20 Kasım 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

2, “#sündüğüm gibi: ış: kit eselesi Birkaç gündenberi gözetelerde “yanlış kitap, diye başlayan bir .dnakaşa aldı yürüdü. Artık bir yanlış kitap değil bir sürü “yanlış ki- taplar,, münakaşası oldu ve çocuğu meklepiz olan her Insanı endişeye düşürecek bir mahiyet aldı. | Bu yazılardaki iddia! yöre, hemen, hemen Türkiyede mevcut mek- lep kitapları içinde yanlış olmıyan bir tek kitap yoklur. Son senelerde yaplığımız lisan inkılâbı yüzünden, lisana yeni giren ıstılahlarda henüz bir istikrar tesii etmemiş, Ayn) bilgiyi öğreten ders kitapları ayni mefhumları, müelliflerinin kabul! ettiğine göre başka, başka ıstılahlar kullanarak ifade etmektedir. £ ve bazı kitaplarda beynelmilel istılahlar, yeni astılablarla birlikte, w bulmakla ve bunlar d ekseriya Türk şivesine uydurulmak İstenil dikleri için ayni kelimeler oldukları balde müellifin kabul ettiği şiveye göre başka başka şekillerde yazılmaktadır. Ayni ilimlerde kullanılan ayni mefhumlara alt olan ıstılahlar ise or- ismektep, Hselerle üniversite arasında tarmamile değişmektedir. Münakaşaya başlamış olan kalemlerin iddialarına inanmak lâzımge- Mese maarifimiz feci bir çıkmazın içine yuvarlanmış bulunu: Bu ka- dar büyük bir anarşi içinde bulunen ders kitaplarından, öğ: enlerin nasıl istifade çdebilecekleri ve talebelerin böyle bir vaziyel içerisinde asıl yetişebilecekleri üzerlerinde dikkatle durulması Jâzımgelen mühim supllerdir. * Biz kendi hesabımıza maarifimizde böyle bir keşmekeş olmadığını gan ve temenni etmekteyiz. Fakat bu işle alâkadar olan salâhiyetli makamların niheyet Türk (inevverlerini ve evlât sahiplerini bu hususla tenvir etmelerini bekle kımızdır. bı yapmağa başladığımız günlerin üstünden epey gün- phesiz ki biz bu inkılâbı lisinumım, sadece mazinin mek ve tekrar o lisanı eski yatağına ak'tmak Dünkü lisanımızın asrın ifade etmeğs mecbur Olduğu eri, yeni düşünzeleri, yeni mefhumları anlatamadığını imiz için, bugünkü medeniyetin teknik bilgi ve düşüncesini anlatabilecek zenzin bir lisana İhtiysermız olduğundan yaptık, ve lisa- nımızı genişletmek, zenginleştirmek İçin ans kaynakla unutulmuş keli- meleri de almakta hattâ lisanın bünyesine uyan yeni kelimeler icat et- hekle tereddüt etnedik.Bu uğurda Atatürkün sağlığında başında çalıştı ğı ve ölürken bekası İçin şahsi servetinin bir kısmını terkettiği bir te- şekkül de mevcuttor. hayet bu teşekkülün vezifesi bu inkılâp sırasında İlsana girecek çak) taşlarını biran evvel temizlemek ve bilhassa her şeyden evvel li- sana yeni giren İlmi ısblahlarda bir birlik yapmaktır. Ba işle-şimdiye kadar hiç alâkadar olmadığım için ben şahsan encümenin bu mesalyi | tapıp ya Yığını bilmediğimi itiraf ederim. Fakat bu teşekkülün ©n başlı vazifesini yapmamış olduğunu düşünmek de bana pek mantıksız görünüyor. Bunun için şimdiye kadar bütün imi ıstılahların her ilmin nütehassıs! en mütceşkkil kom isyonler tarafından tesbit edildiğini il edince, bu defa bu ıslılahları bilmeden maarif kitabi yazanların rını Maarif Vekületinin hiçbir kontrole tabi tutmadan kabul el $ olmasına hükmetmek lâzımdır ki; bunu da ilitimal veremiyerum. Memleket kültür işlerini ıslahta hüsnüniyet sahibi olduğunu bildiği- miz genç ve Maarif Vekilimiz zamanında böyle