May 3, 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 3 üncü sahifemizde: Edebiyat Peyami Safa. 5 nci sahifemizde: Spor bahisleri Se lim Sırn Tarcan. 6 ncı sahifemizde: îstanbul Türkkuşu şubesi açılırken V. Birson. 7 nci sahifemizde: Şerefsiz zaferin şar kıları M. Turhan Tan. s J eauı • ylOQQ İSTANBUL • CAĞALOGLU .. e 0 1 Q Sajfl. 4Z30 Telgrai ve mektub adresl: Cumhurlyet, îstanbul . Posta kutusu: fstanbul, No 340 r3Z3f J M3]flS l " 0 0 Telefon: Başmuüarrlr ve evl: 22366 Tahrlr heyetl: 24298. tdare re matbas tasmile Matbaacılık ve Neşrlyat Şirketl 24299 • 24290 umhuriyet Hayat f Ansiklopedisi üncü cüz çıktı J Türkiye Cumhuriyetinin Malî itibarı Ankara: 2 mayıs ürkiye Cumhuriyetinin haricî ve dahilî bütün borclanna esas itibarile sadakat göstermekteki huIus ve ciddiyeti söz götürmez bir hakikattir. Bunun pek çok misallerinden ilkini Umumî Harb esnasmda akidedilmiş olan dahilî istikraza karşı aldığı tavır ve kararda görürüz. Faizi altın olarak ödenmek üzere akdedilmiş olan bu istikraz Mütarekenin karanlık devirlerinde tehlıkelerin en büyüğü ile karşılaşarak düştükçe düşmüştü. Cumhuriyet hükumeti bu istikraza karşı bir vaziyet almak lüzumile karşılaştığı zaman onun tahvılleri yüze nisbetle dokuza kadar inmiş bulunuyordu. Faizlerinde altın şartını yerine getirmek imkânı filen ortadan kalkmış olmasına mukabil bunları mütedavil kâğıd para ıle ödemeği kabul etmek dahi o zaman için kıymetli bir fedakârlık olurdu. Türkiye Büyük Millet Meclisi hükumeti biran bıle tereddüd etmedi: O dahilî istikrazı maddeten yerine getirilmesi imkân haricine çıkmış altın faiz kaydinden başka bütün imtiyazlarile tutmağa karar verdi. Kâğıdlar hemen hemen birdenbire 9 dan 99 a fırladı. Italyan orduları ilerliyor T Habeş Imparatoru da memleketini bırakıp kaçıyor Kudüse gitmek üzere dün ailesile beraber Adis Ababadan Cibutiye hareket etti Ingilterenin, ihtilâfın mümkün olduğu kadar kısa bir zamanda, tasfiyesi arzusunda bulunduğu söyleniyor, diğer taraftan Londrada zecrî tedbirlerin şiddetlenmesini istiyenler var Londra 2 (Hususî) AdisAbabadan gelen haberlere nazaran, Habeş Imparatoru bugün ailesile beraber Cibutiye hareket etmiştir. Payitahttan ayrılmadan evvel, İmparator İngiliz elçisile uzun bir mülâkatta bulunmuştur. Ayni haberlere göre, İmparator dün gece, ecnebî sefirlerle yaptığı mülâkatlardan sonra ciddî müşkülât karşısında bulunduğunu görerek AdisAbabayı terketmeğe karar vermiştir. Bu haber İngiliz efkân umumiyesi üzerine çok derin bir tesir icra etmiştir. Londradaki Habeş sefareti İmparatorun AdisAbabayı terkettiğine dair hiçbir haber almamıştır. Buradaki Habeş mehafilinde Habeşistanın el'an Cemiyeti Akvama aza olduğu, binaenaleyh Cemiyeti Akvam Habeş milletinin hukukunu müdafaa edeceği ümid edildiği söylenmektedir. Diğer taraftan İngiliz mehafiline göre, AdisAbabanın îtalyanlar tarafından zaptı takdirinde İngiliz elçisi de Habeşistandan aynlacaktır. îngiliz sefiri îngiltereyi, Habeş împaratoru nezdinde temsil ettiği için bundan sonra AdisAbabada kalamıyacaktır. Bununla beraber, sefir harekctinden evvel AdisAbabadaki îngiliz tebaasının menfaatlerini temin edecektir. Habeşistandan gelen haberler İmparatorun Cibutiden doğruca Filistine gideceğini bildirmektedir. İmparator Kudüste oturmak arzusunu izhar ettiğinden, Kudüste büyük merasimle karşılanacaktır. Bu merasimin programı bu sabah împaratorla AdisAbabadaki îngiliz elçisi arasında kararlaştırılmıştır. Italyan orduları ilerliyor