5 Mart 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

| | | | Medrese, asri mektep demek MW ŞKT RETERAR LAŞA NNT AM HŞ YAROMTĞMER IAM İran mektupları:9 - İranda maarif hayatı süratle inkişaf ediyor! Bu dost memlekette maarif hayatı ne safhalardan geçti? Üi — L HARİ Cİ HABERLER şılı Abbas, güzel ıın'ı!!ın gı muvaffak olmuştur. İsfihanda (Ali- kapı) denilen sarayın duvarlarındaki nakışlar ve tezyini M'I'Iı!-'ı_. ae Tevfik Rüştü B.in Yeni beyanatı Hariciye vekili Atina ajansına beyanatta bulundu CENEVRE, 2 -(Atina ajansın- dan) — Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. Atina ajansının mü- dürünü kabul etmiş ve şu beyanatta bulunmuştur: — Yunan Hariciye Nazırı ile tek- rar burada buluştuğum için çok memnunum, Paristen buraya geldiği zaman kendisini karşılamak için is- Evvelki günden beri muharebe yok! Kent zırhlısında Çin ve Japon mümessilleri arasında sulh müzakerelerine devam ediliyor lab K SA l ŞANGHAY, 4 (A.A) — Japonlar, tasyona indim. Mümtaz meslektaşı- mın konferansta irat ettiği nutukta söylediği gibi, Yunanistanla Türkiye nin sulh davasına hizmetleri belki üt dır, fakat çok idü: İran seyahatim esnasında geçti- ğim şehirlerdeki Yunanlıların beni is tikbale geldiklerini memnuniyetle gördüm. Yunan tebaası Tahranda bir Yunan sefareti ihdasından bah- settiler, . Bunların bu ricalarma cevap ve- rirken bu arzularını Cenevrede bulu- ğım Yunanlı lek bildi. ver beri hiç bir muhareb Amiral Kelly'ye bildirmeğe memur Turkıyede ecnebiler için memnu sanatlar Yeni kanun lâyihasından Yunan- hların telâşlarına mahal yoktur ANKARA, 4 (Milliyet) — Türkiyede ecnebilerin hangi san. atleri yapacaklarına dair olan kanun lâyihası Adliye encüme. , Lâyih tetkil henüz b miş ise de en- e olmadığını resmen teyit ediyorlar. ŞANGHAY, 4 (A.A) — İtimada şayan bir Çin membamndan verilen habere göre Nansiang'ın garbında şiddetli AF TER F lduğ tebliğ eylı in elinde Yeni bir konferans TOKYO, 4 (A.A.) — Hari ciye nezaretinin — salâhiyettar erkânından biri Şarıghay'da a« * fakat Japon umumi karargâhı bu ha- cilen beynelmilel bir konferans akti mümkün olmadığı takdir- berleri resmen tekzip etmektedir. Cinlilerle Japonlar görüşüyorlar ŞANGHAY, 4 (A.A) — Çin ve Japon Mmümessileri arasmda Kent zırhlısımda yeniden bir mülâkat vu- | d bi ğiz. Bu suretle Yunanistanla Türki- yeye, İranda yeni bir ticaret yolu temin etmiş olacağız, Bu yol, elyevm Sovyet Rusya da- hilinde mevcut olan diğer ticaret yollarına asla zarar vermiyecektir. Tevfik Rüştü Bey, şark tütünle- ri hakkında irat edilen suale de ce- i| vap vererek demiştir ki: —Bu ıııeıel_ede Türkiye ile Yuna- nistan Bulgari da ikinci halifi olan Ömere karşı kin ve adavetleri- ni:-ıdıeühundmuq’eteder.