28 Kasım 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
e - mz EE A A i Yeni bir (Baştaranı 1 net sahifede» Almanyanın da yeni bir ruhia mut- tası? olarak bugün bir ham hayal gibi görünen bu yeni Avrupanın teş- kiline iştirak edeceğini ümid ediyo- rum, Yeni ve daha iyi bir Avrupa teşkil edebilmek için evvelemirde harp hedefimize errmekliğimiz, harbi kazanmaklığımız lâzımdır Amerikadaki alâka Vaşington Yi — İngiltere Başveki- Yinin nutku Amerikada 280 radyo merkezi tarafından neşredilmiş ve büyük bir alâka ile dinlenmiştir. Nutuk her tarafta mühim akisler yapmıştır. Amerika mahafli (Amerikanın harpten sonra dünya sulhuna yar- dım etmeğe hazır olduğunu bildir. mektedir. Gazeteler nutku tasvip ediyorlar. Diplomasi mahafil İngiliz Başve- kilinin izah ettiği sulh hedeflerini tasvip ederek bunun Amerika Cüm.- burreisile Hariciye Nazırmun fikirle- rine tevafuk ettiğini söylüyorlar. Yine bu mahafile göre İngilterenin mayn tehlikesini izale edeceği hak- kında verilen teminat endişeleri ber- taraf etmiştir. Mecliste | Ticaret Vekili pazarlıksız | satış kanununu tedkik edeceğini bilirdi Ankara 77 (AA) — Büyük Millet Mec- Msi bugün Dr. Mazhar Germen'in başkan- nında toplanmış ve celsenin açılışını mü- teakib söz alan Ticaret Vekili B. Nazmi “Topçuoğlu, şu beyanatta bulunmuştur: i <İstanbul mebusu B. Rânâ Tarhan ar- | Kadaşımızın pazarlıksız satış kanunu hak- kında Dahiliye Vekilile Ticaret Vekâletine tevcin edilmiş şifahi bir sual takriri var- dır. Dahiliye Vekili arkadaşımız seyahatte | bulunuyorlar, bendeniz de çok müstacel işler karşısında henüz bu kanunu tedkik etmeğe imkân bulamadım. On beş gün te- birini rica ederim Ticaret Vekilinin bu talebi tasvib edil. miş ve ruznam Meclis, Re Meclisi bütçelerine munzam tahsisat ve- rilmesi hakkındaki kanun lâyihasını ka- bul etmiş ve arzuhal encümeninin 25 ha- #iran 1938 tarihli haftalık karar cetvelin- deki bir kararın umumi heyeiçe tedkik edilmesine dair sabık Yozgad mebusu B. Emin Draman tarafından verilen takriri müzakere eylemiştir. Sabık bir mebusa nit takririn Meelisçe müzakere edilip edilâ- miyeceğine sit usul meselesi Üzerinde ge- gen müzakereden sonra bu cihetin tayini için takrir teşkilât esasiye encümenine tevdi edilmiş ve çarşamba günü toplan- mak üzere müzakereye nihayet verilmiştir. Tütünlerimiz Fransa ve İngiltere bu sene fazla miktarda tütün alacak Ankara 77 (AA) — Ticaret Vekili B. Naz- mi Topçuoğlu 22 sonteşrin tarihinde Ana- dolu ajansına yapmış olduğu beyanatia. Ege munlakasında, tütün piyasasının kânunmevvelin birinci cuma günü açlaca- &ı ve şimdiye kadar mahsulün müstahsile kazanç bırakacak şekilde sştılmasını icap ettirdiği tedbirleri almadan piyasanın açıl- masina müsaade edilmesinin, bizzat müs- tahsilin de menfaatine aykırı olacağı fe- barliz ettirilmiş ve istihsal Aleminin men- faatlerini siyanet için esaslı tedbirlere te- vessül olunduğu da Sâve edilmişti. Haber alındığına göre bu esaslı tedbir- ler cümlesinden olarak, Fransa rejisi ta- rafından şimdiye kadar senede «45 mi- yon frank gibi cüzi bir miktarda satın alı- nan Türk tütününe mukabil bu sene «100» milyon franklık Türk tütünü mübayaası- na karar verildiği Ticaret Vekâletine bi. dirilmiştir. Türk töbününün istikbaldeki satışı için