25 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Suin lehinde Tuna ve Balkan Dev- letlerini bir araya getirmeli Çörçil, bugün için Almanyanın bir kara harbine hazır olmadığını söylüyor ve “istikbalde daha kuvvetli bir ekibe muhtacız, diyor Londra, 24 (A.A.) — Çörçil, Çink- l renin de buna ayni dörecede azimle fort'ta söylediği bir nutukta demiştir “Çek meselesinin sulh yoliyle halle- dilebileteğini halâ ümit ediyorum. Çün kü Henlayn'ın Londrayı ziyaretinde bana bahsettiği neviden plânlar Çekos- lovak hükümeti için hiç te kabul edile- mez mahiyette değildir. Eğer ümit et- tiğim gibi harbin önline geçilmiş ise bu, kollektif emniyetin kaba taslâk da olsa bugünkü şeklinden mütevellittir. Çekoslovakyanın cebren ele geçiril mesinin önüne geçebilecek şey Fransa- nm azimkâr hattı hareketi ve İngilte müzaberet göstermesidir. Sövyetler Birliğinin, Polonyanın ve hepsinin üstünde Çeklerin memleket- lerini müdafaa için harbe hazrr bulun. maları birine derecede âmildir. Yüksek makamat Almanyanın he nüz büyük bir kara harbine hazır ok madıkları kanaatinde (bulunuyorlar. PFalest 1939 da ve 1940da ne olacak? İstikbalde daha kuvvetli bir ekibe muh tacız, Ne için sulh lehinde Tuna ve Bal kan devletlerini bir araya getirmiyo- lim? Ve ne için bunlardan birisine bir hücum olursa İngiltere ve Pransa on- lara yardım etmesin? Dost Yugoslav gazetesi diyor ki Hatay işi Atatürkün şahsını alâkadar eden meseledir Dap” Baştarafı 1 inetde Halay Halkının yüzde 75 ini kazanmak hayalini beslemekte yalnız değildi. Zi- ra barikadm öbür tarafında bulunan yüksek bir şahsiyet de, daha evrelden, müstakbel mecliste 40 mebusluktan 22 mebusluğu Türk cemaatine vermekte idiz Muharrir bündan sonra, bugünkü Tistelere yazılma ameliyesinin hakiki bir plebisit mahiyetini almış olduğunu anlattıktan sonra yarısına şöyle devam ediyor: “Bu plebisit Kemalist unsurlar için hakiki bir mağlübiyet olacak gibi gö- zülmektedir. Kayıt muaretelerinin ni- Resmi istatistikler şimdiye kadar hiç bir suretle seçicilerin ırki mengele- rini değil, fakat din cemaatlerini na- zarı dikkate almasından doğan tahmin- lerdeki güçlüklere rağmen gasete şöy- le söylemektedir; “Antakya kazasmda 1 Kâmumasani 1936 da mevcut 24.000 11750 si Sünni, 8700 Alevi, 3100 ü 11.750 arasmda 2000 den fazla Arap mevcut olduğu tahmin edilemez. Pek maihtemel olarak kayıt muameleleri, 24000 saçiciden 10.000 Türk waydana koyacaktır. Bu suretle bütün Sencskta, Türkler 33.000 kişilik mecmudan 18.000 « va- racaklardır. Bu da yüzde 47 demektir. Geçen Haziranda, Sancağın Türki. yeye muhtemel bir ilhakı lehine bir ka» rar alabilmek için Kemalist hüküme tinin mecliste gayri Türk beş, yahut 6 mümessilin reyini satm alması kâfi geleceğini bildirmiştik. Statünün bida kiye, tescile hakiki bir plebisit kıyma ti verdirmiştir. Meclisin tescil metice- sinde muhelif olarak vereceği her han. &İ bir karar, açık surötte / seçicilerin serbest surette izhar edilen © iradeye muhalif bulunacaktır. Eğer Milletler Cemiyeti tarafından emredilen tadilât, yalnız böyle bir ihtimali bertaraf eyle- mek