bir şeyin yapilamı yasağı kanaatindeyim. O belde münakaşa edenlerin yanıldığına mı hükmedelim. Yaklalar» göre de “evet, demek müşkül... okuduklarımız, bizi hakikaten telâşa düşüren şeylerdir. Bunun için biranevvel tenevvür elmek İstiyoruz. Suat DEAVİŞ kitar va. Asım Us, bugünkü makalesinde, hayvan müstahsillerini o korumak Yüzumundan bâbsederek son gün Merde hayvan Oikracat birliğinin | stahsilleri zararlandıran Ohare- | Ketlerinin şikâyet mevzuu olduğu" wn söylüyor. Muharrir, geçen gin | Gcumi vekilinin yeni | tedbirler ta oldağu yolundaki beya- re Okatırlalarak ba tedbirle Sin we olduğu henüz bilinmediğini, | #henk hayvan ihracat © birliğinin bugünkü teşekkül tarzı (le mallüp jMayenin İstihsali Omümkün olup lmadığımı araştırıyor. 7 Asım Us, bu ihracat (o birliğinin musmele larsını ve asgari İştirak bissesiain bin Hira oluşunu kayde" derek, van ihracını inhisar ba- linde elinde tutan birliğin tstediği Gibi harekete serbest olmasının | büyük mahzurlar doğuracağını ve | bu tek elin busust menfantlere da- lâ bağı OoObir şirket yerine mahsnileri ofisi gibi devlet | deşkilânı Kalinde bulunması daha | hayırlı olacağını tebarüz ettiriyor. “boylarında tek kuvvet halinde tn-| Nadir Nadi bugünkü mokalesinde Balkanlarda yabancı (devletlerin nüfuz ve mvaziyetlerini — tetkik et mektedir. Muharrir, (Balkanlarda yabancı nüfuzunu tetkik ederken Jüzumsuz kuruntulara o kapılmıya: rak hâdiseleri objektif olarak mü talca etmek icap edeceğini söylü- yor ve şöyle diyor: “Roma hükümeti Balkanlı mik ieiler arasına nifak sokmaya çalış mıyor, bilâkis buralarda bir ahenk teessüsünü istiyor, Hakikt vuziyel, Balkan birliği fikrinin inkişafı için icap eden şartların bugün boldel mevcut oldoğu merkezindedir. On- lardan azami surette İstifade ede bilmek Balkanlıların kabiliyetine bağlı. Ten M. Zekeriya Sertel de buğün Bal- kanların müdafaasındon hâhsetmek tedir. (o Mubarrir, o “Belkanlıların müşterek tarihi hiç olmersa Tunn orruz veya müdafaadın ibarettir, denitehileceğini kaydederek Bal HABEX — Akşam TI fe köden silemlekeller Sanayi mıntakaları Ağır sanayi Halicin | yüksek ( kısımlarında | kurulacak Sanay! erbabmı, şehrin müna . sib bir semtinde toplamak üzere yapılan tetkikler ilerlemektedir. Ağır saniyi Gesi Köprüsünden Mbaren Halicii yüksek kısımla * rma yerleştirilecek, küçük sanayi erbabının vaziyetleri ise hir kere daha kendileriyle birlizte gözden geçirilecektir. —— Emlâk akm satımı Belediye bir büro açmağı düşünüyor Belediye iktısat müdürlüğü ev | alım, satım ve kira işini Üzerine almak için tetkikler yapmakta . | dır, Bundan müzpet netice alınır- sa şimdiye kadar sürüp giden tellâllık tarihe karışacak, ev ki- ralsmak, satmak ve almak isti. | yen bir kimze belediyeye müraca- | at ederek işini görebilecektir, Av. rupada böyle yapılmaktadır, nağme İki camide tarihi heykeller bulundu Tamir edilmekte olan Mimar Sinanm Kadirga ve Azapkapıda, ki camilerinde Bizans devrine ait çok kıymetli ç heykel bulun- muştur. Btrafnmâz Yınanca birtakım yasılar bulunan heykellerin çok | kıymetli olduğu anlaşılmıştır. anamın Balatta belediye garajı Belediye kendi malı olan kara nakil vasıtaları için yirmi beş bin lira sarfiyle Balatta bir ga .. yaj yaptırmağa karar vermiştir. — ——— Sokaklardaki lâmbalar beş bine çıkarılıyor