20 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Cumhttriyet •• Açlık grevini Başarmak için.., Yeni kontenjan listesi Biri sanşın, öteki esmer iki genç Fîlîp Holmes ve Klark Gable son zamanda Amerika sinema âleminin gözbebeği oldular Gandi vücudünü alıştır mağa çalışıyor Bombay 19 (A.A.) Mahatma'nın inat ve ısrarını iyice bilen taraftarlan mumaileyhin bazı şeraite tevfikan serbest bırakılcnağı kabul et miyeceğine emîndirler. Diğer taraftan Hint hükumeti mumaileyhe tam bir serbestî vermek fikrinde değildir. Binaenaleyh, Gandhi'nin Yeroda hapisanesi binalarında serbestçe ikamet etmesi ve kaydü şarttan âri olarak ziyaretlerini ka bule müsade edilmesi muhtemeldir. Gandi'ye Dokunulamazların tem sili mes'elesinde bir hal sureti bul mağa çahsmak emrinde kendisine yardım edecek olan siyasî reislerle mükâlemede buluntnasrna müsaade edilecek, kendisini açlık grevinden vaz geçirmeğe çalışanlarla da gö rüşmesine mezuniyet verilecektir. Dokunulmaz'lar namile yadedilen muhtaç sınıflann lideri doktor Amberkhar, Poona'ya geltniş ve Bombay valisile bir saat görüşmüştür. Mumaileyh bu mükâlemenin tamatnile şahsî olduğunu ve hali hazırdaki vaziyetle hiç bir alâkası bulutımadığını söylemiştir. Doktor Ambertkhar davet edildiği takdirde Gandhi'yi görmeği kabul edeceğini ve Dokunulmaz'lar a hali hazırda cemat nizamnamesi tarafından bahşedilmiş olan şerahin daha iyisinin bu sınıfa bahşedilmesi imkânı mevcut olduğu takdirde buna muarız olmıyacağını söylemiştir. Esasen Poona'dan bildirildiğine göre Gandhi, bir kaç haftadanberi aç durmağa hazırlanmakta ve uzun müddet devam edecek bir açlık grevine başlamak için en mükemmel ve en iyi şeraitin ne olacağını tetkik etmiştir. Tahdidat asgarî bir hadde indirilecektir [.Birinci sahıfeden mabait] sair işler için mukarrerat ittihaz etmek üzere etraflı tetkikat yapa caktır. Sanayiciler memnun Ankara'dan avdet eden sanayi heyeti reisi ve birlik umumî kâtibi Nazmi Nuri Bey dün kendisile görüşen bir muharririmize şu izahati vermiştir: < Ankara'dan, temenniyatunızın hüsnü telâkki edildiğinden ve müsbet neticeler alınacağından ümit. var olarak avdet ettik. İkiisat Vekili Celâl Bey heyetimizi iki defa kabul etti ve çok yakından alâkadar olarak dertlerimizi dinledi. Vekil beyden bilhassa fabrikalara lüzumlu olan iptidaî maddelerin kontenjana tâbi olmadan ithaline müsaade edilmesini rica ettik. Celâl Bey bize mevaddı iptidaiye mes'elesinin halle dileceği hakkında vaitte bulundu. Bu mevat için hazırladığmuz <S> lis tesi projesini vekil beye takdim ettik. Heyetimizin başlıca temennile rinden biri de takas ve vesika ticaret i usulünün ortadan kaldırılması olmuştur. Esasen bu usul memleket sanayiimiz için çok zararlıdir. Celâl Bey hükumetin sanayiin hiç bir şekilde tevakkuf etmesine taraftar olmadığım ve bu husustaki mesainin bugünlerde bir neticeye