9 Nisan 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

TEMİRLENK Örtülü bir kadın geliyor Bu genç ve güzel kadın, Temirin oğlu tarafından tecavüze uğramış, adalet istiyordu Hahız efendimiz, bu | benimdir... Temirlentek dedi ki: — Ben Semerkandi senelerce oğraşarak kılıcımla aldım. Şimdi de başka memleketlerin güzellikle- ierini alıp Semerkand göttrüyo- rum, Sen ise böyle bir şehri Şirazlı bir kâçük hanıma bağıştıyorsun!. Hafiz evelâ tereddat etti. Sonra tebessümle şu cevabı verdi — Efendimiz, işte ben bukadar milsrif oldağum ipin şu gördüği- Evet, düşündü, sonra | niz bu perişan kıyafete girdimya! | Şairin bu cevabı Temirin hoşu- na gitti. Hafıza bol bol hediyeler vererek kendisini geri gönderdi. İranın saz şairlerinden pek | çoğu Temirin arkasından Se- merkande gitmişlerdir. Temirin üçüncü oğlu Miran Şah gendini içkiye vermişti. Bu genç, İca- bında cesur, fakat zalim bir adamdı. Son senelerde Temir Hazer denizi havalisini sini Miran Şaha vermişti. bir sene kadar Hindistan tar, fına gidip avdet edince oğlunun deli olduğunu haber aldı. Miran Şahın çılgınca bir takım İşler yaptığını, altınları pençereden sokağa (serptiğini, kendisinia attan düşerek yaralandığını ve şöyle söylediğini babasına an- lattılar. Ben, dünyaya hükmeden adamın oğluyum. Miran Şah bundan sonra Tebriz ve Sultaniye şehirlerinin kale duvarları yıkılmak üzere emir verdi : Temirin oğlu tarafından ve- rimiş bir emri Oo yapmamak kabil değildi. Bu emir bir ka- nun demekti, Fihakika bu şekir- lerin kale duvarların yıkmaya başladılar. İranlı maruf bir fi- Tosolun oğlu ölmüş. Miran Şa- hin emrile Yahudi mezarlığına gömülmüştür , Bir gün Temir sarayının ka- pusana yüzü örtülü ve koyu renk bir esvaba bürünmüş bir kıdın geldi. Kadının beraberinde kimse yoktu. Bir şey fısıldadı, derhal sarayın kapuları bu ka- dına açıldı. Derhal kendisini Temire haber verdiler: - Şahın kızı sizi yalnız gör- mek istiyor... Bu kadın Hanzade, Temirin en büyük oğlu Cihangirin zev- cesiydi. Temir ile y kalınca gizel yüzündeki örtüyü bir ta. rafa çekti ve Temirin ayakla; rına kapanarak dedi kk Ey büyük emiri. Ben serin oğlun Miran Şahın bulunduğu yer- geliyorum. Kadin başina gelen felâketi anlattı. Miran Şah kendisinin harimine tecavliz etmiş, evini bası taaroz etmişti. Kadın bunun taisilâtını verdikten sonra haykırarak: Ey Emir Tesir, dedi, ben senden himaye bekliyorum. Adalet isterim. Hanzadenin zevci çok yaşı mamıştı, Temir bü oğlunu ken- dine veliaht tayin etmişti. Ci- hangir de, Ömer Şeyde öl- müşlerdi. Temrin, onlar öldük- ten sonra Miran şah ile Saray Hatundan olan en küçük oğlu Şah Ruh kalmıştı, Hanzadenin ölen Cihangirden oğulları vardı, Şah Ruh, hanradenin oğula rından pek yaşi değildi. Zaten bu çocuk her şeyden ziyade tahsile meraklıydı. Tatar yasası wucibince Temirin mirası #lan. adenin oğullarile Miran Şah arasında bunlardan birine kala- caktı. Temir Hanzadenin büyük Oğlu Hatlle büyük “bir kısım arazi verdi, Miran Şah ise sefahet uğru- nda kendini mahvetti. Bu su- retle Hanzade kendi oğlu için umduğundan çok şey temin etmiş oldu. Bu kadının cesareti şayamı