de bir emniyet ve istinat âmil teşkil ede- cek olan bu karar alikmdar mahafilde memnuniyetle karşılanmıştır. Diğer taraftan bize verilen malümata göre, İngilizler tarafından da Fransız mü- bayaasından daha çok yüksek miktarda tütün salan alınması için karar verilmek üzere olduğu ve bunun da yakında tahak- Kuk etmesi ihtimali bulunduğu anlaşılmak- | Avrupa İngiliz gazeteleri nutku alkışlıyor Londra 27 — Bütün İngiliz gazete- leri B. Chamberlain'in nutkunu al- kışlamaktadır. Şimdiye kadar İngil- terenin harp gayelerini ilân etmesini istiyen muhalif Mançester Gardi- yan, News Chronicle gibi gâzeteler nutuk hakkında uzun makaleler yazmışlardır. Mançester Gardiyan diyor ki: «Başvekil çok mühim sözler söyle- di. Nutuk her tarafta mühim akis- ler yapacaktır. Başvekil maksadımı- zın ne egoist, ne emperyulist olma- dığını anlatmıştır. Bu defaki sulh konferansı da Versay konferansı gi- bi olmayacak, burada serbes müna- kaşalar cereyan edecektir. Bitaraf devletler de konferansa İştirak ede bileceklerdir. Hulâsa yeni bir Avru- pa kurulacaktır.» News Chronicle diyor ki: (o «B. Chamberlain harp ve sulh meksad- Jarımızı açıkça anlattı, Sulh gayele. rimiz, harp gayelerimiz temin edii- meden elde edilemez. Evvelâ memle- ketinde merhametsizce hareket eden, bitarafların hukukuna riayet etmi yen bir sistemi yıkmak lâzımdır; Daliy Telegraph nutku, harpten- beri irad edilen en mühim nutuk ad- demektedir. ii | : Köy enstitüleri Kanun projesi, mütalâaları alınmak üzere Vekâletlere gönderildi Ankara 27 (Telefonla) — Maarif Vekâleti tarafından hazırlandığını bildirdiğim köy enstitüleri kanunu projesi mütalâaları alınmak üzere alâkadar Vekâletlere gönderilmiştir. Bu projeye göre köy enstitülerine yalnız tam devreli köy mekleplerini bitiren çocuklar seçilerek alımacak- tır. Enstitüler muhtelif şubeleri ihti- va edecektir. Bunlardan yalnız Öğ. retmen şubesi projenin metnine alın- mış, diğer şubelerin tesbiti Maarif Vekâletinin takdirine bırakılmıştır . Öğretmen şubeleri için tahsil müd- deti beş sene olarak kabul edilmiştir. Enstitülerde otahsillerini bitirerek öğretmen tayin olunacaklar Maarif Vekâletince gösterilecek yerlerde 20 sene müddetle çalışmağa mecbur | olacaklardır. Kendilerine âyda 20 lira ücret ve- rilecek, muvaffakiyet gösterenlerin ücretleri onbeşinci ders yılı başında 40 | liraya çıkarılacaktır. Ayrıca vazifeye başladıkları zaman 60 lira sermye- den başka her nevi zeriyatta buluna- bilmelerini temin edecek tohum, zi- raat alâtı vesaire mecennen verile- cektir. Ücretlerden hiçbir vergi ke. | silmiyecektir. Projenin bir maddesine göre ge- lirleri, her sene Maarif Vekâleti büt- çesine konulacak tahsisattan ve öğ- retmenlerin ücretlerinden kesilecek yümle birlerden vessireden temin edilmek üzere hükmi şahsiyeti haiz köy öğretmenleri tekaüt sandığı, sağlık ve içtimal yardım sandığı ku- rulacaktır. Enstitülerin her türlü masraflarına karşılık olmak üzere de 939 yılı Ma- arif Vekâleti bütçesine 602.000 küsur lira fevkalâde tahsisat (okonulacak- tır, Karadeniz limanlarında inşa edilecek rıhtım ve dalgakıranlar Ankara 2i (Telefonla) — Samsun ve Trabzon limanlarında dalgakıran, rıhtım, Amasra ve İne- bolu limanlarında tahkim ve tahmil suretile dalgakıran, Zonguldak ve İskenderun