avantajını, verse dahi biz, bu me. sat müdahalesinden dolayı Türkiye hükümetine minnettar almalıyız... Anadolu ajansının no'n Lübnan reisicumhurunun akrabesın. dan bulunan ve yüksek Âomiserin naşiri efkdrliğım yaptığı maldm olan bu İm- ya İle yazılan bu makele, bizzat yüksek komiserliğin Hatayda cereyan eden in- tihabatta Türkiyeye karşı anlaşmalar zih niyeti dahilinde hareket edecek © yerde yavaş yavaş böyle makalelerle meydana çıkmakta olan gizli maksatlarını yerine getirmek için hasmane hareket ile orta- da prensip olmadığı ve mmtaka çayri askeri bir hale kalbedilmiş bulunduğu balde askeri kuvvet getirilerek (o polis, jandarma, müsellâh köy bekçisi ve suni olarak uydurdukları ittihadı anasır kulü. bü tethişçilerine bir de Afrika zenci as- kerlerinin dehşeti ilâve edilmiştir. Bu manzaranın - efkârı tumumiyede tebeyyün etmeğe başlıyan neticesi zaval- bı halkı biran evvel bu tethişçilerin elin. den şeklinde tebel- Tür etmekte ve Örlentin biribirini takip eden neşriyatı bum: teshil eplemektedir. Romanyada Meraklı mahkeme Demirmubafızlar şeli ihtilâl hazırlamaya teşebbüs etmediğini söyliyor Bükreş; 24 (A. A.) — Eski Demir. muhafızlar reisi Cordreano mahkeme- de reisin suallerine ve müddeltmumi- nin iddianamesine cevab vererek kendi” sinin devletin ermmiyetine karşı hareket- te bulunduğu ittihamınm kimse tarafın dan yapılamıyacağını, başında bulundu ğu hareketin dalma kanun çerçevesi i- çinde kaldığını ve hiç bir vakrt ihtilğl hazırlamağa teşebbüs etmediğini söyle- miştir. Codereano, taraftarları nezdinde bu Yunan silâhlar hakkında da, bunların e8- ki «ilâhlar veya harb hatırası oldukları nı ve bugün bu modası geçmiş silâhlar” Ja devlete karşı bir ihtilâl ve isyan ha- reketi başarılamıyacağını keydeyle- miştir. Mahkeme, bu ifadelerden sonra hafi celse akdetmiştir. Süvarilerimiz Lehistandaki müs. bakalar cumartesi yapılacak Slivarilerimiz Romada kazandıkları büyük muvaffakıyetlerden sonra Var- govaya gitmişlerdi. Varşovnda süvarilerimizin iştirak e. dacekleri müsabakalar 28 mart cu - re, İngilterede yapılacak ve süvarile. rimizin iştirak edecekleri müsabaka- lar geri bırakılmıştır. Bunun üzerine, binlellerimizin, Londraya gitmeden, doğrudan doğruya Lehistandan Türki. yeye dönmeleri muhtemeldir. Ak HABER — Aksam postası Şehirden röportajlar Yenibahçe nasıl yerdir? Dap” Baştarafı 5 incide nın da umulmıyacak derecede yüzü gülecektir. Yeni yapılmış ve bir ucu tâ Florya- ya kadar dayanan kale dışındaki mun. tazam asfaltın bir iki yıl içinde oracı- ğı, yani Edimekapı İle Topkapı arasi- nı ne hele getirmiş olduğunu ber pa. zar görüyoruz ve görmiyen de kalma- muştur. Hani kışın Beyoğlu caddesi ne ise yazın da Topkapı ile Edirnekapı &. rası bemen hemen ayni manzarayı al maktadır. Kalenin dışarst gitlikçe mamurlağ- makta, şenlenmekte, bir hareket ve neşa kaynağı olmaktayken, bırakmız, içersi de dışarsından elli kat daha ma. murlaşsın, genlensin ve o zaman yıl. lardanberi dalmış olduğu gaflet uyku. sundan uyanarak orası da bir hare ket, neşe kaynağı olsun! Sonra, Yeni- bahçenin