takdirdir. Çünkü Temire oğlunu şikâyet etmiş derhal hükmedilmesinde Israr etmiş, Temirin karşısında korkmadan durmuştu. Temir, Hanz e bir çok !hsanlarda bülundu, oğlunun dul zevcesinin itibarını yükseltti, boynunda kemem! Miran Şahı tanı bağişlâdi; Vâiin elindeki bütün iktidarı aldı. Temirim hiddet! Miran Şahın adamlarına karşı boşandı. Te- mir meden efendilerimifena şey- lerden menetmediler diye öldü- ütü, Bunlar rasında maruf şairler de vardı, dalkavuk ve tılllar da... Bir tıflı, Müran Şa- Mu diğer adamlarile birlikte idam edilmek üzre götürülürken| bunlara şöyle demiştir. Haydi şimdi de önüme geçi iz, Şah ile beraber eğlenirken beni arkada bırakırdınız. Şimdi de önde gitsenize!. Orta Asyanın sahibi 1388 senesinde elli üç yaşım- da olan Temir artık Orta Asya #e İranın yegâne hükümdarı idi. Hakikatte bütün buraların hü- kümdarı olan Temirlenk sadece Şu unvanı haizdi: Temir Gurigan, Gurigan muhteşem manasına goliyordu. Temirin ismen met- buu olan biri vardı ki buda Cengiz Man sülâlesinden gelen Han idi, Bu Han hakikatte | Hiç bir - mevcudiyete malik değildi. Se- merkamtte onun İçin bir saray yaptırılmış, maiyyetine de bir kısım asker verilmisdi. Hülâsa Temire nispetle hiç | bir ehemiyeti kalmamıştı. Temirin günden güne büyü- yen imperatorluğuna da bir isim verilmemişti. Temire Maverayı Nehir Emiri unvanı da veriliyordu. Bu namla| hütbelerde anılıyordu. Temirin bu hükmü “nüfuzu sade bir şeye istinai ediyordu. Orta Asyanın adamları oymak- ların başları tarafından idare edilirdi. Bunlar icabında baş- kalarının tarafına hicret ederek hayatlarını yeni efendilerine hasrederlerdi. Buda olmazsa kendi. aralarından birini baş olarak intihap ederler ve bunun tuzuna İştirak ederlerdi. Oymak- ları ile mağrur olan bu adamlar kendi hürriyetlerine ve elde ettikleri her hangi bir imtiyaza son derece kıskanç olduki, gibi kendi ailelerine karşı pek müstebit davramrlardı. Bu adamlar mücadelenin fay- dasızlığını anlaymcaya kadar Temire karşı koydular. Ondan sonra da onun tuzunu yediler. Bunlar Temirden bir el İle idare etmeğe ihtiyaç vardı. bunları o zamana kadar hiçbir şey birleştirememişti, Şimdi bunları Tömire itaat arzusu birleştirmiş oluyordu. Temirin şahsı onlar için kanun demekti. Temir yeni bir yer zaptedince bunu ya bir oğluma, yahut da adamlarından birine tevdi ederdi. Temire karşı mes”. ul olan valilere Daroga derlerdi. Temir intizamsızlığı sevmezdi. Onun için meselâ bir yerden geçerken yikık bir köprü görse hemen oranın valisine bunun tamirini emrederdi. Eski kervan saraylar tamir ettirilmis, o yol- larda yeni misafirhaneler yap- trılmıştı, Yollar kışın bile mu- hafaza edilir, bozulân yerler tamir ettirilirdi. Yolcuların emai- yeti için muhafızlar tayin edil- mişli, Buna mukabil kervanlar- dan bir gümüş para alınırdı. Temirlenk tenbelliğe sen de- rece düşmandı. Dilenciliği iş edinenlere karşı, şiddetli hare- ket ederek bunların her tarafı istilâ etmesine mani olmuştur. Yol muhalızları, bekciler bu- tundukları yerin nsayişinden son derece mes'ul olduklarındı meselâ bir yerden bir şey çalı- mınca bunlar onu tazmin etmeye