14 Aralık 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 1 2 sahife 2 nci sahifede: Siyasi İcmaL 3 üncü sahifede: San'at ve edebiyat Peyami Safa. 5 inci sahifede: İzmir mektublan İstanbul hamamları. 6 ncı sahifede: Spor haberleri Duyma. dıklarımız ve bümediklerimiz Tarıhten yapraklar M. Turhan Tan. 7 nci sahifede: Sun'î imalât Gizli ilimlere göre rakamlarda esrarengiz kuvvetler var mıdır? umhuri Onüçüncü yı! sayı: 4523 T ^^1 Bayramda şusafirlerinizi KurB^ahvecioğlu kahveale ^ağırlayınız. Dainw ilalis, nefis ve /en ucuzdıır. Sata yalnız: Sarpbi olduğu Kurukahveci hanı altında. eigrat ve mektub «nesi: cumhuriyet, îstanbui. posta kutusu: tstanbui, NO 246 24298. fdare ve matbaa Pazartesi 14 Birincikânuıı 1936 TeJefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: kısmı 24299 . 24290 Hatay ülkesi, Fransa Türkiye Ve Suriye aşbakan îsmet İnönü Tasarruf haftasmı açan nutkundan istifade ederek îskenderun Antakya ve havalisi meselesini bütün çıplaklığıle mılletimize ve bütün dünyaya arz ve izah eylemiştir. En büyük kuvveti kendi samimiyetinde olan Başbakanımız bu meselenin izahında dahi mutad olan samimiyetıle belâgatin en yüce noktalarına yükselmiştir. Türkiye Cumhuriyeti BaşAdana 13 (Huvekilinin dahilî ve haricî siyasette en ileri susî muhabirimiz ve muvaffak meziyetı onun dürüstlüğünde, namuskârlığında ve doğru sözlüğün den) Sancakta dedir. Başbakan Hatay ülkesi etrafında T ü r k le r bayram karar tahaddüs eden meseleyi anlatırken kalbi yapmamağa vermişlerdır. nin içindekileri olduğu gibi ortaya koySancak Mali maktan ibaret bir yol tutmakla kendi siyasî hareket düsturuna sadakat göstermiş ye müdürü Hüsnü ve bilhassa Suriyelileri derin düşündür Cebbare, Vatani • mek lâzım gelen hakikatlere temas eyle lerden Sadullah Cabiri, Abdürrahman miştir. Keyali, Kont Mar Hasan Cebbare îskenderun Antakya ve havalisi metehn emrile Sancağa gelerek Düryönün selesinden dolayı Fransa ile aramızda talimatile yapılan mazbatayı hamilen tahaddüs eden ihtilâfın halli için Millettayyare ile Cenevreye hareket etmişler ler Cemiyetine gitmek teklifini kabul etdir. miş ve oraya gitmiş te bulunuyoruz. Sancaktan gelerek Dörtyolda ve şehCumhuriyet hükumeti reisimiz bir tarafrimizde bulunan Antakyalılar; tazyikı tan dostluğuna kıymet verdiğimiz Fransanın nihayet insaf ve adaletinden, diğer ve tehlikeyi göze alarak yurdlanna av taraftansa Milletler Cemiyetinin hakkı det ettiler. Sancak Türkleri bayram yapmamağa karar verdiler Haklı davamız lehinde yükselen bir Fransız sesi Çin isyanı böyüyor Asiler Japonyaya karşı harb açılmasını istiyorlar Nazırlarının mümessilleri toplanıyorlar Japonlarm Altaylara doğru sokulmakj için idarelerindeki Mançu ve Moğol kuvvetlerini dahilî Moğolistanm Suiyu an eyaletine sürmelerine karşı şimalî Çinin idaresini elinde bulunduran eski Mançuri diktatörü Mareşal Çang Su lin şiddetli mukavemette bulunuyordu. Mareşal bir taraftan komünistlerden ve Sovyetlerden istimdadda bulunmuş ve diğer taraftan Nankin hükumetinden yardım istemişti. Nankin, yani asıl Çin hükumetinin mukadderatını elinde tutan Başkumandan Mareşal Çan Kay Şek büyük bir ihtiyatsızhkta bulunarak (Çang Sulin) in karargâhına gitmiştir. Burada maiyeti öldürülüp kendısi esir edilmiştir. Japonya bu hareketi Sovyetler tara • fından hazırlanmış bir plân saymaktadır. Kabinenin Sovyetlere karşı zâf göster Asıler tarafından esır edilen TnUlî Çin hü. mekle itham edilerek iskat edilmesi, ih kumeti Harbiye Nazırı Mareşal Çankayşek timal dahilindedir. Bu mesele hakkında dün gelen tel 1 Japonyaya karşı harb açmak. 