May 3, 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

şikâ| *€ şikâyet ederdi. eni Türkçe harflerini bilmeyenlere iş yok — | Maarif müfettişleri kanunun tatbik edi- lip edilmediğini kontrol edecekler Millet mektepleri talimatna Mesi mucibince bir mayıstan İtibaren müessesatta istihda- ma talip olanların millet mek- tepleri şahadetnamesini haiz bulunmaları mecburidir. Dev- et müesseleri, belediyeler, in- İ| hisar idareleri, banka, demiryo İn ve liman idarelerinde çalış- (Mak isteyenler evvelemirde Millet mekteplerinde okuduk- rına dair vesika gösterecek- dir, Millet mekteplerine ait tali Matnamede bu mecburiyeti koyan 49 uncu madde şudur: “Köy veya mahalle ihtiyar heyetlerine aza olabilmek veya 45 ve 47 inci maddelerde pi lsrrer hizmetlere kabul edile- bilmek için 1931 mayısından i- tibaren, taliplerden okur ya- tar olduklarına veya millet mekreplerinde | okuduklarına dair vesika aranacaktır. Kasa- balarda, mektepli köylerde ika met etmiş olup ta sıhhi bir ma tereti olmayan ve maişet şera | İti de millet mekteplerinin ted tisat zamanlarında devamına Mani çeşkil etmemiş vatandaş ü ikayı irae etme —————— a e şe 100 bin liralık bir ihtilâf var mı? Ismail Müştak ve Hüseyin Cahit | Beyler ne Dün bir akşam gazetesi Hü- it Beyin sabık bir şe- ıdan yüz bin liralık bir matlüptan dolayı aleyhine “âva açılacağını ve meselenin Manidar bir mahiyeti olduğunu Yaziyordu. Bu hususta İsmail Müştak Bey bir muharririmize atideki sözleri söylemiştir: z havadisi ben s okudum. Mesele Min esası Şundan ibarettir; Hü Beyin Cahit Bey, Ahmet Refet | Bey ve ben bundan üç sene mu kaddem komisyonculukla işti- | Kal etmek üzere bir kollektif | Şirket aktetmiştik. Şirketimiz | “evlet demiryolları idaresi ile Stanbul elektrik ve tramvay | Şirketi ve Orozdibak ticaretha | Nesi tarafından getirilen malla bn gümrükten çıkarılması mu amelesini ifa ediyordu. Bun- lan altray evvel şirketimizi | &İ İcshe karar verdik, Bir hesap | İeshe karar verdik.Birhesap me Muru defterlerimize görehesap Kerikin şirkette temettüden ba- # matlâpları olduğunu gösteri Yordu. Ahrnet Refet Bey şirke ) tihetine gidildiğini ve bundan dolayı kendisinin külli zararı “lduğunu iddia etmektedir ve Mahza bu sebeple mahkemeye bittiği söylenmektedir. Diğer ir akşam gazetsinin yazdığı Yirmi beş bin tira meselesine Belince bunun şirketle bir alâ | Sası yoktur; Hüseyin Cahit B İN bizim şirket haricinde diğer bir işi daha vardır, bu para oi We aittir sanırım. Ahmet Refet y şirketimize sonradan ilti- hak etmiş değildir, İlk gerik ve Miessislerdendir. Mahkemeye Müracaatından haberdar deği- im, maamafih hesabatın bir Türlü tasfiye olunmamasından “olayı bana sık sık müracaat | Hesaplar Meydandadır, Cahit Beyin bu hususta lâzım gelen vesaiki ib Yaz edeceği , ve zimmetle mat- İD ne ise meydana çıkacağı iphesizdir, esasen biz de bu i takip ediyoruz ve şirketin bi ile keyfiyetin usulen ilâ- dikleri müddetçe bu hizmetle. re alınmayacaklardır.,, e laarif müdiriyetinin rare nazaran İstanbul millet mekteplerinin. açıldı ğr ilk senede yilz yirmi bin ki şi şahadetname almıştır. İkin- ci