meburdurlur. Temir vasi ülkesinin hiç bir tarafında her hangi bir İvi! çıkmaması için pek ziyade uya» nik bulunuyordu. Onun şiddetli armü iradesi alında ordu — derece zapta rapin raalikti. mir bu ordu İle #fübar ederdi Geze bu ordu iie bittin Asyayı olduğu halde babasının üuzuru- | zapetmeye #zmett, irildi, Terile oğluna haya bitmedi Vaziyet nedir İ Hariciye nazırı be- yanatta bulundu | Londra,7 A.A) İ solini ite mülâkatından son- ra “Observer, gazetesi mu- İhabirini kabul eden sör Cham-| | benain İngiltere ile İtalya | arasındaki münasebatım iyi olduğunu ve diğer devletle- rin menfaatlarına zarar ge- tirebilecek mahiyette telâkki edilmemesi lâzım geldiğini beyan etmiştir. Sör Chamber lain Fransa ile İngiltere ara- sındaki itilâfın Almanya ile olan münascbatı bilhassa teshil eylediğini ehemmiyetle kaydeylemiştir. Büyük gi maç i . açan İegi sekize Karşı 21 sayı ile galip gelmişlerdir. İnlihap faaliyeti Londra, 8 (AA)— Duy Expres ın intikap cedvelle rinde ra müni in mik dan 28 milyon ve şimdiye kadar gösteriler Bamzetler 1640 ur Kadın namzetler Londra, B TA. A) — Üç siyasi fırka tarafından 65 i kadın olmak üzre 1640 namzet gösterilmi ihabatın yeni parlamento teşekkülü şimdikinden farklı olacaktır. Çünkü 584 muhafazakâr olmak üzre 83 kadar öze meb'osluktan vazgeçmek niyetinde olduklarını bil dirmişlerdir. Harbiye nazın Sir Ta ming Worthingcon Evams, bügün bir nutuk irat ederek muhafazakâr ların propagandasına başlamıştır. Bu nutuk yüzlerce sadyo istasyonu & rafından neşredilecektir Balina balıklarını himaye Lonârs, 8 (A. A) — Denizler we bilhassa buzlu Olyanoların de inliklerini keşfetmek için çalışan bey- velmilel bir konferans hali hazırda londrada içtimaların akdetmektedir Ruznameye dahil mevzular arasında İazla miktar da arlanmasından dolayı ipkıraz tehlikesine maruz bulunan bali nalan himaye etmek de vardır —— e... Wunmunimdm gis Meclisi ayan intihabatı Selânik, 7 A.A.) — Ayan Intihabatı münasebetiyle açı- lan mücadeleye iştirak etmek üzre Selaniğe gelen başvekil M. Venizelos iktidara mev- kilne geçtiği zamandan beri hükümetin gördüğü işler hakkında izahat vermiştir. M. Venizelos hükümetin Tür kiye ve Bulgaristan ile bir dostluk muahedesi akdede- rek sülh uğrunda çalışmakta | devam edeceğini bildirmiştir. —— Silim dis irana dm ŞİDDETLİ BİR ARBEDE Londra, 8 (A.A.) — Röyter İ ajansı Lahore dan istihbar edi- İş ! İ | lmanların fevkalâde İhiddetini celbetmiş bir eserin müellifi olup katledilen muhar- rir Rajpulun cenaze merasimi dolayisiyle müslümanlarla me- cusiler arasında bir arbede ol. par 200 kişi yaralanmıştır. polisin müdaha- | yi hitam bulmuştur. MECLİSTE BOMBA ATILDI Yeni-Delhi, 8 (A.A.) — Rö- yter ajansı bildiriyor: Teşrii mecliste Sicaret ocemiyetlerine ait müzakerat esnasında hükü- met sıralarma iki bomba atıl mıştır. Mecliste çok kalabalık! vardı. Sıralardan üçü parça par-| ça olmuş ve oturanlardan çoğu | ralananlar rr meclisin maliye müşaviri sir George Scbuster ve hint Sa komi-| tesinin kâtip ve mürahhası M. Roy vardır. Polis derhal binayı sarmış ve bazır bulunan eşhası aramıştır, İki kişinin üzerinde