May 15, 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

(15 Mayıs 1939 Türk -Ingiliz anlaşma- sından sonra i sahifede) sayesinde ye- ni Times diyor ki: e iki ideolojik kampa ayı- - b ve İngiltere ile Portekiz, İspan- Yâ ve Polonya değilse bile Yugoslav- Cl arasındaki münasebetlere tesir tr, eek olan kati bir ittifak müs- in olmak üzere, her türlü Sovyet Londrada en büyük sempati ile kârsılanacaktır. ç İngiltere Moskova ile bir anlaşma- Yarmak arzusundadır ve bu an- Eş Yapılabildiği takdirde Molotof e Stemkin muhakkak surette Lon- “ay& davet edilecektir. U güzeteye göre, anlaşmayı müte- r askeri Türk - İngiliz anlaşması ve Macarlar P eşte 14 (A.A.) — Yarı resmi yl Gazetesi İngiliz - Türk anlaş- 'asının totaliter devletlerinin bu an- Büda; lâşmaya atfettikleri mahiyeti, yani bir| hakikaten | Çenberleme mahiyetini baiz olduğunu iddia ektedir. Buna Maen bu gazete, anlaşınanın Avrupa Smniyet ve barışına hadim olmakatn Uzak olduğu kanaatindedir, Danzig meselesi Paris 14 — Fransız gazeteleri Dan- “E Meselesi hakkında yazdıkları ya- arda Danzigde plebisit yapılması çin Almanya tarafından gösterilen ar- Tüya temas ediyorlar. Gazeteler Bo- emYa ve Moravyada plebisit yapıl Madığı halde Danzigde neden buna Müracaat edileceğini soruyorlar. Varşova gazetelerinden bir çoğu bu Zeminde makaleler yazmaktadır. Plebisit hakkında Fransız gazeteleri ne diyorlar vie 4 (AA) — Güzete tefsiratı: U sübahki gaz ig meselesi © Almanyanın bir plebisit 'hazırla- Makta olduğu hakkındaki şaylalarla Meşgul ölüyorlar. Figaro gâzetesinde Dermesson ya- Hyür; Hitler tekniği, Denzig meselesini #lık cepheden yani doğrudan doğ- TUYa yapılacak bir hareketle değil İngiliz hava kuvveti İmalât Yaz hibücüdleri evvel Imanyaya tefevvuk edecek Londra 14 — Evning Standard ga- Ztesinin yazdığına göre İngiliz tay- Yare imalâtı son derece artmıştır. W imalât Almanyanınki derecesini k üzeredir. Yaz bitmezden ev- YA Almanyaya tefevvük edecektir, Bir Portekiz gazetesine göre manya müstemleke talep- ini nasıl tatmin edebilir? Dizbon 14 (A.A) — Havas ajansı bildiriyor; Commerelo de Colonlas ga- detesi Almanyanın müstemleke talep- “rinden bahseden bir makalesinde ez- “ümle diyor ki: e takım istifadeler arzu ediyorsa, şi halde eskiden kendisine alt bulu» *&n küçük araziyi ele geçirmekle bu AFUsnu tatmin edemiyecektir. Al. ma bu arzusunu ancak, küçük y temlekeci devletlerin, Belçikanın “llandanın ve Portekizin iyi arazisi- Ni almakla tatmin edebilir. m sranti muahedelerine emniyet et- “diğini bildiren gazete makalesine le devam ediyor: *Küçülk müstemlekeci devletler için | “Çâne garanti, ancak, Afrika statü- ida yapılacak bir değişmenin nsa « içi yü ğ, teh ve İngiltere için büyük bir malıdır ki temiekes oturan ahali de, anın bu araziyi yeniden ken- “was arzu etmemektedir, 79 < yet sunu hesaba adakl eski Alman mi “eki erazide Alma, pa İs m «Eğer Almanya, Afrikada hakikaten | like teşkil etmesindedir. > 5 *- | - ki bu harekete esasen İtalyada muârızdir - ber vasılaya baş vurarak Polonyâya k Danzig'deki galeyanı ve Almanyâd umumi, gerginliği halle matuf bulun- maktadır. Bu kabil manevralar kar- şısında bir tek hareket tarzı mün- kündür: Beck tarefından teklif edi- len normal usul haricinde, mevcut nizamı bozmak için bir