, oda, böyle bir bina yapmıyacağı için, bu işi düşünmemiştir. Yalnız ticaret odasında, bir ticaret sarayı yapmak için eski bir tasavvur vardır, Ticaret sarayı, dördüncü Vakıf Hanı karş sındaki zahire borsa o binasile, dük“ kânların bulunduğu sahada yapılı Hattâ bu saha ticaret odasi- nın mülküdür, Altı yedi sene evvel, bu dükkânları ortadan kaldınb, medreseyi de yıkıb, bunun yerine bir saray yapmak dü şüncesi vardı, fakat o zaman odayA bu düşünceyi ilham eden sebeb, büt- çe fazlalığıydi. Şiradi bütçesi altı ye- di sene evveikine nisbetle daha dar İ dır. Bu itibarla dar bir bütçe içinde daha mütevazi projeler meydana g& leceğine şüphe yoktur. Ticaret odası âzalarından bazılar! şimdiki ticaret borsasının üzerine bir | iki kat çıkmak suretile mükemmel bir ticaret sa 1 meydana geleceğini dü- şüönüyorlar, Ticaret borsası binası €8* ki bir medresedir. Kalın duvarları üzerine her halde bir iki kat ilâve et- mek kabildir. Bu yapıldığı takdirde en alt katta ticaret borsası, orta kat- ta, ticaret odası bulunacaktır, Diğer katlardan biri de, her halde Türkofis sânayi birliği gibi ticaret odasile çok yakından alâkadar olan-müesseselere verilecektir. Fakat bu tasavvur hakkında da ş€- hir mütehassısının ve belediyenin ne fikir beyan edeceği belli değildir. Ge- rek sergi binası, gerekse ticaret sara yı, şehrin marüf binaları arasına gi“ Teceği için şehre daha ziyade bir kıy- met ve güzellik vereceklir. —H. A Belgrad sergisinin temel atma resmi yapıldı Belgrad 6 (A.A) — Bugün gelecek eylülde açılacak olanı Belgrad o bey- nelmiled nümüneler sergisinin temel atma wersimi yapılacaklır, Birçok ecnebi memleketler ve b'- hassa Fransa, Almanya, İtalya, Yunâ” istan, Romanya ve Çekoslovakya sef” giye iştirak edeceklerini bildirmişler” dir, Bu memleketlerden birkaç tanesi, pavyonlarını bizzat inşa edeceklerdir. 15,000 liraya satılık apartıman Kurtuluş tramvay caddesi üze- rinde ve durak yerinde altışar odalı üç ve üçer odalı üç yani al- ti daireyi ve altında bir dükkânı muhtevi güneşli, havadar iyi bir apartıman on beş bin liraya satı- lıktır. (Akşam) ilân memurluğu- na müracaat. Telefon 24240 Cuma günü Ankaraya çok yağmur yağdığını ve sokakları sellerin kapla- dığını yazmışlık. Bazı sokaklar Adeta dere halini almıştır. Yukarıda selle- rin kapladığı iki sokak görünüyor.