26 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CUMHURİYE1 26 Temmuz 1935 7 nci Yerli Mallar Sergisi münasebetile Aralarmda dört dünya Radyolin müessesesi, kuruluşunun 17 nci yılında, rökoru kıran zenci var Türkün çalışma ve başarma kudretini gösteren bir anıt olmuştur •«• Büyük bir fabrika oian tek odalı imalâthane Amerika atletleri Avrupaya geliyor Italya Habeşistan için yeni teklifler yaptı Radyolinin Yerli Mallar sergisindeki güzel paviyonundan bir görünüç Avrupa ve Amerika memleketlerinde meşhur diplomatlar, mcşhur askerler, meşhur âlimler, meşhur mühendisler kadar meşhur iş adamları da birer ulusal kahraman addolunur. Isimleri, resimleri, hal tercümeleri yalnız gazete ve mec mualara değil, ansiklopedilere kadar geçirilir. Bu hareket yersiz ve lüzumsuz mudur? Kat'iyyen! Bunun gencliğe e nerji, teşebbüs fikri, sabır ve sebat aşı lamak gibi emsalsiz faydaları vardır ki yalnız bu faydalar onlardan mümkün olduğu kadar çok bahsetmek için kâii bir sebebdir. dişlere faydah olmadıkları halde Radyoline gene muvaffakiyetle karşı duru yorlardı. Küçük sermayeli ve küçük imalâlfianeli Radyolin Bahrimuhit da'zalarıle çarpışan limon kabuğu gibi senelerce çarpıştı, durdu. Bu öyle bir savaştı \\ çok uzun süreceğini anlamak bir bakışta kabildi. Ve bu anlayış bu iki kardeşten başka kimselere yeis, ve umudsuzluk verebilir, mücadeleyi kaybettirebilirdi. Fakat onlar işe ilk giriştikleri gün nasılsalar hâlâ öyle idiler. Enerjileri hâlâ çe'ik gibi sağlamdı, hâlâ ilk günkü gibi ümidli idiler. 7 nci Yerli Mallar sergisini gezerken Böylece seneler geçti ve nihayet hakbunu düşündük ve tanınmış iş adamla kedilen zafer yüzünü gösterdi. En münmızla meşgul olmayışımızı bu bakım kemmel ve en ucuz diş macunu olan dan büyük bir eksiklik olarak keydettik. Radyolin bütün Türkiye pıyasasına hâ*** kim oldu. Yalnız bununla kalmadı. Ef1918 senesinde idi. Henüz yeni mek ganıstana, Irana, Mısıra, Arnavudluğa, tebden çıkmış, tecrübesiz iki kardeş, iki Suriyeye, frafera,'FiliSfîne', RtfdoVve K;bgenc eczacı ve kimyager bir hanın en üst ris adalanna ihraçata başladı. E^ki ra katında minmini bir oda kiraladılar. Ser kiblerile orada da mücadeleye giri.ştî. mayeleri de imalâthaneleri kadar küçük, Millî ve beynelmilel sergilerde 19 dip fakat giriştikleri teşebbüs o nisbette bü loma, 42 altın madalya kazandı. Birçok mütehassıs diş doktorlarının takdirlerini yüktü. Memleket piyasası Avrupa ve Ame kazandı. rikadan gelen yüzlerce diş macıınu ile dolu idi. Bunların birçoğu milyonluk sermayelere dayanan çok tanınmış markalardı. Bir piyasada rekabet için za rarına senelerce dayanabılırlerdı. Uste lik o zamanlar gümrük duvarları da bugünkü gibi yükseltilmemiş, yerli endüstriyi himaye edici tedbirler alınmamıştı. Bu şartlar altında yerli bir diş macunu yapmak ve satmak birçok kimseler ta rafından delilik addolunuyordu. Sermayeleri ve imalâthaneleri küçük olan iki kardeşin, Necib ve Cemil kar deşlerin büyük olan yegâne şeyleri e nerjileri idi. Yılmadılar. Zekâlanna ve azimlerine güvenerek mücadeleye atıl • dılar. Bu mücadele bir karınca fil müca delesi idi ve hakikaten çok müşkül oldu. îki eczacı ve kimyager kardeşin yaptıklan diş macunu «Radyolin» kalite iti barile