taraflı ola- rak doğrudan doğruya veya bilvasıta her türlü teşebbüs harbe tahrik ma- hiyetinde te'âkki edilmelidir ve öyle de telâkki edilecektir. Epogue gazetesinden: Lehler plebislti kabul etmiyecekle- rini. bildirmiş bulunuyorlar. Fransa ve İngilterede Polonyaya müzaheret edeceklerini gizlememişlerdir. Bu va- ziyette Almanlara «Ateşle oynamayı- niz» veyahut da bir Leh gazetecisinin söylediği gibi «Bohemya ve Moravya- da da plebi pınız» demekten baş- ka bir şey yapılamaz, Ocuvre gazetesinde dir, diyor ki Berlindeki yabancı (o müşahidler Führerin Danzig meselesindeki zor- luklardan vahim sıkıntıları göze alk madan sıyrılmak için bir tarzı hal bulmak istediğini hissetmektedirler. Bu müşahidler bütün Alman tehdit- lerine rağmen buğün Danzigde teza- hüratlar fazla bir şey olmyacağım zannediyorlar. Ordre gazetesinde Viriers yazıyor: Danzig'de bir plebisit mi? Her hal- de Prag'da bir plebisit yapılmadan olmaz, Her şey sıra ile yapılır, Bohem- ya ve Moravya, &halisinin reylerine müracaat ettiğiniz zaman belki Dan- zig halkının da reyine müracaat ede- bilirsiniz. O zamana kadar Leh ga | zetelerinin haklı olarak tavsif ettik- leri gibi plebisit Komediyanıza seyirci bulmanız ihtimali yoktur. Londrada bir mülâkat Londra 14 (A.A.) —- Hariciye Narı. rı, lord Halifaxdün Polonya sefiri | s#Raczyuskis yi kabül etmiştir. Zanne- dildiğine göre bu mülâkat esnasında bilhassa İngiliz - Sovyet müzakerelerin. den bahsedilmiştir, Lord Halifax İn- Tabovis nikbin- İ giliz "Türk itilâfı hakkında da sefire İ malümat vermiştir. vi ,Tarablustaki | dtalyan kuvveti Fransız n&hafi ne göre mevcud 3 hedef nedir ? Paris 14 — Askeri mahafile göre İtalyanın Tarablusta mühim âskeri kuvvetler bülundurmasının üç hedefi olabilir: Tunus, Misir, cenuba doğru, İtalyan kuvveti yerli veya Eritreden getirilmiş kıtalarla motörize Kıtalar- dan mürekkeptir. Yekünü 100 bin kâ- dardır. 200 de tayyare vardır. 'Tunus hududunda Fransa tarafın- dan yapılan tahkimat dolayısile Tu. nusa karşı bir hareket pek az muhte- meldir. Misir hududu tahkim edilme. miştir, burada askeri kuvvet te nisbe- ten azdır. Fakat buraya bir hareket Fransızların Tunustan taarruzlarına imkân verir ki bu da İtalyan kuvvet. lerinin iaşesini tehlikeye düşürür. İtalyanın cenube doğru hareketi stratejik güçlüklere rağmen imkânsız değildir, Çat gölüne Afrikada İtalyan genişlemesi için daima bir hedef diye bakılmıştır, General Weygand Londrada Londra 14 (A.A.) — General Wey- gand, bu akşam Londraya varmışlır. Kendisine 100 kadar Fransız ihtiyat subayı refakat etmektedir, General Weygand'ın bu seyahatinin, Fransız ihtiyat subaylarının İngilte- reyi ziyareti çerçevesi haricinde hiç bir mânası mevcut değildir. KÜÇÜK İLÂN okuyucularımız arasında EN SERİ, © ENEMİN ir. EN UCUZ vasıtadır. Alım satım, kira işlerin- de iş ve işçi bulmak için istifade ediniz! , AKŞAM Uzak Şarkta Amerika, açık şehirlerin bom- bardımanını protesto etti Vaşington 14 (AA.) — Matbuat konferansı esnasında Hariciye Nazırı B. Hull beyanatta bulunarak Ameri- kanın Tokyo sefiri Grew'in Hariciye Nezaretinden aldığı talimata tevfikan Şungking, Smatov, Vinghe, Fuşev şehirlerinin bombardımanını Japon- ya hükümeti nezdinde prolesto etti- ğini bildirmşitir. Hull, bu protestonun sivil ahalinin