senesinde mezun adedi almış beş bin, bu sene ise kırk üç bin küsür kişidir. Maarif leri, kanu- nun bu maddesinin tatbikmı € hemmiyetle kontrol edecekler dir. ği di Muallim muavinlerinin imtibanı Muallim muavini olup ta üç sene müddetini ikmal etmiş o lanlardan, ahvali sıhhiyelerine binaen geçen sene imtihana gi remeyenlerin imtihanları dün erkek mualim mektebinde yâ- pılmıştır. İmtihan sualleri Vekâletten gönderilmiştir. Maarif müdürü Haydar Bey imtihanda mü- meyiz sıfatile hazır ulunmuş tur, İmtihana 32 muallimin gir- mesi lâzım gelirken bunun an- cak onu girmiştir. 10 muallim- den dördü erkek, altısı kadm- dır. diyorlar? Hüseyin. Cahit Beyin beyanatı Diğer taraftan Hüseyin Ca- hit Bey de bu yüz bin lira hi- kâyesinin aslı. olmadığını, şe- gikler arasında hiç bir ihtilâf mevcut bulunmadığını söyle- | miş ve şunları ilâve etmiştir: | “ — Şirketin . tasfiyesinin | teehhüre uğraması, Devlet de- | miryollarile aktolunan bir mu- | kavele dolayısileaçtığımız dava | dan ileri gelmiştir. Şirket, bu davayı matlübatı için ikame et | Yıldız sarayı | Sanatoryom yapılması tasavvur ediliyor Belediye reis muavini Hâ-| mit Bey, Yıldız sarayından ne suretle istifade edileceği hak- kında atideki beyanatta bulun | vpuştur zi İ — Yıldızın bahçe, gazino o- larak kullanılmasından ziyade sehre ve halka daha faydalı 0- | lan sanato.yon: haline geti | mesini de düşünmekteyiz. Bu- Nun için de yapılması” icap €- den tadilâtın ne olduğunu tet: | kik ediyoruz. Şu muhakkak ki burası vaziyeti, geniş bahçele- ri itibarile sanatoryor yapıl- | mağa gayet müsaittir. İ Bu dükdirde saray daha nafi bir şekilde kullanılmış olur ka naatindeyiz.,. Belediye bu tasavvuru kuv- veden file çıkartmak için bazı girketlerin tekliflerine intizar etmektedir. Vatandaşlıktan iskat edildi ANKARA, 2 — Resmi izta almaksızın tabiiyetini değiştir- diği anlaşılan Midyat kazâs- nın İstil köyünde 1924 doğum Tu Hacı Hasan oğlu Hamit Ef. nin Türk vatandaşlığından çı- karılmasma karar verildi. Sanayi müfettişi İ müşterek olarak ikişer nüsha | bikile beraber ihdas edilecek. Peşteye gitti İstanbul sanayi mıntakası sanayi mülettişlerinden Ti sergiye B. Pestode açılan seri Vilâyette Tescil İbtira talepleri nasıl tescil edilecek? Heyeti vekilenin 1-2-931 ta- rihli içtimamda tasvip olunan resmi sınai mülkiyet gazetesi talimatnamesi dün İktısat ve- kâletinden vilâyete bildirilmiş tir. Talimatnameye göre bun- dan böyle tescili istenilecek ih tira talepnameleri yüz kelime- yi geçmeyecek sekizer kuruş- İuk pullu ve imzalı bir hulâsa raptolunacaktır. İhtira resimlerinden sert ve kalınca beyaz kâğıt üzerine si- yah mürekkeple çizilmiş ayrı- ca bir nüsha verilmesi ve mar- kalar için azami 10X10 Cim eb'adında ve matbaa harfleri kalınlığında birer kılışe alın- ması lâzım gelir. Tebligat tarihinden bir ay geçtikten sonra tediye edile- cek tescil evrakının bu suretle noksanları ikmal edilerek İktı sat vekâletine gönderilecektir. Maaş verildi Mayısumumi maaşı dün veril miştir... Müfit Bey geldi Birinci umum? müfettişlik refakatine memür mülkiye mü fettişi Müfit Bey mezunen seh rimize