İstanbul belediyesi sokekları yeniden bin limba kotmağa ka- rar verdiğinden büyşgeye elli bin ra tahsisat ilâve etmiştir. Bun. iar takıldıktan sonra İstanbul s0 kaklarındaki iâmbalar beş bini bulacıktır. kanlarda müessir olmuş muhtelif imparatorlukların hareket tarzları" Bı İeikik ediyor ve şu hükine varı” yor: : “Balkanların müstakil milletler halinde yaşamaları için, siyasi bir- lik, iktisadi birlik, asker! (o birlik vücuda getirmeleri Jizundır.; | İ Yeni Sabah Hüseyin Cahit Peş « başlıklı makolesinde, Bel- çika ve HMolandenım, ilk sulh teklif leri, reddedildiklen sonra ümitleri” Bi kaybetmiyerek şimdi sulh teşeb- büsl e kendilerine Iketleri kükümdarlarını da teşrike çalıştıkları hakkındaki o haberleri mevsuubahs ederek bilhassa harbin Yalçın, “Hülya roses, Ankara ve Konyada dün kar yağdı Denizlerde de fırtına var, ufak yemiler Boğazdan çıkamıyorlar İM gündenberi gddeti bre)... Hâkimler baremi Lâyiha Meclisin bu devresinde müzakere edilecek Ankara, — Adliye vekâleti u- zun zamandanberi düşündüğü hâ için barem kanunu proje. ti a erile müt bir bayat geçirebilmelerini temin edecek bir müeş mikdarı etmektedir. Liyiha mecli- sin bu dev yetiştirilecektir. Türk - Yunan hududun- da bir köprü yapılacak Türk - Yunan hududunda vücu, da getirilecek yeni köprü hakkın. da hükümetimiz namına Yunanir” larla temasta bulunmak Üzere bir müddet evvel Atinaya gidon mil- hendis Muhiddin 'Toköz bu sabah. Xi konvansiyonel trenile şehrimi - 2e dönmüştür. Köprü iki bükü . met tarafından müştereken yaptir rlacaktır. ğe Valilerin memurlarla alâkadar olmaları bildirildi Dahiliye ovekfleti tarafından viiyetlere gönderilen bir tamim. de bazı valilerin maliyetlerindeki memurlaris alâkadar olmadıkları Yeri sürülmekte, bslbuki bilhassa genç memurlarm İyi yetişmeleri için mürakabenin Iüzumu hatır Jatılmaktadır. İşlerin sürüncetnede kalmama - sı, zarari hir sabebe müstenit ok madan tehir edilmemesi, aksi tak dirde bu gibi memurlar hakkında takibata girişilereği de İlâve e - dilmiştir. patlamasile çok müşkül (o ve nazik bir mevkide kalan bu iki küçük (a- kat müterakki ve medeni memleke- tin ve bunlarin beraber bülün kös çük ve bitaraf devletlerin babası ödenmedik iklâl ve hürriyetin İ temin edilemiyeceğinden gafil gö- | ründüklerini kaydediyor ve şöyle diyor: “Şimdiki halde kavga küçük der- eder ve topraklar içindir, Fakat o küçük devletler güya kendilerine tamamen yabancı bir mesele mev- zuwbahs oluyormuş gibi, bitaraf- lık örtüsüne bürünmek ve bunun- Ja kasırgadan kendilerini korumak istiyorlar, Halbuki muharebe başlı- | yahberi Beleika ve Holanda sema" | ları muhtelif tayyarelerin geçit e , ri oldu.,, (uk dalyan Ositmda bulunan memleketimizin muhtelli yeriç- rinde kar yağmağa başlamıştır. Dün sabah saat sekize doğru Ankarada yağmağa başlıyan kar, akşama kadar devam etmiştir. Konyda gece yağan yağmur, sabaha doğru kara çevirmiş ve o kadar şiddetle yağmıştır ki, biraz sonra bütün Konya bemheyaz ke. silmiştir. Bu yağmur ve kar bütün Kon. ya ve havelisine çok faydalı ol- muş, hayvanatm yiyecek otu te. min edilmiştir, Dün İzmit dağlarmada kar yağmıştır. Kış denizlerde de bütün şiddo- tile hüküm o sürmeğe başlamış, dünden itibaren Karadenizde müt> | hiş bir fırtına başlamıştır. Motör. Vi ve yelkenli ufak gemiler