28 Ocak 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

Zânunusani 1939 line. , Fransız - italyan . li vu. (Baş tarafı 1 inci sahifede) Pariste vaziyet ris 27 — İtalyadaki nümayişler burada sükünele (karşılanmıştır. Fransız Başvekilinin, Meclisteki söz- lerile Fransız politikasını tamamen İzah eltiği ve Fransanm mülki ta- mamiyetinden «fedakârlığa asla razı olmıyacağını ve boyun eymiyeceğini kati surette anlatlığı bildirilmekte. dir Fransa beynelmilel konfe- ransa taraftar Paris 27 (A.A) İyi malümat alan mahafl, Fransa hükümetinin mutalebalı me Halyan için bir dörtler aleyhta Dün mebusah Ve B. Di B. Bonnet ndan akdi teklif nel milleeri -alâl adier Alman güzete- aftur olduğunu izah etmeğe uğ Roma'dan gelen ha- göre, İtalya hükümetinin böy- toplanmı vvurunda olduğu a bir membad bildi- Fransa tarihli ttilâfının feshini etmektedi; Salâhiyettar rildiğine göre - İtalyar tarımakta Italya Ne ancak eve bulunmağa am; İspanya hakkında mühim müzakereler (AA) i Mailin P: anın İstik Alman gönüllüleri- nda fevkalâde lamak r verilmektedi Fransız Paris onun bu hü ti Barselonu dince tesisi ancak ilk da buna dine makar ittihaz u bah afhadadır nin lâzım olan ın İmar ve inkişa- fi için icab sermayeyi mu telkin edilmektedir. Amerikanın vaz Vaşington 27 (A.A) —$ İllerde izhar edilen kanaate Barselön'un zaptı Frankist'lerin aded ve silâhça ezici tefevvuklarının içti- habı k olmıyan bir neticesidir. Amerika zimamdarlarının büyük bir kısmı Franko tarafından zaferin totaliter devletlerin prestijini geniş mikyasta arttırdığını ve Musso- liniye Fransaya yaptığı hücumlarda daha sağlam bir mevki temin eyledi- Ğlni beyan etmektedirler. Vaşingtondan © gelen haberler Al- manyanın İtalyan taleblerine müza- heret edeceğini teyid etmektedir Amerika matbüatı ve Hariciye Neza- Teti mahfilleri yakında yeni bir karşısında kalınacağını - muhakkâ &ddeylemektedir. İspanyaya gönderilecek konan ai ge İspanyol sanayine dedeleri İspan kazanılan silâhlara n kaldırılması me görünüşe göre, şimdi tamami af edilmiştir. Çünkü Harici- eti, her türlü ideolojik dü- şünce hariç olmak üzere, böyle bir hareketin Avru; bütün Rlâka ile beklenir Salâhiy: Ülğine göre simdi bir katiyet siyaseti İ kaidelerinin AEŞAM Başvekil hükümetin programını okudu. (Baş tarafı 1 inci sahifede) İnkılâp kanunlarının millt bünyede sarsılmaz bir şekilde işlemesini ve ad- li teşkilâtın devamlı İnkişafını temin yolunda ittihaz edilmiş olan tedbirle- rin tatbikine hassasiyetle devam et- mek ezmindeyiz. Müdafaa kuvvetlerimizin teslihat ve techizat programının tahakkukuna devam edilecek, Milli Müdafaa kuv- vetlerimizin harp icaplarına göre ye- tiştirilmesi yolundaki mesaiye hiz ve. rilecektir. Vatanda geniş mikyasta müstakar bir huzur ve sükün temin etmek, va- tandaşları anarşiden ve cebirden uzak | bir emniyet havası içinde bulundur. mak programımızın başında gelir. Rejimimizin teşkilâtı esasiye kanunu ile tesbit ettiği umdelere müesses iç- İlmal nizanını korumak en mühim işimizdir. İdare makinesinin munta- zam ve bilgili bir surette işlemesini temin edecek çareleri dikkatle tetm- | mül edeceğiz. Vazifelerin U ehillerine tevdiine ve memurların terfi ve ter. fihlerine adalet ye.liyakatin esas tu- tulmasına dikkat edeceğiz. Dış politikamız Bi k bir itina ve dikkatle tesbit