()mo- rin siyasetine nazaran mevcut kitap bu kitaplar, muzırdılar. Binaenaleyh her iki halde bunların imhası lâzım- dı. İranlılar, Arap istilâsı zamanın- da, eski medeniyetleri asarını ele geç memesi için toprak altlarında sakla- mağa çok çalıştılar. Fakat muvaf- fak dılar, Arap seli, İran için korkunç bir âfetti.. Arap tazyikı gevşeyor Maamafih Ebâmüslimi Horasani- in zuhurile Abbasi T İnhitat devri İran'da bu ilim ve san'at devresi, 150 sene kadar devam ettikten son- ra, gerek ilimde ve gerek — san'atta inhitat baş göstermiş, muhtelif fen- ler tahsil edilen medreseler, yalnız din ilimlerine tahsis olunmuştu. Bu inhitat Sultan Hüseyin şah za manına kadar sürdü, ve nihayet Af gan istilâsile İran'da medrese hayatı da nihayete erdi. Mektep ve medrese 15 sene evveline gelinciye kadar Iran'da iki türlü ders yeri vardı, Bi- el bDenli ELAtA di bizimle mutabık kalacağını ümit edi- yorum, Yunan — Bulgar itilâfına gelince, bunun husulünden daima ü- mitvar bulunuyoruz. Biz, bu itilâfı al Hariciye Vekilimiz Atina ajansı müdürünün, Türkiyenin Yunan mal larının ithalini menettiği hakkındaki iddiasına cevaben demiştir ki: — Bu, tecrübe suretile tatbik edi- len umumi bir tedbirdir ve hiç bir devler aleyhi ü ih değildi Çinliler yeni Japon talep- lerini kabul etmiyorlar NANKIN, 4 (A.A) — Çin hükü- meti Hariciye Nazırı Şanghay'daki mümessiline Çinlilerin yeni Japon de, mahalli hükümet erkânım. dan mürekkep bir konferans iç- timarmın tecrübe — edilmesinin ilhtimal dahilinde olduğunu be- yan eylemiştir. ŞANGHAY, 4 (A.A.) — Çin hariciye nazır muavini, Ja- mühim ve müst 1 bazı | ların tet- kikleri bittikten sonra bu lâyiha üzerinde de çalışılacaktır. Ba- zı ecnebi gazeteler ve bu meyanda Yunan gazeteleri ecnebi ta- baası hakmdaki bu tahdidatın dost memleketlerde iyi telâkki edilmiyeceğini ima ediyorlar. Bu neşrivat Ankarada bir nevi hayret tevlit etmiştir, Çünkü kanunda gayritabit hiç bir hüküm yoktur. Bu kanun, her memleketin daha bir çok seneler evvel yapıp tatbik ettiği bir şeydir. Yunanlı dostlarımıza gelince: Türkiye ile Yunanistan da o kadar imi bir dostluk var ki, bazı san'atkârların Türkiyede iş yapıp yapmaması meselesi kolaylıkla halledilebilir. L B a. Esasen ve hül lerine göre bu | zarar görecek Yunan tabaasmın sayısı pek azdır. Bundan başka ka- nun Hariciye encümeninin tadilâtına göre kabulünden bir sene tonra 'tılbik edilecektir. O vakte kadar ecnebi dostlarımızın a- pon kuvvetlerinin lleri al. tında bul takaları tah- ve mut, bilir.. yır eet Hiye etmedikçe Şanghay'da bir Yuvarlak masa konferansının t r' gıyü S | lduğ beyan eyl Lindberg'in Çocuğu Kaçırıldıktan sonra babası da ölümle tehdit edildi NEW-YORK, 4 (A.A.) — Lindberg'e gönderilen ikinci mektubun, istenilen fidye'i ne- Her halde Türkiye hükümeti, Yunan y 1 * catı vermediği takdirde bizzat kendisima öldürüleceği tehlidi menafiini çalışa- Muhabirin, yakında Millet Mecli- sinden geçecek olan küçük san'atlar liyihu_mııu Y_unu:ııîııulı _ııyındırdı— P hilâfeti pesl essüsünden namı verilen dershaneler, diğeri de mektep ismini alan küçük mahalle farisi tedrisat yapılırdı. Asri tedrisat ne vakit başladı? drisatı ilk defa - düşünen feleri dan ürk dıli Bir kaç yüz nüfusa varan Bermeki C, n h Gürlrit ça N L hu Asri i| Avrupa'da bir tetkik sey ni muhtevi bulunduğu haber a- Immıştır. Çocuğun yatak odasında bu hunan ilk mektübun yazısının, bu mektuptakinla üyei olm ğ $ ş, Tevfik Rüştü Bey de şu cevabı vermiştir: — Yunanlı doktorların san'attan çı- kan ilk İran şahı Nasırıddin şah ol- Bu zat, Tahrana avdetinde