17 Mart 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

17 Mart l r 33 Cumharivef Mecliste münakaşalar Sinemalarda yeni filimler Bu haftaki kordelâlarin çoğu almanca operet ve faciadırlar Galatasaray Beşiktaş Bugün karşılaşıyorlar... Lik maçlarının ikinci devresinin en alâkayı calip maçlarından biri bugün Kadıköy'deki sahada yapı fıyor: Galatasaray Beşiktaş. Sporcu karilerimizin pekâlâ bil~ dikleri gibi Galatasaray kulübü a «agı yukan bir senedir idarî bir îrahrana uğradı; bir türlü kurtulanrryor. Son zamanda heyeti idare ain değismesile bu isin yola grr " digi zannolumnuîtu. Fakat geçen Ierde başkaptan Muslih Beyin <sti fasile vaziyet gene karıştı. Muslih Beyin kulübü için ne derece feda ~ kârane çahftığını hilenler vaziyetin karışmasim tabiî bulurlar. Musiih Bevin mevkiine Nihat Bey geçti. tkinci devre lik maçlarının bu ilk v« mühim maçına Nibat Bey nasıl bir takım çıkaracak? Denebilir ki bunu kimse bilmiyor. Bir aralık Leb* lebi Mehmet Beyin de fırtboldan çekildiği mevzuu bahsolmuştu. Bere ket versin bu haber teeyyüt etmedi. Büyük bir ihtimal Galatasarav'ın şu takımla çıkacağını tahmin ettir mektedir: Avni J ' ..' Bürhan Asım Bülent Nihat Suphi Celâl Lâtif Mehmet Rasih Rebii Filhakika Galatasaray'm bugünkü vaziyette çıkaracağı en kuvvetli takım şekli budur. Beşiktaf takımmda fevkalâd'e bir degişiklik "beklenmekedir. Gecen maçlarm fasılasından sonra Gala ~ tasaray'lı sporculann bfraz kendi lerini topladıkları ve bu devre maç larma dafıa büyük bir enerji ile çı* kacaklan muhakkaktır. Bu sebepten dolayı bugünkü Ga ~ latasaray Besiktaş karsilasması neticesinin önümüzdeki maçlar üze ~ rinde hususi bir rolü vardır. Gala * tasaray'm vaziyetini tesbit etme mize yardlm edecek yani.. Bir tefsir fıkrası ve bir tadil lâyihasmın müzakeresi hararetli oldu [Birinci sahıfeden mabaitl mıyacağına karar vermişlerdi. Refik Bey (Konya), Süleyman Sırrı Bey (Yozgat) madde sarîh olduğundan tefsire Iüzura görmedik lerini söylediler. Maliye encümeni reisi Mustafa Şeref Bey «tefsir lâ zımdır» cevabını verdi. Refik Bey (Konya), ö m e r Beyin müracaati olmasa ne muamele yapılacaksa mü • racaatten sonra da ayni muamele nin yapılmasını, kanunun sarih ol duğunu tekrarladı. Mustafa Şeref Bey dedi ki: ö m e r Bey tekaüt muamelesi başladıktan sonra mahkemeye gidip gün v e ayı belli olmıyan doğurr tarihini tesbit ettirmiştir. Aidığı ilâ tna istinaden vaziyeti artık 62 inci maddede zikredilen vaziyet olma dığı cihetle hakkında 65 inci maddenin tatbik edilemiyeceğini söylemiş, j binaenaleyh maas nisbet'n'n o i a ~ö" j re tashihini talep etmiştir. Divanı J muhasebat ta bu noktai nazara işti ı rak etmektedir. I Sayet tefsir çıkmazsa bu gibi taf > hihler 65 inci madde hükmünden hariç kalacak, muamele yeniden vapılmak lâzım gelecektir. Daha bazı meb'uslar söz shyle dikten sonra tefsir kabul edildi. Bundan sonra 932 düyunu umumiye bütçesine bir milyon 50 bin l ; ralık tahsisat konması hakkmdaki talebe geçildi. Sait Azmi Bey Münakale ırazbatasinda bu paranın 376.000 Hrasının bu sene satılan dahilî istikraz tahvilâtt ile karşılanacağı yazılıdır. Halbuki bu tahvilât mevcut kanunIara göre yüzde yüz