gelmiştir. Müfit Bey dün vali muavini Fazlı Bey ile mülkiye müfettiş lerini ziyaret etmiştir. Türkiye-Italya konso- losluk mukavelesi Türkiye cümhuriyeti ile Ital ya arasında aktolunan konso- losluk mukavelenamesinin tas- dikına dair kanun vilâyete bil- dirilmiştir, Polis teavün sandığı Polis Teavün sandığına ye- ni muhasip alınmadığı gibi 2a- bıta erkânına veyahut diğer memurine nizamname hilâftına hiç bir suretle fazla para veril- memiştir. Istanbul meb'uslarının mazbatası İstanbul meb'usan heyeti tef tişiyesi yeni intihap edilen meb'uslarm mazbatalarını ik- mal etmiş ve vazifesini bitir- miştir, 12 meb'usa ait bu maz- batalar ikişer nüshadan 24 nüs ha hazırlanarak Dahiliye vekâ letine gönderilmiştir. Bundan başka 12 meb'us için daha mazbata tanzim edilmiş tir, Bu mazbatalardan biri Da- | e vekâletine gönderilmiş, | iğeri heyeti teftişiyenin dos- yasmda hıfzedilmiştir. Bu su- retle heyeti teftişiye 26 mazba ta tanzim etmiştir. | Beş umumi müfettiş lik ihdas ediliyor ANKARA, 2 Yeniden ihdasi mutasavver beş umumi müfettişlik 931 bütçesinin tat- tir İstanbul ve Edirne bir mm taka, Karadeniz sevahili bir mıntaka, İzmir - Balikesir -Ma nisa ve civar vilâyetler bir mn taka, Adana - Konya vehavali- si bir mıntaka, Ankara vedi- ğer merkezi vilâyetler de bir mıntaka addedilecektir. Müfet- tişi umumiler, ekseriya teftişat Ta meşgul olarak halkın iste- diklerini, vilâyetlerinin umumi vasiyetlerini daima tetkik ede- ceklerdir. Daimi bir merkezleri Kilim, seccade hırsızı- nın garip Maznun müdafaa ediyor : müdafaası “ — Namaz kılmayan adam Seccadeyi ne yapsın?,, — Bak, senin için kilim sec- cade çalmış, diyorlar.. Kansız, zaif yüzünde hafif /.bir tebessüm canlandı — Namaz kılmayan adam, seccadeyi ne Yapsın? — Kilim de çalışa... — İtürat... — Konsol saatine, battaniye tere ne diyelim? — Bakele, bakele... hiç habe rim yok... — Zapta geçmiş. Nasıl ha- berin olmaz. — Efendim, bana bir şey sor madılar ki haberim olsun, Cızir cızır kâğıdı doldurup zorla im- zalattılar. — Çağırın bakalım, şahitle- ri... Şahitler birer birer geldiler. Evvelâ iri vücutlu, kanlı. çeh- reli, nefes alırken fosur fosur öten bir adamcağız içeri girdi. İşte anlattıkları; — Efendime diyem, oturıy- rik... aha gırç dedi. Gapı açık mış meğerse ... — Kimin kapısı? — Ahan bizim gonşunun ga pısı, Evde de iki canlı tezemiz var. Çoluk çocuk kapı gırç idin ce ürktüler, Hepi birden elime yapıştılar.. Çeresiz dışarı fırla- dıh. Karanlıhta gözüm iyi s€ç mez amma bi karaltı gördüm. Üzerine ha vardım ba vara- cağım. Sözüm ona fena hayvan kimin bağırdıklayın;,şekildim eri... # * N Sonra devresi güm “işittik ki gomşunun evine “kurhızlar girmiş. Halı idi, kilim'idi, ne ki buldu ise çalmış. Benim bil- diğim bu... - Öteki şahit, ihtiyar bir ka- dındı. Adı Mamure imiş. Fa- kat kendisi canlı bir harabe ha Binde. Tek dişi kalmamış ağzn da lâfları çiğner gibi söylüyor du: — Allahın keskin kılıcına ge lesiceler. Âlemin maline göz diken işte böyle rezil rüsva o- lar, Mekânı cennet olsun bizim büyük valde derdi ki... imdi oraların bırakm üzü bildiğinizi an — Anlatıyorum