19 Mayıs 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

NUSHASI 5 KURUŞTUR MEİN e e Başmukarriri: Siirt Molmexs DE A HERSUE 2 nci ssahifediz 15 bilanbulan Sen için telaş beyhude. 2— Gebredem getirilenler pu sa kurmam şiar. Bir Mücadele Senesinin Plânçosu Siirt Meb'usu: MAHMUT Yeni Meclis açıldı; Cümhu- riyet Halk Fırkı büyük kongresi yapıldı. Bu hâdiseler, normal zamanlarda mühim sa- yılmaz. Halbuki içinde bulun- duğumuz ahval ve şeraite göre meselede bazı ohususiyetler mevcuttur, Şüphe yok ki, Tür- kiyede yeni bir faaliyet hayatı saşlıyor. Bu başlangıç ayni za- manda bir mücadele senesinin nihayet bulduğunu da ifade edi yor. İnsanlar, ekseriya, yaşa dıkları devirlerin mahiyet ve «hemmiyetlerini idrak edemez- ler. Bir seneden beri, memle- bir politika faali- inde çalkandı, durdu. Bü r sene, koyu ve karışık mücadele içi: i bir -osunu yapmak, atiye ait mesai ve faaliyetimiz için alı- nan ders ve tecrübelerden isti- fade etmek lâzımdır. Hâdisele- rin cereyan ettiği günlerden u- zaklaşmış değiliz. Mevzuu ba- | is mücadelenin ne gibi sebep | ve saiklerle açıldığını hepimiz hatırlıyoruz: Memleket, tek bir fırka ile idare ediliyor, Millet Meclisin- de bir muhalefet ve mürakabe teşekkülü yok. Efkârı umumi yede bir nevi memnuniyetsiz- lik, kararsızlık hissolunuyor. Memleketin umumi idaresinde bir düzensizlik, bir ahenksizlik olduğu kanaati bazı zibinlerde yer bulmu; Umumi hayatta buhran ile ifade olunan iktısadi ve mali bir tazyik hüküm sürü- ütün dünyayı | r buhrandan mı sindeki noksanlardan mı, doğu yor efkân umumiye bu noktayı bir türlü ayırt edemiyor. Matbuatta müspet ve verim- li bir hareket yok... Şurası mu hakkak ki; matbuat hürriyeti, tenkit hürriyeti, her nevi teftiş ve mürakabe hürriyeti olmıyan bir idare ne kadar iyi yürür, ne kadar muvaffak olursa olsun, Retice gene aleyhindedir. Hür- ikten, | tenkitsizlikten Sn ziyade iyi idareler zarar gö- Yür, Bu se Gi p ve haleti ruhiye, et Halk Fırkasını, ye Bi bir siyasi fırkanın teşkiline sevketti, Türkiyenin son yirmi senelik politika hayatında mu- balif fırka tecrübeleri daima menfi neticeler vermişti. Mem- lckette ne kadar fena ve fesat unsurlar varsa, hulül yollarını buluyorlar, muhalefetin etrafı- m: sarıyorlar, onu yıkıcılığa teş vik ediyorlar öyle ki, muhale- fet şeflerini hüsnü niyet ve sâ- Mimi faaliyet hislerile müceh- hez olsalar bile fena cere: kalkışmalı mı idik? Tereddüde mahal yoktu. Zira, inkılâpçı fır kanın bir vazifesi daha vardı: Milletin siyasi terbiyesini tekâ ürmek, ( siyasi hayal ini yükseltmek... Hiç bir .Cümhuriyet Halk Fırkasını bu vazifeyi yap- | maktan alıkoyamazdı. Cümburiyet Halk Fırkası u- mumi reisinin fırka kongresin- de okunan beyannamesinde bu vazife ve mecburiyet şöyle izah olunuyor: “Vatanda, o Cümhuriyetçile rin, içtihatçıların serbest orta- Ya koyabilmelerini temin et- meyi ana vazifelerimizin