dün boğazdan çikmağa cesaret ede -| memişler, fakat vapurlar normal seferlerine devam etmişlerdir. Akdenizde de iki gündenberi şiddetli bir firtima hüküm sür. mektedir. Tirban vapuru İki gün tenhhurla İzmir Jimanma gidebil- miştir. Taksim stadında Sıhhi tedbirler alınmadığı için maçlar menedildi Din Taksim etadmâs yaplan maçlar esnasmda Bölğe başkan. ğı tarafından Pir teftiş yapılmış ve bu teftiş esnasında staim sh. bi tedbirleri ittihaz etmediği görü lerek İş'urı ahire kadar bu stad da gerek husus! ve gerek resm! maçların yapılması mened'imiştir. —— Vali yarın Romanyadan geliyor Romanya propaganda servisi « nin davetlisi olarak Bükreşe gi . den vali LO Kırdar, yarmnki Romen vapuru İle şehrimize ge- lecektir, Vali ve belediye reisi Roman. yada belediye işleri üzerinde et- raflı tetkiklerde bulunmuştur. azam Bolu ormanlarına dair 600 bin liralık bir dava Mütevaffa Madenci Arifin or- tağı “Bulgur palas” sahibi Habib ile hâzins arasinda, Bolu orman- larmın 609,000 bin liralık bir kıs, mı üzerindeki diva işi mahkeme. ce tetkik edilmektedir, Bayoğlu altmet sulh hâkimliği bugünlerde — hazinenin talebini gözden geçircecktir, a AY A EE GEN GR GE A 2 EE SEK EE RUHLAR NM | Yazan: Nezibe MUHİDDİN —d0 - — Şimdi ona bu müjdeyi verir. | sem sevincinden deli olacak. Kinr | bilir sabırsızlıktan çıldırıyordur. | Ben gidiyorum. e — Ya İhsan duyarsa? | O — Nereden duyacak? OVarsm Lili cevap beklemeden çıktı git | Hi. Zeynep artık vaziyeti iyice kav ramıştı. O kadar sevdiği Lili onu | satıyordu. fhsanın o kayıtsızlığı tersliği yüreğinde derin yaralar aç. mıştı. İntikam hissi tatlı geliyor | de. Pakete, fik erkeğini seviyor. odu. Eğsr teklif etse hiç tereddüt etmeden ona yarırdı, Onunla be- RR raber olduktan sonra karşılaşacak meşakkati tatir bir çile olarak çe- kehileceğine kanidi. Kalbi tama mile haşka birile dolu, dururken, hiç sevmediği, hattâ hoşlanmadır | İı yabancı bir erkeği kabul etmek ne korkunç bir işkenceydi! Reddetse emindi ki Lili onu. an atacaktı. o Yapayalnız adaşsız kalmak genç kızı bü. tün iliklerine kadar ürpertiyordu. Bir saniye beyninde bir fikir de laştı. Buradan kaçıp tekrar evine Öönemez miydi? Babası belki dö ver, nihayet elbe: affederdi. Bir Topkapıda evleri babası anası gözlerinin önüne ge eri" h bu hayaller ruhunu çekemiyorlar! dı. Şimdi iki üç saatlik işkence den kurtulmak İçin bütün ömrünü) mahrumiyetlere mahküm edecek olan bu fi en derhal vazgeçti. Zaten iş işten geçmişti. Kendisini toplamağa vakit kalmadan, kapı tukırdamuğtı, Ayağa kalkıp kapı od an ya doğru giderken Lih önde Sami arkada içeri girmişlerdi. Genç ço! cuğun elinde bir demst gül ve bü yük bir kutu pasta vardı. Sinema. da bir iki defa konuştukları için Lili onları tanıtmağa lüzum gör meden — Siz güle güle oturunuz * de di . Benim işim var gidiyorum Kusura bakmayınız Sami Bey, gitti, Lilinin arkasından iki saat son ra Sami de çıkıp gitti Oama za vallı Zeynebin hayatına bir erkek daha girmiş oldu! O gittikten sonra Zeynep bir wlgın gibi üstünü başını yırta-a! e başla. O, bu hayatın ce ine asla müterammi! de gildi. Tekerrür edeceğine (o şüphe le işaretler yaparak çıkıp , Tarıyordu. Ah İhsan ne o'ur böy- ek masaydr.. Ona karşı r derin bir aşkı İstemiy erek yaptığı bu li ve dereteye Okafır »bahatliyse Ihsandao