mevkii, arazisi, duruşu, mah. zarası, hali, tavrı, biçimi stad için İs- tanbulda en biçilmiş kaflandır. Kos. koca şehrin içinde onun kadar spor işlerine uygun ve onun kadar insan kalabalığını ferah ferah içine ve tra" İma dolduracak başka bir meydan yoktur, Hava ve İkliminin güzelliği de caba! İnanmıyan gider, bir pazar günü, ora- ları gezer, tozar dediklerimi gözleriy. İe görür, sonra da akşama doğru Su- İukulenin ortasından dış aşfnlta açıl, mış olan yeni geçitten dışarıya çıkıp oradaki (Beylerbeyi çeşmesi) denilen bol gölgeli ve serin bahçenin önünde ki mevsim pazarlarma mahsus (ma- rül panayırı) nı seyreder! Bir Fransız gazetesi Sabiha Gökçenden bahsediyor Kadın tüyyarecuer gun geçürçe büyük rekorlar AlMAaKtadır. KAGUMAKI Dâvala. râ hâkimiyeti o derecedir ki, erkek tay- yarecuerin isimleri âdela duyulmaz ol muştur. Bilhassa âön günlerde merhale- | siz en üzün mesafe tekorunu biribiri ar- kasına iki kadın tayayreci kırmıştır. Havaları hâkimiyetleri altına alan ka- dmlar arasında kahraman bir Türk kı- znın da ismi bulunması göğdümüzü if- tiharla kabartmaktadır: Bugünkü posta ilegelen fransızca “Enlransijan,, gazetesi (“1938 de hava kahramanları yalnız (kadınlar mu ola- cak!,, başlığı altında neşrettiği bir yazı- da bu sahada şimdiye kadar büyük mu- vaffakiyet gösteren kadın — tayyareciler arasında Sabiha Gökçenden de sitayişle bahsetmektedir. Bilhassa en büyük şöhret sahibi olarak sayılan dört kadm tayyareci (Oarasında "Türk kadın tayyarecisinin ismini görü- yoruz. Merhalesiz en uzun mesafe rekorunu kıran son iki Fransız kadın tayyarecisin. den — Elizabet Lion ile Madam Düpey- ron'dan —, çıktığı son Okyanus selerin- de kaybolan Amerikalı kadm tayyareci Amelya Erharttan ve Beril Markham- dan bahseden gazete, Türk kadın tayya- recisi hakkında da şunları yazıyor: Türkiyenin sevgili (o çocuğu (Afolürk kist) tayyareci Sabiha Gökçene gelince kendisi öskeri Ünlformayı taşımaktadır! Sabika Gökçen, gelecek ay, Ralkanlarda dolaşmak üzere, bir filonun başında ho- yeket edereklir! m Yakın bir harp Tehlikesinin önüne geçlimiş Kont Çiyano ile Lord Pört bu noktada müttefik katmışlar Roma, 25 (A.A.) — Kont Ciyano Lord Pört'ü kabul etmiştir. Resmi mahfeller bu mülakatın mahiyeti hak kında büyük bir ketumiyet göstermek" tedirler. Bunu mü konuştular ? Paris, 24 — Romadan bildirildiğine göre İngiliz sefiri oLord Pört ile Kont Çiano dün görüşmüşler ve son günler de beynelmilel veciyette görülen fev - kalâde gerginliğin daha büyük bir nik- 25 MAYIS — 1938 Prada karışıklık çıkmasından korkuluyor Dap” Başlarafı 1 incide rin başlangıcı olarak telâkki edilmekte- dir. Mülâkattan sonra Henlayn, umumi karargâhı olan Aş'a gitmiştir. Kaza kurbanlarının cenaze merasimi Cumartesi günü vukubulan kaza es nasında ölenlere bugün yapılacak olan cenaze merasimi dolayısile Henlayn bir nutuk söyliyecektir. (Çekoslovakya bü- kümeti ile Hitler birer çelenk göndermiş- lerdir. Hitlerin gönderdiği çelengi Al- manyayı temsil eden (Pragdeki Alman askeri alaşesi taşıyacaktır. Hükümet muhtemel bir o karrasalığa mani olmak için cidd! tedbirler almıştır, Eğerde