September 3, 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

{ Son dakika ) Londra 3 (Sabaha karşı) Fransanın cevabı Lord Halifaks'a verildi. Kabine geç vakit toplandı. Almanyaya verilecek mühlet hakkında tam anlaşma hâsıl olmuştur. Onaltıncı yıl sayı: 5500 \J\J\J umhuriyef mektub adresl: Cumnuriy«t îstanbul Posta fculttsu? ıstanbnl No. 248 Teıelon: Basmuharrtr ve evl: 22386 rohriı heyetl: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 . 24290 B Telgraf VB T a ( Son d eigr f Pazar 3 Eylul 1939 italya sulh teklifinde bulundu ingiltere ve Fransa, bugün öğleye kadar Almanyadan müsbet cevab gelmezse derhal harb ilân edecekler Berlin 3 (Saba Sovyet ordusu General Maksim tıi Sovyet elçisile akşam tayyare ile dan Berline gelmîştir. ova Dün ingiliz ve Fransız meclisleri toplandı Devletler arasında Nizam ve ahlâk Ankara: 2 (Başmuharririmizden) izi evvelki gün başlıyan yeni harbe kadar götüren aylar zarfında bütün dünyanm duyduğu bir boşluk ve yokluk var: Milletlerarasmda nizam ve ahlâk namına hiçbir esas kalmamış olması boşluğu ve yokluğu. Prensipler bakımından bütün dünyayı hayrette bırakar. bu boşlukların ve yoklukların zamanla yeni kararsızlıklar doğurarak bundan son»a yeni, yeni sürprizlerle karşılaşmaklığımız ihtirnali yok değildir. /Ömanyanın Polonyaya karşı olan davasının ne kadarında nekadar haklı olduğunu tetkike girişmeden önce bu devletle şımdi harbe giriştıği şark komşusu arasında ta 1944 te bıtecek on senelik bir ademi te Resmî idare teşKilâtı, beyndmilel vaziyetteki fevkalâdclik dolayısile İngiltere cavüz, dostluk ve iyi komşuluk misakı devlet merkezinden uzaklaşmaya başlamıştır. Yukariki resimde bir maliye mün'akid ve mevcud olduğunu bilenlerin şubesinin evrakı naklolunmak üzere kamyonlara yükletildiğini görüyorsunuz. önümüzdeki maceralar muvacehesınde hay retlerine pâyan yoktur. Bu ademi tecavüz paktının akdedıldiği 1934 tarihinde de Danzig ve Koridor vaziyetleri mevcuddu. Almanya buna rağmen bu ademi tecavüz paktını akdetmiş ve hatta M. Hitler müteaddid nutuklarında bu akdin ciddiyet ve Londra 2 (Hususî) Avam Ka 45 te ikinci bir celse akdetmiştir. Başvesamimiyetini büyük sitayişlerle teyid eylemarası öğleden evvel toplanmıştır. Dahi kil Çemberlayn kürsüye çıkarak aşağıırıişti. Arada bu paktm bozulmasını icab daki mühim beyanatta bulunmuştur: edecek cıddî bir sebeb tahaddüs etmiş ol iye Nazırı Sir Con Simon, Başvekihn « Sulh mu, yoksa harb mi olacadüğunu kimse hatırlamıyor ve bilmiyor. mühim beyanatta bulunacağmı bildirerek celsenin tehirini istemiştir. Lord Ha ğını ancak yann öğleyın beyan edebıleAlmanya ÇekoSlovakyanın parçalanmasından sonra Polonyadan Danzig'le Ko ifaks da Lordlar Kamarasında aynı ta ceğim. Berlin büyük elçimiz son ihtarımızı dün Alman Hariciye Nazırına tevrıdor içinde koridor istiyen notasında dahi ebde bulunmuştur. di etmiştir. Fon Ribbentrop bu ihtarın Başveküin beyanatı mevcud vaziyetin neden dolayı bozulup [Arkası Sa 5 sütun 1 de] Bu taleb üzerine parlamento saat 19, yeni bir şekle konması lâzım geldiğinin IIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIMIIIIUIIIIIIIII1IIII1IIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIMIIIIMIIIIİIIIIIIII llllllll başka türlü harekete imkân bırakmıyan müstacel delillerini sayıp dökmüş değildi. Ondan evvel Südetler meselesini hal ile mütebaki ÇekoSlovakyanın istiklâlini Fransa, İngiltere ve İtalya ile birlikte Almanyanın da garantisi altına koymuş olan Münih muahedesinin ihlâli ne tarihî sebeblerle, ne de hayat sahası adı altında ortaya çıkanlan yeni zaruretlerle izah olunabilir işlerden sayılamazdı. Bilâkis bu yoldaki zoraki izahlar mihver devletlerinin yolları üstüne düşebilecek bütün millet ve memleketleri pek haklı heyecan ve endişelere düşürdü. Denilebilir ki Münih'e rağmen ÇekoSlovakyanın parçalanip pençe altına alınması ve bunun da ademi tecavüz misakına &men Polonyaya düpedüz bir tecavüz emelile takib olunması yalnız küçük milletleri değil, onlarla birlikte büyük devletleri dahi derin endişelere salan vaziyetler teşkil etti. ÇekoSlovakyaya mütenazır olarak Arnavudluğun işgalile İtalyanm Balkanlara ayak basması mihver devlefleri tarafından tasavvur edilen muaz7am ve cür'etkâr bir plânın tatbik sahasına konulmak istenildiğini gösterdi. f Alman tayyareleri dün de Çemberlayn ve Daladye son Varşovayı bombaladılar teklifleri izah ettiler Leh tebliğlerine göre 100 Alman tankı tahrib