raptedileceğini söyledL. Hükumet erkânından ve bilhassa tktisat Vekilimiz Celâl Beyden gördüğümüz büyük ve samimî alâka dan dolayı çok mütehas&isiz. Çok güzel ümitlerle neticeye intizar ediyoruz.» Yerli pirmçlerimizin, memleket ihtiyacının mühim bir kısmmı karşılıyabilecek miktarda olduğu halde kontenjana ihtiyaçtan fazla ecnebi pirinci konulduğu ileri sürülmektedir. Ihracat Ofisi bu şikâyet üzerine vaziyeti tetkik etmektedir. Ay başında başlamak üzere çıkacak yeni kontenjan kararnamesinde bu cihet nazari itibara ahnacaktrr. Piyasada memnuniyet Heyeti Vekilenin ihracatı tesbit komisyonlarını lâğveden kararı, derhal şehrimizdeki alâkadarlara da tebliğ edilmiştir. tstanbul'da, biri Ihracat Ofisi müdürü Cemal Beyin diğeri mıntaka ticaret müdürü Muhsin Beyin riyasetinde iki ihracatı tesbit komisyonu vardı. Her iki ko • misyon da dün mesaiye devam et mişlerdir; iki gün daba çalışacak lar ve ellerinde bulunan işleri biri receklerdir. Esasen gelen emirde komisyonlann mülga olduğu bildirilmekle beraber, vazifelerini ikmal etmiş olmalan da tasrih edilmektedir. Beşinci kontenjan kararnamesi mucibince tstanbul'dan başka Izmir, Trabzon, Giresun, Ordu ve Ayvalık'ta da birer «ihracatı tesbit komis yonu» teşkil edilmişti. Bu komis yonlar da ellerindeki işleri bitirir bitirmez dağılacaklardı. Komisyonlann lâğvi kararı, ve sika ticaretini de ortadan kaldır • mıştır. Hükumetin iktisadî sahada al diği kararlar, piyasada büyük bir memnuniyet uyandırmıştır. Kontenjan listeside geniş tadilât yapılma sı da bir çok şikâyetlerin önüne geçmiş olmaktadır. Diğer taraftan dö • viz tedarik etmek istiyenlere, bu nun daha sühuletle temini yolunda, beş numaralı kararnamede yapılalacak tadilât ta bir çok müşkülâtı kaldıracaktır. Üzüm, incir, fındık, yün, hali, tiftik, zeytinyağı, gülyağı ve kasaplık hayvan ihraç edenlerin şimdiye kadar aldıklan vesikalara gelince, bu tacirlerm haklan mahfuz tutula caktrr. Ancak Heyeti Vekile kararı bu vesikaları ithalâtçılara satmalanna arfak imkân brrakmamaktadiT. ı ntp Hollyvood 5 eylul (Hu. Mu.) Tabiat bazan çok cömert davranı yor. Bir takıtn insanlara bîr kaç meziyet birden veriyor. Bazan da çok cîmri hareket ediyor, talihsiz v e l ı tidatsız mahluklar yaratıyor. Amerika sinema âleminde son za manlarda fevkalâde şöhret kazanan iki genç, Filip Holmes'le Klark Gable muhakkak ki tabiatin gayet açık elli davrandığı bir zamanda yaratılmış lardır. Çünkü çehrece güzel, vücutçe mütenasip oldukları gibi benliklerin de de sönmek bilmiyen bîr san'at is * tidat ve kudrffcj mevcuttur. Bugün bu iki genç bütün Amerîka sinema se yircilerinin takdirlerini kazandıktai maada kadınların ve genç kızlarm da rüyalarına hâkim bir mevkidedirler. Filip Holmes'in diğer sinema ar tistleri gibi efsanevî bir tercümei bali yoktur. Müreffeh bir aileden ye tişmiş ve küçüklüktenberi kalbinde