bomba ve rovelverler bulunmuş İve tevkif edilmişlerdir. BİR MUHARRİR ÖLDÜ Paris, 8 (A.A. — Muharrir, lek Edouard Ne 89 yaşın. e vefat etmiştir. M. Mus-! | ağır surette yaralanmıştır. Ya-/& LDIĞIMIZ HABERLER Bimneayuda Ermmnend | 7 Tamirat işi Hara ile müzakere aran GEZER ERE e. MUAL LAKTA “KALAN | ZAK ATTAN MESELELER l KALE. Gİ, Journal | matbuatı allak HALLEDİLİYOR Berlin, 7 (ACA. Paris, 7 (A. A.) tamirat gazetesi bu günkü başmakele. | müzakeratın almış olduğu buh- İsinde Fransa ile Italya arasında |ranlı safha hakkında uzun uza- muallak bulunan işlerin bilhas- |drye mütaleat dermeyan etmek- Trablus hududunda toshihat|te ve Almanyanın mali istitaa rası ve Tunusluların tabii; tini kale almaksızın müttefikle- mes'elelerinin iki taraf için rin son mutalebatmı bile artır- adilâne bir surette helledilebi- | mış olan mütehassısların bu ba leceğini beyan etmektedir. İveketlerini şiddetle tenkit eyle- Paris, 7 (A. A.) Temps İmektedir. Komünistlerin müta- (tan) gazetesi hadisatın Fran-|leaları umumiyetle betbinane- sız-Italyan mükâlemelerinin de-| dır. vamıns niüsait bir şekil alma! sından dolayı er be-| İMAREŞ yan ederek diyor ki: HASTA İ “Fransa ile Italya il Berlin, 7 (A. A) — Reisi| karşılıklı itimat esasma müste- cumhur Hindenburgun sıhbı va | mit münasebat 'Ayrupa sulhu-İziyeti hakkında dün neşrolunan L HINDENBURG e İmun muhafazası için kıymetli! raporda, bir kaç günden beri mi bir zaman ve İâtin medeniyeti. |de rahatsızlığı ile karışık bir nin müdafaası için bir zaruret |enfiuenzadan mustarip olan ma teşkil eder. reşalin resmi işlerle meşgul o- 3 MİLLYON FR. HASILAT jlacak derecede eyileştiği, fakat Paris, 7 (A. A.) Büyük İtamamen iadei afiyet edincey. yano üstadi Paderewski Fran-|kadar ihtiyatlı davranması icap sada verdiği konserlerin hasıla. |ettiği zikrolunuyor. tı olan 3 millyon frankr harp! —. dullarıma teberru etmiştir. İ İTALYA GAZETELERİ İSVİÇREDE | NE DİYOR? Lozan 8, (A.A.) — Bir tren) Romş, 8 (A, A.) — Italyan kar ile mahsur “kalmıştır. Birimatbuatı Fransız talyan mu. kaç lokomotif yoldan çıkmış-| nasebatının ıslâhı için yeniden tir, Bicre ile Morges arasnda | mözakeria girişiliş SİSE ünekalât munkati olmuştur. İnu m i |. En mühim haberi nedir? HER TÜRK TALEBE BU MÜSABA- KAYA İŞTİRAK EDECEKTİR... Müsabakâmız ilk mekteplerden itibare, âli tahsil sonuna kadar bütün talebe sınıflarınin alâka ve merahunı ve onlar için çok zevkli bir meşguliyet teşkil $ edecektir illiyet, doğrudan doğ- ruya mektepil kari- lerini takat dolayıslle her sınli okuyucularını alâ- kadar edecek bir mllsa- baka açacaktır. Bu mi m sabaka, hem maktepli karilerine vukustı yakın- | | dan tâkip atmak, hemde | ii bir kalem tecrübesi yap- İ mak fırsatını verecektir. Müsabakanın şartla şunlardı 1 — Müsabakaya her Bİ Türk talebe girebilir. Yalnız “Milliye, gazetesi memur ve müstahdemi- ninin çocukları müsaba- kaya dahil olamazlar. 2 — Hafla zarfında gazetelerde çıkan en mühim havadisin han- gisi olduğu halkında âzami (200) kelimelik en iyi yazıyı yazan ve bunun esbab en iyi bir ifade ile anlatan (p- lebeye mükâfal verile- cektir. 