pay- ktabi. dı. Resmi İisan, yine arapca olmak- la beraber, islâmiyetten evvelki İran i, yer yer — yeniden tesis â | tına geçtikten sonra, y da da feyizli bir inkişaf oldu. bağ Yeni tarzda mek bul bizim | cihetle, bilmediğim bir takım 1929 hasebile, ;oliı, bu son mektuba IKınşu memleketlerdel Halepte Zahiri sükünet Fransızlar fevkalade tedbirleri mnhafaza ediyorlar Halepten yazılıyor: Şehirde için bir çok imkânlar H;)key müsabakasında İIngiliz takımı İsviçre takımını yendi LONDRA, 4 (A.A.) — Buz üstünde yapılan bir hokey ma- çında, İngiltere takımı 2 ve karsı 5 savı ile İsviçre t miştir. yen- Japonya hükümeti harp tazminatı istiyecek ŞANGHAY, 4 (A.A.) — Tokyoda nim resmi bir memba- dan bildirildiğine göre, Japonya hükümeti, Yuvarlak masa kon- feransında Şanghay vekayii neticesinde vukua gelen hasarların tazminini talep etmek ve Japonya aleyhindeki tahrikâtın kat'i surette menedilmesini istemek hakkını talep edecektir. halin! tam bir sükün hül kte dir.Tüccar mağama vedükkânla emnü Japonya hükümeti, imtiyazlı mmtakalarla oralarda sakin âmetini temin etmek maksadile Şanghay mü- teallik bütün meselelerin halline matuf daimi bir plân tanzimini l #a barlı leteari rını açarak alış verişe başl etmeğe lardır. Son hâdise — dolayısile tevkif edilenler — elyevm mev- kuf bulunmakta ve Fransız di. vanı harbi müstantiği tarafım. dan isticvap edilmektedir. Hü- kümet taraftarı müntehibi sanl lerden Hacı Ömeri tabanca kur şunile bacağından ağır surette yaralıyarak kaçanlardan vata- nilere mensup Kürt Mehmet ya kalı k divanı harbe - veril- uğu s Tevfik Rüştü Bey demiştir ki: — Evvelemirde bunlar iki aydan- beri Türkiyeden gaybubet ettiğim M Gleri YOT , attan ib men'i mevzuubahs değildir. Hiç bir | pek fazla ehemmiyet atfetmek Şîı:: bsi ba meselenin mü- Çocuğun bulunması iç'in sait bir ıurıttı_lı:ld;: fasledileceğine dua edilecek Pa ktina ajansı müdürünün, Istanbul| — NEW-YORK, 4 (ALA.) — daki Rum ekalliyetinin Türkleştiril-. | Lindberg'in çocuğunun kaçı- | Falan mesi desi hakkında bazı İstan-| yılması umumi nefreti gitgide | Miştir. bul gazetelerinde vuku bulan neşri- | : 1 cE; iasR yata dair di uale ben de yi New-Yiork baş _Piılnpoı'ıı çocuğun buluıımı_m için dindar ların dua etmelerini talep etmiş tir. u M. FŞŞ KUN | İranda iptidai, yani ilk mekteple rin açılması, bundan yirmi sene ev- vel başlar. T ü esnasında İran'da 15,000 ilk mektep mev- cuttu. Pehlevi Hazretleri İran tah- size müteaddit defalar beyanatta bu- lundum. İki milletin münasebatı ve iki memleketi alâkadar eden bütün meseleler hakında size söylediklerim tahakkuk etti. Bir defa daha size samimiyetle ylüyorum: id if h b söylü : V: daşlarınıza ve bilhassa Yu- nan matbuatına bildiriniz ki, iki lal K batındı Bugünkü sahasında geride kaldığı seneleri, dev adımla- .riğ;âüdîân çalıştığı memnuniyetle yor, V. N. mevcut * | fevkalâde samimiyet, iki memlekete taallük eden her husus - için bitmez, tükenmez bir ilham membar teşkil e- der. Bilâtefrik bütün meseleler, iki memleket arasında mevcut muahe- dat _iııiıiıı dairesinde şayanı mem- $ İ İf M ? î icazet almışlardır. Abbasın devrinde FN Ko w | yyetişti. Medreselerde yeniden — bazı ısla- t vücude getirilmesi, bu Şahın sal g Vatikan kardinallarına nişanlar ROMA, 4 (A.A.) — İtalya nın ı?