edilmiş ve uzun senelerin tecrübele- | rile memleketin menfaatlerini en iyi bir şekilde koruduğu vazıh bir suret- te anlaşılmış bulunan dış politikamız tuttuğu yolda devam edecektir. Cüm- huriyet hükümetinin şimdiye kadar yapmış olduğu taahhütler tam bir sa- dakatle ifa edileceği gibi, tecessüs et- miş bulunan dostluklar da ananemi- zin icap ettirdiği vefalı şekilde muha- faza ve tekâmül ettirilecektir. Maliyemiz yemizin ana prensibini, cüm- iyet devrinin İlk olarak memle- ketimizde temin ve itina ile muhafa- ettiği hakiki ve samimi manası ile denk bütçe esası teşkil edecektir. Ta- ahhütlerimize o izdeki n sayesinde gittikçe devlet, itibarını akviyesi bu büyük bir hassasiyetle takibi ile mümkün, olabileceği: kanaatinde- yiz. Memleketimizin her sahada in. kiş umranına matuf mesaj prog- ramımızın bu sahaların her birindeki ihtiyaçları süratle tahakkuk ettirecek şekilde ve mali bakımdı sıkıntısız esasın karşılaya zim etmek azmindey Vatandaşları tazyik etme- | meğe dikkat edilecek Umumi hizmetlerin . ifası edecek varidat me: Ja: vatandaşların te. yetlerini t k etmeme- giz. Vergile- daima mütekâmil ve ve kunu ayni seviye- ve tahsil usul nh ıslahatı tahakkuk rimizde nizin iktisaden süratle temin etmek ve ha ucuzluğuna matuf tahfifleri salim “İstikametlerindi adiyen tahakkuk ettirmek en samimi emellerimiz arasındadır, Mili paramızın fiili istikrarını ko- rumak başhca umdemizdir. Ücret ve maaşlarda ahenk tesis edilecek Devlet bütçesinden verilen maaş ve ücretlerle devlet sermayesile Kurul selerdeki maaş ve ücret- enk tesisi ve bu esnada lim bir surette iş- lemesinin de temini üzerinde ehem- miyetle tevakkuf ettiğimiz bir mev- zudur Bü gayeye matuf mesaiyi en kısa bir zamanda tahakkuk ettirece giz. Maarif işlerinde tutu- lacak yol Memleketimizin maddi refahı ve ik- tısadi Kalkınması ancak kültür seyi- yemizin bunlarla müvazi olarak yü- rümesile mümkün olacaktır kanaa- tindeyiz. Türk çocuğunu daha ilk tah- sil yaşında iken mektebe alarak zekâ istidat ve faaliyetine uygun bir silsi- le takip ettirmek memleketin ilim, sanat ve pratik hayat ve teknik faa- liyet sahalarında görülen eleman ih- “| tiyacını onların yetişkin varlıklarile lecek çerçeveler içinde tan- Başvekilin beyanatın- dan mühim parçalar Vatandaşları anarşiden ve cebirden uzak bir emniyet havası içinde bi lundurmak programımızın başı gelir, , Mi Müdafaa kuvvetlerimizin harb icaplarına göre yetiştirilmesi yolun- daki mesaiye hiz verilecektir. Dış politikamız tuttuğu yolda de- vam edecektir. Maliyemizin ana prensipini denk bütçe esası teşkil edecekti Devlet, bütçesinden verilen mâsş let sermayesile kurü- erdek! maaş ve ücret- da ahenk tesisi üzerinde ehemmiy tevakkuf ettiğimiz bir mevzudur Türk çocuğunu ahlâkı temiz, rubça ve bedence sağlam, mille ye na, Cümhuriyete ve kılâba sadık yetiştirmek masrifimizin başlıca he- mili ru- hun doğuş verdiği hi Toprak lü servetlerinin isti nı hezineye kuvvet verici ehemmi li bir mevzu olarak telâkki etmekte- yiz, muntazam ve için vazifele- rinde adalet ve liya- sma dikkat ede- Normal “f: iktisadi nizam teşebbüslere ğımız esaslı yoldur. Bu yolda emin yürüyeblimek için, ilk tahsili öğret- Mmen ve eğilmenlerimizle vermeğe çi lışmakta devam edeceğiz, Mevcut li- seleri keyfiyetçe olgunlaştırmak ve yüksek tahsil