Londra 2 (Hususî) Romadan gelen haberler İtalyan ordularının bir taraftan Harrar istikametine, diğer taraftan da AdisAbaba istikametine ilerlemekte olduklannı bildirmektedirler. împaratorun kaçması vaziyeti vahimleftirecek Londra 2 (A.A.) Röyter ajansından: Bine yakın askerî lise talebesi Harbiyeye geçti M^^m * Bu sene askerî liselerden mezun olan gencler, dün, merasimle yeni mekteblerine götürüldüler Guzel bir sılah arkadaşhğı manzarast: Harbtyeh, Askerî Ltseden Harbtyeye yeni geçen bir silâh arkadaşını opüyor Bu sene Askerî liselerimizden mezun halk, Gülhane parkının iki tarafını dololan bine yakın gencin Harbiye mek durmuştu. Saat 15 te Harbiyeliler, ön tebine geçiş töreni, dün, Gülhane par de mızıkalan olduğu halde Parka gelekında müheyyiç bir surette yapılmıştır. rek yerlerini aldılar. Harbiyelilerden [Arkast Sa. 8 sütun 1 de] Bu gözel töreni seyre koşan binlerce Ankarada en büyük memleket davasını omuzlarına alarak ölüm dirim kavgasına girişmiş olan Türkiye Büyük Millet Meclisi hükumeti bu kararile kurtardığı ve kurduğu yeni devletin malî itibar temellerınin sağlamlığına verdıği ehemmiyeti gösteriyordu. Ayni hulus ve ciddiyeti harice olan borclarımızda da gösterdik. Lozan sulrıu müzakerelerinden tefrik olunan dış borclanmız için 1928 de akdettiğimiz anlaşmada çok samimî idik. Onun yürümemesini istılzam eden amiller içinde ihtimal ki öyle bir anlaşmayı müteakıb halicden vaziyeti kolaylaştıracak mebzul malî yardımlar gdreceğimize dair olarak bıze verılen teminatın hiç, amma hiç mi Son nefere varınctya kadar müdafaa edeceğini söyîediği menim hiç tahakkuk etmemig olması da vardır. leketini bırakip kaçan Habeş İmparatoru Haile Selâsiye Onu kale bile almasak geçen kısa bir zaman o anlaşmanın kendi kendine kolayca AdisAbabadaki İngiliz elçisi, Necasinin beraberinde yürüyebilir bir makine olmadığını gösterİmparatoriçe ve Veliahd olduğu halde Cibutiye gitmiş oldumiştir. Yalnız bize değil, alâkadarlara [Arkası Sa. 7 sütun 5 te] dahi. Filhakika bütün kitablar ve bütün hesablar meydanda idi. Gelin görün de beraber karar verelim dedik. Geldiler, gördüler, ve anlaşmayı icra kabiliyetini haiz yeni bir şekle koymak lüzumunu onlar da takdir ve kabul ettiler. Netice olarak 1928 anlaşması borclan, eda kabiliyetile T r mütenasit yeni bir hadde indirildi. Bu Çanakkaleyi ziyarete gelen Anstraha kruvazorunde Meliha Avni Sözen, 1933 itilafıdır. doktor Sani Yaverin nutkunu ingilizceye çeviriyor O günden bugüne kadar geçen kısa Çanakkale için, orada ölen ve yatan * ^r*~ Roma 2 (Hususî) İtalyan hüku müddet zarfında zuhur eden zorluklar meti, Boğazlann tahkimine dair Türki ırktaşları için Ingilizler, 1919 danberi ise esastan ziyade şekle aiddir. Son anyenin notasına cevab vermıstir. Romada her yıl olduğu gibi, bu sene de merasim laşmanın ödenmesi Türkiyenin iktidan ki Türk sefaretine tevdi edılen bu cevab, yaptılar. Onlar, 25 nisan gününü, Ça dahilindedir. Nitekim bu borclara müİtalyanın Boğazlann tahkimi meselesini nakkale günü olarak kabul etmişlerdir. retteb paralan Türk haznesi bütçesine görüşmek üzere yapılacak olan müzake O gün Londrada, Avustralyada, Yeni koymakta ve onları vakitlerinde hâmiller relere girismeği kabul ettığini, fakat me Zelandada merasim yaparak Çanakkalehesabına bankalara tevdi etmektedir. Eselenin esası hakkındaki noktai nazan de ölen İngiliz ve Anzakların (yani Ağer yeni kuponların kâffesi Türkiyede vustralya Yeni Zelanda kolordusu nı muhafaza ettiğini