2 Çin komünistlerile iş birliği yapgraflar şunlardır: mak. Asilerin Çin hükumetine teklifleri 3 Sovyetler Birliğile ittifak akdetPekin 13 (A.A.) Nankin hüku mek. metinin ıslahat yapılmasını istiyen bir ta Pekin siyasî mehafilinde bcyan edil mim telgrafında, Mareşal Şan Su diğine göre, birkaç Çin eyaletinin otoriteLiang aşağıdaki taleblerde bulunmak lerinin Şang Su Liangın siyasetini tadır: İArkast Sa. 8 sütun 3 te} Japonyada büyük bir Düryönün lalimatile yapılan mazbata Hâdise, Japon Hariciye, Harbiyeheyecan uyandırdı. ve Bahriye Hile ve tehdid ile imza ettirilen telgraf ve hazırlanan mazbata halk arasında umumî bir teessür uyandırdı Bir Fransız gazetesi, Atatürk Türklerinin îskenderun Türklerini Suriyelilerin eline bırakacaklarına ihtimal vermek onları tanımamak olur, diyor ve hakikati fark ve temyiz edecek kudre Uydurma telgraf nasıl hazırlandı? tinden emin bulunuyor. Bunu böylece Haleb 13 (Hususî) îskenderun ifade ederek Milletler Cemiyeti siyaseti Antakya ve havalisinin Suriyenin bir ne bağlıhğmı teyid eden Başvekil usul parçası olduğunu, Milletler Cemiyetine olarak meseleyi iki kısma ayırmış bulun arzetmek üzere bir telgraf hazırlandığı maktadır: Herşeyden önce Sancakta ve Sancağı aslen temsile salâhiyettar olTürklere karşı tatbik edilerek beri yanda mıyan bazı kimseler tarafından imzalanbütün Türkiyeyi hergün daha artık si dığı malumdur. Bu telgrafın metni Ha • nirlendirmekte olan fena muamelelerin lebde hazırlanmıştır. Halebde hazırlan b'nüne geçilmesi ve böylelikle içtinabı dıktan sonra Sancağın Taşnak meb'usu gayrikabil olabilecek büyük teşevvüşlere Moses Derkalosyana ve sonra da An tahaddüs imkânı bırakmıyan bir emniyet takyadan Halebe kaçan ve kendisini tesisi lazımdır, ondan sonra da bu emni meb'us sayan iki zata ^djLİrnja.ettjrüruijı, ..^ TürJk Sancağından güzel Belan ukasabası Suriye mandamız altında, bugün, zîyet havası içinde bütün bir huzurla esas tir. Pariste itftişar eden haftalık «La Trimeselenin müzakere ve halli. bune des Nations» gazetesi «Suriye ka hiren biribirine zıd, fakat hakikatte her Telgraf sureti Halebden Vatanilerin Daha dünkü sayımızda yazılı yeni ye mümessillerinden Mihail Vilyam ve Ca nşıklıkları» başlığı altında şu makaleyi ikisi de ayni sebebe, ayni ihtilâfa bağlı, lArkası Sa. 2 sütun 1 cfe] [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] neşrediyor: ni hâdiselerin tevali ettiği gözönünde tut hılacak olursa Türkiye Cumhuriyetinin îskenderun Antakya ve havalisinde herşeyden önce bu emniyetin teessüsüne atfettiği ehemmiyetin manası kendiliğinden anlaşıhr. Ajans Havasın Suriyedeki Fransız müstemleke memurlanndan aldığı yalan yanhş malumata istinaden orada vaziyeti güllük gülüstanhk gösteren tebliğlerine rağmen îskenderun Antakya ve havalisinde Türk halkma yaşatılan cehennem hayatı biz anavatan Türklerinin adeta gözlerimizin önünde cereyan ediyor. Fransanın müstemleke meAdanada seylâb felâketîne maruz murlannca iltizam edilen bu yanhş yolda kalan kardeşlerimize yardım etmek yürümekte ısrar etmiyeceğini ve ezcümle için açtığımız listeye, muhterem halher çeşid