bombardıman edilmesini takbih eden Amerika hükümetinin malüm tarzı hareketine istinad ettiğini söylemiş- tir. Amerika sefiri Grew, henüz Japon- ya hükümetinin cevabını Nezarete bildirmemiştir. Beynelmilel mıntakaya giren Japonlar Machitiy 14 (AA) Amerika konsolosunün (OHaricye Nezaretine gönderdiği bir rapora göre 11 Mayıs gecesi 150 Japon askeri Kulangsu'da - ki beynelmilel imtiyaz nuntakasına girmiş ve Amoy sulhü müdafaa ko- misyonu âzasından birinin Katli ba- hanesile birçok kişileri tevkif etmiş- tir. . Haricye Nazırı Hull, mahalli Ame- rikan makamlarının bu hadiseyi ne suretle protesto ettiklerine dair he- nüz malümat almadığını söylemiştir. Bir muğalâta (Baş tarafı 1 nci sahifede) Almanya bütün Avrupaya bir hi- zam vermek vazifesile kendini mü- kellef tutuyormuş; Avrupa milletleri onun boyunduruğu altina girmek üzere zihniyetlerini alıştırmalı imiş- ve Bir yahut iki devletin böyle bir hegemoni kurmasına, diğer milletle- rin öyle bir hacelele Kkatlanmasına asil ve efendi Türk milletinin riza gös- tereceğini biran bile zannetmek ha- makatların en katmerlisi çenlerin cephesine, - diplo- matik ve riyakâr cümleler, : fonnük ler arasında gizlenmek cebanet ve haysiyetsizliğini göstermeksizin - apa- çik iştirak ettik. “Dünya sulhunü hellelmek üzere Münihte imzalanan anlaşmanın da- ha mürekkebi kurumadan Almanya garp Slavlarını yuttu ve İtalya her emrine muti olan, daimg eli altında bulunan fakir Amavutluğu kanla, ateşle zaptetti, Niçin?... Hiç bir tabli serveti olmı- yan bu memleketin istilâsndaki sebeb ancak askeridir. Balkanların yan böğründe açılan bu gediği «Karade- nize doğru bir sıçrama tahtası» yapıl- mak istendiği kimsey: sır değildir. Hele burumuzun dibinde, On iki adadaki tahşidatı hiç beğenmiyorduk. Onlar varsınlar, sulhün bu aşılmaz yeni kalesi önünde: — Neye kapuları kapadınız? - diye hiddetlensinler, Muğalâta yapmalar;; kendi efkâ- rı umumiyelerini kandırmak üzere: «Bizi Türkler çemberledi!s diye hadi- satı garip bir şekilde izaha sapmala- Tini da mazur görürüz, Fakat hakikat şu ki, kimseyi çem- berlediğimiz yoktur; Niyetimiz ancak sulhtür. Emniyet, âsayiş içinde cebe- rutsuz ve tağallübsüz bir sufh için herşeyi göze alanların başında geli- yoruz. Bu asil, bu namuskâr, bu tabii hak- lara müstenit son siyasi ittifakımızın «hüsnü niyetinden şüphelenenler, ancak suiniyeti olanlardır;, FT Banka Komerçiyale İtalyana Sermayesi ve ihtiyat akçesi; 847.596.198.95 İtalyan liretidir. Merkesi idare: MİLANO İtalyanın başea şehirlerinde ŞUBELERİ İngiltere, İsviçre, Avusturya, Maea- ristan, Yugoslavya, Romanya, Bulga- ristan, Misir, Amerika Cemahiri müt- tehidesi, Brezilya, Şili, Ururuny, Arjaniin, Peru, Ekvatâr ve Kolumbiyada : Afilyasyonlar İSTANBUL ŞUBE MERKEZİ Galata Voyvoda caddesi Karaköy palas (Tek. MASAL 2/2/4/5) Şehir dahilindeki acenteler: İstanbulda: Alalemciyan hanında Telef, 22906 /3/11/12/15 Beyoğ- lunda; İstiklâl caddesi Telef. 