limanlarında da rıhtım, iskele vesaire yapılması hakkındaki Ereğli, tadır. Küçük Memleket haberleri Muğla 77 (A.A) — Bu sene Bodrumda mandalina mahsulü çok bal ve mahsul iri- hsul artıyor. İleri yıllarda jon adede varacağı umu- İayor. Bu yılı sevkiyatı başlamıştır. Man- dalinaları İstanbul istihlâk ediyor. Satışlar geçen seneden daha müsaittir. İzmir 77 — Ayr ayrı binalarda bulu- nan posta ve telgraf merkezlerini birleş- tirmek için 200,000 lira sarfile bir posta ve telgraf merkezi binası inşa edilecektir. Bunun için Pasaport karşısındaki arsa nasi görülmüştür. kanun projesi Meclise sevkedilmek üzere bügün Başvekâlete verilmiştir. Bu proje ile istendiğini evvelce bildirmiş olduğum 27 milyon Wralık tahsisatın mühim bir kısmı Zongul dak limanına harcanarak burası Ka- raâbük ve havzal fahmiyenin bütün ihracatını karşılayacak asri tesisatla techiz olunacaktır. . 4 İzmir 27 — Kasaplık hayvan ihraca- tanın Berbes bırakılması üzerine Yunanis- tandan bazı tüccarlar şehrimize gelmiş ve hayvan satıcılarile temasa girmişlerdir. Yılbaşına kadar Yunanistana yüz bin baş hayvan ihraç edileceği tahmm olunuyor. KÜÇÜK HABERLER: miye reisliğinden İkineiteşrin 193 b tıs - bit olunan ekseriyetle Kurum, Türk Basın Birliğine firihak etm Ru itihak, Ku- Tum emyalinin tesis yolile Biriikçe idare- sini ve Kurumun bütün hukuk ve vecibe- lerinin Birlikçe ki ünü tuammun et- mektedir. Keyfiyeti ce ilân ederiz # Ortaköyde bir kahvede oturan Hayım, Böhor ve Agop isimlerinde üç ahbab bir aralık kavgaya tutuşmuşlar, Hayim Bohor bir olarak Agobu başından yafala- mışlardır. 4 Heybeltadada yeni yapılmakta olan hastanenin temel hafriyatında çalışan Rı- za ve Ali isimlerinde iki amele şakalaşır- Jarken, Rıza elindeki kazma ile Alinin ya- Talanmasına sebep olmuştur. k Yüzde yedi buçuk faizli 1994 senesi ikinet sıra Türk borcu iabvillerinin 23 teşrinisani 1930 taksiti ödenmeğe başlan- muştar # Yapağı ve tiftik ihrnssiçiler birliği nizamnamesini hazırlıyan komite, dün de si salonlarında toplanmış, geş vakte müzakerelerde bulunmuştur, * Evvelki gün Köstenceder. gelen Daç- gümrük muhafara memurları, araştırma neticesinde kaçak on parça biz ve masa örtüsü, bir para çantası ele geçirmişlerdir. & İnhisarlar idaresinin şimdiki bina- dan Yubaşında taşınacağını yazmıştık. İnhisarlar, Galatada Alemdarıade Hanıma taşmacaktır. Bu husustakı bazirlıklara başlanmıştır. 4 Vilüyet pasif koruma yonu dün Vali muavini B. Halük Nihad. eisliği gi tında toplanmıştır. Içtimada alâkadar dal- re şefleri ve kaymakamlar bulunmuşlar- dir. Pasif koruma talimainamesinde son defa yapılan tadiller gözden geçirilmiş ve muvafık görülmüştür. Taltmatnamede halkın riayet edeceği esaslar vardır. Bu talimatname beş yüz bin nüsha olarak bü- mlarak her eve dağıtılacaktır. # İstanbul esnaf cemiyetleri idare he- yetleri, dün öğleden sonra, Birleşik Esnaf cemiyetleri reisi B. Kâzım Yorulmazın :i- İ yaseti altında senelik toplantısını yap- mıştır, Geç vakte kadar süren içtimada, her cemiyet idare heyetinin senelik mesal raporu okunmuş, ve yeni bütçesi mürakere edilmiştir. Toplantıda, Esnaf cemiyetlerinin inki- şafı, esna? ailelerine yardım ve Esnaf has- tanesinin randımanımı arttırmak için ya- pılan paraca yardımın çoğaltılması işleri de