mükemmel bir macundu ve fıatçe de çok ucuzdu. Fakat karşılarındaki rakiblerin «tanınmış olmak» gibi büyük bir faikiyetleri vardı ki içlerinden bazıları Dünkü tek odalı karanlık imalâthane bugün otomatık makinelerle dolu Rad yolin müstahzaratı fabrikası haline gel mistir. Müteaddid mütehassısm ve bir çok amelenin çahştığı bu çok temiz ve birçok Avrupa fabrikalarından üstün mükemmeliyett: olan fabrikada Radyolinden başka en müessir ve en tanırmış müsekkin olan G R İ P İ N de imal edil mektedir. Radyoline gelince o iptidaî madde halinden diş macunu oluncıya kadar mütehassıs kimyagerlerin nezareti altın da 18 muhtelif makineden geçmekte, bütün bu makineler otomatik olduğu için macuna ınsan eli değmemektedır. Her biri dakikada 25 tüp dolduran makineler bütün Türkiye ıhtıyacının üç mısli diş macunu yapacak kudrettedirler. Türkiye halkının % 99 u Radyolin kullanmakta ve bu büyük alâkanm ortasında Radyolin müessesesi Türkün ze kâsını, teşebbüs fıkrini, çalışma ve La şarma kudretini temsil eden bir anıt olmaktadır. Uludağda Türk Kuşu için arastırmalar Bursa (Özel) Yurdumuza kurula cak olan bir motörsüz uçak yüksek o kulu için arastırmalar yapan Sovyet tnütehassıslan Anohin ve Romanof ilr Türk Kuşu şef Savmi ve tercüman lskenderden mürek • keb bır heyet şehrimıze gelmiştır. He • yet, bu oku'un Uludağda kurulup kurulamıyacağı hakkm • da yerinde karar vermek üzere Dağ KuJübü genel sekrete rile birlikte Uluda ğın 2,100 metro irtiHeyet Uludağda... faına kadar çıkarak tetkikat yapmıştır. Mütehassıslar aynca Bursa civarında da bu i | üzerınde etüd yapmışlardır. (Battarafı 1 inei tohifede) ması tehlikesile karşılaştıkları haber ları işletmek hakkmı bu istikraza mudıman grupuna memur edilecekler veriliyor. Tesadüf, o kadar göze çarpa kabil bir şirkete vermeğe hazırız. Eğer cak derecede ki, bunun, Japon İmpara Londra piyasasmda bu istikrazı yap dir. torluğunun Uzakşarkta lüzumundan mağa muvaffak olamazsam Londrada Italya yeni bir nota verdi Geçen yıl AmeriLondra 25 (A.A.) Times gazete fazla süratle büyüdüğünü gören dev bulunan Amerikah banger M. Pierpon kanın en güzide yesinin Adisababa aytarı bildiriyor: letlerin bir manevrası olması ihtımali Morcanla görüşüp bir Amerika sendikasından bu paranın alınıp alınamıyadı atleti Avrupanın «Dün sabah Diş Bakanı, uzlaşma ko akla geliyor. muhtelif şehirlerin misyonunun erteye atıldığına dair İtalJaponlann, Habeş işine karışnıasına cağını anlıyacağım. de kırk beş gün yanlardan bir nota almıştır. Bu me saik olan şey nedir? En başta Japon Londraya ayni zamanda İngiltere hüsüren uzun bir turnesele hakkında, İtalyanlann verdıkleri ların tecimsel yayılma gayesidir. Ja kumetile iki mühim mesele hakkında ye çıkmışlardı. Amenota bununla üçüncü oluyor. Bunda kı pon mallan, her yerde olduğu gibi ora görüşmek ve yardımını istemek için rikalı atletlerin bü saca gösterilen sebebler ise bundan ön da da başka mallara karşı rekabete baş geldim. yük muvaffakiyet ceki notalarda gösterilmiş olan sebeb lamış ve bu rekabet, orada, pamuk ye 1 Uluslar Kurumu nezdinde Sülerin eşidir. Resmî siyasal Habeş çe tiştirmek üzere yerleşen Japonlann veyş kanalının îtalyan harb gemileri le geçen bu müsabavenleri bu son notayı Italyan görüşü mevcudiyeti sayesinde daha müsaid bir ve malzeme taşıyan vapurlarına kapakalarda birçok yeni nün kesin bir ifadesi saymaktadırlar. zemin bulmuştur. Bununla beraber mü tılması için bir karar verılmesinde İndünya rökorları tesis eden Amerikah Habeş bakımına göre, Uluslar Sos balâğa etmiyelım. Japonları Habeşista gilterenin müzaheret ve muavenetini lar bu mevsimde de yetesi konseyinin, biri geniş, öteki ise na yaptıkları ihracat geçen sene, on istemek. 