41646 İZMİRDE ŞUBE Köprüyü Kenar ayakla birleştiren (kıyı güzleri) yine ayni sistemde üç esas ki- Bahife 13 B. Mussolini dünkü nut- kunda sulhten bahsetti (Baş tarafı 1 inci sahifede) Şu sırada Avrupada bir harbi mu- hik gösterecek derecede geniş bir mesele yoktur. Avrupada bir harb olursa bunun dünya harbi halini al- makta — gecikmiyeceği şüphesizdir. Filhakika çözülmesi lâzımgelen siyasi düğümler vardır. Fakat bunları çöz- mek için kılıca lüzum olmadığı fik- rinde musırım, Maamafih bu mesele- lerin halli lâzımdır, Çünkü uzun bir kararsızlığa haşin realite tercih edi- i lir» B. Mussolini bundan sonra Alman - İtalyan mihverinden, Milânda imza | edilen askeri ittifakla iki hükümetin | arasındaki işbirliğinin kuvvetlendiğin- den bahsetmiş ve demiştir ki: | «Almanya ile bütün milletlere adi- | lâne bir sulh vermek için elele yü: yoruz. Sulhü, dahili vaziyetimiz felâ- | keti âmizdir diye istemiyoruz. 17 se nedenberi bu felâketten bahsediliyor. | Düşmanlarımız bahsedilen felâketi daha çok zaman bekliyöceklerdir. Sulhü, harbin maddi yorgunlukları | korkusu dolayısile de İstemiyoruz. Çünkü böyle birşey bizim için tama- men meçhuldür. Hududumuzun, yakin bir hududu- muzun (Fransa kasdediliyor) öte ta- rafında (ıslık sesleri) Italyada Po va- disinde kolay bir gezintiden bahsedi- liyor. Birinci Francois ve sekizinci Charles zamanları geçmiştir. Alpla- rm arkasında bugünkü gibi müttehid bir millet bulunmadığı zamanlar İtal- ya ecnebilerin istilâsına uğrâdı. Bu- günkü İtalvlda böyle bir vaka olamaz. Şimdi anlamak istiyoruz: Demok- ratlar da totaliter devletler gibi sa- mimt olarak sulhü istiyorlar (Hayır sesleri) Siz kati cevap verdi- niz. Ben de bundan şüphe ettiğimi söyliyeceğim. Son zamanlarda dünyanın üç kr tasının haritasında değişiklikler ok du. Fakat ne Almanya, ne Japonya, ne İtalya büyük demokrasilerin hu- Haliçteki köprüler (Baş tarafı 11 inci sahifemizde) 24 dür. Dubalarından, ortaya kon- muş dört tanesi köprünün açılıp £a- panan kısınını teşkil ediyordu. Çer. çeve şeklinde ayaklar üstüne oturtul- muş bir tablier manzumesi ile birbi- rine ikişer ikişer birleştirilmiş olan bu (kapı gözü) dubâları tıpkı bir ka- pının iki kanadı gibi birer menteşe- etrafında 180 er derece dönerek iki tarafa açılmakta ve gemiler geçtik. ten sonra da ayni suretle kâpanmak- ta idi. Köprünün sabit kısmını teşkil eden geri kalan dubalar da 1,85 mere yük- sekliğinde üçer esas kiriş ile birbirine bağlanmakta idiler. Bu kirişlerin ço- Zu kısmen mütedahll idi. Kirişler aşa- ğı yukarı Warren sisteminde idiler. riş üstüne yapılmışlardı. Bu kirişler kenar ayakta sabit, birinci duba üs. tünde de müteharrik birer mesnede oturuyordu. Bu köprü, ırgat ve dolap tertibatı ianesile ve insan kuvveti ile açılıp ka- panırdı. Açılma ve kapanma müddet- leri normal olarak onar dakika he- saplanmıştı. Her duba dörder zincirle çapalara bağlanmıştı. Dubaları vasati 60 ton- du. Döşeme seviyesinde ve iskele baş- larında dükkânlar, güzinolar vardı. Eminönüne yakın bir yerinde ve Ha. liç cihetinde bir dedeniz hamami vardı, Bu demir köprü 1912 ye kadar Ka- raköyde kalmış ve bu tarihten sonra Unkapanına nakledilerek 936 senesi- ne kadar Azâpkapı - Unkapanı ara- sında çalıştırılmıştır. 