ica- Bindan saymaktayız. Bu sebep- ledir ki devler idaresinde bi- Zimle hemfikir olmıyan dost- Arımızın muhalif bir fırka teş Ai vip ve teşvik ©yledik. Bütün fırka, teşkilâtı- ip muhalil fırka a ane karşılanmasını tav SİYE ertik, Bizim hattı hareketi (Deva f Ismet Pasa mühim bir nutuk söyledi Büyük kongrenin vücude getirdiği eserlerden, bilhassa dikkate şayan olanı programını vâzıh ve mazbut olarak ifade etmiş olmasıdır. 7 EEE MN Büyük Kongrenin Muvaffakıyet Temennileri ANKARA, I8 A.A. — C.H. Fır kası kengresinin son celsesinde U- şmumi Merkez idare hey'etinin inti- habını müteakip Başvekil İsmet Pa şa Hazretleri şu nutku irat buyur- muşlardır: Muhterem Efendiler; Büyük kongrenin ruznamesinde mevcut olan mesailin o müzakeresi bitmiştir. Büyük kongrenin faaliye- & yalnız fırka (o hayatımızda değil milli hayatımızda da kiymetli © bir hatıra olarak kalacaktır. Müzakere. nin cereyanı kongre azalarının ka naatlerini millet ve memleket men- İsati için ne kadar vuzuh ile, serbes &i ile ve inanarak ortaya koydukla- suretle gösterir, can- ledir, Büyük Reisin l rini vazıh Mh bür misal he des işlerinde vazifedarların millet ve memleket fikirlerini her türlü kayıtton azade olarak isti fade sahasına koymalarından memle ket yalnız irtifnde görür. Bu müza- kere tarzının hayırlı neticelerini bu- gün burada iktitaf ettik. Memleket te iktitaf edecektir. “ Bir nokta sureti maheosada ifti- harımızı tahrik etti. Kongrede bulu- pan arkadaşların millet | işlerinde gösterdikleri alâkadarlık ve vukuf | ve vazifelerini ifn mücehhez ol | şayani iftihar bir örnek olmuştur. Bu kongreye teşkilâtımızın atfe tikleri kıymet ve ehemmiyet fırka teşkilâtmizm vazife ifa için göster. di tekayyüdün canlı bir mi ir. Burada vazife ifa eden arka- diyetten ve sırası gelip te biribirlerile fikir mü- makaşası yanarken muhabbetlerini (Devamı 6 ıncı sahifede)i | İsmet Paşa - Piyango KUPONU No. 11 Bu kuponu kesip saklayınız. Piyango tafsilâlı 7 nci sahifemizdedir. .C.H. Fırkası büyük kongresi İsmet Pş.nın mühimbir nutku ile kapandı Bir çok müşterek dilekler önümüzdeki senelerde peyderpey mevkii tatbika lardır: muttalip Bey (aMlatya), duh Şevket Bey (Elâziz), “yunus tani KANAMA | .Halil B. meb'us kaldı. Encümen mazbataların ekserisi üzerinde tetkikatını bitirdi | Hey'eti umumiyeye sevkedilen mazba- talar cumartesi müzakere edilecektir (Telefonla) — ; ANKARA, 18 Mazbataları tetkik encümeni kendisi ne havale edilen mazbataların ekse. risi üzerinde tetkikatını ikmal ede rek kararını vermiş ve hey'eti umu miyeye arzetmiştir. Encümenin bu husustaki mazbatası tabedilerek bu gön meb'uslara tevdi olunmuştur” Halil Bey Mazbatalar cumartesi inikadmda müzekete edilecektir. Encümende bir karara raptedilen mazhatalar Kayseri, Bolu, ( Afyon Karahisar, İsparta, Aksaray ve Si- Reşit Galip, Abdülmuttalip, Saffet, Recep Beyler Fırka umumi idare