artistliğe karşı bir temayül duymuştur. Filip, orta tahsilini îngiltere'de «Trinity College» de yaptı. Orada daima smıfının ikincisi idi ama, hayatta tnutlaka birinci olmağı aklına koymuştu. Mektebi bitirince doğru Kali forniya'ya geldi. Yakışıkhğı ve gençliği derhal nazari dikkati celbetti. Paramunt kumpanyasile kontrat yaptı. Bir kaç ay içinde Hollyvood'un en maruf bir siması haline geldi. önce ona saf, masum, genç rolleri verildi. Filip bunları kendi şahsiyeti için kâfi görmüyor, f akat direktörler ve rejisörlerden onun henüz başka vazifeler yapabileceğine kani olamı yorlardı. Nihayet çalışa çabahya bir faciada baş rol deruhde etmesine muva fakat edileceği vadini almıştı. Fakat tam filmin çevrilmeğe başlanacağı gvm 40 derece hararet içinde yatağa serildi ve tabiî yerine başka biri seçildi. Tam altı ay bu hastahğı devam etti. Filip Holmes artık büyük bir san'atkâr oltnaktan ümidini kesmişti Hollyvood'u terketmeğe karar ver mek üzere idi. Bir kaç arkadaşımn ısrarı b'unu tatbika imkân bırak madı. Onlann teşebbüsile NewYork' taki tiyatroların birinde «Şarlok Hol tnes» i oynamağa davet edildi. Sah nedeki muvaffakiyeti bu sefer onu başka bir hararetle Hollyvood'a davet ettirdi. «Şeytanm tatil giinü> filmindeki başrolü oynayınca artık direk törlerin ve rejisörlerin itimatsızlığı derhal zail oldu. Nitekim bunun ar kasmdan sizin de geçen sene gördü ğüniiz «Bîr Amerika faciası» m ona yalvara yakara oynattılar. Daha sonra «öldürdüğüm adam» ı çevirdi. tşte Filip Holmes san'at merdiveninde bu suretle yükselerek bugünkü mevkie yükseldi. Klark Gable'in ise ilk muvaffak olacağım Joan Kranford keşfetmişti. Onu ilk defa stüdyoda gördüğü za man rejisörlerden birine:~ Bu adamın istikbali parlak] Dedi. Hakikaten aradan pek az za~ man geçer geçmez şöhreti her tarafa yayıldı. Sırf ona mahsus senaryolar yapıldı. Kunturat için şirketler en muvafık sartları serdetmeğe başla dılar. Bir zamanlar sinema seyircisi kadınların gönlünü ölen Valântino çalmıştı. Dünyanın hemen dört köşesindeki cinsi lâtif ona âşıktır. Genç yaşında üful edip gidince bu ma budun yerini bir başkası tutması lâ zımdı. Hanımların zevkî bir müddet Ramon Novarro, Gary Cooper, Charles Farrell arasında dolaştı. Nihayet Klark Gable'de karar kıldı. Kendisi de çarçabuk bu âkibeti beklemiyordu. Fakat vaziyete hâkim olduktan sonra şkndi diyor ki: Halime pek samyıroum. Çünkü sinema âlemindeki şahsiyetler tıpkı tayyareye benziyorlar. Çok seri ha valanıyorlar. Lâkin sukutlan da onlarmkinden daha feci oluyor. Onun için yükselmek marifet değil, olduğu yerde tutunmak ve düşmemek ma haret! Bir kaç sene evvel figüranljk bulmak için binbir tnüşküle maruz kalırken hiç farkına varmadan san'atin en yüksek kemal mertebesine e riştim!. Klark hemen her filimde beraber oynadığı kadının rubunu kendine doğru cezbeden ve rakiplerini mağ lubiyete uğratan vazifeler deruhde ediyor. San'atkâr evvelâ Brodvay'da ti yatro âlemine atılmıştı. Bir çok defalar sinemacılığa intisap etmek iste diği h'alde ret cevabı aldı. Fakat orada parlamağa başlayınca derhal Hollyvood'a çağırıldı. Klark o za manlardan da çok müştekidir. Ah bilseniz, diyor, ne ugraştnn, ne çırpmdım, fakat hiç bir kolumdan tutan, bana bir istinatgâh teşkil eder çıkmadı. Ratnon Novarro da onun yüksek şahsiyetini inkişaf etmeden keşfey lemiştim. Klark Gable 1901 senesinde Ohyo hükumeti dahilinde Kadiz sehrinde doğdu. Babası petrol ve yağ tüccan idi. Oğlunun daha küçük yaşta iken aktör olmak hususundaki hevesini kırmağa çalıştı. Sonra da dîş doktoru yapmak istedi. Fakat Klark'm boksör eli kadar iri elleri, ince ve nazik dişçi alât ve edevatım kullanmağa pek te tnüsait değildi. Hayatta kendine çizdiği yolda yürüdü ve muvaffak oldu. Klark Gable'in gözleri siyaha yakm koyu kestane rengidir. Ağzı bü yükçe, dilşeri çok beyazdır. Sesi tam bir erkek sesinin ahengini taşımaktadır. Kendinden daha yaşlı bir kadınla evlidir. Hayatta en ziyade sevdiği şeyler sigara, kahve ve bey girdir. Stüdyodan çıktıktan sonra diğer bazı artistler gibi halk ile kendisi arasında bir uçurum açmaz. Derhal şehirdeki kalabalığa karşı ve onların yaşayışına uyar. P. N. Pirinç ithalfttı Kurultay içinhazırlık IBİrind sahifeden mabait] Esat B. nicin çekildi [Birtnci sahifeden mabait] Açlik grevi üe yenîden naeart difcfcot» celbeden Gandi Haftanın filimîeri Çıigınlar Oteli Elhamra'da Dün akşamdan îtibaren «Elham ra» sinemasında «Çıigınlar oteli» fil* tni gösterilmeğe başladı. Bu kordelâ operetimsi bir vodvildir. Bilhassa müziği ve eğlenceli sahneleri güzel dir. Mevzuu şu şekildedir: Paul genç bir ressamdır. Belki san'at kabiliyeti fazla ama, parası yoktur. Amcası da bir antika meraklısıdır. Fakat onun da muayyen bir varidatı mevcut de ğildir.Yalnız antika tabloları ve bir büyük şatosu vardır. Bunları bir In giliz'e satmak için Londra'ya gidiyor. Şatoda yalnız kalan Paul, kendisine sîpariş edilen bir otel levhasını ya ~ parken bunu gören seyyahlar şatoyu otel zannederek içeriye giriyorlar. Paul de züğürtlükten kurtulmak için bunu nimet addediyor ve seyyahların bu yanlış düşüncelerini tashih etmi yor. Şato az zaman içinde meşhur bir otel oluyor. Gelen müşterilerin içinde bir de dansöz heyeti mevcuttur. «E velin» bu dansöz heyeti müdürünün kızıdır. Paul onu seviyor, fakat hü viyetini bilmiyor. Onu şatoyu satın alacak olan zengin tngiliz'in kızı zannediyor. Şatodaki garip vaziyeti ha ber alan amca dönüp geldiği zaman bir takım tuhaf tesadüfler oluyor. Nihayet hakikat meydana çıkıyor. Evlin ile Paul evleniyorlar. Baş rolleri Willy Fritz ile Evic Borseney iyi oymıyorlar. Maamafih, bazı tebeddülâtın mumaileyhi bu projesinden vaz geçireceği zannolunmaktadır. Mahatma, hali hazırda pek az