müesseselerini tam ha- nrlayıcı mektepler hale getirmek emelindeyiz. Ankara, İstanbul üniyer- siteleri ile diğer yüksek tahsil mek- teplerinin inkişafları yakından ta- kip edilecektir. Türk çocuğunu ahlâkı temiz, ruhca ve bedence sağlam mil- İetine, vatanına, cümhuriyete ve in İilâba sadık yetiştirmek o maarifimi. #in başlıca hedefidir. Tarih ve dil in- kılâbımızın milli ruhun doğuşuna ve kuvvetlenmesine verdiği hızı artitaca- ği. Demiryolu ve su işleri Demiryolu inşaatı cümhuriyet dev- rinin çizdiği büyük program dairesin- de devam ettirilecektir. Demiryollar mızın iktısadi ve teknik esaslâr dahi linde inkişafı için başlamış olan ha rekete kuvvetle devam olunacaktır. Memletekin en ziyade muhlaç oldu- ğu ve tahakkuku halinde en yüksek ve feyizli neticeler vereceği tabii bu lunan su işlerine B, M. Meclis gösterdiği büyük alâka sayesinde ge- niş bir plânla başlamış olduğu malü- munuzdur. Bu mesaiye devam oluna» caktır. Diğer Nafia ve âmme hizmetleri ü- zerindeki çalışmalar da ayni hizla yü- rüyecektir. İktisadi sahadaki çalışmalar İktisadi sahadaki (oçalışmalarımız; istikametini her işimizde olduğu gibi Parti programının ana hatlarından timiz ihti ve bu bap- aya koyarak tin iktisadi te- , ehemmiyetleri, ânlara güre | l | kemmül ettirmek yolunu takip çektir, Toprak altı servetlerinin istisr iktisadi kalk ede | ! mevzu oli Alelümüm normal yolları takibe taraftar olma la beraber ayni zamanda dünya iktı- sadi şartlarının icabı olar lı menfaatler ve müsaadeler yolu ile tediye bilânçosunun mütevazin olma- sına dikkat edeceğiz. Diğer taraftan mahsullerimizin dış piyasalarda revaç ve itibarı mak için mühim ihra standartlanması yolun re vüsat mek ka Normal faaliyetlerile iktisadi nizamına faydası o teşebbüslere k giz. Cümhuriyetin memlekette yepyeni yeciliği kurmak ve halkın korumak gi b edilen prog ram dahilindeki “çalışmal devam olunacaktır. Bu arada bilhassa tıbbi ve içtimai yardım müesseselerinin ve sihhi mücadele teşekküllerinin ihti- yâçları ve imkânlar dahilinde in fına gayret edilecek! Irktaşlarımızın refah ve saadeti Ana yurda getirilen ırkdaşlarımı- zın refah ve sandetlerinin temini hü- kümetin ehemmiyetle - takib edeceği işlerdendir. Mali imkânlar nisbetinde bu gayenin tahakkukuna da çalışıla- caktır. hayatı İçki mücadelesi Gümrük mevzularını ve muan lerini ıslah ve tanzim ve inhisarlardâ mali olduğu kadar iktisadi ve sıhhi hedefleri de gözönünde utarak ras Ziraat işleri dat işleri, üzerinde öner le duracağımız bü mızdan biridir. Çifçinin vaktini © kiymetlendirm kudret ve kabiliyetini arttır zancını V mek £ emek ve istihsal ak, ka- y yükselt- nmuzm esas ve Ormancıl yaçlarım nünd imizde halk daima ve basiretl6 gözü , Korun ve devlet etmesi ana prensiplerimizdendir. Hükümete itimad beyan edildi Arkadaşlarım, Bütün bü arzettiklerim hükümet faaliyetinde göze çarpacak ana hat- lardır. Bunların yanında, millet ha- yatının lüzum gösterdiği dahâ binbir mevzu vardır. Onları tafsil ederek si- zi yoracak değilim, Sözüme başlar- ken işaret ettiğim gibi, biz, C. H. par- tisinin programına sadık ve onun ta- hakkukuna çalışan insanlarız. Parti- mizin bize çizdiği hatlar dahilinde ve Türk milletinin refah ve saadetine matuf mesaide sizin vereceğiniz di- rektifler dairesinde o çalışmalarımızı tanzim ve inkişaf. ettirmek