dene «bahatliydi. Fakat gen» ona gi »oek boynuma sarılacak, ayaklı ı kapanacak, kurtarılmasını ik-i- cek, razı olursa ondan ayrılmı" cak artık onun kadım olacak'ı, şa koşa merdivenlerden indi. dir rüzgâr gibi sokağa (o fırlalı, imdi İlisanın evine koşuyordu. Kapıyı ev sahibi açtı, İisan da ki odası olanı bir Rum kalınma bir odnsında kiracıydı. o Zeynp “merdivenlere saldüırken ev sahi si Kadın aşağıdan merdiven Dasamı- Şını vurarak baykısdı: — İnsan bey! İhsan bey. etmiyordu. Lili bugün yalvararak yüzüne gülerek Samiyi getirmiş” ti. Yarın daha başka birini zorla getirebilirdi. Zeynebin göderi ka, Solada genç adamla karş'laştı- lar. Zeynep odaya girme': için ta“ bil bir hareket yapınca İhsan onü önliyerek: — Oraya girme! . dedi - Ne söy! : liyeceksen burada söyle, 20 İKİNCİTEŞRİN — 109 KŞAM posTA Sahibi ve Neşriget müd i Hasan Rasim İDARE EVİ. H De rağmen, his ve ha; d dan nice biçarelikleri Kap bir slettir.” Bu cimiğaln rım bet üzerinde durace e yi | i a kani; art ei henk sayesinde vice 4 ri kapayabileceğini sayi” gl) buki aruz ancak bir â!6'Ü” "| letin bir ahengi olu saz. Kİ gf” | piyanonun bir abe. gi v8 Belki bir sesi vardır. Ketygg piyanodan ahenk çıkar âletleri ça'nsasını bilen j aruzdan da, o fileti in bilen ağam nhenk Yoksa berbat bir ves | bini tekrardan, meselâ : .5l kırk Odefa “mef'ğli tt mefâlu (o fâlün“ ten e aba Gİ i na İmkân yoktur. O haldfugi gürültüsü ile (veys gar N rağmen) nlcr hin ve hAY ki Tel i kapayamaz; 8” *rden pek İyi alya biçarelikleri kapadığı » : rir. Fakat bu dn o vezii” hati değildir: şiirden Beki (A lar aruzun ittiradıni ahenk yorlar diye aruzu gerç i henkli sizlere o mismit bir #let diye göstereme9 Muharrir yine diyor “Aruz dolu bir plâktr ğü zaman, iz İşe ye den konulmuş basteyi Ji ” İnsaa, bu sözü okuya fe i kalıyor, “Aruz dolu bir gi Yani bugün, aruzun 12i99) ile gitr söylüyun bir gsir, © k ne mahsus bOÜ baska bir şey elia eden" mek ki Selid Fahri selâ Nof'inin “Minnet #5 biminnoti Lahtwü #&bsl görmediğim yan manzumesi arssmıği to fa duymuyor, YE yi hep kxtiğ iie mi oku” yı. aruz'da, hece VE” i kahıbir, Nea “ ildir, Şeki i Ğ beraber ahevyi de siz © ii niz.” (Tırnak içindeki, ş da Had Fahri Ozanso) ) lesinden aynen alıyorum © Halit Fahri Ozanso”” in eserlerini eğri d im Kız bembeyaz kesilmişti. Diva) ? ra dayandı: — Demek odada başka biri var? — Evet bir arkadaşım var.. Bir iğ İşin konuşuyoruz. İ — Bn sana da“a mühim bir şey söylemek için geldim İhsan. — Şimdi kabil dığil.. Akçama sinemaya gelirim orada konuşu" ruz — Sinemada mı? Fakat ben çok hastayım Ihsan. Senden te selli almeğa geldim. Beni Obura. tutmak istedi, Öbü- rü hiddetle elini çekerek kızı mer“ divene doğru itti: — Şimdi vaktim yok dedim ya sana, Akşama sisemaya ii £Devamı var) ! si gibi aruz öğretim ge tar de ii; b “4 üniver rakme m kâfi oldul ul ge diyor, a hususta kendif “aa, # ne ay İtyorum: Meke yasi lehaye nrez vezni ile V” wi irler ya hiç okutulmıys e onlarin o beraber (8 yl de öğretilecektir. ve ruz veri (ohekked , olsun malimatı GİS si kimsenin, aruz ile Y m , ri, zevkini oalarak « ickân yoktur, Aruz bİ âstle çalman besteleri için o Aleti de bilmek, #1 onun hakkına bir olmak (lâzımdır. vskteblerde» büabiti Bız, yahut o besteleyen onların çalınmsnt Tiz? ti de öğreteceğiz... g4 Z