2 İngiltere hükumetinin HabeşisAvrupada büyük dar olmak üzere iki ödevi vardır. Dar milyon yeni geçmemiştir. tana gönderilecek olan silâhlara mâni bir turneye çıkacaködev, «sınırların çizilmesi» teriminin Halbuki, Fasa yaptıkları ihracat elli olmaması. tarifi hususunda komisyonda çıkan milyonu bulmuştu. lardır. [ anlaşmazhğa mütealliktir. Geçen hafta Oh Japonyanın, kendi mahreclerini ge Yarın başlaması muhtemel bir yo stadında yapılar Geniş ödev, Habeş îtalyan dava nişletmek için, Habeşistanın terakkı et harbe hazır mısmız? seçme müsabakala Mefhur Oveng~ sınm bütününe şamildir. mesini istediği iddia olunuyor ve Ja Harbe bugün bile hazırız. Bütün rında kazanan AmeAdisababada umulduğuna göre, kon ponyanın, bu milleti, serbestçe gelışen Habeşliler ölmeğe hazırdırlar. Adis rikahlar bu sene daha kuvvetli bir timle sey, şayed beşinci bir hakem seçmek bir millet telâkki ettiği söyleniyor. Genc jababada külliyetli miktarda cephane yola çıkacaklardır. Daha geçenlerde uzere her iki tarafı buluşmağa kan Japon nasyonalistlerinde, garb millet I toplanmıştır. Kalelerde büyük mıkyasbir gün yaptığı mikabakada dört dünya dıramazsa, Mançuride bir inceleme yap lerinin vasiliğinden kurtulmak istiyen ta toplardan maada külliyetli miktarda rökorunu kıran zenci atlet Ovens de ka mış olan Lytton komisyonuna benzer, bu memlekete karşı banz bir sempati makinelitüfeklerle tayyare topları da nötr bir komisyon tayin edebilir. Ve hareketi vardır. vardır. fileye dahil bulunmaktadır. bu komisyonun mutlaka Afrikaya git Daha ileri giderek diyebiliriz ki. bu Ordumuz son sistem silâhlarla mü • Japonlar ve olempiyadlar mesi de gerekmez.» hareket, Habeşistanı hükmü altına al cehhezdir. Kabılelerin elindeki silâh • 1932 senesi Los Ancelosta yapılan Gene bu aytar diyor ki, Habeş hü mak istiyen devletin Italya olmasile lar da kullanmağa elverişlidir. onuncu olempiyad müsabakalanna Ja kumeti, ya başka topraklara, yahud ki, daha ziyade kuvvet bulmaktadır. Ja İngiltereden İngiliz Somalisinde Berponlar tam 208 atletle iştirak eur.işlerdi. finansal bir yardıma karşılık, kendi ponlar, İtalyanın, Mançuri işinde, Çin bere limanına teslim edilmek üzere Atletik sporlara büyük bir ehemmiyet topraklarından bazı yerler bağışlama lehine aldığı durumu unutmamışlardır. külliyetli miktarda levazımı harbıye vermeğe başlıyan Japonlar 1940 ta ya ğa her vakit hazırdır. Hükumet, Adi Bu vaziyet, İtalyanın Tokyo cihetinden sipariş edilmiştir. Bunların serbestçe takdirde pılacak on ikinci olempiyad müsabaka sababanın batısında bir demiryolu dö emin olmak isteyişini haklı gösterir ve gelmesine müsaade edildiği larını Tokyoda yaptırmak ıçın büyük bir şenmesi tasavvurunu görüşmeğe hazır gene bu vaziyet, Japonyanın tam bir müşkülâtımızın