ıpılık makamı nezdindeki Pacelli'ye Annonciada nişanını bir surette balledilecektir. Yunan matbuatı bu hususta tama- Amerika sefiri Ankaradan döndü Meksik R. ve Madam Lindberg'e derin te essüf ve teessürlerini iblâğ et- miştir. Çocuk öldürülecek mi? NEW-YORK, 4 (A.A.) — Yüz kişi iıtîcvıp'edîhni,, yal. İdarei örfiyenin — ilânmı ve mitinglere iştirak — ettiklerin. den dolayı mekteplerden tarde dilerek mahkemeye verilen tale böler kükidide di iabi since verilen ağır cezaları Milli âbidelerimizi kimler yapacak? San'atkâr ve mütefekkirlerimiz bu mesele için ne Milli abidelerimizin Türk san'atkârları tarafından yapıl. ması fikri etrafında topladığı- mız mütefekkir ve san'atkâr- larımızım mütalealarını neşre d ediyoruz. Bugün de res testo etmek maksadile Şamd ki bütün mağaza ve dükkânlar kıpınmı;tn'. Fransız polis — müfettişleri maiyetlerindeki — müfrezelerle çarşıdaki dükkânları açtırmak nız birisi tevkif kşkar, New-York civarında bulu- nan bir kartpostal, çocuğun ö- leceğini bildirmektedir. Cü Telefonla bir söal NENJERSEY, 4 (A.A) — Gece yarısından — biraz sonra Lindberg'in evine telefon edil- miştir, Kimin telefon ettiği ma lüm değildir. Telefon edenler çocuğunu kaçıranların cezadan kurtulup kurtulmıyacağını sor- muşlardır. O sırada Lindberg'- şlerse de muvaffak ola. dır., Bu ü betl sam Arif Bedit Beyin noktai nazarını dercediyoruz. Ressam Arif Bedi Bey ne diyor? abidelerin Türk san'atkâr- karı sının daha doğru olacağ dair son günlerde bir çok kimseler tevkif edilmiş tir. Muallim, Sanayi ve lise mektebi talebeleri de derslere devam etmemek üzere mektep lrini terketmişlerdir. Maamafih şehir dahilinde sü kün hüküm sürkemte ve her ta rafta devriyeler gezmektedir. Ziyaret maksadile Şama gi- den Halep meb'usu Suphi Bere kâtülhalidi gerek otelde ikame ve Papanın teşrifat müdürü M e Cacdü.” Doi ile fevkalâde kilise umuru kâti- bi Monsenyör Pizzardo, Müste şar muavini Monsenyör Otta- viani, Müsteşar Marki Pacelli ve Rahip Tacchi Venturi'ye de Sen moris Vlazer nişanının bü- yük mertebesini tevdi eylemiş. tir. Bu yüksek nişanlar Kral ta rafından tevcih edilmiş bulun- maktadır. Italya'da sür'atli hafif katarlar ROMA, 4. — (A.A.) — Ba zı masraflarda iktısat eylemek le beraber servislerde de tekem mül vücuda getirmek maksadiy le Devlet demiryolları müdiri- yeti, eşya katarları ile muhtelit katarlar için hafif, fakat sür'at Li servisler tesisine karar ver- miştir. Bu suretle bazı mahalli Bulgar bütçesi SOFYA, 4 (Milliyet) — Bulgaristanım 1930.-1931 sene- si devlet bütçesi 1,358,000,000 leva bir açık ile | Yin edilen ve hükümetimiz erkânına n övnde bül lisler, he, |ti da ve gerekse sokağa veda için Ankara'ya gitmiş hh'___ L EİZE Heleri hulm'ı ki çıkuğydı bir taarruza uğrama v |sefiri .lxn .Gıev< ea e a üsat ve — taharriyata , Ması için müteaddit polisler ta gdınııuıe'dul Dü e.?."intı giri.qebb' kedik rafından muhafaza edilmiş ve M. Hoover tenkil tedbiri isteyor WASHİNGTON, 4 ALA, — Lindberg'in çocuğunun kaçırıl. ması dolayısile M. Hoover, par ! lâmentodan mütecıviıl.a- hak- kında tenkil tedbirleri ittihaz & Mkmesini istamistir 1926 senesinde Bulgaristanın umum milli varidatı senede kırk milyar levaya çıkıyormuş. 