gayesile birleşmiş, ideali ve birbirine itimadı tamam bir Kabine olarak huzurunu- xa çıktığımız itikadındayız, Eğer, bi- zi bu vasıflarımızla irk vatanmın ve milletinin yüksek maksadlarına hizmet edecek kabiliyette ve kuvvet- te görüyorsanız itimad reylerinizle taltif ve takviye ediniz. Başvekil Refik Saydam'ın - sık sık: sürekli alkışlariyle karşılanan bu nutkunu takiben bazı hatipler söz almışlardır. Neticede tayini esami ile reye m racaat olunarak hükümete 341 ve m cudun ittifakiyle itimad beyan edil. miştir, Başvekilin teşekküri Sürekli alkışlar arasında bü neti- cenin bildirilmesi üzerine kürsüye gelen Başvekil şu sözlerle teşekkürde bulunmuştur ; ihti- «Arkadaşlarım, gerek bendeniz ve gerek Kabine arkadaşlarım, hakkı- mızda gösterdiğiniz itimada arzı şük- ran ederiz. Her vazifemiz ve her işi- mizde bu itimadınızı muhafaza et- İ lanı bilir, bir cemiyete ne Sohbet (Baş tarafı 8 üncü sahifede) yaşadığımı bilmemek de benim için yaşamamakla birdir. Dil mütehassısısı bir kelimenin a5- zaman gir- diğini bilir, © cemiyetin tarihindeki seyrini bilir; o cemiyete ne gibi i yaçlar ve teğsirlerle girdiğini bilir, Benim bunlara karışmamamı istiyor. sanız, peki; zaten karışmıyorum. Fa- kat mütehassıstan beklediğiniz. dili sevketmek, idare etmekse onun buna, cemiyetin herhangi bir ferdi kadar ve ancak onun kadar hakkı vardır. Yeni bir kelimeyi siz, ben nasıl teklif edebilirsek © da ancak o kadar teklif edebilir. «Ren biliyorum, sen de ka- bul edeceksin!» diyemez. Cemiyet ka. bul eder veya etmez. Kabul edip et- memesi de o kelimenin kaideye uygun olup olmamasına, hatta güzelliğine çirkinliğine bakmaz. Hiç kimse «der- | race» kelimesi için «tayyare» den da- ha güzel veya daha çirkindir diye- mez; biri'tutar, öteki tutmaz... Mer dil, mülemadiyen, yeni kelime- lerle zenginleşir, bazı kelimelerini de kaybeder. Fakat bana öyle geliyor ki asıl kalan kelimeler, ilk defa kimin tarafından kullanıldığı hilinemiyen, katiyetle tesbit edilemiyen kelimeler. dir (ıstılahlar başka). Zaten zanne- derim onları ortaya bir tek kişi değil, birçok kimse birden çıkarıyor. Ecnebi kelimeleri almak da bunun için daha kolay. Meselâ «vapur, doklor, İstas- yon» gibi kelimeleri Türkçede kimse ad etmemiş, birçok kimseler birden frenkçede gördükleri için kullanma- ğa başlamışlar. Kimin tarafından ko- nulduğu bilinen kelime herkese yep- yeni, ifade ettiği mefhumdan ap » ay ri bir şey gibi gözüküyor; uygun olup olmadığı düşünülüyor. İnsan onu fa- lanin eseri diye karşılıyor ve onu kul. lanmaktan, nasıl söyliyeyim? intikal- den kaçar gibi kaçıyor. (Biltabi in. tikalden kaçanlar için söylüyorum). Ötekiler; yani kimin taralından ko- nulduğu bilinmiyenler ve yabancı dillerden almanlar ise bize ötedenberi mevcudmuş, şu mefhumun veya Şu hissin asıl adı imiş gibi geliyor, “ke- lâycâ kullanabiliyoruz. Nurullah ATAÇ m 21/1939 Cuma günü İstanbul Halinde toptan meyva ve sebze fiatleri; sallan yaş En yukari Xr.& 55 35 İl keBüğu aessön I Elma Amasya » inebolu v » Gümüşhane » liz » İngiliz - Taraklı Armud İnebolu » —Karâdeniz » © Ankara Ayva s Kestane Muz (yerli) » Ceenebi) Balkabağı Kestane kabağı Ağaç kayunu Yerli İlmon Ecnebi İlmen Port, BOZ SÜRSEREE Bebi tibi 228 s Adet 100 , 100 ; Paket i SEBBEEE BS... Lti EBU WEB Lala 7 1000 0 850 200 100 200 — 20