zulümlerden günün birinde hiç kımız çok yüksek bir alâka göstermekbeklenilmiyen müthiş bir ihtilât çıkmasmı tedir. Bilhassa genc mekteb yavruları, arzu etmiyeceğini kuvvetle umuyoruz. gündeliklerini hemen hemen bu yardım Sancakta bugün hakikî vaziyet, meseleişine tahsis etmektedirler. Listeyi neşnin esasına aid müzakereleri rahatça icra re devam ediyoruz: Esami Kuruş etmeğe müsaade etmiyecek kadar fecidir. Bunun için herşeyden evvel SancaDünku yekun 158712 Kız Muallim mektebi talebeleri gın emniyet ve selâmetini temin ederek ve muallımleri 10000 böylelikle gerek Hatay Türklerine, geAksaray 64 uncü mekteb 4 ünrek anavatan Türklerine huzur ve sükun cü smıf 4 üncü şube 250 Istanbul 11 inci mekteb B vermek lâzımdır, elzemdir. Milletler CeA. 3 sınıfı ve muallim Edıbe ve miyetinde meselenin bu defa konuşulaNejad 500 cak safhası, bu emniyet safhasıdır. Şışli Terakki Lisesi muallim ve Ingilterenin yeni Kralı ilk nutkunu söyledi Kral, Zurihten Avusturyaya hareket etti. Atinada oturacağı söyleniyor Londra 13 (A.A.) lngiltere Kralı Majeste Altıncı Georges, cülus kon seyi huzurunda aşağıdaki nutku söyle miştir: « Bugün sîzinle, memleketimizin tarihinde misli olmıyan şerait dahilinde, t«masa geliyorum. Hükümdarlık vazifesinin uhdeme düştüğü bu dakikada, siz lere, meşrutî hükumet prensiplerine tam olarak iştirakimi ve herşeyden evvel Britanya İmparatorluğu milletlerinin refa hına çahşmak hakkındaki karanmı bil diririm. Yanımda mesai arkadaşım karım lngiltere Kralı Altıncı Jorj olduğu halde, bu ağır yükü üzerime alı Kralıçe ile yanyana yorum. Bu vazifenin icrasında bütün vayyal Dük dö Windsor Hazretleri ismilletlerimin müzaheretini taleb ederim. mile tanmacaktır. Aynca, kardeşimi istihlâf ederken ilk Kral, Dahiliye Nazırım kabul etti işim kardeşime bir dükalık tevcihi ola Londra 13 (A.A.) Kral, cülus caktır. Bundan böyle kendisi, Altes Ru[Arkast Sa. 8 sütun 1 de] IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIII1II1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Adanadaki felâketzede lngiltere ve Fransanın yapacağı mütareke teklifi kardeşlerimizin imdadıMadridde memnuniyet uyandırdı na koşmak vazifemizdir! Hükumet kuvvetleri bîr kasaba işgal ettiler Cumhuriyetin yardım listesi Adanalılar matem içinde Memleketin uğradığı felâket karşısmda bu sene bayram şenlikleri yapılmıyacak talebeleri 5000 Esasa gelince onu herşeye rağmen hâBakırkoy 2 nci mekteb talebeMadrid 13 (A.A.) Bilbaodan havalanmağa hazırlanıyordu. Bunun ü • leri lâ dost bildiğimiz ve kendisile dost kal3340 Usküdar 25 inci mekteb dormak istediğimiz Fransa ile Milletler bildirildiğine göre hükumet kuvvetleri, a zerine bir muharebe olmuş, hükumetin 127 Cemiyetinin içinde ve dışında konuşaca silerin İlava mmtakasındaki mevzilerini bir bombardıman tayyaresi düşürülmüş düncü sınıf talebeleri 10000 bombardıman etmişler ve pek mühim bir ve asilerin iki avcı tayyaresi tahrib edil Barla biraderler ğız. Acaba bu meyanda Suriye ile de Radyolin muessesatı 5000 konuşacak mıyız? Meselenin bu kısmı mevzi olan ve Vıllarealin dört kilometro miştir. Diğer taraftan hükumet tayyare Yekun 192929 Başbakan Îsmet Inönünün belki ilk defa cenubu şarkisinde bulunan Sasmendi ka leri asiler tarafından işgal edilmiş olan ve ^ ^> Villarealin solunda kâin bulunan Casa olarak temas ettiği yepyeni bir