12 Kasım 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sabahki Haberler Hohenlohe - Rothermere davasında (Hitlerin yaverinin bir mektubu okundu Yaver, İngiliz lordunu kendisinden tazminat istiyen Alman tecavüz Sovyet tehditleri Vatikanın organı olan gazete beynel- Vatikan 11 (A-A.) — (Havas:) Va- tikanın organı olan Osservatore Ro- mano gazetesi beynelmilel vaz'yete dair neşrettiği bir makalede bazı bi- taraf memleketler Üzerine çöken Al mari ve Sovyet tecavüz tehdidleri 5- bebile Avrupadaki yangın ocaklarının gittikçe daha çoğalmakta olduğunu | kaydetmektedir. Hollânda meselesinde, gazete Hit- ler Almanyasının icabında bu mem- lekete karşı bir darbeyi haklı göster. mek iiçin ileri sürebileceği delilleri pö- şin reddediyor ve diyor ki: «Birçok defalar tanınmış olan bir toprağın bitarallığını ihlâ! için haya- ti bir zaruret mevcud olamaz. Sovyet - Finlândiya münasebatı vâ- ziyette bir intizar safhasına girmiş tir ve bu hususta her hangi bir şey Söylemek mevsimsiz olur.» İngiltere . milel vaziyete dair bir makale neşretti Gazete, Türk » İngiliz - Fransız an- laşmasını tasdik eden 'Türk parlâmen- tosu kararının mânevi şümulünü bii- hassa kayd ve işaret ile diyor ki: «Bu derece plebasiter bir karar, Türkiyenin üç taraflı paktın çizdiği politikayı takip etmek istediğini en sarih bir surette göstermektedir.» Gazete nihayet Balkanlardaki va- ziyetin inkişafına ve Türkiye ile Ro- manya arasında yapıldığı bildirilen görüşmelere ehemmiyet atiediyor ve Bulgar matbustı tarafından Rusyaya karşı kullanılan lisana işaret ederek İ bu lisanın bir ihtar kıymetini haiz olduğun ve kominternin bütün dün- ya proleterlerine olan son beyunne- mesinin ,Balkan Avrupasında hasıl ettiği açıktan açığa gayri müsald in- tibaı beliğ surette göstermekte bulun- duğunu bildiriyor. arazisini büyütmeğe çalışmıyor İngiliz istihbarat nezaretinin parlâ- mento sekreteri bir nutuk irad etti “Tasavvur ettiğimiz sulh, uzun asırlardanberi tahakkukuna çalışılan bir Avrupa birliği tesis edebilecek bir sulhtur,, Tondra 11 (A.A) — İstihbdrat ne- zaretinin' parlâmento sekreteri sir | Edward Grigg bügün öğleden sonra intihap dairesi olan Altrihamda bir nutuk söyliyerek, müttefiklerin harp hedeflerine temas etmiştir; «Başvekilimiz tarafından tarif edi- len ilk prensip, arazimizi büyütmek için çalışmakta olmadığımızdır. İkinel prensip, empoze edilen bir barış değli, Almanya da dahil olduğu halde bütün milletlerin iştirak ede- ceği bir anlaşma vâsıtasile akdedile- cek barış arzu ettiğimizdir. Üçüncü prensip, yalnız galip mil- etlerin deği), bütün Avrupanın €ko- nomik refahını temin için çalışacağı- mızdır. Avrupa milletlerinin, şimdiye kadar meçhul olan bir vüsat ve şü- mul dahilinde teşriki mesai olmadık- ça emniyet ve refahtan müstefid ol- Yuyoslavya emniyet tedbirleri alıyor Benzin satışı tahdid edildi, kuvvetli sığınaklar inşa ediliyor Belgrad 1l (AA.) — Yugoslavya bugünkü harbin dışında kalmaya kali olarak karar vermiş olmakla be- raber bütün memleketle geniş mik- yasta emniyet tedbirleri alınmakla. dır. Belgrâd ve diğer büyük şehirler belediyeleri kuvvetli sığınaklar inşa ettirmişlerdir. Yugoslavya hâva klübü bu sene sonuna kadar bin kadar yeni pilot yetiştirilmesini teklif etmiştir. 