bildirmektedir. ödenebilecek olsa ortada hiçbir mesele mensublarının) hatıraları yâdedılir. O kalmıs olmıyacaktır. Yeni zorluk Türk günlerde İngiliz harb gemileri ve bu muparası olarak toplanan bu paraların hariharebelere iştirak edenlerin bir kısmı, ce gönderilmelerinde, yani ecnebi parasıGelıbolu yarımadası mezarhklarında yana tahvillerindedir. Bunda bizim kabahatanlann akrabaları Çanakkaleye gelerek timiz olsa olsa büyük dünya ekonomisi buralarını mukaddes bir yer olarak ziyaiçinde işgal ettiğimiz binnisbe küçük mevret ve tavaf ederler. ki kadardır. Büyük buhrandan hâlâ kurBu sene de gerek Londrada, gerek İstanbul Türkkuşu şubesi bugün saat tulamamış olan dünya ekonomisi demir Çanakkalede ayni merasimi yaptılar. 15 te Üniversite meydanmda merasimle leblebi vaziyetini muhafaza etmektedir. Üniversite Londrada, 29 uncu îngiliz fırkasından Harice ödiyeceğimiz paralan ancak açılacaktır. Bunun için lâzım gelen bütün bahçesinde Çanakkaledekt muttefiktn orduları Başktu Gelibolu muharebelerine iştirak etmiş mandanı General Sir Ian Hamilton, Lonharice sattığımız mallarm bedelinden te hazırlıklar bitmiş ve biri şef olmak üzere kurulmakta 1000 asker ve zabitin iştirakile meçhul dradaki merasimde General Sir Aylmer darik edebıhriz. Bu iş kolay yürümüyor. dört muallım de Ankaradan şehrimize olan Turk Hunter Veston ile gorüşuyor İngiliz askerinin mezannda büyük tören gelmişlerdir. Türk Hava Kurumu, Türk kusu hazır • Hemen her tarafta kontenjantman, kleAtina 2 (Hususî) Türkiye Ha hklartndan yapıldı. Buna Müttefikin orduları BaşÇanakkalede yapılan merasime gelinring. gümrük duvarı, hulâsa binbir engel. kuşunun açılması münasebetile Türk çobir intıba riciye Vekili Tevfik Rüştü Aras maiyekumandanı Sir İan Hamilton da iştirak ce, bu sene Geliboludaki îngiliz ve Ancuklanna hitaben bir beyanname neşretIşte şimdi bu zorluğadır ki bir çare tinde bulunan zevatla birlikte bu sabah etti. [Arkast Sa. 5 sutun 4 fc] bulunmus oluyor. Aylardanberi Pariste miş ve bu beyannameleri bütün liselilerle saat 8,30 da Pireye geldiler ve Başvekil llllllllllitlilllltllllllllllltllllllMllllllllllllllııııllllllHllltrillllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllllinlllMIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIMtlIIIMIIIIIIIIIIII Millî Türk Talebe Birliği vasıtasile yük çılmadan birçok gencler müracaat etmiş General Metaksas, Vekiller, Türkiye eldevam etmekte olan müzakereler, Franlerdir. Bunlar, sıhhî muayeneleri yapıl çisi Ruşen Eşref, Romanya ve Yugos sa hükumetinın gösterdiği dostane yardım sek tahsil genclerine dağıtmıştır. Beyannamede, bütün dünya milletle mak üzere doktorlardan mürekkeb bir lavya elçıleri tarafından karşılandılar. larla neticelenerek harice ödiyceğimiz borc taksitlerinin, ki senevî mürettebi 85 rinin kanadlandığı, devlet adamlarının komisyonna sevkedilmişlerdir. Şimdiye İskelede bulunan askerî mızıka ve bir \Tali ve Belediye Reiti Muhiddin madım. Davet saati ayrıca tam iş zamilyon franktır, yarıyarıya malla öden hiç durmadan «göklerimizi koruyalım» kadar yazılanlann miktan (40) ı bul kıt'a asker Türkiye Hariciye Vekilini se » Vstündağ, bizlere göndermek lut manımıza ratlıyordu. mesi kabul edilmistir. Geriye kalan 42 diye haykırdıkları söylenmekte ve orta muştur. Talibler arasında kızlar da var lâmlamıştır. İskeleye toplanan kalabalık funda bulunduğu bir davetiyede «geMısırdan ve orta Avrupadan ya halk kütlesi Tevfik Rüştü Arası şiddetle çen yıl bir deneme