sebze ve meyva yemektedir. Mumaileyh, süt olarak aldığı gıdayı da tenkis et miştir. Gandhi, kendisi için lâzım olan enerjiyi muhafaza etmek maksadile ötedenberi mutat olan her türlü bedenî talimlerden sarfı nazar eylemiştir. Gandhi greve başlıyor Bombay 19 (A.A.) Gandi şarta bağlı olarak serbest bırakılması hakkındaki etklif i kabul etmemiş ve açlık grevine başlamağa kat'î surette akrar vermiştir. Hava faciaları İki tayyare çarpıştı, bir akrobat pilot parçalandı Brunsvrick 19 (A.A.) Wolff Ajansmdan: Dün icra edilen hava yarışları esnasmda, akrobat tayyarecilerden nasyonal sosyalist Albrecht'in tayyaresi havada diğer bir tayyare ile müsademe ederek düşmüştür. Tayyareci Albecht ölmüştür. Diğer tayyare hiç bir hasara uğramamıştır. Sidney 19 (A.A.) New England Aırway kumpanyasının bir tayyaresi dün öğleden sonra Lismere (Yeni Cenubî Galles) havalisinde düşmüştür. Içindekiler, ölmüşlerdir. Bir tayyare düştü Bir rekor şampiyonu yaralandt Londra 19 (A.A.) Tayyare sür'at rekorunu kıran Schneider kupasını kazanan tayyareci mülâzım Stain Forth, (Cornoaillos) da Li zard'da bir tayyare kazası netice sinde yaralanmıştır. Şakavet yapan üç haydut ölü olarak yakalanmıştır Diyarbekir 19 (A.A.) Lice ve Genç kazalan dabilinde şekavet yapan meşhur haydutlardan Mestan'h Musa, Mehmet Ali ve üç arkadaşı takibat neticesinde ölü olarak ya kalanmışlardır. Wr saKnt « Maarif Vekİj»ti,«si*Mİet teski hillerine, Bakırköy ve Adalar'a da lâtı arasında en mühim Vekâietlerden radyo tesisatı yapılacak, bu saye biridir. Burada îdafe ve kültttr iti de halk Dil Kurultayının muzakerabarSe^ok^aaKyet sarfı lâzımdnr. Ben tuu dinliyebilecektir bu uğurda iki sene çalıştım; fakat T. D. T. C. Kâtibi UmumiKğinden: 26 eylulde toplanacak olan Kurul bundan daha ziyade faaliyet sarfı lüzumuna kaniim. Arkadaşlanm ara tayda aza olmak arzusile müracaat sında, bu faaliyeti gösterecek bir eden zevatın isimlerinin neşrine deçokları mevcuttur. Bu kanaatle, ö vam ediyoruz: nümüzdeki ders yılı başlamadan evHüseyin Daniş Bey Osmanlı Banvel Vekâletten affımı rica etmiştir.» kasından, Mehpare Hüsnü Hanım muallim, Talât Hüsnü Bey tayyare mülâzimi, t Zeki Bey muallim, A. Ankara 19 (A.A.) Bursa meb'Mithat Bey tütün inhisarından, DT. usu Esat Beyefendi kültür hayatmda Cevat Bey, O. Reşer Bey müderris, ve fırkamızın faaliyetinde serbest Lâtife Bekir H. Belediye Meclisi çalışmak icin Maarif Vekâletmden azasından, Recai Bey muallim, Ke istifa etmiş ve istifası kabul b'uyurul nan Bey muallim, Osman Nuri Bey muştur. Bu suretle inhilâl eden Maarif müderris, Dr. Ali Nihat Bey mual Vekâletine Âydın meb'usu doktor lim, Behice Fuat Hanım muallim, Reşit Galip Beyefendmin tayinleri N. Semih Bey muallim, Saadet ZihReisicumhur Hz. nin yüksek tasvip ni Hanım muallim, Ismaü Hakkı Bey ve tasdiklerine iktiran etmiştir. müderris, Hüseyin Nazmi