en mühimlerinden biolmakla beraber, süel ve yahud ki nötr bitaraflık muhafaza ettiğini söylemek ri halledilmiş olacaktır.» gayret sarfediyorlar. bir bölgenin ihdasını kabul etme le beraber, az çok tetik üstünde bulu Habeşli diplomat bundan sonra ze 1936 da Berlinde yapılacak olempi mektedir. İtalyaya siyasal bir nüfuz nuşunu da izah etmektedir.» hirli gaz kullanmanın barbarlık oldu yad müsabakalarında milletleri hesabına bağışlamamak şartile, ekonomik iınti ğunu söyliyerek kendilerinin kat'iyyen azamî propaganda yapmak istiyen Ja Habeşistandaki gösteriler yazlar vermeğe de razıdır. bunu kullanmıyacaklarını anlatmış ve ponya atletİ7.iı fedarsyonu bu müsaba Londrada çıkan «Times» gazetesinin şunları ilâve etmiştir: ttalya Amerikada para arıyor kalara idarec,leri de dahil olmak üzere Adisababa aytarı bildiriyor: « Bizim askerlerimiz mükemmel Londra 25 (Özel) Nevyorktan bil373 kisilik bir kafile ile iştirak edecek «Bugün Adisababada Meneligin hey nişancıdırlar. Öldürmek için vururlar. lerdir. Düşünmeli ki Japonlar 1924 Pa dirildiğine göre, ttalya Amerikan finans kelinin yakınında bir gösteri yapılmışTank Habeşistanda lıareket edemez. ris olempiyad müsabakalanna dört at mehafıline müracaatle kısa müddetli tır. İmparator her nekadar bu gösteriDağlık arazi dolayısile topçular nişanletle iştirak etmişlerdi. 1928 te Amster bir istikraz aramaya başlamıştır. de hazır bulunacağını bildirmişse de gâhlarını bulamazlar. Bizim dağları Amerika finansı mehafilinde İtalyadamdaki müsabakalara gene pek az bir gelmemiştir. mız beyaz ırkm düşmanıdır. Hastalık nın tekliflerine karşı ilgi (alâka) göskadro göndermişler, orada üç adım atîaMüslüman ve hiristiyanlardan mü ve hararet İtalyanlara çok telefat verterilmediği haber verilmektedir. ma birincıliğmi almışlardı. rekkeb muazzam bir kalabahğın orta direcektir. Adisababayı tahliye edip iIngiliz Jşçi partisinin harart , ' Los Ancdos müsabakalanndr birçok smda buyük bir vatanseverlik hissile çerılere doğru çekileceğiz ve İtalyan Londra 25 (A.A.) Ulusal işçi par verilen söylevlerin hepsi bu iki yarışlarda fınale kadar gıden japonlar din lan ezeceğiz. İngiltere Nil nehrinin, yüzme müsabakalarında Amerikalılarıa tisi kongresinin kabul ettiği kararda salikleri arasında birlik husule getiril membaı olan Habeşistanı zannetmem elinden birçok bırincilikleri aldılar. Pek I bilhassa şöyle denilmektedır: mesinin ehemmiyetine işaret etmiş ve ki başka bir devlete versin.» kısa bır zaman içinde Japonlann spor sac îtalyan faşizmi Îtalyan ulusuna, bu söylevler şiddetli alkışlarla karşı Emir Abdullah Habeşlileri şüpheli şereflerle lanmıştır. Hiç şüphe yok ki Habeşis hasında gösterdiği büyük muvaffakiyet Doğu Afrikasında miidafaa ediyor? , dolu bir macera sunmaktadır. Kavgaya tanın maruz kaldığı tehlike karşısmda dıkkatle takib edilecek bir harekttir. Londradan 22 temmuz tarihile Parisvesile olan hâdiselerin gerçek bir öne bu birlik kuvvetli bir surette teessüs Yağh güreşin ıslahı Soir gazetesine yazılıyor: mi yoktur. Habeşistanda kopacak bir etmiş bulunuyor. Çünkü bugün ilk de«Mavraierdün Emiri Abdullah, Mı Türkün en eski sporu olan yağh gü harb butün Afrikada k^rışıkhklar çı fa olarak renklilerin beyaz