hey'eti seçildi ANKARA, 18 (Telefonla) — Cümhuriyet Hlak fır- kası büyük kongresinde bugün umumi idare heyeti inti- habı yapılmıştır. İdare heyetine intihap edilen zevat şun Recep Bey (Kütahya), Saffet Bey (Erzurum), Abdül Hakkı Tarık Bey (Giresun) Dr. eCvat Bey (Antalya) Esat Bey (Amasya), Hasan Cemil Bey (Bele) ,Mem- Fikri Bey (Erzurum), Mustafa Fevzi Bey (Manisa), Hasan Reşit Bey (Muş), Kâzım Hüsnü Bey (Konya). H. Reşit, K. Hüsnü, M, Iki gongre ve biz Murahi Baslar mızdan birisi dün gitti feminizm kongresi ile Prağda bu ayın yirmi besin- de aktolunacak beynelmilel parlâ. mentelar kongre. sine iştirak ede- cek olan murah. haslarımızdan Sı. vas meb'usu Necmeddin Sadık Bey dünkü eks- presle hareket et- miştir, 7 Balkan feminize kongresine — işti rak edecek © olar Türk Kadın Bir. liği azasından Se niha Rauf Hanım da Belgrada git miştir, Diğer murahhas | Ruşen Eşrf Bey de bir kaç güne kadar hey | hak edecektir. Murahhaslarımız evvelâ Belgi tahi Balkan feminizm kongresine iş- | trek edecekler, bilâhare Necmeddin Sadık ve Ruşen Eşref Beyler Prağa gideceklerdir. Beynelmilel parlimentolar kon. gresi “iktisadi buhran” da ruiname sine idhal etmiştir. Kuponlar Müzakerat nezaman inkişaf edecek? ANKARA, 18 (Teletonla) | — Hâmiller mümessilleri ile müzakereye bugünde devam e- dilmiştir. Dün de bildirdiğim vechile henüz ihzari safhada o- Jan müzakeratın ne zaman in- kişat göstereceği kestirileme- mektedir. konacaktır / Reşit Galip Bey (Aydın), Muhlis Bey (Kütahya), Dr. Bütçe ve Yeni adrolar ANKARA, 18 (Telefonla) — Şevket, H. Târik Beyler çarşamba gi içtimamda © bütçe müzakeresine devam edecektir. Daireler yeni kadrolarını tama- men hazırlamışlardar. Alman nazırları BERLİN, 17 A, A. — “Ga i setteGenerale d" Allemangne” Başvekil ile hariciye nazrrının | Londraya ya- pacakları se- | yahata ait pro gramı neşret- miştir. Bu progra. ma nazaran | Alman nazır- /Jarr 3 Hazi- rop vilâyelleri intihabina dairdir. ki Kütahya meb'usunün vaziyeti | hakkında ise encümen henüz kararı. j Pi vermiş değildir. Tetikik encüme- | randa akşama | minin kararlarını bildiriyorum: o | doğru Londra 1 — Kayseri meb'usu Ahmet Tev | ya varacak- fik Beyin. mazbatası aleyhine eski | Jardır. Bir gün Kayseri meb'uslarından İmam za, Ömer Mümtaz B. mühtelif makam. Isra rüracaatta bulürlarak şu mad. deler üzerine şikâyet etmiştir: Mer. | kezden aldığı reylerden dördünün İ eksik gösterilmesi, başlın bir avukat İ Ahmet B. namina verilmis reylerin | Ahmet Tevfik B. ranına g | in eski harflerle veri reddedilmesi, bir ve. yinin de iltibastan dolayı kabul o. | Türkiyede #Hus Tunmaması, , şe Tetkik encümeni Ömer Mümtaz Mk Hid KE KİR B. in reylexin tekrar tadat ve tasnifi | ye > e n itib; h yolunda serdetliği arresunu iye ;. | BvZünden itibaren he- çin kanani bie lüzem ve mecbariyet Mr ee ar örmiyerek iddiaların varit olma eden mesele üzerinde aym Ze bir makale silsilesine dığı kanaatma varmıştır. 