1931 senesinde ise bu milli va- ridat zirai mahsulât fiatlarının düşmesi ve smai müesseseleri- nin durması üzreine otuz mil. yar levaya — düşmüştür. Milli varidatın bu kadar t ülün- Arşidük Otto Tehlike geçirdi BRÜKSEL, 4 (A.A.) — Sabık İmparatoriçe Zita'nın sa ray nazırı, Arşidük — Otto'nun disit ve çi- de vergilerin ve sair devlet va. ridatının toplanamaması da â- mil olmuş ve bütçeye çok tesir menafi hadim damirval hatlarır atmictir. Vani hütsna hütlla kun uç g P çek hastalıkları ihtilâtile müte rafık bir gripten dolayı yatmak ta olduğunu söylemişlerdir. Raeriin Arcidül?ün erhhatin orada bir kaç gün — kaldıktan snora buraya dönmüştür. Şımll'Jl' B | yalnız bir veya iki eserini görüp bir fikir hâsıl etmek ve bu şahsi kanaatı "i bir hüküm olarak ortaya atmak pek doğru bir hareket değildir. Fa- kat uzun tetkik ve mukayeselerin ne ticesi olarak verilen hükümlerde ha- Si yü Kripel'in lerinde yı ları eserler buradakilerden daha gü- zel ve daha kuvvetlidir. Tamamile ticari bir zihniyete tabi olarak bir kaç aylık mesaiden sonra — şişirilip “abide” diye ortaya a'tılan bu eserler le memleketlerinde yaptıkları eser- ler da hem ciddi bir teknik ve kendilerini ailelerile görüşmek- ten men ve hapisane pencerele. rine kalm demirler — ördürten müdür aleyhinde protestoda bu lunmak üzere bir isyan çıkar. mak istemişlerse de derhal ye- tişilerek isyanın önüne geçil. miş ve müdür hakkında tahki- kat ve takibata başlanmıştır. Iraktan gelen haberlere na- zaran Kral Feysalım nisan eva- satına doğru Tahranı ziyaretle İran Şahı Rıza Şahı Pehlevi ile görüşeceği bildirilmekte ve bu ziyarete son derece ehemmi yet atfedilmektedir. Fevkalâde komiser M. Pon. —a dd | kuzantl — hem de ehemmiyetli bir noktai na- zar farkı göze çarpıyor. Hiç şüphe şöyüorlar? etmek z i denbire alevlendirmekle san'at âle- minde yeni bir zemin hazırlamış olu- yorlar. Bizde böyle bür ağideyi n bir san'atkârın mevcut olup olmadı- ğını ben de düşündüm., Var.. Tanı- yok ki: Vatanın bu istiklâl harbindi geçirdiği istihalelerin, çekilen ıztırap ların ve bir çok vekayiin bir tarih-| bileceği çesi olan bu abidelerin ibdamı bir Avrupa'lının dimağ ve kabiliyetin- den beklemek pek doğru bir hareket olamaz. Türkiye'de yaptıkları eser- lerden daha iyi bazı şeyler yapabilen bu echnebi san'atkârlar hiç bir zaman bir Türk san'atkârı kadar Gazisini yahut bugüne kadar lozıeı'l yaşar- tan hakikatlerin bir tarihçesini ta içinden duyarak yaşatmağa mukte- dir olamaz. Bu memlekette doğan, | ki burada yaşayan, vatanın ağladığı za man ağlıyan, güldüğü zaman gülen tekniğe hâkim bir Türk san'atkârı bütün bu haz ve elem vak'alarmın bir tarihini tesbit ve tasvire kadır- dir. Türk kabiliveti memlekatta hu bu cid takdir ederek —maddi azade bir eseri san'at vü cüde geti iktedi r larımız var., Yalnız temenni edi; hattâ en samimi bir duygu ile dileyorum hir;rtiıtpqeıivaiphhıkihnın yıf tekniği ile hayatımı kazanmak ı:k-rıı!ı bulanlar bu ciddi ve bir mem