2 Eylül 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDINCI SENE N« 2 2 71 VLJIVUS N A D t İDAREHANESİ: karşısıiMİa dairei raahsns» Telgraf: tstanbul Cumhuriyet Posta kutnsn: N° 246 Başmuharrir ; 2366 • Tahrlr mUdurO : 3236 *<»T« müdürü 2365, Kitap kısmı: 4 7 2 Cu m huriy et Fethi B. cevap hazıriıyor tllil HIHM11IIIIM HHIIflllHtinilinn< »ı SALI 2 EYLÛL 1930 ABONE ŞERAİTf MODDET: İTÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN I Seneliği : 1400 Kr. 6 Ayhğı | 3 Ayhğı | 750 Kr. 400 Kr. f 800 Kr. • 2700 Kr. İ 1450 Kr. '• ünakasalar hararetleniyor cevabını orada verecek Fethi Bey* "Harîçte itibarımız kalmadı, fsmet Pş. ve arkadaşları vaziyetin vehametini kavrıyamıyorlar,, diyor Serbest Fjrkamn Istanbul heyeti = 5 Kuruştur * Nfishası her yerde Yağımızla Kavrulmak Efsanesi! *Eğer ecnebi sermayesinin gönlü olacak diye bitmez tükenmez müzakerelerin çıkmaz yollarına girseydim, bugün hâlâ ilk kazmayı varamamıs bulunurduk!» «Ismet Paşa> Ismet Paşa cuma günü şehrimize geliyor S. Fırka lideri yarın İzmir'e gidiyor, Sıvas nutkunda Ismet Paşa haricî »ermayeden niçin istifade edilmediği yolundaki itirazlara cevaben: Müsait şeraitle alınacak para bulundu da ben ret mi ettim? Demiş ve müsait şeraitle sermaye S. C. Fırkası lideri Fethi B., Afa balunamamasının esbabını izah etIsmet Ps. Hz. Sıvasta nutuklarınt söylerken tikten sonra son Kibrit Inhisarı ğlu Ahmet Beyle birlikte, dün sabah lnes'elesinde temin olunan 10 mil Yalova'dan avdet etmiş ve saat 16 ya kadar fırka merkezinde meşgul olmuşyon dolarlık avansı hatırlatarak: tur. Zararsız şeraitle para bulunFethi Bey yenl fırka teşkllâtmı yapduğu zaman onu almağı ben belki mak ve Ismet Pş. H. nin Sıvas'ta irat herkesten iyi bilirim. bnyurdakları nutka cevap vermek üzere Sozlerini ilâve etmiştir. yarın Afa oğln Ahmet (Kars) ve doktor Açık bir hainkattir ki memleke Reşit Galip (Aydm) Beylerle birlikte İztîmht bugün bilâistisna her yerde mir'e hareket edecektir. Ankara 1 (Telefonla) Baçve \ çahşan beynelmilel sermayenin Yeni fırka lideri de iradı nutuk kil tsmet Ps. Hz. bugün Basvekâlet buraya dahî gelip çahşmasından edecek dairesine gelerek 5 buçuğa kadar asla müstağni değildir, bilâkis bu Fethi Bey tzmir'de irat edecefi nntku meşgul oldu. Başvekil Pş. perşemna şiddetle muhtaçtır. Halbuki son hazırlamakla meşguldür. Verilen malube günü Yalova'ya hareket ede senelerde memleketin ihtiyacı ile mata gröre iktisadl işlere taalluk eden S. Fırkanın ilk kattnt m erkez ittihaz ettiği Taksim'de cektir. ecnebi sermayesinm buraya gelip kısıtnlan çok mufassal olacak olan nnKalmis apartımant Komisyon toplandı MIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMinilHIIIIIIIIIIIIIIIIIHniMNHMIIIIIIIIIHIMIIIttllll çalısma hevesini birleştirmeğe tuk, tsmet Pş. Hz. nin Sıvas'taki nutukAnkara 1 (Telefonla) Bu saları kadar acundnr. Fethi Bey, nutkunu, bir türlö imkân hasıl olmamıştır. bah Başvekil İsmet Pş. Hz. nin riBona rağmen başta şu şimendifer tzmir'de halkm arro ve temayülüne gröre tayin edüecek mevklde irat edecektir. yasetlerinde Maliye Vekâleti Vekiler insaatı olmak üzere memleke Fethi Bey dün fırkada sabık meb'usli Refik, Burdur meb'usu Mustafa tin imar ve ihyasına ait büyük teardan Hâmit Beyle uzun azadıya föŞeref, Sinop meb'usu Yusuf