2 — Kayseri maebhis başladık Beyti A ga or sahifede.. Osman B. aleyhinde ise o Develili (Devamı 6 ıncı sahifede) M. Brüning sonra Çheğuers'e gidecekler, 7 Haziranda Londraya döne- cekler, 3 Haziranda kralı ziya- ret ettikten sonra. Berline av- | det etmek üzere Lonâradan ay rılacaklardır; Re Damping Belgratta toplanacak olan Balkan | - daşubeleraçacak ! — | çok faydalı bir teşebbüsten hi Hey'eti vekile yarın (bugün) veya | Hayrı Bey Süreyya Bey Sadullah Bey Murat Bey | Çok mühim bir teşebbüs Harici ticaretimiz için .bir şirket tesis edildi! İş Bankasının iştirakile vücude ge ilen buteşebbüs hemen fi'le geçiyoı İŞirket Avrupada | İsim: İş Limted | Çok hayırlı ve memleket için | | berdar olduk. Başta İş bankası olduğu halde en muteber tacir lerimizden Fortun zade Murat, Şerif zade Süreyya, Şerif zade Sadullah, Ak Osman zade İzzet | Ahmet Rüştü zade Hayri Bey- İ ler tarafından beş yüz bin lira sermaye ile bir İimted şirketi İ teşkil edilmiştir. Şirketin ismi l (İş Limted) tir. ! Maksadı da alelümum ihra- cat ticareti ve komisyonculuk tur, Şirketin en esaslı gayesi mallarımızı dünyanın her tara fında tanıtmak, propaganda ve yahut başka sebeplerle şöhre- tini kaybetmiş olan Türk emti | asının itibarını iade etmektir. Harici ticaretimizde en ziyade şikâyet edilen şey, mallarımı- zın kontrol edilmemesi ve bu yüzden bazı tacirlerin biraz fazla kazanmak hevesile Türk emtiasının şöhretini tehlikeye | düşürmesidir. Yeni şirketin en esaslı gaye- İş Bankası umumi müdürü M. Celâl Bey | nin yarısı İş Bankası tarafın- | rafadan vöribmiştiğ, Bu yeni şirketin teşekkülün- den de anlaşılıyor ki, Türkiye- de harici ticaretin inhisar altı- İ si, kazançtan evvel temiz mal | na alınacağı hakkında ortaya İ vermek, kendi markasile verece | çıkarılan şayianın — aslu esası ği mallarda hiç bir yolsuzluğa | yoktur. İş Limited şirketi bu sene meydan bırakmamaktır. İ (Devamı 6 ıncı sahifede) Belediyeye 2 milyon liralık varidat! | Tapu kayıtları Ermeni Pat- rikanesine hak vermiyor Haber aldığımıza göre belediye Sürp Agop mezarlığı davası için Ta puda yaptırdığı tetkikati ikmal etmiştir. Eski | kayıtlar arasında, Fatih Mehmedin İstanbulu işgal ettikten sonra, burasını ilk Ermeni patriğine verdiğine dair bir işarete tesadüf edilememiştir. Buna mukabil bütün bu civarın Bayazıdı Veli vakfından olduğu meydana çıkmıştır. Belediye bü. tün bu vesaiki mahkemeye ibraz edecektir. Muhakemenin artık uzamıya, cağı ve yakımda belediyenin lehine biteceği ümit edilmektedir. Belediye Sürp Agop mezarlığını üzerine alınca, burasını kısım kisim — satacaktır Burasının iki milyon lira tutacağı tahmin edilmektedir. | Şe | I diye demekte hakıız mi olur acaba? dan yarısı da diğer şerikler ta- Bu e sokaktaki çöp sandığını dökmüş a ayıklıyor. İnsan bunu gördüklen sonra neredesin Bet