olmak üzere yapı bancı kıyılara akın eden aeyyahlan buçuk milyondan 25 milyon franklık mik tahsili bitiren bütün Türk gencleri «Türk dır. alkışlamakta idi. Hariciye Vekili misa lan ve çok ümid verici neticeler gös buraya çekmek için geçen yıl sehrin tarının eğer icab ediyorsa her sene Musul kuşu» nun kanadları altma çağırılmaktaEminönü Halkevinden: dır. Türkkuşuna girebilmek için şartları fir edildiği Büyük Britanya otelinde bi teren Balkan Festivalini doğrudan güzel âdetleri arasına sokmıya bas • petrollarındaki hissemiz karşılığile akdo(Türk hava kuşu İstanbul şubesi) nin raz istirahat ettikten sonra Başvekil ve doğruya Istanbullulann kendi işi ola ladığtmtz bu Balkan Fettivali, büyük meyanında en aşağı 17 yaşında olmak, lunacak istıkrazla karşılanması yolu burak bildiği için bu yıl yapılacak şen lunmuştur. 25 milyondan 42,5 a varıncı askerliğini yapmamış bulunmak, en az or açılmasını kutlulamak üzere 3/5/1936 Hariciye Vekili General Metaksasla bir likleri elbirliğile hazırlamak» ve dü hassalarını tarihten ve tabiatten alan tstanbulun mıknatıstna Istanbullular ya kadar olan 17 buçuk milyon franksa ta tahsili bitirmiş olmak kayidleri vardır. pazar günü saat (19,30) da Evimizin likte saraya giderek Kral tarafından ka şüncelerimizi öğrenmek istiyerek dün tarafından da cazibeler katabilir. artık Türk maliyesinin kendi vesaitile Buraya girecek gencler 1936 temmuzu Gülhane parkı içinde Alayköşkündeki bul olunmuştur. Kral ile Türkiye Hari bizi Dağcıltk Kulübünde bir toplan Bu tesebbüsün kıymetini inkârdan hakkından gelemiyeceği birşey sayılamaz. içinde açılacak olan kampa iştirake de salonunda Millî Türk Talebe Birliğinin ciye Vekılinin ilk görüşmleeri pek sami ttya çağırmıştı. uzak durarak esasa aid bir noktaya iştirakile yapılacak törene bütün yurd mî olmuştur. Tevfik Rüştü Aras Tür Devletin malî itibannı perçinliyen bu mecbur tutulmaktadırlar. Ürbanizm gibi turizm ve bu famiU gelmek isterim. lArkası Sa. 1 sutun 4 te] kiye Cumhur Reisi Atatürkün selâmla Haber aldığımıza göre daha şube ayeni mukavele ayni zamanda millî Türk İstanbul hastadır. Büyük caddeleyaya mensub işlerde ihtısastan gele • ,„ , MMMIMMI IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIII llllllllllllll MIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIMMimiHIHIIIIMIIIItll rını Krala bildirmiştir. ekonomisine kuvvet verecek bir mecra bilecek hususî bir fikrim olmadığı rinde, gittikçe elâstikiyeti azalan sirTürkiye Hariciye Vekili saraydan için, safiyane mütalealar beyan et • yanlarındaki sirkülâsyon bozukluğu • ihdas etmekte olması hasebile iki katlı tebrik ederken meselenin bu suretle halli yık olduğu büyük ehemmiyetle takdir etdoğruca Hariciye Vekilliğine giderek mektense susmayı tercihe mecbur olaPEYAMt SAFA bir muvaffakiyettir. Bu büyük ve katmerli nin teshil ve temininde Fransız siyasetinin meği de bir vazife biliriz. [Lutfen tahifeyi çevirır fArkast Sa. 7 sütun 3 te] cağımı bilerek bu toplanttda bulun muvaffakiyetten dolayı hükumetimizi geniş ve uzak gören temiz dostluğunu 1 YUNUS NAD1 & Ingilizler Çanakkale hatırasını unutmıyorlar Geliboluda yatan ırktaşları için bu sene de merasim yapıldı Türkkuşu îstanbul şubesi bugün merasimle açılıyor Bütün münevver Türk gencliği Türkkuşunun kanadları altına çağırılacak Boğazlara dair notamız İtalya hükumeti cevabmı Roma elçimize verdi Balkan Konseyi toplantısı Tevfik Rüştü Aras ve M. Metaksas Atinadan Belgrada hareket ettiler Festivalle beraber