hemen bütün evler direklerinin ucuna siyah kurdelâlar bağlanmış bays raklar asmışlardır. Henlayn taraftarları cenaze merasimine pek mutantan bir şe kil vermek istemektedirler. İki kaza kur- banmm hatırasmı yadetmek üzere “Horst Vesset Lied,, nevinden bir marş besteleneceği söylenmektedir. Fransız ve İngiliz elçileri Resmi bir tebliğe göre başvekil Hodza dün sabah Fransa elçisini, öğleden sonra da İngiliz sefirini kabul etmiştir. Mülâ- katlarda, günün meselesi oetralında ko- Nazırlar meclisi, idart dahili ve beynel- milel siyasete müteallik (meseleler hak- kımda müzakerelerde o bulunmak üzere dün bir toplantı yapmışlar. Çekoslovak milletinin dört şubesini ve Alman, Polonya, Macar ve Rüten milli. yetlerini temsil eden kırk bin çocuk bu- gün Prag şatosuna gelecektir. Bu çocuk» Jar, reisicumhur Beneşe arzı tarimat ede. ceklerdir. Her şubenin mümessilleri, hi- tabeler irat edeceklerdir. Beneş, bunlara ayrı ayrı cevap verecek ve gençliğe hita- ben bir masaj okuyacaktır. Çek hükümet erkânı hakkın- ,da yalan haberler Başvekil Hodza, bütün gazeteleri, ilk sayfalarında büyük harflerle “bazı kim. selerin Çekoslovakya hükümet erkânı a- Jeykinde yalan haberler işae ettiklerini, yazmağa davet etmiştir. Bu gibi haber. ler ayni zamanda muhtelif mahallerden işaa edilmektedir. Bu itibarla teşkilâtir bir fesat ocağının faaliyette bulunduğu- na süphe edilmemektedir. Hükümet hal- kı bu şekilde faaliyette bulunanları lâ- xrmgelen makamlara haber vermeğe da- vet etmiştir. Hükümet makamları, yalan haber işaa edenler hakkımda şiddetle ta- kibatta bulunmaktadır. Almanya plebisit mi teklif etmiş ? İngilizce “Sandey Ekspres, gözelesi- nin Prag muhabiri gazetesine şu mekiu- bu göndermiştir: Almanya Çekoslovakyadan ültimato- ma benziyen bir talebde bulunmuştur.Ya Südetlerin bulunduğu (yerlerde asayişi temin etmek, yahud da burada Alman- yaya ilhakı isteyip istemedikleri hakkım. da plebisit yapmak. Südet Almanları eekânmdan o birinin söylediğine göre, Almaniyanm bu talebi halen müzakereye mevau olmaktadır. Almanyanm Çekoslovakyayı bu suret- le sıkıştırmasının asıl sebebi o Çekoslo- vakya ile Rusya arasındaki ittifakı boz- maktır, Çekoslavakya, İspanyada Frankonun zaferine mani olmak için çalışan Sovyet tayyarelerinin yarı yol merhalesidir. Bu tayyarelerin, Frankonun hava kuvvetle- rini teşkil eden Alman ve İtalyan tayya- relerinden çok daha mükemmel olduğu görülmüştür. Bu suretle, (diktatörlerin tayyarelerine karşı büyük bir tehlike teş- kil etmektedirler. Çekoslovakyada bir üs bulamazsa, bu tayyarelerin Rusyadan İspanyaya git- meleri çok müşkül olacaktır. Diğer taraftan, Çekoslovakya Rusya» nm mütlefiki kaldıkça Almarya da Rus tayyareleri tarafından kolayca hücuma wörayabilir. Almanya ise bu tayyareler- den yok korkmaktadır. Musolininin son nutkunda Fransaya ettiği hücum da bu plâna dahil olan binlikle karşılanabileceği ve yakm bir | hir manevradır. Musolini bü manevrast harp tehlikesinin önüne geçildiği nok- tasında mutabık kalmışlardır. tir, Çek meselesi etrafında ya- bancı gazetelerin fikirleri Bütün Rumen gazeteleri