olarak maliyeye efrat tarafmdan verilmiş tahvi lâttır. Maliye Vekâleti hangi kanuna göre bunları satmıştır? Borsa rayicine göre aradaki fark ne olacaktır? Sonra bunlara yeniden faiz ve rilmek lâzım geleceği içm Ma'.iye Vekilinden izahat istedi. Maliye Vekili cevabmda hazine ~ deki tahvillerin yalnız efrat tarafından verilmiş tahvillerden ibaret oltnadığını, istikrazı dahilî düşkün iken hazinenin tahvil satın aldığım, şîmdiye kadar satiş yapılmamakla beraber Maliye Vekâletinm menkul kıymetleri borsa raylci üzertnden satmaga her vakit mezun olduÇunu, ( bu defaki satışın borsaya yapılma | yıp bankaya yapıldıemı, esasen her sene bankaca itfa yapıldığı sırada borsada tahvil olmazsa hazinedekî tahvillerin bankaya yüzde yüz itfa akçesi almarak verildiğini, satılan tahviller için hazinece faiz verile cekse de satış bedelleri Merkez Ban~ kası hisse senetlerine yatırılacağından oradan daha fazla faiz ahnaca ğını söyledi. İzahat kâfi görüldü. Lâyiha ka * bul edildi. Bunu müteakıp muhtelif münakale talepleri de muvafık gö rülerek Şurayı Askerî kanununun tadili lâyihastna gecildi. Lâyihada bütçe marta çevrildiği için Şurayı Askerinin içthna tarihinin de 15 kâ ~ nunuevvel yerine şubat olacağı, B a h ' riye Vekâleti lâğvedildiğinden bir başka maddede gecen Bahriye Vekâleti kelimelerînin kaldırılacağı bildiriliyordu. Refik Şevkei Bey bütçenin Meclise tevdi zamanı teşkilâtı esasiye )u> nunu ile epey geri alındığı için birin* ci tadiie ve Bahriye Vekâleti ilga edildiği için de ikinci tadiie lüzum olmadıgını söyledi. Müdafaaı Milliye Vekili, kânu nuevvel ortasında yapılacak bütçe tahminatının pek isabetli olamıya cağı, binaenaleyh masraf bütçelerinin o tarihte kat'î şekillerini alma mış bulunacağı cevabını verdi. Birinci maddenin encümene ia'de sine ikinci maddenin de tayyına karar verüdi ve içtima nihayet buldu. Magda Schnelder ve Johanes Rimann «Telefoncu K m füminde Neron Opera'da «Neron» Emfl Yanîngs'm bundan epe\ ce zaman evvel sessiz olarak çevir • diği bir filimdir. Vaktile büyük nra > vaffakiyetler kazanan bu kordelâ tapla «BenHor» gibi seslendirilmiştir. Mevn u : Roma imparatorluğunun dağılma ve bozulma devrindeyiz. Başta bulu • nanlardan hiç birinm haOcı düşündüğS yok.Herkes, zevk, safa ve eğlence peşinde.. Zaten bu hususa önayak olan bizzat Imparator Neron... Petron •ammda asil tabakaya mensop bir g*nç bütün bu rezaletlerin aleyhindedir. Fakat ne yapsın ki bir elin tamat»d çılfHff»T, Onun için kerhen inroaratora hizmet edenUr arasındadır. lm» parator onu Lijya ismînde giîzel bir kıztn muhafazasına memur etmiştir. Yeğeni Vinkraş'im tevdiği bu saf ve maBum yavnryu Neron'un zevkine kurban etmemesi için son derece ihtiyatlı davraniyor. Fakat tertip olunan eğlencele • rin birinde hnparator kızı hatırhyoc ve ona nrasallat olmak üzere iken Petron, Neron'un yanma gidiyor. Ona san'attan bahsetmeğe başlıyor. Ma'um ya Neron, guya edebiyat ve mosikfye meftun... Hele kendi şaırlik kudretinin ve güzel sesinin dünyada bir misli daha mevcut olmadığma kail.. Petron, Neron'a şiirlerini kâfî derecede kuvvetli bulmadığını söylüyor. O da bir müddet dü»ünüyor. Eserlerindeki bu tatuzlık