58 pi- ottan müteşekkil ikinci ekip dün im- tihan vermiştir. Hava tayyare telimleri çok müsaid geçmektedir. Ekonomik sahada da, Yugoslavyâ «emniyet solkları» teşkil etmektedir. Bugünden itibaren ben- sin sarfiyatı hükümet kararile tah- did edilmiştir. Selâmet köprüsü açıldı Sıvas 11 (A.A.) — Yıldızeli - Çırçır yolu üzerinde yapılmış olan Selâmet köprüsü Valimiz ile nahiye erkânının iştirâkile açılmıştır, | miyacdklarını idrak etmekte oldük- larını ümid ederim. Almanya ve Rusya, bizim bu har- bi dünyadaki tahakkümümüzü ida- me için yaptığımızı iddia ediyorlar. Bu yalandır, İstediğimiz şey, ” sadece milletimizin semamızın âltında yaşı- yan bütün mliletlerin hürriyetini artırmak ve hayat şartlarını ıslah et- mektir. 'Tasavvur ettiğimiz sulh, büyük din ve devlet adamlarının uzun asırlardan beri tahakkukuna çalışmış oldukları İ bir Avrupa birliği tesis edebilecek bir sulhtur. Bu fikirleri diğer milletlere empoze edemeyiz, fakat bu milletle. rin çiçeklendirebilecekleri sahayı ha- zırlıyabiliriz. Bu fikrin Avrupada ko- laylıkla kök salması mümkündür. Fakat bu ülküyü harbin karanlık günleri içinde bize yol gösterecek bir ışık olarak telâkki ediyoruz.» Almanyanın. Igiltereye karşı olan kini İhamnamenin bir kaç güne kadar hazırlanacağı zannediliyormuş Paris 11 (A.A.) — Natlonal Tiden- de gazetesinin Berlin muhabiri, İn- gilizlere karşi olan kinin Yahudilere karşı olan kini geçtiğini yazıyor. İngiltereye karşı ithamnamenin bir kaç gün zarfında hazır olacağı zan- nedilmektedir. İngiltereye karşı açılan bu şiddetli hücumlar ve Alman matbuatının te- reddüde mahal bırakmıyan telmih. leri, Almanyanın İngiltereye karşı harbi mümkün olduğu kadar çabuk bitirmek için elinde olan bütün vası- talara baş vurmak üzere olduğunu gösteriyor. Berlinde zannedildiğine göre, Hit- ler evvel emirde Suikâsd hakkındaki tahkikatın neticesini beklemek isti- yor. me Ege denizinde fırtına İzmir 11 (AA.) — Egs denizi ile Akdenizde fırtına devam etmektedir. Limanlar arasında işliyen küçük va- purlar seferlerini müşkülütla yapa- hareket eden Uşak vapuru ütleaya mecbur kalmiştır, Foçoya bilmektedir. Evvelki gün Karaburuna ! İtalya kralının 70 inci yıldönümü Eer radyosu İtalyan dostlarımıza tebrik etti İtalya kralı Viktor Emanvel'in doğu- mumun yıldönümü münasebetile vali B. Lütfi Kırdar dün İtalyan konsnloshame- #ine giderek beyanı tebrik etmiştir. Talya r 9 yaşında tahta çıkmış ve 31 sene- kümdar bulunduğu cibetle öm- idâönümünü Jdrak etmnx- sdyosu dün akşamki neşriyat bayatından ve İtalyada yapılan merasimden bahsettikten sonra cbugünü İtalyan dostlarımıza tebrik ile #aadetler te menni ederiz.» demiştir. Roma 11 (A.A) — İtalya, bugün Kral haşmetlu üçüncü Fmanuel haz- retlerinin 70 ci yıldönümünü tesid et- mektedir, Bu münasebetle Roma zengin bir bayraklarla ( donatılmıştır. skeri bir geçild yapılacak ve bu yıl zarfında ordu mensuplarına tevcih edilen nişanlar kendilerine verilecek- .| tir. Ademi tecavüz paktı şayiası Türkiye We İtalya arasında bir ademi tecavüz paktı için müzakereler cereyan et tiği ve Talya Harleiye Nazırı Kont Olanonun . ecnebi kaynaklarından çıkan haberler sakkında Ankarada resmi malümat yoktur. Kral Karol dr sulh temenni. sinde bulundu Bükreş 11 (A.A) — Kral Karol, 9 sonteşrinde Lebrune, Hitlere ve İn- giltere Kralına birer mesaj göndere- rek Belçika ve Hollanda hükümdar- lan tarafından yapılan sulh teklifi nin muvafak olmasını . temenni et- sail 3 Fransız cümhur reisinin nutku İ —— —- «Zafer, en asil, 'en âliceiap ve en insani harp hedeflerini tetviç edecektir» Paris 11 (44); Mütarekenin yıldönümü münasebetile (Reisicüm- hur B. Lebrun radyoda bir nutuk söyliyerek ezcümle