Çekoslovak diplomasisinin şecaat ve kiyasetini met- hetmektedirler. Prezentul gazetesi şöyle yazıyor: “Çekoslovakyanm müdafaa hareketi hir maharet, şecaat ve şeref nürminesidir, İngiltere diplomasisinin takdire şayan o- lan hareketi, Çekoslovakya için çok a- dilâne bir mükâfattır.., Alman gazeteleri, Çekoslovak hâdişe- lerinden ve Çemberlayım Avam kama. rasmdaki beyanatmdan bahsediyorlar, Gazetelerin mütalealarıma göre, Prag hülkümetile Südet Almanları arasındaki müzakerelerin muvaffakiyetle neticelen- mesi için havadaki gerginiiği izale et. mek lâzımdır ve burun için de işe Çek ordusunun terhisile başlamak icap eder.' Berliner Lokal Anzeiger diyor ki: “Londra, Prag üzerine gözlerini açma- Mıdır. Prag. Alman hudutlarma tecavüze başlamıstır. Bundan dolayı Çekoslovak zimamdarlarma gayet şiddetli bir lisan kullanmatrdır.., Siyast müşehitler endişede Paris 25 (Hususi) — Müşahitler pa- zartesi günü Henlayn tarafından Hodza. ya bildirilen taleplerden bilhassa endişe etmektedirler. Südet lideri bilhassa şun- ları istemiştir: 1 — Südetlerin bulunduğu mntakada inzbatın bizzat OSüdetler (tarafından temini, 2 Çek garmise i8““““1“Tek Majino hattından geri çe. Fflesi, Bu şerait altında gelecek iki pazar gü- nü yapılacak intihabatın geçen pazar gü- nü yapılan intihabat gibi sükünet içinde geçmemesinden korkulmaktadır. Diğer cihetten bazı siyasi mahfillerde Alman- yanın Çek hududunda aldığı askeri ted- Berlindeki İngiliz. elçisinin Ven Ri bentrop ile yaptığı ik iki mülâkatm mev zuunu bu tedbirler teşkil ettiğini hatır- Tardadır. Müşahitler İtalyanın tavrı hareketini alâka ile takip etmektedirler. oGeçende kont Çiano ile Lord Pört arasında yapı» lan mllâkat neticesinde Italya hüküme- tinin bir Avrupa harbi tehlikesine inan- madığı anlaşılmıştır. İtalyan matbuatı- nın İtalyan - Alman matbuat itilâfma riğmen Alman gazetelerinin Çekoslovak ya meselesi hakkında ileri sürdükleri id dialara makes olmadıkları o keyfiyetine hususi bir nazar atfedilmektedir. » . Feci bir kaza ap” Başlarofı 1 incide cağından ağır surette yaralı olduğu gö- rülmüş, kendisinin ayni zamanda sarhoş olduğu da anlaşılmıştır. Yaralı adam, 30 yaşlarında, eski mali. şe tahsil kâtiplerinden Celâl oğlu Bed- ridir. Yaralanmanm bir otomobil veya tramvay tarafından çarpma, yahud da tramvaydan düşme (neticesinde vukua geldiği zannolumuyor. Bedrinin hayatı tehlikede görülmekte. dir. Zabita tahkikata devam ediyor. POLİSTE Pencereyi açık sanmış Galata sakızlar sokak, 6 numarada o turan 80 yaşmdaki Hatepsin, yukarı kat taki komşularma pencereden başını çı- kararak seslenmek için o pencereyi açık sandığından başını bütün hizıyle camla“ ra vurmuş ve ağır surette yaralanmıştır. Kendisi şimdi Beyoğlu hastanesinde yatmaktadır. Peynirden zehirlenmişler Gemlik ile İstanbul © arasında işliyen Gülbaba mötöründe tayla İsmail, Hü seyin ve Muhterem, dün akşam üstü bir dükkândan aldıkları beyaz peyniri yedik- ile Hitler Cekleri tazyik ederken, Pran-| ten sonra zehirlenmişler ve Cerrahpas* sanm müttefiki olan oOÇekoslovakyaya | hastanesine yutırılmışlardır.