görüşülmüş ve bir çok temenniler ka- bul edilmiştir. Nafia Vekilinin tedkikleri Evvelki gün şehrimize gelen Nafla Ve- kili general Al Fuad Cebesoy dün sabah sanat 11 de Taksimde Yüksek mektebine gelmiş; mekteb müd 'evfik ve mektep profesö ştır. Nafia Vekili, mi teb hakkında verilen izabatı dinle mektebin ihtiyaçlarını sormuş; tevsi edi- lecek Jâboraluvarlar hakkında malümat almıştır. Bu sırada Vali Dr. LORfI Kırdar da mektebe gelmiş; Nafia Vekiline mülâki olmuştur. Nafia Vekili Ne Vali, mektepte profesörler ve talebe İle birlikte öğle ye- meğini yemişlerdir. Saat 13,5 da Nafia Vekili ie Vali, mek- tepten ayrılmışlar ve Taksim bahçesine gelmişlerdir. Dr. Lütfi Kırdar, bahçedeki yeni gazino binası hakkında X fia Veki- Bine izahat vermiştir. Bundan sonra ge- neral Ali Fuad Cebesoy ile Dr. Lütfi Kır- dar birlikte OYıldızdaki Nafla teknik mektebine gitmişlerdir. Nafia Vekili, tek- nik mektebini ve buradaki İnsaatı tedkik etmiştir. Nafin Vekili, bugün Ankaraya dönecektir. Galib Afganinin muhakemesi Perapalas otelinde üç ay parasız kal- mak ve otel sahibinden de pare almaktan maznun olarak sekizinci ceza mahkeme- sinde muhakeme altına alnan Yemenli Galib Afganinin muhakemesine dün de- vam edilmiştir. Bu celseğe, Galib Afganinin ötedenberi kahve ihracı işlerinde vekâle- tini yaptığını iddin etiği Yemen veliahdı Seyfülislâmdan kendisine gönderilen arap- ça bir mektubun tercümesi okunmuş, bu mektupta Galib Afganiye muvaffakıyet- er temennisinden başka bir şey olmadığı İ görülmüştür. Şahid olarak dinlenmesine karar verilen Perapalas oteli Kabul bürogu şefi Montero hasta olduğu hakkında ya- por göndererek mahkemeye gelmediğinden kendisinin gelecek celsede dinlenmesine karar verilerek muhakeme başka güne bi- rakılmışar. | Parti kaza kongreleri Parti kaza kongreleri 5 birineikânunda başlıyarak 3i birinelkâmunda bitecektir. Kongrelerin günleri şunlardır: 5 Beşiktaş, 9 Beyoğlu, 10 Çatalen ve Sa- riyer, il Eminönü, 12 Fatih, 16 Üsküdar, 17 Kadıköy ve Bakırköy, 23 Beykoz, 24 Ada- lar ve Şişli, 25 Silivri, 28 Yalova, 30 Kar- i Finlândiya, Sovyet Rusyaya cevap veriyor (Baş tarafı i inci sahifede) bir ültimatom mevzuubahs olmamakla beraber, Rusyanın hattı hareketi, bu sefer, biöften harbe müteveccih görünmektedir. Kızılordu hududu geçti mi? Kopenhağ 27 (A.A) — Politiken- man Helsinki gazetesi, Kızılordu mu- hafızlarınmn, bugünlerde Finlandiya hududunu geçtiklerini ve Fin asker- | leri tarafından püskürtüldüklerini, ihtirazi kayıtlaria haber veriyor. Kınlordu askeri tayyareleri, Care- We sahilinde her gün keşif uçuşları yapmaktadırlar. Bunlardan bir ço- gunun, Fin hava dafi bataryaları ta- rafından düşürüldüğü söylenmekte- dir, Finlandiyada bir gazete tatil edildi Helsinki 27 (AA) Hükümet, Başvekil aleyhindeki mükerrer hü- cumlarına binaen Suoemen gazetesi- ni tatil etmiştir . İş saatlerinin artırılacağı doğru değildir Ankara 21 (Telefonla) — İş daire- sinden yaptığım tahkikata göre iş kanununun tadil edileceği ve bu ara- da mesai saatlerinin artırılacağı hakkındaki neşriyat doğru değildir. Bu maksadla kurulmuş bir kumisyon da yoktur, Verilen malümata nazaran halen iş dairesinde müteşekkil iki komis- yon vardır. Bunların birisi hafta ta- (li ve ulusal bayramlar kanunlarını birleştirerek