demiştir ki: «Felâkete mâni olmak için: herşey tecrübe edildi. Fransa şiddet usülle- rine karşı uzlaşma arzusu ile muka- bele etti ve barış uğrunda kendisine beynelmilel teveccühleri kaybettiren fedakârlıklara muvafakat ettir B. Lebrun, memleketin, talihin fe- | na darbeleri ihtimaline rağmen, nihaj muvaffakıyet anını beklemek husu- | sündaki azmini teyid eyledikten son- ra sözlerini şu suretle bitirmiştir: «Harp herşeyden önce bir kuvvet meselesidir. Şimdi, Kuvvet bizimle beraberdir. Zira İngiliz ve Fransız imparatorlukları dünyânın en kuv- vetli grupunu teşkil etmektedir. Harp ayni zamsnda bir manevi kuvvet işidir, Zader, en asi, en ülice- nap ve en insani harp hedeflerini tetviç edecektir.» Dahiliye Vekili Ankaraya dönüyor Kayseri 11 (Akşam) — Memleket içinde yaptığı seyahatten Ankaraya dönmekte olan Dakiliye Vekili B. Faik Öztrak bu sabah trenle Kayseriden geçti, Bu sabah Pariiten 6 İraklı talebe geldi Bu sabah saat 8,30 da gelen sem- plon ekspresi ile Paristen 6 İraklı ta- | Jebe şehrimize muvasalat etmiştir. Talebeler, 'Toros ekspresi İle memle- ketlerine gideceklerdir. Müsadere tehlikesine maruz eşya Londra il (A.A) — 20 tsşrinisani- den itibaren okonşimentolara emre veyahud gönderilen kimsenin isini şikredilmeden ajanlar İsmine yazılı olan eşyanın İngiliz kaçak kontrolü servisi tarafından müsadere tehlike- sine maruz bulunduğu Abloka neza- reti tarafından bildirilmektedir. Sofyada İtalyan kitap sergisi Sofya 11 — Sofyada ayın 26 sında İtalyan kitab sergisi açılacaktır, Alman prensesile anlaşmağa teşvik ediyordu Londra 11 (A.A) Rothermere davasında, Jowitt, Hitlerin Hususi Sir Wmiam yaveri olan yüzbaşı Wiederman'ın, Rothermere- | bir mektubünü | ye hitaben yazılmış ibraz etmiştir, Bu mektup «şahsi ve son derece mahremdir» kaydını taşi- maktadır ve muhteviyatı şudur: «Biliyorsunuz ki Führer prenses Hohenlohe ve eseri hakkında büyük bir takdir beslemektedir, Prenses, memleket arasındaki münasebetleri düzeltmiştir. Münih anlaşmasını ha- zırlıyan onun ihzari mesaisidir. Sizi Führere takdim eden prensestir olmuştur. Bu şerat dahilinde Führerin necib seciyesi ve âlicenaplığı ve prensese karşı olan büyük dostluğu dolayısile, | bence muhakkaktır ki, Führer, onun, şerefini ve mali vaziyetini kurlarmak maksadile giriştiği mücadelede ken- disine her fi yardımı yapacaktır, Führer davası için delil bulmak üze re, teati edilen mektupları kullanma sina müsaâde edecektir. Yani, Füh- Ter, bazı noktalar hoşuna gitmemekle beraber, nufuzlu bir erkeğe karşı mü- cadele eden bir kadına yardım et mekle bahtiyar olacaktır.» Mahkeme bazı noktaların neden Führerin hoşuna gitmiyeceğini pren- sese sormuş ve prenses, Führerin, ismi elrafında gürültü yapılmasın- dan haz etmediğini, gâzetecileri ve gâzeteleri sevmediğini, çünkü her ikisinin de kendisine fena muamele Yüzbaşı Wiederman mektubunu şöyle bitirmektedir; — Hohenlohe - | ve | Führer sizl tanımakla çok memnun | | «Tanınmış avukatlarla istişam ete | tikten sonra, prensese, davadan Vvâz / geçmesi tavsiyesinde bulunamam, Bens ce, şefimi, çok nazik ve çok n&hoş bir kafatdan siyahet etmek için yapıla. cak şey, sizden, bir anlaşmayı kabul etmenizi istemektir. Prensesle ara nızda mevcut olup, bundan bir sene evvel sizinle birlikte Salzburga gider ve oradan dönerken, daha sonra Lor» drada bizzat müşahede fırsatını bul duğum dostluğa binaen, prensesle arahızdaki anlaşmazlığı izale için bir parça hüsnü niyet kâfidir kanaatin deyim » Prenses, kendisile Wiederman'ın Rothermere üzerinde tazyik icra edö- rek, tazminat makamında büyük bir para almak için elbirliği yaptıkların" şiddetle inkâr etmiş, münhasıran hakkının tanınmasını, yani Rother mere kendisini ister çalıştırsın, ister çalıştırmasın, bütün ömrünce, her sene 5.000 ingiliz lirası vermesini ig tediğini söylemiştir. Jowitt, Rothermere'yi müdafaa için prensin ömrü oldukça bu paranm verileceğine dair kendisile hiçbir mu- kavele akdedilmediğini müvekkilinin isbat edeceğini söylemiş ve prensesin elinde, Alman Başvekilliğinde çekil miş mektup fotoğrafları bulunması- nın insani çileden çıkaracak bir ha- dise olduğunu ilâve etmiş ve demiş- tir ki; «Amme işlerile meşgul olan hângi insin vardır ki, yazılmaları pekâlâ câiz olan bir tarihte kaleme alınmış mektupların bilhassa şu sırada, dün yanın dörtücuna “dağıldığını “#ste sin?» Mahkeme başka güne bırakılmıştır. Balkan Balkanlılarındır .Bir Yugoslav gazetesi, bir taraftan Italyan ve Yunan diğer taraftanda Türk veBulgar kıtaa- itinın hudutlardan çekilmelerine işaret ediyor Belgrad 11 (A.A.) — Adliye Nazırı Lazar Markoviç'in organı olan Delo gazetesi «Balkan Balkanlılarındı başlığı altında neşrettiği bir makale- de bir taraftan İtalyan ve Yunan ki- İalarının ve diğer taraftan da Türk ve Bulgar (o kıtalarmın o müşterek hududlarından çekilmesine işaret edi- yor ve şöyle devam ediyor: 4*Bu diplomatik müzakereler çer- çevesi dahilinde Yugosinvya ile Ro- manyanın Maçaristanla olan müna- sebelleri de nazarı itibare âlınabil. se, yalnız bu devletlerin harb harici kalmak hususundaki arzularına de- ğil, âynı zamanda bunları ayıran bü- tün meselelerin müsbet ve devami bir tarzı halle dayanan bir barış po- Htikasına vüsulü mümkün olur. Bal. kan devletleri meseleyi şimal devlet- leri tarafından tatbik cöllen şekle benzer bir usul ile halledebilseler bu ideal bir usul olur, fakat Tuna devletlerinin müşterek menfaatleri. ne uygun bir siyasi şekil bulabilme- leri iyi olacaktır, Balkanların girmeleri iktiza eden tek yol tavassüt yolu ve kabul ede- cekleri tek prensip «Balkanlar Bal- kanlılarındır. prensibidir, Tuna dev- Jetleri de böyle olmak icab eder.» Garp cephesinde harp Askeri vaziyet şu tafsilâta Paris 1) (A.A) — hakkında Havas ajansı | veriyor: İki gündenberi cephede vukua ge- len ani faaliyetten sonra intizar edil. diği'veçhile Alman kıtaları dün taar- Tuza geçmişlerdir. Bununla beraber bu taarruzlar ancak bir alaydan iba- ret bir kuvvetle yapılmış olup 16 ve 17 'Teşrinievvel günlerinde yapılan taar- ruzlar derecesinde geniş bir mahiyet göstermemiştir. Diğer taraftan Teş- rinievyelin ikinci haftası sonunda Almanlar derhal ricat eden küçük Fransız mevzilerile karşılaşmış ol- dukları halde bugün Almanlar sağ- lam bir Fransız mukavemet hatti karşısında kalmışlardır. Alman Kıta- ları önce pek az ilerliyebilmişler fakat faaliyeti gittikçe artıyor Bir Alman alayı zayiatla püskürtüldü inceden inceye hesap edilip her türlü ihtimale: karşı hazırlanan ve İlk Fransiz hattından açılan ateş mn- takasına girmişlerdir. Ayni zamanda topçu tarafından kuvvetli bir baraj &teşi açılmıştır. Muhacimler olduk- ça ehemmiyetli zaylat verdikten son- Ta geri çekilmeğe mecbur kalmışlar- dır. Pariste tehlike işareti Paris 11 (A.A) — Sabaha karşı 4.40 da tehlike işareti verilmiştir. Saaf 6 da tehlikenin zall olduğu halka ilân, edilmiştir. Tebliğler Paris 1i (A A.) — ll teşrinisani akşam tebliği: 1Devamı 8 inci sahifede)