1 Aralık 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 31

kasından licari alacakları gelecektir. İşin inkişaf seyri bu ola- cak olursa, siyasi ve içtimat aksülüâmellerin oruda da başgöster- meszi zamanı yakındır. (Açlık yürüyücülerinin safları Wazshing- ton sokaklarını ikinci defadır yalıyor.) 3. — Fransa'da, idare, Solların eline geçmiştir. 1929 a kadar bu, devlet hazinesinin işsizler namına yağma edilmesinden baş- ka bir şey ifade etmezdi. Fakat bu dela Tradikal sosyalistler derhal dümenli bir iktisadın tatbikine yani devlet müdahaleci- liğinin azami haddine geçmişz bulunuyorlar. Tempa gibi bir ga- zeltenin sütunlarında esen bedbin hava ve Rist gibi şahsiyetle- rin; daha şimdiden iktidar fırkasını bolaevizm ile itham etme- leri, ne manasız ne de sebepsizdir. Fransa ziraatinin kârlılıktan mahrum bir hale gelmesi, aksüla- melini, bir taraftan çiftçideki alım kabiliyetinin bir taraftan du devlete vergi veyebilmek kabiliyetinin külliyen kalkmasında göstermiş ve son «Buğday ofisi kanunun gibi, mahiyeti itibu- rile son derece devletçi bir müdahaleye yol açmışlır. Şimdilik buğday ve ziraat sahasını alâtadar eden bu tedbir, hiç şüphe yok ki tesir ve şümulünü az zaman sonra sanayi, kredi ve ser- maye sahalarına da sirayet citirecek ve devleti umumi bir mü- dahaleye ve umumi bir plâna mucbur kılacaktır. Sağ cenah matbuatının acı tenkit şeklindeki itirazları bir müdafaa ve hir mukavemetten ziyade, daha şimdiden bir çırpınma ve hir boz- gun halini almıştır. Kapitalizmin keza henüz mühimce mukavemet kuvvetlerine malik bulunduğu İngiltere'de de yukarıda işaret ettiğimiz hal- laerden başka değişmeler olmustur- Son zamanlara kadar «Zati Hazreti Kralinin muhalefet fırkası» unvanı ve bu unvanın ku- cakladığı uysal mana ile geçine gelen İngiliz sosyalizmi Leicez- ter köngresi ile Alman ve Fransız ansyalist proğramlarını ga- yet geride bırakacak kadar radikal ve ihtilâlci kararlar almış- tir. Ekseriyetsiz iktidar mevkiine gelmiyoceğini ve geldiği gün umumi bir iktisat plânı ile derhal sanayii, ziraati, parayı ve mü- nakalatı sosyalize edeceğin! ilân etmiştir. Bütün bu değişiklikler, bulranın yani iktisadi âmillerin tesiri altında olarak vücut bulmusş ve inkişaf etmiştir. Bundan başka 1929 a kadar kapitalizmin oldukça sağlamlık gösteren «ihtibas» kabiliyeti şu son aylar zarfında, denilebilir J1