neden? Uzun bir mülâhazadan sonra şuna karar veriyor. Ona kuvvetli uham verecek bir mevzu yok.. Ne yapsm? Asabı üzerinde aksülâmel yapacak bir mevzu.. Bu ne olabilir? Roma'yı yakmak.. Lâtin İmparatorluğunun merkezi dört tarahndan alev alıyor. Neron'a toğuk davrandığı için bir boğanm strtında ölmeğe mahkum edilen Ujya bîn müskülâtla kurtarılıyor. Halk yangtnm kazaen çıktığını zannediyor. Fakat bir roüddet sonra Neron tarafından mahsus yakddığını öğrenince kendi muhafızlan bfle tmparatorun aleyhine dönüyorlar. Tarihin bu sefth hükömdarının vü • cudu de bu galeyan arasmda ortadan kaJkıyor. Em3 Yanings zamanına göre rolünü ryi oynumıştır. Fakat sesli fîlmin ağırlığına alısmış gözlere bu çeşit kordelâlar seri geliyor. da birbirile samimî arkadaş iki genç ICB var.. Kristina ve Krisuku. Kristina çok çirkindir. Ailesi de fakirdir. Onun için çahsmağa mecburdur. Krisula'nm babaa bakkaldır ve ailesini geçmdire • cek kadar para kazanmaktadır. Bina enaleyh işi gücü yoktur. Bütün zama • nım köyiin delikanUIarı 3e âsıktaşhk etmekle gecirir. Kristina arkadaşının bir sua asiftelik'erine sabit olur. Krisula evvelâ berber kalfası Menegis'le sevişir. Sonra Patras'lı bir zenginin Aleksopu los'un metresi o'ur ve nihayet Kristi na'ntn kardesi Nikoş ile kaçar. Bu işler Krisula için fena bir misal teskil eder. Arkadasını kıskanan Kris tma da öteki gibi fena yola sapacaktır. En güzel elbiselerini givip sokağa cıkar ve saatl«rce kendUine âsık arar. Fakat zavallı çok errkin o'duğu km'kimse donüp yüriine bile bakmaz. Yalnız bakkal çırağı Yani kendisine aeıdığı iom ona evlenmek tekliftnde bıılunur. Halbuki Kristina bir kocaya değu, bir sevgfliye muhtaçtn*. Bir gün kövün kilisesinde dua ederken Krisula'vı sık ve genç bir adamla beraber görür. O zaman anlar ki ar • kadaşı kardesile de oturonamıs, bırakıp kaçmı» ve bu son âşıkile beraber ya s&ımğa baslamuthr. Ancak o vakit hakikat kafasına dankeder. Kendi kendme: Demek ki, der, bazı insanlar gü riiKülü, debdebeH bir bayat ya*ama • ğa memur. D'ğerleri ise müvazi kalmağa mecbur bir sek3de yaratılmışlardır. Yani ile evlenir. Talihine boyun iğer. «Fatalke • Kaza ve Kader» mes'elesini münakaşa etmek istiyen bu korde • lânm basrolieri madam Kfvelli ve Kotopulos 3e George Papas tarafmdan oynannrnbr. lefon edryor. Fakat nat meşgul, numa> rayı bohnak bir türlü kabfl ohnnyor. Çanı stkılıyor. Telefoncu kız Inge'yle konusmağa baslıyor. Mükâleme uzuyor. Akyama onlar da bulusmaga karar veriyorlar. Garip tesadüf, diğer çiftin buluşacagı yerde, saatte söılesiyorlar. Parola da ayni.. Ellerde birer beyaz mendü.. Reiner'in mektuplastığı kadm model Lotte'tur. Fakat evvel veya sonra gtt mek Lotte'u tenorla, Inge'i de Reiner'le bulusuyorlar, o geceyi hoş bir sekilde gecirirler. Tabii nettce maluml Reiner o vakte kadar maiyetinde böyle bir inci bulunduğunun nasıl farkına varmadığına saşar ve fflim bir izdivaçla btter. Limanlarımıza gelecek vapurlartn vize harcı Ankara 16 (Telefonla) Türk konsolosu veya vekili bulunmaması sebebile dost bîr devlet konsolosluğundan veya mahallî hükumet memurlanndan vize alarak limanlarımıza gelen gemilerden vize harcı alınmaması Heyeti Vekilece