3 — Haftalık mükâ- fatlar — “Milliyet, haf- fanın en iyi yezisni yazan İalebeye 10 lira verecektir. İkinci gelen 6 lira üçüncüye 2 lira ve bunden sonra gelen iki yazıya da birer lira verilecektir. 4 — “Milliyet, yaa mükâfatı — Her talebe mükâfat kazandığı za- man (mensup . olduğu mektep lehine numara | verilecek ve sene sonun» | da en çok numara kas anan mektebe “Milliyet, bir Rupa vereceklir. Meh- (ep bu kupayı ancak bir sene muhafaza ede- meri cek. Ertesi sene en fazla numarayı temin edeme- diği takdirde kupa diğer mektebe geçecektir. An- cak birbiri üzerine üç sene kazanırsa “kupaya daimi surette sahip oli cakır. j EŞ. Battanın havadisleri her Cumartesi gününden Cuma gilnline kadar çıkan haber- lerden alınmalıdır. di 6 —yazı müsveddeleri haf- tanın her gününde gönderile. pilir.Yalnız müsabakaya gire- bilmek için nihayet Pazartesi günü saat üçte Milliyet mat- baasında bulunmak düzendir. Va'mz taşradaki o mektepli Karilerimizin iştirakini temin için oni ahsus olmak üzre bu müddet bir hafta uzatılır. İki yüz kelimeden fazla olun yazı müsabakaya girmez. Vazılar ya makine İle, yahut ta gayet okunaklı ola- rak ve kağıdın yalnız bir tarafıma yazılmalıdır.Her yazı ile talebenin ismi, adresi, mensup oldüğu mektep yaşı, müsveddenin sol ta; ima yazılmaldır.Yazılar"Mek iepli milsabaka memurluğuna, adresine gönderilmelidir. Ga- zeteye girmiyen yazılar geri verilmez. Her talebenin haf- cumartesi o hattasından itibaren başlıyacaktır. 7— Müsabaka kazananlar Mükâfat kazanan her Bi telebe, sene zarlında tekrar Ei müsabakaya giremez. 9 — Gazele Başmuharrir. G3 liginin müsabuka hakkındaki ğ her kararı kat? ve Hiraz ka gi bul etmez mahiyette telekiği edilecektir. İ Yeni gümrük tarife: | sinde tadilât yapıldı arifede lüks otomobillerle eski vapur” lara fazla gümrük resmi konmuşlur. | Tarife mayısta me hey'eti umumiyesine verilecek” idir. Yirmi senelikten fazla vapurlar için yüzde yif gümrük konuyor. Ankara, 8 (Milliyet) — Mus- |nanlarla yeni vapurların sö” İtafa Şeref Beyin riyasetinde top j rük resmi az, eski vapurların lanan iktisat ve maliye encü-|se fazladır. menlerinden mürekkep Muhte- fazla olan vapurlarla vesiks#”| İlit encülmen gümrük tarifeleri | bulunanlar için yüzde yüz İtetkikatımı ikmal etmek üzere-İsim konmuştur. dir. Encümen bundan sonra ta- rife layihasını bütce encümeni-| ne verecektir. Aldığım malumatâ göre tari- Tarifelerde memlekette ifi afa müsait olan kısımlar hin ye edilerek fazla gümrük kö ajansının muhabiri bildiriyor: muştur. Makinaların küçül büyüklerine nispetle daha fi himaye edilmiştir, Zira büyü İler teşviki senayi kanunu ile İfe layıhası meclis hey'eti umu- miyesinde Mayis bidayetinde müzakere olunabilecektir. Bu! layıhanm bütcenm müzekeresin den evvel de görüşülmesi Kavi. |sasen himaye edilmektedir. yen muhtemeldir. Tarifelerde inşaata, imi Ogrendigime göre Muhtelit müteallik malzeme resiml: encümende tarifeler üzerinde de tenzilat yapılmıştır. Mer bazı ehemmiyetli tadilat yapıl- kette mevcut mevadı iptidai mıştır. Ezcümle nakliye hayva-'den numaralı ipliklerin güm natında, makinalarda, vapurlar. İresmine