yeni bir kanun projesi hazırlamakla meşguldür. Diğeri iş kanununun resmi iş yerlerinde me suretle tatbik edileceğini ve bu yer- lerin tabi olacakları murakahe usul- lerini gösterecek bir nizamname ha- zırlamaktadır. ziyade | Sovyet Rusyada amele teşekküllerinin kararı Moskova 27 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: Moskova radyosu, «Finlan- i diya hükümeti, Sovyet notasını a- dıktan sonra, bundan icab eden he- tayici istihraç etmesi; lâzım geldiğini MNân ekmekte ve diğer taraftan Sovyet İttihadı dahilindeki bir çok amele te- şekküllerinin bu sabahki bir toplan- tıda Finlandiya aleyhinde karar su- releri kabul ettiklerini ilâve eyie- mektedir, Bu karar suretlerinin baş- hea mevzuu şudur: «Finlandiya milletinin itimadına mazhar olmıyan Finlandiya hükü- meti, Sovyet hükümelini tahrik et- miştir. Hükümetimizin ilk davetine icabete hazırız.» Bütün karar suretleri şu cümle ile bitiyor: o«Yaşasın yenilmez Kızılor- dumuz.» Londra 27 — Sovyet gazeteleri Finlandiyâya karşı şiddetli neşriyatta bulunmaktadır. Gazeteler: o<Artık sabrımız tükendi; orlar. YENİ NEŞRİYAT Ev kadınının Yemek kilabı Alaturka, alafrangn her meri yemek, tatlı ve pastaların nası! yapılacaklarını göstes ren bu kitap bayan Fahriye Nedim turafın- dan yazılmış, İnkılâp kitapevi neğretmiş- tir. İçinde bine yakın yemek tatlı ve pas- tanın yapılma tarz'urı gayet sade bir lisan- ia anlatılmaktadır. Fiati 100 kuruştur. Teşekkür İkinci prostat ameliyatmı büyük bir ba- zakat ve muvaffakıyetle yapan ve beni 18- tıraptan kurtaran uroloğ doktor Ali Eşref Gürsele, muhterem Akşam vamtasile ale“ nen teşekkür ederim vi Yahya Yavaş ŞEHİR TİYATROSU Tepebaşı Dram kısmı Gece mat 2030 da ŞEYTAN «ALLAHIN BAHÇESİ ve KADINLAR HAPİSHANESİ» nin başdön icü yıldı VİVİANE ROMANCE Bu perşembe akşamı S A K A R VE A Sinemasında Dostolevsky'nin meşhur romanından iktibas ve PİERRE BLANCHARD ile beraber yaratılan IZGUMARBAZ Büyük Fransızca sözlü filminde zevkin ve sevimliliğin kadını olacaktır. Tiyatronun zafori, Sincmaya temel r, zevk ve takdirle yerinden oynatan olu Aylardanberi Fransayı SACHA GUİTRİ'nin ölmez eseri KADRIL GABBY MORLAY - SACHA GUITRY JACOUELINE DELUBAC kudretlerile süslüyerek Fransız sinemacılığına bir şaheser hediye ettiler. Bu eşsiz eseri sir de BU LÂLE'de PERŞEMBE Görmeye hazırlanınız, AKŞAMI Şehzadebaşı TU RA N sinemasında 29 Teşrinisani çarşamba gününden itibaren İstanbul muhitinin en kibar konforlu sinemasında bu sene Avrupadan yeni getirtilen ve sesleri tabii leştiren ve hiç bir yerde eşi bulunmıyan son sistem makinalarla sayin halkımıza gösterilecek olan üMiT ŞARKISI (Neşidei Emel) Türkçe sözlü - Arapça şarkı Filminin Baş rolunda: Şarkın ses kraliçesi ÜMMÜ GÜLSÜM Uumuumuz Sinemamız kaloriferle teshin edilmektedir. Tek 22127 EN NEFİS DANS - ŞARKI ve musiki ile süslenmiş EĞLENCELİ HARİKULÂDE ZEVKLİ mevzu İle SENENİN EN GÜZEL FİLMİ HONOL ULU Fransızca sözlü. Baş rollerde Dünyanın birinci dansözü Brodway Melodilelerinin unutulmaz ve eşsiz yıldızı ELEANOR PJ'W ELE Filme ilâve olarak; FOKS EN SON DÜNYA HAVADİSLERİ, Profesör FUAD KÖPRÜLÜYE Pariste Sorbon Üniversitesinde Fransız Cümhur Reisi önünde yapılan büyük merasim. Yarın akşam için numaralı biletler bugünden aldırılabilir. Tel: 40868