kararlaşmısiir. Dörtyol nüfus memurluğunun bir cevabı Kontenjan harici bırakılan maddeler Ankara 16 (Telefonla) 932 malî senesinde tatbik edilmek üzere 13193 sayılı kararname ile tesbit edilen giimrük resminden muaf mevaddı iptidaiye eistesine Balya Karaaydın Simlikurşun madenleri şirketinin flotation usulü ile maden cevheri t^mizlenmesine mahsus fabri kada kullanılacak merfrtirtktedeki malzemenin kontenjan harîci gosterilmesi Heyeti Vekilede kararlaştı rılmıştır. Bu maddeler dokuz tan* ve hepsi kimyevıdir. Telefoncu Kız Elhamra'da «Telefoncu Kız» az çok «Küçük Daktilo» filmine benziyen bir kordelâdnr. Bunda da maceranm en belli baslı kumı bir telefoncu kız ile onun âmiri arasın • da geçmektedir. tnge, telefon merke zinde çalışan çok nazik ve sabnlı bir genç luzdtr. Müdür muavini Reiner cemiyet hayahndan hiç hoşlanmadığını söyliyen bir delikanhdır. Yanmda çaksan kızlarla birlâde Inge'ye de hemen hiç dtkkat etmemiş f'bidir. Yalnız tanımadığı genç bir kadınla mektuplaşı yor. Bunlar şimdiye kadar birbirlerini görmemislerdir. O gün taruşmağa karar veriyorlar. Yekdiğerlerine yazdık kuı mektuplarda bir randevu veriyorlar. Tanısma alâmeti elde beyaz bir men • dü. Opera mugannilermden VVest kansile fazla masraf etmesi yüzünden aran bozulmuştur. O aksam canı bor eğlence isnyor. Tanıdığı kadınlardan birine te • Fena Yol Melek'ts «Fena Yol» Ynnaa'lı bir muharrirfn eserinden iktıbas edüerek bir kaç ay evvel sehrimizde temsiller veren Yunan sahne artistleri tarafmdan ctpek Fflim» stüdyolannda çevrumiş bir füimdr. Mevzuu: Yunanistan'da Zanta adann l Gazetemizm 8 mart 933 tarıhlı nushasında «halk sütununda» karllerlmizrien Nlyazi Beyin bir şikâyet mektubu mun deriçti. Bu mektupta Dörtyol nüfus memurluğundan sorulan bir n&fus kaydinin (dört aydanberi gönderilmediginden sikâMF ı'ıur rejisör Joe May'm bulup • ! yet ediliyordu. ıltevdanİL çokardığı MagdA Scbneider Dörtyol nüfus meinnra Kemaî Beyden «Bir Gecenin Şarkısı» mda olduğu gibi bu hususa dalr bir mektup aldık. Bu Borada da çok ryi oynamıstır. Gayet mektupta eztumîer deniliyer kî: <Nlyazı hazımlı, sabırlı, nazik bir telefoncu kaBeye zayilnden nüfus tezkeresi venlmek dm. Manken Lotte rolünü Trude Berliüzere Kızütoprak nüfus memurluğunun ner kendme mahsns bir tatlılık ve şuh14/11/932 tarihli tahriratile kunyesı ı^ lukla yaratmışbr. Johannes Riemann tenmişti. Tetkikat esnasında doğum rakibar bir âmirdir. Tenor Jose Wedorn kammda tahrlf mahlyetlnde tashlh goWest roKine iyi yakısmısttr. Sesi de çok rülmüş ve hakiki doğumunu anlamak güzeldir.. «Telefoncu Kız» heyeti umuİçin Bursa ve sair devair ile cereyan eden miyesi itibarüe e&'enceli bir fSimdir. muhabere sırasında mevzuu bahis tekıt 13/2/933 tarlhlnde vürut ve 16/2/933 tarihli derkenarla neticei tahkikatta künyesl gönderileceği bildirilmişti. Bursa'dan gelen cevap ve tetkikatı kaydiye neticestnde keyfiyetin bir de mensup olduğu «York» Naoolyon'un Rusya ve Prusnüfus müdürlüğunden ıstlzan etmek zaya'yı işgal ettigi sırada ordu arasmdan rureti hasü olduğundan evrak takımüe çıkan bir jeneraün Almanya'yı nasıl 16/2/933 tarihinde mezkur müdürlü|e kurtardunnı gösteren vatanî bir kordegönderilmişti. 