safhasıdır. sabasını işgal etmişlerdir. Belki evet, belki hayır. Bu, Suriyelilerin Cumhuriteçilerin bataryaları, Villa Forestali tahrib etmiştir. gösterecekleri siyasî rüşde bağlı bir iştir. realden asilerin tahassun etmiş olduklan lngiltere ve Fransanın Suriyeli bazı müfrit zihniyetler Fransız evleri bombardıman ederek onları yeni yapacaklart tavassut müstemleke memurlanndan bulduklan melceler aramağa mecbur etmiştir. Madrid 13 (A.A.) Gazeteler, yüzle biz Türklere karşı atıp tutuyorlar Bask memleketi cephesinde.hükumetin Fransızlarla Ingilizlerin mutasavver ta • ve müdafaasız masum halka saldınyor tayyare filosu, Martinez d'Aragon t a y vassutlarını şevkle karşılamakta mütte • lar. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı yare meydanmı bombardıman etmiştir. fiktirler. Ankara 13 (Telefonla) Çeki Ankara Halkevi kürsüsünden Suriyelile Bu meyanda asilerin birçok tayyareleri lArkası Sa. 3 sütun 1 de] Karlin takımı bugün saat 14 te Anka re bilhassa iki hakikati ihtar etmiştir: ' HHIMIIIIIIIIIII 1 lllllllllllllll lllllllll ••••IIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIII I IIIIIIIIMMIII ragücile karşılaştı ve oyun 1 1 be • General Molanın askerlerinden bir müfreze Madrid önlerinde Ankaradaki maç Ankaragücü Çeki Karlin ile 1 1 e berabere kaldı 111 1: Türkiye Suriye ile herhangi bir bir nevi esaret boyunduruğuna takılmüzakere yapmış ve ona Türk Hatay ül mamaları için yalnız namuskâr kesi bölgesini bahşetmiş değildir. Türk vicdanının sevkile çetin müca2 : Fazla olarak Türkiye Suriyeyi de deleler yapan ve nihayet hatta manherhangi bir mandaya tevdi etmiş olan da kelimesini bile kabul etmiyerek devlet değildir. Biz Suriyenin mukadde bilâkis o ahalinin hürriyet ve istiklâlrafam ancak kendi halkınm iradesine lerini derpiş eden formülü kabul ettirmiş olan adam. Bizim muahedebırakmıştık. mizde Suriyenin talihi işte böyle yazılıSuriyeliler bu sözlerin üzerinde fazla tevakkuf ederek derin düşünmelidirler. dır, ve çok samimî olarak her vesile ile Onlan söyliyen Lozan adamıdır. Lo Suriyenin istiklâline mazhar olmasını tezanda Türkiyeden ayrılan topraklar menni etmişizdir. Bu hal, Suriyenin bir halkının herhangi nam ve unvanla Türk bölgesini benimsemek için yüksek perdeden düşüncesiz sözler atıp tutma raberlikle bitti. s.na hak veremez. Bu sözlerin yürüme . İlk golü ilk devrenin ortalarına doğru si imkânı olmamasına mukabil sıkı ve sa Ankarahlar attılar. Çekler de beş daki[Arkası Sa 6 sütun 3 fe] mimî dost olmalan lâzım gelen iki komşu milletin arasmı tamir olunamıyacak surette açması tehlikesi vardır. Adana felâketinden bir manzara: Seylâb esnasında yıkılan Ikhsadî mülâhazalardan dolayı îskenbir evden esya kurtarılıyor derun limanmın Suriye için lüzumlu bir mahrec olması iddiasına karşı Başbakan Adana 13 (Hususî muhabirimizden) leri yapılmamasmı kararlaştırdı. bu türlü mülâhazalann bir milletin esas Memleketin uğradığı felâket ve matem Köylerle ırtıbat temin edilmiştir. BuBayramertesi nfeşrine haklarını imhaya kifayet etmekten ebekarşısmda Belediyemiz halkın hissiya gün bazı evlerın yıktırılmasma devam başlıyoruz. tına tercüman olarak şehırde bayram edıldı. Kurulan çadırlara şımdilık bın YUNUS NAD1 yeri kurulmamasıru ve bavram şenlık kadar seylâbzede yerleştırıldi. Şa. 3 sütun 2 fe] Köşe minderinin esrarı Yeni zabıta romanımız