37 senesi Kara- köyde 23 senesi de Unkapanında geç- mek üzere bu köprünün ömrü ceman 61 senedir. Döşemesi daima yenilenilirdi. Köp- rü kısmı sağlam kalmıştır, Köprü u$- talarından Karslı İsmailin ifadesine göre Avnuilah, Fethibülend ve Muini Zafer kurvetleri tersanede Armstrong eti tarafından tamir edildiği 1907 ml m | leblerine temas etmiştir. | kuku hükümranisi altında bulunan araziden ne bir metre murabbaı arazi, ne de bir tek-insan aldılar. O halde bu kadar galeyane sebeb ne? | Demokrasiler bundan başka iktisas di sahada da harbe başlamışlardır. Fakat harbler yalnız altınla kazanıl maz. Baltık denizinden Hind Okya- nusuna kadar uzanan 150 milyonluk bir kütle ezilemez.» Londra mahafili ne diyor Föy Londra 14 — B, Mussolini, bekle | nilen hutkunu bu sabak söylemiştir. Nutuk hakkinda evvelce bir çok ba berler işaa edilmişti. Bu haberlerin hilâfına olarak B. Mussolini ne Türk « İngiliz münasebatına, ne Danzig me- selesine, ne de Fransaya karşı olan ta Yalnız Av- rupada harbi icab ettirecek bir Ba- dise olmadığını söylemiş, demokrât devletlerin samimi olarak sulhü iste- yip istemediklerini sormuş ve mütad veçhile Alman - İtalyan kuvvetli iş birliğinden bahsetmiştir. ir Fransız siyasi mahfilleri | nutku mutedil buluyorlar Paris 14 (A.A.) — Fransız siyasi mahafili Mussolininin nutkunun iti dalli olduğunu ehemmiyetle kaydedi- İ yorlar. Bilhassa Almanya ve İtalya- nin sulh isteklerine dair Mussolininilş verdiği teminat nazarı dikkati celbet- mektedir. t Nutkun, demokrat memleketlerin tehdid edici vaziyeti hakkındaki par- çasına gelince, Fransız siyasi maha- fili demokrat devletler tarafından Kü rulan garanti sisteminin münhasiran tehakküm teşebbüslerine karşı koy- mağı istihdaf eylediğini tebarüz et tirmektedir, Eğer Mussolininin iddi- ası gibi mihver devletleri hiç bir tes cavüz emeli beslemiyorlarsa, mezkür sistemin yıkılacağını söylemek mans: tıksız olur. Chamberlain ve Daladler de ayrıca bu sistemin bütün sulheğ milletler için âçık bulundurulduğunu © müteaddid' defalar ilân etmişlerdir; 1000 yataklı İ hastane (Baş tarafı 1 inci sahifede)* Dahili kısmı da yakında bitecektir. Güz paviyonunun da bina kısmı tama», mile bitmiştir. Etüv tesisatı bitökten Sonra bu paviyon açılacaktır. Göz pa- viyonu 36, cerrahi paviyonu da 70 ya» taklı olacaktır. 4 Belediye bu seneki bütçe ile yeniden « 20 yatak tesis edecek ve bundan baş- ka ikinci bir 20 yatak da hastanenin muhtelif paviyonlarına taksim edile- cektir. Bu sene teşrinievvele kadar - hastaneye Tıp. fakültesi ve Belediye bütçesinden olmak üzere 196 yatak ilâve edilecektir. Hastanenin şimdiki yatak mevcudü üç yüzdür, Yeni yatak» ların ilâvesile hastanenin yatak sayısı 496 ya baliğ olacaktır. Tıp fakültesi, tedrisat maksadile Cerrahpaşa hasta. nesinden istifade etmeğe başladığı zâ- man Belediye hastanesinden yaptığı istifadeye mukabil yatak başına Bele- diyeye 35 kuruş veriyordu. Belediye ile Üniversite arasında cereyan eden müs habere neticesinde fakültenin 939 büt- çesine her yatak için 75 kuruş ilâve edilmiştir. Bu suretle fakülte hesabi- na açılan her yatak için evvelce alınan 35 kuruş da dahil olduğu halde 110 kuruş alinacaktır, v Cerrahpaşa - hastanesinde yapılan çamaşırhane ve mutfak binası bitmiş. - tir. Bu müesseselere konacak making- Jer için bu seneki Belediye bütçesinden seksen bin lira para ayrılmıştır. Bu tesisat ta bittikten sonra mutfak ve çamaşırlık dairesi de açılacaktır. İ oan senesinde bütün dubaları yeniden yapılmışlardır. Değiştirmek güç ve tehlikeli idi. Demir Unkapanı köprüsile üçüncü Karaköy köprüsünden başka bir ya- zda bahsedeceğiz. Yüksek mühendis 2 ia