22/2/933 tarhüi tahriratia lâdır. Mevzuu: 1812 senesindenberi alınan cevap üzerlne mumaileyhin künPrusva Fransız isgal ve tazyün alfandayeai 9/3/933 tarihinde mahalline gonde dır. Memleketin bir gün gelip bu istflârilmiştir. Bu muamelenin uzaması, mu dan kurtulacagı hakkmda hiç ku maileyhin künyesi uzerinde yapılan tetümidi yoktur. Bütün Prosya'blar âciz bir kikattan ileri gelmiştir.> krahn idaresi altmda yafadıklan için ruhlannda hiç bir galeyan duymamak • tadırlar. Bu da yetismiyormuf gibi Fran macerası ilâve edümiştir. York'tm kızı ile yaveri arasmda... sa Prusya'yı bir de Rusya aleyhine harbe sürükiemek btemektedir. Halbuki York'u sade Almanya'nm değü belki tabiî Prusya'nm menfaati vatarun müsbütün dünyanm en büyük aktörlerinden tevlilerine karşı harekete geçebilmek olan Wemer Kraus bütün kudreti *an'için Rusya ile birlesmektedir. Fakat atkâranestle pek mükemmel yaratıyor. York'ım bu husustaki fikri dinlenmiyor. Uçüncü Fredrik'i de Almanya'nm ta O da ordudan çeküiyor. Aradan çok nmmtf artsstlermden Rudolf Förster geçmeden kraJdan tekrar emir alıyor. temsil ediyor. Bu iki artist yani kralla Rusya'ya karsı harekâtta bulunacak orYork arasmdaki mülâkat kordelânın en dunun basına geçmesi için.. Napolyoheyecanh yeridir. Bunlardftn maada n'un Moskova'ya gtrmesmi tes'iden bir Greta Mosheenim York'un kızı Walter balo veriliyor. York gayet endi • Jansen, yaveri rolünü oynuyorlar. Heşeli bir tavırla bu baloda hazır bu • yeti teımıiiye arasmda aslen Ermeni olunuyor. Bu sırada Napolyon'un ordu • lan Wiyana «Burgtehater» aktorlerin • sunun ne suretle hezknete uğradığı maden Raaul Aslan de vardır. lumdur. York bu fırsattan istifade edeFilim umumiyet Hîbarile muazzam ve rek Fransız'lar aleyhine ihtnal çıkar zengindir. manın tam zamanı oldugunu söylüyor, fakat gene krah bir türrü kandıramryor. Nihayet kendisSe beraber olan halk ve askerlerle birlesip efendismin nzası b> lâfma Fraruu'lan Prusya'dan çıkarma«Gizli Kuvvetler» bir macera ve cağa muvaffak oluyor. *'.soaluk fümidir. Mevzuu birbirine girift içiçe bir takım vak'alardan mürekkep Bu askerî ve vatanî fümeiâr de br. Ellen isminde bir genç kız bflmiyerekten bazı düşman casuslarile müna sebatta bulonuyor ve onlara gene bil nuyerekten bv takım malumat veriyor. lşin farkına vannca bu ham • ierden mtikam almak içm hakikaten casus yaxdıyor. DüşmanlarSe uzunuzadıya mücadele ediyor ve neticede muvaffak oluyor. Plastras bulanamıyor (Birinci sahifeden mabatt) uyandırmamış değildir ama bizhn husust kanaatimiz Jeneralin İstan bul'da olmadığı tarzmdadfır.» Bu sözlere bakılırsa Jeneral Plastras galip bir ihtimalle Yunanis tan'dadır, v e bu sayialarla Yunan zabıtasmı ş&şırtarak oradan kaça * bilmesini temin için Türkiye'de ol duğu şayiası kasten çıkarılmakta * dır. Fakat surası muhakkaktır ki en yakın misal olarak Mel. Şor mes'elesinde olduğu gibi sabık diktatö rün de isim, kılık kıyafet değiştir mek, sahte pasaport almak suretle rile memleketimize gelmiş olması hiç bir zaman müsteb'at addedile mez. Bizim dilde «ates olmıyan yer de duman tütmez» diye bir atalar sözü vardır. Bu kadar kuvvetle deveran eden bu şayianın az