Bey muallim, Taha Ay Bey muharrir, A. Hilmi ömer Bey muallhn, Muvaffak Bey Abdülhamk zamanmda Haleb'e muallim, Kâzım Muvaffak Bey munefyedilerek orada yerleşmis ve aallim, Naşit Bey muallim, Semiha razi ve emlâk sahibi olmuş olan SabCemal Hanım muallim, Kâzım Bey ri Pasanın vefatmdan sonra Hudeymuallhn, Ferit Zühtü Bey muallim, di aşireti ümerasından emir Hâşim Sadullah Ali Bey muallim, Orhan bu emlâk ve araziyi zaptetmişth*. Abdullah Bey diş tabibi, Habil  Harbi umumiyi müteakıp Sabri Padem Bey muharrir, Dr. Recep Ferdi şanın oğlu Etfem Bey Haleb'e «itBey, Hilmi Bey sabık Trabzon vamiş ve babasından kalan emlâk ve alisi, Salih Murat Bey müderris, Keraziye sahip olmak istemis ise de malettin Kâmi Bey Anadolu Ajansı emir Haşim buna yanaşmadığından başmuharriri, M. Sait Bey muallim, Ethem Bey tarafın<!an bir gasp daHoren Camciyan Bey Arevelek gazetesi sahibi, Münür Bey musahhih, vası açılmıştır. Halep'teki Fransız • ömer Naci Bey musahhih, Sabri Samahkemesi emlâk ve arazinin Ethem lim Bey musahhih, Kerim Ihsan Bey Beye iadesine ve üç bm Suriye li musahhih, A. Ziya Bey C. H. F. başrası tazminat itasına emir Haşim'i kâtibi, Hüseyin Hüsamettin Bey a mahkum eylemiş ise de Emir Hâşim vukat ve muallim, H. Vasfi Bey mümahkeme kararma itaat etmediğintekait yüzbaşı ve hukukçu, Sadi Sey den Ethem Bey mahkeme ilâmının fettin Bey muallim, Edmunt Tilley kraen tenf izi için arazinin bulunduğu Bey Beynelmilel Fonetik cemiyeti mahalle gittiği sırada Emir Haşim'in heyeti idare azası, Turgut Suphi B. kölelerinden biri Ethem Beyi kat muallim, Cevat Bey muallim, Sabri letmiştir. Güzel Bey muallim, Nafi Atuf Bey Bu hâdise üzerine Halep'teki konErzurum meb'usu, Hakkı Süha Bey solosumuz Suriye hükumeti nezdinde muallim, M. Şef ik Bey Şurayı Dev tesebbüsati lâzimede bulunmuş ve let azasından, Naciye Nejat Hanım mücrimlerin tevkifini alep etmi»tir. muallim, Tahir Nejat Bey muallim, A. Müfit Bey mülkiye müfettişliğinden mütekait, Elif Naci Bey ressam ve muharrir, Hicri Bey muallim, Hamit Sadi Bey müderris, M. Saffet B. Kayseri 19 (A.A.) Türk ve Rus muallim, Yuşa Elnekave Bey, Hidasanayi mütehassıslarından mürek yet Bey muallim, M. Zeki Bey lstankep 12 kişilik tetkik heyeti bugün bul Kız Lisesi müdürü, Fethiye Abdurahman Hanım muallim, Nazlı Sıvas'tan şehrimize gelmişler ve karşılanmışlardır. Heyet bir kaç gün buNuri Hanım muallim, Güzin Fey haman Hanım muallim, Şaziment H. rada kalacak ve tetkikatta buluna muallim, H. Rasim Bey Haber ga caktır. zetesi sahibi, Şevket Bey müderris, tahya meb'usu, M. tzzet Bey askerî Hulusi Hüseyin Bey muallim, Mihri mütekaitlerinden mümeyyiz, Sait Cej Hüseyin Hanım muallim, Suat Nuri mil Bey, Muhittin Doğan Bey mualBey, M. Şerafettin Bey müderris, lim. Kâzım Bey muallim, Rasim Bey Kü Ajansın tebliği Halep'te bir katil Rus sanayi mütehBSSisları Kayseri'de i