ırkın tecasırda çıkan Elcihad gazetesi muhabirireşi ıslajıa karar veren Türk Güreş Fe karabilir. Böyle bir harb, Avrupa ba vüzüne karşı birleşmesi lüzumuna işa ne İtalyan Habeş ihtilâfı hakkında derasyonu yeni bir talimatname hazırla rışının temeli olan Kellog pakti ile U ret eden sözler işitilmiştir. «Bayrağı verdiği bir dıyevde, Habeşistan hak mıştır. luslar Sosyetesi nizamnamesini tehli mız rengimizdir» veya «biz siyahiler kında beslediği sempatiden bahsederek Yağh güreş komitesinin hazırladığı keye düşürebilır. yekdiğerımize destek olmalıyız» kabi demiştir ki: bu talimatname yakında tatbiK edilerek İşçi kongresi, Habeşistanla İtalyanın linden sözler bilhassa müslümanlar ta« Habeşistan eski bir hıristiyan milyağh güreşı, içinde yuvarlanmakla ol soravlarını (mes'uliyetlerini) tesbit et rafuıdan şiddetli ve uzun alkışlarla letidir ve bu itibarla diğer hıristiyan duğu karışıklıktan kurtaracaktır. mft üzere Uluslar Sosyetesi konseyi karşılanmıştır. Cibutide görüştüğüm milletlerden yardım görmelidir. HırisKumkapı ile Güneş nin toplanmasını İngiltere hükumetin Somalililerde de ayni şiddetli arzuyu tiyanlığm payıtahtı olan Romanın vaden istemektedir. Habeşistanın bun gördüğüm gibi Ogadenden gelen res ziyetini ve biçare bir memleket hakkınbirleşiyorlar mı? dan evvelki dileği yerine getinlerek mî mahiyette en son rapolar da ora da, hiristiyanlık akidelerine aykırı bir Güneş kulübünün şimdi de Kumkapı ile birleşeceği söylenmektedır. îki kulüb bu ülkeye vakit kaybedilmeksizin bi larda da birlik keyfiyetinin tamamile kin beslemekte oluşunu büyük bir e teessüs etmiş olduğunu bildiriyor. sefle görüyoruz.» arasında yapılan görüşmeler kat'î bir so taraf müşahidler gönderilmelidir. Hiçbir devlet îtalyaya, biricik ergeYeni yapılan yollar nunc almak üzere olduğundan iki kulü Italya limammızdaki vapurların Adisababadan Jımnaya doğru yapılbün yakında resmen birleşecekleri haber si yeni faşist imparatorluğunun şanını çağırdı mı? verılmektedir. Bu suretle Kumkapı kulü yükseltmek olan bir harbi kolaylaştır makta olan otomobil yolunun bitiril Bir akşam gazetesi limammızdaki tbü güreş sahasında olduğu gibi futbol sa mak için ödünç para vermemelidir. Bü mesi için hummalı bir gayretle çalışıl talyan bandıralı vapurlann süratle İ tün dünya, ekonomik bir abloka ilân maktadır. Bu yol, Dolodan yapılacak hasında da faaliyete geçmiş olacaktır. talyaya dönmeleri hakkında ilgili kumetmek suretile îtalyan fütuhat politi muhtemel bir taarruza karşı sevkul Güneş birinci like mi giriyor? kasma karşı koymağa azmettiğini gös ceyş itibarile pek mühim addedilmek panyalara emirler geldiğini yazmıştır. Yaptığımız arastırmalar, bu haberin Istanbul mıntakası futbol heyetinin. terdiği zaman İtalya, tehlikede oldu tedir. Filhakika Jimnaya karşı verilen doğru olmadığını göstermiştir. kuvvet esası üzerinden dilediği takımı ğunu anlıyacaktır.» bu ehemmiyet 1931 senesinde îtalya ile Loyd Triyestino vapur acentası ileri istedıği lıke çıkarabilmek kaydinden isHabeşistan arasındaki vaziyet gergin gelenleri de bu şayiayı yalanlamakta Japonya niçin Habefistam tifade ederek Güneş kulübünün birinci leşmeğe başladığı ve Harar Valisi Gab dırlar. tutuyort like çıkaracağı hakkında