çok asla yakın yerleri olmak lâzımdır ve zan nederiz, bu günlerde bu suallers cevap bulmak imkânı hasıl olacaktır. Jeneral Plastras memleketimize hakikaetn gelmiş dahi olsa hukuku düvel kavaidine nazaran siyasî mücrim olduğu için kendisinin tevkif ve Yunanistan'a iade edilmesine ihti mal bulunmadığı, olsa, olsa iki memleket arasmdaki dostluk rabıtalan hasebile kendisi Türkiye'yi terke da* vet edilebileceği söylenmektedir. Fırka grupunda (Bırıncı sahifeden vıabaıti Bu müzakerelerde gözetilen gaye tacirlere ve halka daha geniş bir vaziyet verebilmektir. Bu meyanda mese!â es kki gibi beyanname veya maktuiyet şıkiarmdan birini ihtivar etmek hakkınm mükeüeflere verilmesi mevzuu bahistir. Bugünkü içtimada sermayesine te • mettü vermiyen kooperatiflerin vergiden istisnaları, devlet demiryollan, idarei hususi ye gibi umumî teşekküllerin vücude getirdikleri müessesatm kazanç vergisine tâbi olmamalan kararlastırılmıstır. York Majık'te Yeni muafiyetleı Harp malullerinden yüc Kraya, ye • tim, dul ve mütekaitlerden elli liraya kadar maaşı olanlardan kazanç vergisi * alınmaması da kararlaştırılan esaslar mey anmd adır. Fırha Gruounun tebliği Ankara 16 (A.A.) Cumhuriyet Halk Fakası grupu idare heyeti reisli gmden: C. H. F. grupu bugün B. M. Meclifi müzakeresinden sonra Afyon meb'usu Ali Beyin reisliğinde toplandı. Kazanç vergisi kanunu lâyihastnm ba zı mühim esasları ve prensipleri üze • rinde müzakere açıldı ve geç vakte kadar devam etti. Cumartesi günü dahi müzakereye devam edilecektir. Gizli Kuvvetler Gtorya'da Kondilis Yunan ordusu için ne diyor? Atina 16 (A.A.) M. KondilU dün yemin ettikten ve Harbiye Ne * zaretini deruhde eyledikten sonra gazetecilere yaptığı beyanatta son diktatörlük teşebbüsüne karşı bü * tün zabiilerin hemen hemen ittifak* la gösterdikleri muhalefeti ehem miyetle kaydederek diktatörlüğün bu mukavemet karşısında bir iki saat sonra yıkıldığmı söylemiştir. Yeni lise ve orta mektepler Önümüzdeki ders senesinde ye ' niden açılacak bir lise ile üç orta mektep hakkmdaki tetkikata de ' vam edilmektedir. Bunlardan Sari yer mıntakasında açılacak olan orta mektep hakkında Bebek, RumeHhisarı, Uluköy, tstinye, Yeniköy ahalisi vilâyet makamına bir maz bata vererek bu mektebin Uluköy'de açılması ricasında bulunmuşlardır. Burası Boğaz'ın ortasında olduğundan bütün Boğaz çocuklartna elve rişli bulunması ve esasen Uluköy'de orta mektep binasına eiverişli bir binanın da mevcut olması nazari dikkate ahndığından mazbata nazari dikkate alınmtştır. Klvem «'Fena Yol» da Ferner Krav» *Yor«> t* «Paprika» bu sene en çok rağbet gören fUimlerden biri oldu. Yeni AI man yıldızı Franskka Gaal'i herkes takdîr etti. Fakat Artistik sineması diğer programmı evvelce ilân etnüş olduğu içm bu fflmi 15 gün ovnıyamamıstı. Binaenaleyh bu bafta «Paprika» yı tekrar programına koydu. S s l h l h a t ösBeri Haseki kadm hastanesi sertababetı Haseki kadm hastanest sertababetiue göz mütehassısı ve sabık Adartd SıhLiye Müdürii doktor Nazmi Bey tayin edilmiştir. Nazmi Bey şimdiye kadar bu • lunduğu bir çok hizmetlerde muvaffak olmuş değerli bir doktorumuzdur. Yeni vazifesinde de muvaffakiyermi dilerz.