Ke şebbüslere girişilmiş ve bunlann rüşmüştür. tnal Brylerle lfc Zkaat ve flmlâk cümlesi devletin umumî bütçesine Serbest Ftrkamn çıkaraeağı %qzete Bankalan U. M. leri, Hariciye hutâîrmil oiunmuştur.Bilir bilmez her Teni fırka eylulün yirmisine kadar kuk müşavirleri Veli ve Ziya, Devkesnı başhca itiraz noktası burada mürevvici efkârı olmak üzere bir gazete C. Hüsnü Beyin Bern let Şurası Reisi Nusrat, Maliye olduğu malumdur. Fazla olarak bu neşrine karar vermiştir. Fırkaya, vaktile elçilığine tayini tasdika Müsteşarı Ali Rıza, Maliye muha Resml köşada ait reslmier befinol itiraz noktasmdan bir de efsane imtiyazı alınmı; oiup ta intişar etmesebei umumiye müdürü Faik Bey sahifemizdedir doğımıştur ki o da terlevha ittihaz miş bazı gazetelerln imtiyaz sahipleri arzedildi lerden mürekkep bir komisyon iç mada memlekete çok ecnebi kan> ettiğimiz (kendi yağımızla kav • müracaat etmiş ise de hepsi reddedil( Mabadi 4 uncü sahifede tima etti. Tahkikatıma göre, içti rulmak) efsanesidir. Guya tsmet miştir. Fırkanın çıkaraeağı gazetenin ••••••••••••• •••••••••••• •*•••••«.•••••«••«•••••••"** *«a«.*••••• S. fırkaya girdikleri söylenen Yusuf Paşa ecnebi sermayesine karşı ga bas mnharriri Afa oğln Ahmet Bey olacak, Reşit Galip ve Müderris tsmail HakAkçora (Istanbul), Samih Rifat yet hasmane ve kat'iyyen muhteriz cc (Biga) Beyler bir vaziyet âlarak memlekette ne kı Bevler de baş makale yazacaklardır. yapılacaksa hep kendi paramızla Yeni fırkanın belediye namzetleri jandarma alay kumandanı Naki Beylerden mürekkeptir. Yeni fırka Belediye aza namzetlerini yapacağız, ecnebi parası isteme Bugün içtima edilecek yiz diyesi imiş. Yağımızla kavrul tesbit etmiştir. Bu meyanda akalliyetleYeni fırkanın dokuz kişiden mürekkep mak efsanesinin diğer efsanelere le mensup bir kaç namzet te bulunmakta olan merkez heyeti, bugiin sabahleyin de meydan verdiğmi ve meselâ ise de henüz lsimleri sdylenmemektedir. Fethi Beyin riyasetinde toplanarak İsIsmet Pasanın ecnebi sermayesine Bnnların ticarl ve beldl işlerde çahşma anbul vilâyeti merkez ocağı muvakkat düsman olduğu yolundaki rivayet larının hiç bir siyasî mahzuru olmadığı dare heyetinin teşekkülünü tasdik edelerin Avrupa'nm bazı mahfelleri yeni fırkaca kabnl edilmiştir. ;ek ve fırka merkezinin yeni binaya için adeta bir kanaat haline gelmiş Serbest fırkanın yeni binalart nakli, tstanbul ciheti merkez binasının S. C. Fırkasının Nazlıhan'daki merke sticarına ait hususatı kesbi katiyet etbulunduğunu hep biliyoruz. Fakat zi, yarın Taksim'deki kalmis apartıma tirecektir. ayni zamanda şunu da biliyoruz k nına nakledilecektir. Teni fırkanın idare tsimlerini yazdığımız zevattan teşekbunlann cümlesi efsanedir. Nitekim Başvekil son nutkunda işlerini üzerine almış olan Tahsin Bey kül eden Istanbul vilâyet merkez ocağı (Erzurum) bina mes'elesile meşgııl ol idare .heyeti muvakkat olup bilâhare inVilâyetle Emanetin tevhidi dünden itibu rivayetlerin hiç bir aslü esas ile Erzurum meb'usv maktadır. baren bilfiil başlamıştır. tihapla değiştirilecektir. alâkası olmadığını izah ederek Dünden itibaren Şehremaneti «Istan«Tanin» gazetesinin Cağaloğlu civa Dühuliye ve taahhüdatı şehriye Nafi Atuf B. bilâkis içinde bulunulan vaziyetle rmdaki eski idarehanesi de, yeni fırkabul