rivayetler vardır. re Mariam, Karanleye kadar ilerlemiş îtalya posta vapurlarından ve şflep Pariste çıkan Le Journal gazetesi yaYeni futbol kurumunun bu hususta, elolan İtalyanları 15000 askerle karşılı lerinden birkaçı limanımızda ve Kara deki nizamnameyi ne şekilde tatbik ede zıyor: yarak yüzgeri ettiği zamandan başla denizdedir. Bunlar mutad seferlerini ceği henüz malum değildir. «Japonyanın, Habeş meselesine karı maktadır. yapmaktadırlar. Kuvvet esasının üçüncü ve ikinci kü şacağı kimin akhna gelirdi? Japonlann, Habeşlilerin harb plâm Adriya vapuru yarın limanımıza geme şampiyonlarile yapılacak maçlarla başka uğraşacak işleri yok mu? Man Londraya giden maruf Habeş diplo lecektir. mı yahud indî ve keyfî mülâhazalarla mı çuride giriştikleri muazzam işe, bütün matlarından doktor Alaj Wargneh oraYalnız bu münasebetle öğrendiğimitakdir ve tatbik edileceği dikkate değer kuvvetlerini sarfetmek zaruretinde deda bir Deyli Ekspres muharririle gö ze göre İtalya hükumeti son ay içinde ğiller midir? Bir güçlüğü yenerken, öbir mesele teşkil edecektir. rüşmüş ve demiştir ki: Amerika ile Avrupa limanlanndan on bür taraftan başka bir güçlük çıkıyor. Istanbul bölgesi merkez « Paraya fevkalâde muhtac bir beş posta vapuru satm almıştır. Bu vaJaponlann Afrika hartasını karıştırheyeti toplanıyor mağa çalışmakla itham edildikleri bir vaziyetteyiz. Bu para yalnız harb le purları süel nakliyat işine koyacaktır. vazımına değil, memleketimizde mev îtalyanın on beş posta vapurunu birYeni seçilen Istanbul spor bölgesi sırada, haricî Moğolistanda süel müdacud bazı mühim madenlerin meydana den satın alması Avrupada vapuı^ piyamerkez heyeti önümüzdeki pazartesi gü halede bulunmak üzere oldukları ve çıkarılması için de sarfedilecektir. Bun sasmı yükseltmiştir. nü akşamı ilk toplantısını BeyoğıU Halk Sovyetlerle aralarmda bir hâdise çık evi salonundaki merkezinde yapacaktır. Toplantıda teknik kurumlar yeni çalış merkezine gelmeleri rica olunur. ma günlerini tesbit ederek faaliyete başBüyükadada bisiklet yarışı lıyacaklardır. Yarın Büyükadada, Ittihadspor ku Merkez heyeti toplantısının hararetli olacağı bazı üyelerin heyetin seçiminde lübile Adalan Güzelleştirme kurumu tanizamnameye uygun hareket edilmediği rafmdan bir bisiklet yarışı tertib ediimişni ileri sürerek istifa edecekleri rivayet tir. Yarış sahası Küçük turdur. Birinci ve ikinci gelenlere kıymetli hediyeler veri edilmektedir. T. İ. C. İ. Istanbul Bölgesi başkanlı lecektir. ğından: At yarışları başlıyor Istanbul bölgesi merkez heyeti ilk Veliefendi koşu yerindeki hazırlıklar toplantısını 29/7/1935 pazartesi günü tamamen son bulmuş ve dün de koşuya saat 17,30 da yapacağından 21/7/İ935 girecek hayvanlann yazımı (kaydi) ya Yakında hizmete girecek obn Fransızların bu yeni bombardıman uçpğı gunlemecmdeki bölge kongresinde mer pılmıştır. 28 temmuz pazar günü başh saatte 370 kilometro katetmektedir. 9000 metroya kadar yükselebilpn bu uçîk kez heyeti başkan ve üyelerine seçilen yacak olan koşuların her senekinden da 4210 kilo ağırhk taşıyabilmektedir. Bu afiırhkla bin kilometro mesafeye «i arkadaşlarm o gün ve o saatte Bölge ha mükemmel olacağı umulmaktadır. dıp gelebilmektedır. en seri bombardıman