20 Ağustos 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5
HABER — Aksam postam İMESELE| Ma AĞvsTos — yes, loyi Go Muahedesi hatıraları: 31 ara işinden anla- ç, Miyan yahudi! ansız maliye nazırı Klotz bu cihetten Klemanso'nun hâyretini mucip oluyordu Yadan tün e alınması İâzem- i güterede her * partiyo yara, Adamları tarafından ile- * Benim Bristol nutkumu ster Askultt de East ş Yinetlare hitaben bir mutuk Almanyadan tazminat slm, taarftar olduğumu bildir - iy Adan harb masrafı almağı Ey, İiRUZ? suzlino: beş parası kalmayın- İlzminei aimek fikrinde mi- Onun hakkında: Mi Pana olup da para 1- birisine daha rasgel- tutuluraâ M. Klotzm a mikterda tazminat ldiğini ve verebileceği- e hayret eğilmez. BİKİ değerli adamlar da, Münhurrelsi olan M. Dümer Fransız hükümet erkâni da diyorlardı, biraz mütereddid bu- edersem M. Kicmanso. bir konuşma esnasında lr tahakkuku kabil olr. Pı, yandırmakta olduğunu YAŞ “ zamanki Fransız ef. le proje aleyhine hiç erik muarız tana #otraki ilk #t4? devlet- zik; RdA, hükümetler Alman- bir ye e, tazminat aimabileceği Mey, “TSİRA bulunuyorlardı. isi, Yerler bütün muhtıra - Ni Mi rar müsteana ol- & Avr Üzerinde toplarıyor- Nü b etlerinden alma - Se Miktay, harb masrafını Aa, Olması iizrmdı. Me kan ymuhtırasında harb Met İng gi kümeti tarafmdan Almanyaya verilen 8 İseal edilen yer- , 4 Eİnine dair olan hü- z dahilinde alınması 1â- bakimdaki muhtıra Mister Lansing ta, in Me, Mv eürdür, Amerikalılar. aşt deki ibtlât da eek i ON uma, , aeninatın mik Müray *Üİ tarafmdan görü A Bebe İRE arasında nagıl Maihtayy ya, itilâr devlet- Mtnlöalara ayırmış. >, Taj Miliyyç MN bu parayı, #bllereği TİĞİĞİ takdirde, UN buy idiler, Maliye Yokt, un, Bi ha raki hiçbir tered- e Freğe olanı vE Bün- anla, emiş er © bu ku. yordu. Cümburreisi Puankaro do Almanya Mei istenilen otazmlnstı #erebileceğine kanidi, Esasön, yaylış veya eksik he » saplarla işe beşlryarak yanlış heticelerç varmak onun âdetiydi. Benim bildiğime göre, AM. Kiemarso mali bir mesele üzerinde hiçbir zaman bir fikir ileri sürmüş değildir. Esnseğ mali meselelerle alâkadar olmaztı. Bü. tün meselelerdeki para işlerini, bu sa- hada iltisasları olduğunu söyliyen ar - kudaşlarına bıralımıştır. 1 — Harbin zararlarını tamamiyle İngiliz noktainazarı şuydu! yi Corçun Versay tesbit etmedikçe Almanyadan nekadar terminat istiyeceğimiri söyliyemeyiz; 2 — Ayni zamanda, tazminatı tesbit etmek için, Almanyanm nekadar pars verebileceğini bilmek lâzımdır. Fransirlar Almanyanın 9) milyar ingi, Miz lirası verebileceğini ileri sürüyorlar. dı, Lord Kenlif ile lord Summer 12 mil yar Leklif ediyorlardı, Nihayet Frans. Jarla Amerikalılar sekiz milyar üzerin. de müttefik kaldılar, Nihayet, meseleyi bir neticeye bağla- mak için, 25 mart 1919 da, göyle bir muhtıra hazırladım: “Tazminatın taksjileri harbi yapan ne- sil ortadan kalkıncaya kadar devam ede, bilir, Bütün harb zararlarını ödiyecek bir tazminat Almanyanın, her ne gerait al- tmda olursa olsun, veremiyeceği bir miktardadır. Almanya İlk taksit olarak 1919 - 20 seneleri zarimda 1 milyar ingiliz Jirası verecek ve ın miktar tesbit olunacak senelere taksim edilecektir. Senelik taksiti tehire ve buna muka- bil almacak fatzi tesbite memur daimi bir komisyon kurulacaktır... 