Belediyesi» olmuş ve levhası da bu Maarif Vekilr Cemal Hüsnü B. in suretle değişmistir. Muhittin Bey hem re nazaran geçen senelerde ecnebi nın tstanbul ciheti merkezi ittihaz edi Yeni fırka intisap etmek istiyen azadan (25) kuruş dühuliye ve asgarî beş Bern (tsviçre) sefaretine tayin Vali, hem de Belediye Reisi olarak çalışsermayesinin memleketimize bi lecektir. S. Fırkanın neşredeceği grazete kuruş aidatı şehriye alınmasına karar zim istediğüniz emin ve salim şe de Tanin gazetesinde tabı ve ihzar olutasdiki âliye arzedilmiştir. Esk mağa başlamıştır. vermiştir. Fakru hali olanlardan dühuZabıtai belediye memurlart polıs rait ile gelmiyecek, gelemiyecek nacaktır. live ve taahhüdatı şehriye aranmıyacak Maarif Müsteşarı ve Erzurum oldu halde olmasmın daha tabiî göriil Yeni fırka tstanbul merkez heyeti tır. meb'usu Nafi Atuf B. in Maarif Zabıtai belediye de polise tahvil edilmesi lâzım geldiğini delilleri ile Yeni fırkanın tstanbul vilâvet merkez Vekâletini kabulü için vaki olan miş ve memurlar dün sabahtan itibaren Yalova'da îsmet Ps. nin nutka tafsil ve isbat eylemiştir. üniforması giymişlerdir. ocağı mnvakkat idare heyeti teşekküi teklife muvafakat cevabı verdiği resmî polis memurlan kollarına gene nasıl karşılandt SeyTüsefer Bize gayrimüsait şeraitle buluna tmiştir. Bu heyet, Darülfünun sabık eİsmet Pş. Hz. nin Sıvas'ta irat ettikleri temin edilmektedir. işaretlerini takmışlardır. cak paraya yalnız Ismet Paşanın mini tsmail Hakkı, sabık icra reisi Refik Eski Emanetin yeni levhast: . büyük nutku neşreden gazeteler YaloMuamelâtta müskiilât olursa... Nafi Atuf B. meslek ve irfan adeğil, bu memlekette aklı eren her 4vukat Sadi Rıza, Sabık Antalya meb'Istanbul Belediyesi Başvekil izmir'e de gidecek mi? Ismet Pş. paramızın kıymetinin tesbitî için bir komisyon teşkil etti , Nafi Atuf B. Maarif, değerli bir vekil kazanıyor^ İstanbul Belediyesi Yeni kaymakamlar aun sabah işe başladılar îstanbul'da polis merkezlerinin adedi sekize indirildi, memurlar tayin olundu kesin aleyhtar olacağı şüphesizdir. usu Murat, avukat Necati, mütekait lit etmiştir. Herkes demir bir heyecan damları içinde cidden değerli ola edecek müşkülât ve noksanların tesbiti kendilerine tahsis edilen binalarda ise Lozan müzakerelerini idare ve in bahriye kaymakamı doktor Salâhattin icinde Istanbul postasını kapısmış ve rak tamlmıs bir şahsiyettir. Bizzat için emanet mufettişleri memur edilmiş başlamışlardır. Beşiktaş kaymakamı kaymakamı Sedat taç etmiş olan Ismet Paşanın bu mütekait erkânı harp miralay Tosun Başvekilin uzun nutkunu okumağa dal maarif mesleğinde yetişmiş, sene lerdir. Müfettişler dünden itibaren faa Şevket, Beyoğlu kaymakamı ve Eminönu Haluk liyete geçmişlerdir. Emanet müfettişi unoktada yakmdan görülmüş haki avukat Orhan Mithat, esbak tstanbul ( Mabadı 4 üncü sahifede lerce hocalık, mektep müdürlükle mumiligi heyeti teftişiye müdürlüğü un Nihat Beyler de işe başlamışlardır. FaIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIII katlere istinat eden dikkatine itiri, müfettişlik ve müsteşarhk etmiş vanım abnıştır. Müfettişi umumî Tevfik, tih kaymakamı Veli Bey yarın, Kadıköy mat etmek ise vatanî bir vazife sa rası tedarik olunamadığı zaman değildi, o halde inşaatı bu imkânın Bey, heyeti teftişiye