edildi ve 37 tayyare düşürüldü Muharebe devam ediyor Fransız Parlâmentosu 69 milyarlık harb tahsisatı kabul etti Memleketİerini kanlarının son damlasına kadar müdafaa edecekleri bildirilen Leh ordusuna mensub bir süvari kıt'ası Leh tebliği Amerikada demokrasiler lehine cereyan başladı Varşova 2 (Hususî) Lehistan büyük erkânıharbiyesinin tebliği: Bugün Polonya arazisi üzerinde Alman tayyareleri birçok kıtaatı bombardıman ettiler. Sivil halk arasında telefat vardır. Dün ve bugün düşürülen Alman tayyareleri yekunu 37 dir. Ayni zamanda 12 Polonya tayyaresi de düşmütür. Bütün cephelerde kuvvetli musademeler devam ediyor. Almanlrın 100 tankı tahrib edilmiştir. Koridor üzerinde ve şarkî Prusyadaki musademeler llllllllllllMIIIIMlllllllllllilitl hudud civarındadır. Gdinya civarında muharebat devam ediyor. Bir Polonya müfrezesi Danzigde Vesterplatto'yıı henüz muhafaza etmektedir. Alman tebliği Berlin 2 (Hususî) Alman başkumandanlığı aşağıdaki tebliği neşretmiştir: «Ordularımız bütün cephelerde seri surette ilerlemektedir. Kıtaatımız Çek hududunda kâin Blunkenp[Arkası Sa. 5 sütun 5 tc] IIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIinilllllTllinilinillllllilllllllllllllMlllllllllllllinillllllllllllllllMllinilllillllllllllllllllillillllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIII Vaşington hükumetinin bitaraf kalmakla Bazı köylerde mezruatı beraber demokrasilere büyük yardımlarda seller götürdü ölenler var Başvekil, söylediği nutukta «Lehistan hududlarıni bulımabileceği anlaşılıyor değil, hayatını müdafaa etmektedir» dedi Gümüşane, 2 (a.a.) îki gündenberi dolu ile karış.k olarak yağmakta olan şiddetli yağmur'.ardan husule gelen seller Kelkitin Elbizini köyünde köylünün tarla ve harmanlarında bulunan bütün mezruatını köyün ve sığır hayvanatının tamamını ve on beş haneyi içindeki eşyasile birlikte söküp götürmüştür. Bir kadm da boğulmuştur. Avni kazanın beş altı köyünde de büyük hasarat vardır. Gevezit köyünden rençber İfckenderle refikası üzerine düşen yıldirım her ikisini de öldürmüştür. Gümüşane Erzincan yolu üzerinde dolu binlerce rr.etre mikâb teressübat bırakmış ve bir çok menfez ve istinad \Arkası Sa. 3 sütun 3 de] Gümüşanede bir seylâb felâketi Polonya parlâmentosu tarihî bir celse akdetti Bütün mebuslar ortluya iltihak ettiler Varşova, 2 (Hususî) Meb'usan ve Ayân Meclısleri bugün fevkalâde bir toplantı yapmışlardır. Başvekil General Slavoj Skladkovski şiddetli alkışlar arasında kürsüye çıkarak aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: « Vaziyet sarihtir. Harbe biz başlamadjk. Lehistan, tecavüze uğrayan istiklâlini müdafaa etroektedir. Milletimiz sakin ve istikbalden emindir. Polonya milleti giriştiği mücadelede hududlarıni değil, hayatını, varlığını, istiklâlini müdafaa etmektedir. Bütün miile"t Başkumandan Mareşal Smigli Ridz'in taleb edeceği her nevi fedakârhklara katlancnaya Leh orduları baskumandanı her an hazırdır. Polonya milleti Ridz Smigli Pilsudski'nin ruhundan ilham almaktadır. Bu mukaddes ruhtan asla feragat et nız Polonyanın degii, bütün dünyanm scmiyeceğiz ve kanımızın son damlasına ka lâmeti için muz^ffe' olmamız lâzımdır.» lArkası Sa 6 sütun 2 del dar mütecavize mukavetnet edeceğiz. Yal Bütün bu hâdiseler milletler arasında ö edenberi mevcud ve muteber ahlâk ve nizam prensİDİerinin uluorta imha edildiğini İngiltere Kralı Majeste Jorj'un bundan bir müddet evvel Amerikaya detaetle ispat eden mütevali delillerden yaptığı seyahatten bir intıba: Kral ve Kraliçe, Anerika ba«ka birsey değildi, ve iste şimdi PolonCumhur Reisi ve refikasile bir arada yada başlıyan ve bütün dünyanın en ileri a'âkasıni kendi ü^tünde toolıyan yeni Vaşington. 2 (a.a.) Ruzvelt, mat nin aklı selimine tamamile itimad etmekharb, vukanki sebeblerden dolayı insanla buat mümessillerine beyanatta bulunarak te olduğunu söylemistir. Müşarünileyh, rm önünde acılan milletlerara'îi nizam ve Avrupa vaziyetinin kat'î bir istikamet ala efkârı umumiyenin, boş yere telâşa düşahlâk yokluğu ucurun"""'! J^r3'irmr,z3 r a cağı önümüzdekj günler içinde Amerika memesi için gazetplerin Riyaseticumhur YUNUS NADt nın hartı hareketıni tasrih etmesine yardım dairesi, Hariciye Nezareti ve sair nezaVArkası Sa. 3 sütun 1 del [Arkası Sa. 6 sütun 3 4e] edecek olan Amerikan efkârı umumiyesi ingiltere ile Fransa Almanyaya nereden taarruz edebilirler? Yazan: ABİDİN DAVER Bugün üçüncü sahıfemizde