'Teksitin geri bırakılmasını tamamiyle kaldırılması şeklinde tefsir ödenlere ve- yllseek bir cevab vardı ki, o da şuydu! bu müddet zarfında Almanya istihselâ - tmı fazlalaştırır ve Fransaya ihtiyacı 0o- lan kömür gibi maddeleri vererek 1 milyar Jirayı malla ödemiş olurdu. “Dört büyükler” tarafından nihayet varılan esasları şurada hulâsa edeyim: Harb zararları İki #enp zarfmda ta- mir edilemezdi. Zamanın geçinesi de bu gün duyulan asabiyeli azaltmaya yari- yacaktı. Diğer taraftan, Almanyanın bu ağır borca tahammlll edemediğini za « wan zaman ileri sürmesi mubtemeldi, Bu itibarlo, Almanyadan evvelâ alna » cak 2-3 milyardan sonra, mMüvszene ku- Çocuğu toplu bulun- durmanın ehemmiyeti Toplu bulundurulan çocuk yığınlarının kontrolu kolaydır; bu'Yyığınlara, istediğimiz müşterek terbiyeyi mektepten ve evden daha Iyi aşıamak mümkündür Çocuğa karşı gün geçtikçe daha dik- katli olmağa başlıyoruz. Çocuğun ev ve JE mekteb dışmda göçen zamanmı en fay- dalı şekilde kullanmağı doğru giğiyo- ruz, Çocuk bahçeleri, çocuk kampları, çocuk tiyatroları, çocukta spora karşı u- yandırılan alika hep bu yoldu atılmış birer kuvvetli adımdır. İtiraf etmek lâzımdır ki mektebin çok kötü oluşuna Tağınen eski semiyetimiz- de ev, çocuk üzerinde, mürpet tarafları bol bir tesir yapan mlesseseydi. Hiç şüphe yok, yeni evimiz eskisine göre her bakımdan ileri bir müesseseğir. Fakat yeni terbiye sistemlerinin çosuk üzerinde baba ve ana nüfuzunu hissolu- nur derecede azaltması bu mileşsesenin çocuğun korunmasında ve idaresinde tesrübe edilmiş olan hayırlı rolünü bir hayli unutturmuştur. Eski cemiyetİmizde hissi ve ahl&ki ba kımdan çocuk, zannolunduğu kadar başı. boş değildi. Sopa ve hocaya saygr, mek. vepte; anaya babaya ve ağabeye ##ygi evde çocuğun haystımı taszim eder ve çocuk evle mektebin dışmda bulunduğu zaman dahi çok dikkatli ye hassas bir kontrol altında buluntrdu: “Mahallenin kontrolu, Şehirlerimizden “mahalle kontrolu, 8- dmı verebildiğimiz etki bir güzel itiya- dın yavaş yavaş kaybolduğunu görüyo- Tuz. Bazı yerlerde korunması, basi yer- lerde de yeniden kurulması cirem olan bu güzel itiyat bizde ailenin kuduğunu çok genişleten, milleti bir aile halinde yaşatan kudretlerin milhimmiydi. Komşu çocuğunu kendi çocuğu giki gören, kom- gusumun iyiliğinden ve refahından mem- nun ve felâketinden kendi evine felâket gökmüş gibi mustarib olan maballeli, tesanit ve karşılıklı yardım tolâkkile, rinin en temiz nilmunesi addeğilmemeli miğir? Bogünün 30-70 yaşında olanları ma - halle arkadaşlarını en yakım skrabala- rmdan üstün tutmağa alışmışlardır, Ve bunlar arasında çocukluk arkadaşlarına yardım etmekten çekineni pek az ol « muştar, Cemiyetimizi yenileştirmek bir zaru- rulmuş olacaktı. Muahedeye 2,5 milyar rakamı konul- muş olaaydı, hiçbir itilâf devleti bunu imza etmiyocekti. Çünkü hiçbir itilaf devleti bu kadar ufak bir rakamı kabul etmek İstemiyecekti, Halbuki, nihayet tazminat bundan biraz daha az bir rskam 1Af devleti itiraz etmedi. (Devami var) Li Son günlerde İstanbulde çocuk bahçeleri ve kamp lar hakkında dönen ve git tikçe kuvvetlenen devle ilgisinin fazlalaşmasını te menni etmek lâzım. Nizamettin Nazif retti; yenileştirdik. Bu meyanda kök- eşmiş eski itiyatlardan birçoğunu kal. dırı'ken birçoğu da kendiliklerind kayboldu. Hür terbiyenin zekâ ve ener- İl inkişafmdaki büyük rolüne daha fazla kayt kalamazdır. Baba vo sna dikta- törüğüne veda ettik, Fakat bu baskı- Bm yerine her evde güler yözdefi ve kendini sevdirmeden doğan bir disiplin kuramadık. Çocuk istediği zaman evden sokağa Tarlıyor ve evveloe mehallelinin meşvo- ret mahalli olanı sokak şimdi sadece 8- rabalarm ve voleylarm geçit yeri ol - maktan başka bir manası kalmadığı için çocuğu kontrol edemiyor, Muasır cemi, yetlerde buna karşı bulunan çarelerin MA t t a “çocuğu toplu bulundurmak, or, Bunun için çocukta Spor yandırıyor. Tatil devrelerini dışmda Küçükler için ço- i, daha büyükler için jim- halkevleri, umumi kütüp- haneler ve stadlar “toplu bulundurma, se halinde kullanılıyor. uk, cemiyetin dışma çıkmış ktir. Toplu bulunan ve boş zamanlarında derhal bir topluluk arıyan çocuk semiyete ısınmış demektir. "Toplu bulundurulan çocuk yığınlarının kontrolu kolaydır. Bu yığınlara #stedi- Zimiz müşterek terbiyeyi mektepten ve evden daha iyi aşılamak da mümkin. dür. Zira mekteşin ve evin dışmdaki topluluk, çocuğun #stiyerek omoydans getirdiği ve gülerek, eğlenerek, oyniya- rak, heyecan duyarak devam ettirdiği £opluluktur, Güzel, sağlemh; tekleri biribirine sev. Eİ ve saygıyla bağlı modern millet böy- Je ieurulur. Binaenaleyh; son günlerde İstanbul. da çocuk bahçeleri ve kamplar etrafm- da dönen ve gittikçe kuvretlenen dev- Jet ilgisine bu bakımdan hayran olterk va bunun çok daha fazlalaşmasını temen Bİ etmek lizendir. nastik evler Nizmueddin Nazif Baş, Diş, Nezle, Grip, Romatizma Nevralji, kırıklık ve bütün ağrılarınızı derhal keser. HER İcabında günde 3 kaşe alınabilir. HEHSEMNMNEN Istanbul Otomobilciler Şorförler ve işcileri cemiyetinden: 30 Ağüstos 938 günü Esnaf comiyetle ri bastanesinde sünnet düğünü yapılaca, ölarak tesbit edildiği zaman, hiçbir ii. | ğından sünnetlik çocuğu olan esnafımızın en geç 24 Ağustos 998 gününe kadar ce. miyete müracaatla kaydolmaları rica olun ur, (WP. 2560) > Leylekler Alsastan kaçıyorlar LSASLILAR çok üzülüyor. Sebeb şu: Alsaztaki leylökler seneden #eneye azalıyormüş! Alsaslılar, leyleklerin, damında yuva kurdukları bi- naya neje ve Saadet gölirdiğine inanırlar. Bu sone Al- sasta 44 leylek yuvası boş kalmış, dolu yuvaların sayısı 120 ye düşmüştür. Löylekler Alsastan çekiliyorlar. Çünkü Alsas sema- #1 fabrika dümatlariyle doludur. Dumanlar kuşlarm sıhhatini bozuyor, Alsastaki büyük bataklıklar kuputul. du. Artık hayvanlar yiyecek de bulamıyorlar. Bu şerelt altnda Alsasta ne yapamlar? Alsasta Türkeym şehrinde bir leylez ailesi, mevsim gelmediği halde yuvasını bırakıp gitmiştir, Bakınız ni- çin: Yuvada sevimli bir leylek yavrusu var. Yavru ye- ni yeni uçmağa çalışıyor, Bir gün uçarken civarda yük, sek tevettürlü bir elektrik teline çarpıyor, derhal yıl- dırımla vurulmuş gibi oluyor. Annasi ve babasi kaza yeri etrafında hazin hazin u- çuyorlar, Sonra yuvalarını kırakıp gidiyorlar ve bir da- bs dönmüyorlar yy Eskimo kayakiearı motörleşiyor SKİMOLARIN minimini, iki Okişilik sandelları vardır. Onlar bunlara kayak ismini verirler. Üzerinde muvazene kurmak hayli güç olan bu kayak- laria Eskimolar oldukça uzun zman mesafeler sgarlar. Fakat artık Groenland sahillerinde bu sandalları gör- mek mümkün olmıyacakmış... Eskimolular bu ufak #an- dallara minimini molörler takacaklar. Şimdiden bu maksat için Konephag'a 450 motör xsmarlanmıştır, Kahve yağı AHVE fiatları düşkün olduğu seneler, Brozilya- lar, fiatların daha fazla düşmesine mâni olmak maksadiyle mahşulün mühim bir kısmını yakarlar, ya, hut denize dökerler, Fakat kimya ilm! kahvenin fazlasmdan istiiade et- menin yolunu bülerak Brezilyalıları mühim bir #ıkımtı- dan kurtarmıştır. Şimdi onlar satılamıyan kahveden yağ gikarıyorlar. Kahvede 100 de 14 nispetinde mevcut ©- lan yağı alıyorlar. Bü yağ sebun İşbrikalarımın igihe GT Fransada sekiz milyon bisiklet var NSAN, otomobil, sayı arttıkça bisikletler oksi- İoeek sanıyor; fakst hakikat hiç de öyle de- Zil, 1987 senesi istatistiklerine göre Fransada 8,094,930 bisiklet vardır, Bu miktar 938 ya göre yarım milyon fazladır. Demek oluyur ki bisikletin istikbali henüz teh- likede değildir, Son havagazl fenercisl... ARİSTE son havayazi fenercisi tekaüt edlimiş- tir, Vakıl orada elektelik lâmbalarının havagazi fenerlerini ortadan kaldırdığı tarihin üzerinden birçok seneler geçmiştir. Fakat o tarihte Paris havagazi şirke. ti fenercilerini hizmetten çıkarmamış, tekaltlerine ve ya ölümlerine kadar beslemiştir. Son fenercinin de t6- kaüdiyle, ucunda titrek bir işık sallanan omuz Sopa$ıni omuzu Üzerinde tutarak akşam üzerleri sokaklarda yü- rüyön bir işçi mm Pariste tamamiyle ortadan kâlk- va alien