müdürü olmuştur. kaymakamı İbrahim Bey perşembe günü geleceklerdir. Henüz gelmemiş kayyılacak kadar mühim bir mes'ele dahi Türkiye şimendiferlerinin husulüne talik ederek demiryolları ve memleket ilmi için müsbet netimakamlarm yerlerine başkâtipler ve kendi masarifimizle yapılması için yapmakta acele etmemeli idin de celer veren bir tarz ile çalışımış dir. kâleten vazife görmektedirler. atılmıs adımlar olacağına hükmet nilebilir. İsmet Paşa bunun da ce tır. O halde guya ecnebi sermayesiHükumette işi olanlar kaymakamlıkMaarif işlerinin kat'î ıslahat ile ne aleyhtar bir zihniyeti ifade et mek Iâzımdır. Hakikaten teşebbüs vabını veriyor, lara muracaat etmektedirler. Eğer, diyor, ecnebi sermaye memnuniyet ve itminana şayan bir mek üzere kendi yağımızla kavrul (alâ İsmet Paşa) denilecek kadar Nahiye müdarleri büyüktür, ve tsmet Paşanın fırsat sinin gb'nlü olacak diye bitmez tü hale konulması arzusunu tatmin mak efsanesi nereden çıkmıştır? Nahiye müdürleri kadroları peyderpey tsmet Paşa zararsız ecnebi serma zuhur ettikçe milletin yüksek az kenmez müzakerelerin çıkmaz yol edebileceklerin başında olanlar ikmal ediliyor. Kumkapı'ya Üyas, Şehyesinden istifade etmeğe hiç şeksiz mine tercüman olarak baska caresi larına girse idim bugün hâlâ ilk remini'ne İsmail Hakkı, Küçükpazar'a dan biri olarak gördüğümüz Naf Muzaffer, Sirkeci'ye Nurettin Beyler tave şüphesiz bir kat'iyetle taraftar olmadığı zaman bu milletin demir kazmayı vurmamıs bulunurduk. vin edilmişlerdir. Nahiye müdürleri mülli demirsiz kendi yollarını kendi Halbvki bu simendiferler Cumhu Atuf B. in her halde umulanları olunca bu rivayetin hiç bir aslü esakiye veya hukuk mezunudorlar. Hakuk sı olmamak lâzım gelir. Nitekim vesaiti ile yapabileceğini ve işte riyet Türkiye'si için bir dakika bile tahakkuk ettireceğini tahmin ve temezunu iki merkez memuruna Nahiye yapmakta da oldu?unu söylemiş tehiri caiz olmıyan hayatî zaruret menni ederiz. hakikat te bundan ibarettir. tsmet müdürlüğü teklif edilmiş. İse de kabnl Işe başhyan yeni kaymakamlardan: Tayin tahakkuk ediyor Paşanın öyle iddia olunduğu gibi bulunması tabiidir. tşte efsane bu lerdendir. etmemişlerdir. İsmet Pasanın ecnebi sermayesi kayıtsız ve şartsız olarak ecneb radan c'kmistır. Amma çıkan sey Ankara 1 (Telefonla) Maarif Beyoğlu kaymakamı Eminonu kaymakamı Yeni merkez memurlan Haluk Nihat B. Sedat B. sermayesine aleyhtar olduğu riva hakikatle asla alâkası olmıvan bir aleyhtarlığı bir efsaneden ibaret Vekili Cemal Hüsnü B. in Bern seYeni belediye kanunu mucibtnce tsyeti cidden bir efsanedir. Acaba efsaneden baska bir sey depildir. olarak taayyün ettikten sonra va faretine tayini tahakkuk etmiştir. Emanet muavinleri belediye reis mu tanbul'da ihdas edilen kaymakamlıklar avinl nnvanını almışlardır. mmtakasında sekiz merkez memiırlnğil bu efsanenin menşei ne olsa gerekBu noktada belki Ismet Paşaya ziyetin diger safhalarını enine botşe başhyan kaymakamlar Maarif Vekâletine Nafi Atuf B. in ( Lutfen aahijeyi çeviriniz > tir? mademki ecnebi sermavesînin mö yuna münakaşa Dünden itibaren yeni kaymakamlar YUNUS NADİ geleceği kuvvetle söyleniyor. Bu efsanenin menşei ecnebi pa zaheretini temin etmek mümkün va'ya gider gitmez büyük bir hadise tev Tevhit üzerine muamelâtta tahaddüs