ya işti — Demek çalarken - gördü- nüz. — A... me me lâzım. İki elim İ yanıma gelecek görmedim. Ha ni lâf oluyordu da işittim. Üçüncü şahidin bir Tışlığı neticesi getirildiği anla- şılıyordu. Muhakeme gelme- yen şahitlere tebligat için kal dı. Mahkemelerde faaliyet Bayramertesi olmak müna- sebetile dün Adliyede yalnız mi Terkos işi Şirkete yenibir müh Tet verilecek mi? Terkos sularının kabili şürp bir hale irağı i- çin şimdiki esisatın isle hı maksadile Nafia ve- kâleti tarafmdan Terkos şirke tine verilen üç ay mühlet nisa olmıyacak, lüzum görecekleri yerlerde kısa müddetlerle ika- met edeceklerdir. Nezaret altına alınan komünistler ADANA, 1 — Komünist- jik tahrikâtı yapmakla maz- nun dört kişi nezaret altına a- Janmıştır. ” Bazı evlerde çaheeniyat ye nin sonunda hitam bulmuştur. Dün Ankaradan gelen bir tel- grafta Terkos şirketine yeni- den üç ay mühlet verildiği ve ancak hu müddetin sonunda şirket mukavelesinin feshedile ceği bildirilmektedir. Dün bu hususta malümat al mak üzere müracaat ettiğimiz şirket müdürü: a 5 Böyle bir şey bize teblig kinci ceza mahkemesi faaliyet halinde idi. Muhtelit hakem mah- kemelerinde tatil Muhtelithâkem mahkemele- ri birer birer yaz devrei tatili- ne girmeye başlamışlardır. Bu meyanda M. Aserin riyaset et tiği Türk - Fransız ve Türk - Belçika mahkemeleri de bay- ramdan bir gün evvel elde mev cut bazı davaların mürafaasını yapmış ve tatil devresine gir- miştir. Mühimmat davası Türk. Fransız mahkemesi- nin son gördüğü mühim dava- lardan biri de mühimmatı har- biye Fransız şirketinin hükü- metimiz aleyhine açtığı dava o Iup talik edilmiştir. Bu davayı takip etmek üzere şirket namı İ na sabık Fransız âyan azasın- İ dan bir avukat şehrimize gel- ep miş ve son celsede hazır bulun İ muştur. Mahkeme, avukattan İ davaya esas olanı mukavelena- İ menin ibrazmı istemiş ve avu- kat bunun yanında mevcut ol- madığını söylemesi üzerine re is M. Aser: — “O halde Paristen buraya kadar zahmet ettiniz.,, Cevabını vermiştir. M. Aser le beraber Fransız mahkemeleinin hakem ve â- janları tatil devresini geçir- mek üzere memleketlerine git mişlerdir. Hâkem mahkemelerinde tebeddüller Diğer taraftan muhtelit mai kemelerde bazı tebeddüller de olmuştur. Ezcümle İtalyan ve İngiliz mahkemelerinde ha- kem Memduh Bey açıkta kal- mış, ayni mahkeme hakemle rinden Mehmet Ali Bey Türk- Yunan mahkemesine naklet- miş, Türk - Belçika mahkeme sinde hakem Cemil Bey İtal. yari ve İngiliz mahkemelerine geçmiş, Hacı Adil Bey de Bel çika ve Fransız mahkemelerin de kalmıştır. Ajan muavinlerinden Sıtkı Bey de açıkta kalmış, bir ajan- ık lağvedilmiştir. Esasen ajan lardan Nâzım ve Vasfi Raşit B. ler meb'usluğa intihap edil diğinden yerlerine yalnız bir ajan tayin edilecektir. Kalem- de de bazı tasfiye yapılmış, iki daktilo, iki kâtip, ve bir ta- kip memuru açıkta kalmıştır. Hali hazırda muhtelit mahke- melerde on dokuz bindava mevcut olup bunun on bir bini Yunan malhıkemesindedir. İn- giliz ve İtalyan mahkemeleri gelecek nisanm birinci günü mesailerini ikmal ve tamamile tatili faaliyet etmiş olacaklar. dır. Mütekaitlerin dilekleri Ankaraya beş kişilik i bir.heyet gidiyor Öğrendiğimize göre, müteka itler cemiyeti aym ortasma doğru Ankaraya beş kişilik bir heyet gönderecektir. Heyet, mütekaitlerin bazı di leklerini intaç maksadile hükü getle temasa gelecekti bu şekilde bir karar verildiğin İ den malfimattar değilim, Vekâ letle şirket arasında cereyan etmekte olan müzakerat hak- kında da bir şey söylemekte mazurum. Yalnız bu telgrafta mevzuubahis yeni mühlet habe ve Belçika | i olduğu! azifede kullanılmayacak 15 bin lira | Muhacirlerin getir- dikleri şekerler ne olacak? Rüsumat o baş müdiriyeti, Bulgaristandan gelen bazı mu hacirlerin, kendilerine verilen resimden muafiyet hakkını ha- zine zararına sui istimal cttik- lerini tesbit etmiştir. Bu muhacirler 5000 liraya ka dar kıymeti haiz ticari eşyala rmdan resim alınmamasından bilistifade 50000 kilo şeker ge tirmişlerdir. Lâkin gümrük idaresi bunla rın şeker tüccarı olmadıkları halde böyle külliyetli mikdar- da şeker ithaline teşebbüs et- melerini şüpheli görerek mua- melesini durdurmuş ve güm- rükten çıkarılmasma şimdilik müsaade edilmemiştir. Rüsumat vaziyeti hükümete bildirerek muhacirlerin hazine aleyhine şeker ticareti yapmı larına meydan vermemek içi takibata « tabi tutulmalarını ve ibtiyaçlarından fazla mikdarın dan resim alınmasını istizan et miştir. Ancak bu istizana cevap gel dikten sonra bu şeker meselesi halledilebilecektir. Muamelesi durdurulan şekerlerin resimle- ri yekönu 15,000 lirayı müteca vizdir. Bundan başka yerli ta- cirlerde bu gayri tabii muafi- yet vaziyetinden müştekidir- Ter, Polis müdürlüklerinin ismi değişecek Yeni polis kanunu mucibin ce polis müdürlüklerine (Em- niyet müdürlüğü) denilmesi 1â | İ zımgelmektedir. Kamın hazi- | İran başlangıcında tatbik edile- | ceği cihetle isim tebdili de o tarihten sonra yapılacaktır. Yine bu kanun mucibince Emniyet müdürleri, vilâyetin asayişine ait her husustan doğ rudan doğruna mes'ul olacak- lardır. Bir Italyan meb'usu | şehrimizde İ İtalya meb'uslarından Kont | de Teretti dünkü ekspresle şeh rimize gelmiştir. o Mümaileyh şehrimizde sabık İtalyan kon- soloshanesinde inşa edilmekte olan Opera binası inşaatile alâ a Milli Müdafaa müs- teşarının hastalığı | İstanbulda tedavide bulunan milli müdafaa vekâleti müste- şarr Ferik Derviş paşanın ra- hatsızlığı devam etmekte oldu- ğunu geçen gün yazmıştık. Te davisine ihtimam eden heyeti sıhhiyenin gösterdiği Yüzüm tü- zerine müşarüinileyhin iki gün mukaddem refakatinde refika- lar: ve Gülhane hastahanesi em razı asabiye muallimi Nazım Şakir Bey olduğu halde berayı tedavi Viyanaya hâreket ettik- leri ve fartımesai neticesi ola- rak husule gelen mühim ve asa bi bir hastalıktan muztarıp ol- duğu maatteessüf anlaşılmış- tar. Paşanın kariben kesbiafiyet &lerek tekâmülü uğrunda çok çalıştığı ordudaki vazifesi başı na avdetlerini hararetle temen- ni ederiz, Bu münasebetle Bilecik meb'usu Salih beyden aldığı- mız mektubu aynen dercediyo- ruz, “Eniştem Derviş paşanın mühim ve asabi bir hastalıktan muztarıp olarak berayı tedavi Viyanaya hareketi münasebeti- le gerek tedavisine