zam diğerlerin de da, otomobillerde tenzilat yapıl-! tenzilat yapılmıştır.) Muhtelit mıştır. Luks otomobiller ise, o- cümendeki münakaşat ve mü! tomobiller faslından tefrik edi-keratlan kendi encümenle' lerek bunların gümrük tarifesi. haberdar etmek maksadıle b ne zam yapılmıştır. Bundan baş çe encümeni azalarından vi ka haricten memleketimize ku- İis (Bursa), Niyazi Asım, rulmuş olarak gelen otomobil. Vahıt beyler müşahıt sıfal # İlerle parça halinde getirilenler' mezkür encümen müzakerâi arasında memleketimizde kurul da Ti Trab hükü Tözüm bulunmaktadırlar. masını teminen farklı tarife kon komisyonu namına İmeb'usu Hasan bey namma maliye w Hi: | ba ziyade yeni vapur getirilmesi ii encümeni tenvir edecel ğü için beynelmilel vesaiki bulu- di Hillalmep umumi. itir play Senelik varidat ( 961,001) , masarif (748,437) liradır. Ankara & (Mililyet) — Milajlahmer umumü köngrasi Yarın salonunda toplanacaktır. Ruzmamede umum! merkezin teki vardır. Umumi merkez kuraklık mıntakası için 2500 Tiralık tahı verilmesini teklif etmektedir. Veni sene bütçesinde varldat (961,001) lira, masarli ise 748,5 ra gösterilmektedir. İmdet ve muavenet tahslsatı olarak 100 ” Hira konmuştur. Ankara namına kongraya vilâyet mutemedi Ri ve avukat Mümtaz beyler iştirak edeceklerdir. * Müsellah Afganlılar iran hududunu geçtiler Tahran: 7 (A.A) İran gazetesi müscllah yüz kadar Al Unin “Kat,, yakıminde iran toprayına akın yaparak yagmağf ettigini bildiriyor. Bir çok İranlı maktul ve ya mecrnh düşmül Millet meclisi müzakerati Ankara, & (A.A) — Büyük Millet Meclisi bugün reis Nurettin Ali beyin riyasctinde toplanmıştır. Türkiye ile Mu Kırallığı arasında mün'aklt bitaraflık, uzlaşma ve hakem mm sinin tasdiki hakkındaki kanunun, ecaebi memleketlerde tal sureti tahsili hakkındaki kanunun ikinci müzakeresi yap kabul olunmuş: Mandıra ve line hakkındaki kanun layihasının birinci keresi yapılmıştır. Meclis perşembe günü toplânacaktır. SÜKÜN ÜMİDİ VAR | Shanghai, 7 (A.A.) — Havas | l ISTANRUL BORSASI İSTİKRAZLAR fstikrmeı dahili 0 216 . Changkaitehekin — kazanmış olduğu muvaffakiyetin dahili buhrana hatime çekmiş olduğu mutalaası serdedilmektedir. Ce- neral hali hazırda orta Çinde! asi bir kontrol icra etmekte! ve bu kontrol mali esasların tevsiine medar olmaktadır. Ta- hminler hilâfma son buhran | Nankin hükümetinin vaziyetini tarsin etmiş olup memleketi ihya ve yeniden imar ve inşası- na müsait bir sükün devrinin geleceği ümit ediliyor. TAMVİLAT 1 Anadola Ke j 3 Tünei şirketi Elektirik şirketi Rah Şirketi 1. Paya man girkeni ÇEKLER Hicazda “ miisademeler Londra, 8 (A.A: — Cidde ve Basradan gelen ve yekdigerini | tey eden haberlere nazaran | Hcazi ve Necit Kralı İbnissuut İrak' erazisine bir çok kerreler | akm yapmış me orada yağmacı»! ukta bulunmuş olan “Akvan,, | lara karşı bizzat bir sefer yapa- rak onları şiddetle cezalandır- miştir, İbalasmudun kuvvetleri Gsileri Siöblada yakalamış ve onlara agır zayiât verbirmiştir. reisleri Feysal Devle iile aranın dadı, ği Londrn emyork Pala Ais Cenevre Roma Bükreş Arıstandam Brüksel Sotya Prag Berlin Viyana Netent?