mastuf olan alâka ve ihtimamdan ve gerek muhterem ve aziz arkadaşları. nın hatırmı sormak suretile gösterdikleri muhabbet ve tees sürden dolayı fevkalâde müta- hassis ve minnettar olduklarını arz ve iblâğa beni tevkil eyle- miştir, Bu vazifeyi ayrı ayrı ifa etmenin imkânsızlığına binaen ben de Mitliyeti tavsit ediyo- 9 Ekonami Tahvilât 200 bin liralık istik- raz tahvili alındı İstikrazı dahili . tahvilâtina âit altı aylık raşa muamelâtına Borsada başlanmıştır. Osmanlı Bankası tarafından hükümet namına, imha edil mek üzere, (200,000) Hiralık is tikrazı dahili tahvilâtı satın a- ınmuştır. İstikrazı dahili (99) dan muamele görmüştür. Dün mayıs iptidası olmak münasebetile istikraz dahili tahvilâtnın (27) numaralı ku- ponlarınm faizleri de banka ta- rafından tevzic başlanmıştır. (20) liralık beher tahvil için (50) kuruş faiz verilmektedir. , Dün Borsada İngiliz lirası üzerine çok hararetli muame- le olmuş ve kansorsiyom 9000 İsterlin satmıştır. Kambiyo fia tinde (20) paralık bir temev- vüç olmuş ve (1030) da kapan mıştır. Bayram tetili dolayısile teraküm eden işlerin tasfiyesi i çin bu gün pazar olmasma rağ men borsa açık bulundurulacak tar. Ziraat sergisi için mükâfat İstanbul Ticaret Odası şeh» © rimizde açılacak ziraat serğisi için bir mükâfat ihdasını karat laştırmıştı” ,Oda sergide mey" vecilik g « ade en iyi meyve yetiştirene , 100) lira mükâfa- tı naktiye verecektir, Alpullu şeker fabrikası “Edirne postası” gazetesi Alpullu şeker şirketinin köylü izrar ettiğini iddia etmiştir. Şirket erkânimdan biri bunu tekzip ederek demiştir ki: — Köylüler fabrikadan za- rar değil, fayde görmüşlerdir. Pancar zeriyatından çok istifa- de ettikleri için daha ziyade ek mek üzere teşebbüste bulun- muşlardır . Şirketimizin Edirne konser- ve şirketine tesahup etmek İs- tediği iddiası da asılsızdır. Şir ketimiz vaki olan müracaatlar üzerine müzaheret maksadile bu konserve fabrikası hissö #- netlerinden bir kısmını âlmiş- tı. Bu konserve işinin irikişaf edememesi yüzünden sermâte- sinin dörtte üçü kaybolmuş'Ye kanunen feshi lâzım gelmiştir. Şirketimizin bu işi deruhte ede ceği asılsızdır.” Üzüm ve incir alım satımı İzmir ticaret ve sanayi oda- sının üzüm ve incir alım ve sa- tımı hakkında hazırladığı ra- porlara nazaran, mevsim ipti- dasından 31-393) tarihine ka- dar İzmir borsasında 22.219, 406 kilo incir satılmıştır. Ayni müddet zarfında İzmir borsasında satılan özüm mik- tarı da 34,263,341 kiloya baliğ olmuştur, Mevsim ipti 31-3-931 tarihine kadar İzmir limanından ecnebi memleketle re vaki ihracat yekümu da 34, milyon 148,727 kiloya baliğ ol- maktadır. Milli fabrikaların ma- mulâtı artıyor Memleketimizde fabrikala- rın adedi gittikçe artıyor, Sana yi umum müdürlüğünden alr- nan malümata göre teşviki sa- nayi kanunundan istifade eden müesseselerin 927 senesindeki imalât kıymeti 19 milyon lira- dır. 928 senesinde fabrikaları- uzan imal ettikleri eşyanın kıy meti 41 milyon küsur liraya ka dar çıkmıştır. 929 senesinde fabrikalarımız. daha çok istihsal yapmışlardır. Türkiye fabrikaları 929 da 67 milyon 22 bin lira kıymetinde ©