24 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

“ Ekonomi w Pamuk müşterisi azaldı Müstahsiller eldeki pamuğun da. Ber bir hilde sarfını İhracat ofisinin geçen ayın pa- muk vaziyeti hakkında yaptığı tetkik neticesi şayanı dikkat ve “düşündürücüdür. Mersinden Şu- bat ayı zarfında muhtelif memle- > ketlere 70 o bin lira kıymetinde 240,000 kilo pamuk gönderilmiş tir. Halbuki 932 nin ayni ayında 819 bin lira kıymetinde 2,570,000 kilo pamuk ihracatı yapılmıştı. Görülüyor ki bu sene şubatta yaplığımız ihracat geçen seneye nazaran hiç denilecek kadar az- dır. Geçen ay Mersin borsasında pamuk üzerine hiç bir muamele olmamıştır. İngiltere, Almanya, Belçika ve Rusya gibi daimi müş. terilerimiz şubatta hiç pamuk al. yük ümitlerini dahilde çalışmakta olan ve açılacak yerli fabrikala- ra bağlamışlardır. Buğday istihsalâtı Dünya buğday istihlâkât 932 senesinde evvelki senelerden şa- yani dikkat derecede çoktur. 929 da bütün dünyada 3 milyon ken- tal buğday istihlâk edilmişti. 932 de 3,5 milyonu bulmuştur. Gariptir ki yekünu en ziyade Japonya kabartmaktadır. Üç Yunan Odası toplandı Yunanistanda ithalâtm tahdi- dinde yapılması lâzım gelen bazı esasları tesbit için Atina, Pire ve Patras Ticaret Odaları müşterek (İş Bankasından alınan cetveldir) 23 MART 1933 Akşam Fiatları Tahvilât Elaktrik Tramvay Tünel Telefon ÇEK FİATLARI Prağ Viyana Madrit Berlin Yarşova Peyte 150144 azma 1108 42175 3, 1203 7208 0197 3,388 2216 2448 G7 Amsterdam Mİ73İ yonunun an teşkili leri sürülüyor. Bu komisyon, şimdi is kavelenin müddeti bitmezden ev ev- vel ikinci bir silâhsızlanma konfe- ransını içtimaa davci o edecektir. Mukavele beş sene mer'i olacak. tır. Yalnız deniz £ silâhları hak. kındaki mukavele 3İ kânunuev. vel 1936 tarihinde bitmiş olacak ki bu tarihten evvel bir deniz silâh- ları konferansmın toplanması iş- düşünüyorlar bir içtima yapacaklardır. Bükreş ziraat konferansı 18 Nisanda Bükreşte ziraatçı memleketlerin iştirakile bir kon- ferans yapacaktır. Bu toplantı ge- çen sene yapılan toplantınm bir mütemmimi olacaktır. Açılacak panayırlar Gelecek ay içinde dünyanm her tarafında bir çok yeni sergi ve panayırlar açılacaktır. Leypzig kürk ve deri panayırı 23 nisanda, 13 üncü Brüksel tica- ret panayırı 5 nisanda, Beynelmi- lel Milân panayırı 12 nisanda, Lille beynelmilel panayırı 1 nisan da, Nantes beynelmilel ticaret pa naymı 6 Nisanda açılacaktır. Lizbon zeytin yağcılık konferansı 11 inci beynelmilel zeytinyağ- cılık konferansı yakmda Lizbon- da toplanacaktır. Zeytinyağı müs- tahsili memleketlere davetiyeler hazırlamaktadır. Şimdiye kadar yapılan on konferanstan bir kıs- mına memleketimiz de iştirak et- mişti. Bu defakine de iştirakimiz kabul edilmiş gibidir. Bu seneki konferansın ruzna- mesi hayli dolgun ve mühimdir. Bilhassa zeytinyağınm daha faz- la istihlâkini temin ve başka yağ- ların rekabetine mâni olmak için beynelmilel bir anlaşma öne sü- rülecektir. Konferansta (ayrıca zeytinyağı istihsalâtı için yeni tek nik hususat da tetkik edilecektir. — a —— Cemiyetlerde Kurban derileri Kurban Bayramında kurban bedelleri ile derilerinin Tayyare Cemiyeti namma toplattırılması için lâzım gelen tertibat alınmış- tar. Tayyare Cemiyeti Ursumi Mer- kezinden bunun için talimatta gel miştir. Geçen Kurban Bayramm- da Anadolu'nun bazı yerlerinde kurbanlar aynen cemiyete veril miştir. Bunlar arasında Konyanın bir kazasında 800 koyun verilmiştir. Hilâbahmer için Hilâlishmer Beyazıt nahiyesi tarafmdan 28 mart salı akşam bir müsamere verilecektir. Veremle mücadele Verem ile Mücadele Cemiyeti İ heyeti idaresi dün reis Ali Paşa- nın riyaseti altında toplanmıştır. tin Eyüpteki Ve- rinin yapılmasına ve iptidai malzemesinin muavenetine müracaat edilerek tedarikine ve dispanser için bir müsamere verilmesine karar veril miştir. Pazartesi günü akşamı saat 7,5 ile 8 arasında Verem mücade- İesi Cemiyeti Kâtibi Urumisi Tev fik İsmail Bey radyo ile Verem Mücadelesine ait bir konferans ve recektir. Donald, İtalyan cemile olsun diye ve ziyareti ya- rım yapmış olmamak için Roma- ya gitmeyi teklif etti. Bu ziyaret hafta arası yapılmış- tır. Mac Donald'ın ziyareti iki se bepten ileri gelmişti kabul ettirmek. 2. — İtalya vasıtasile Almanya üzerine tazyik yaparak Hitler'i de teniliyor. Bu mukavelenin müd. deti bitmezden evvel bir silâhsız- lanma konferansı toplanması ve mukavele ile başlanan silâbsızlan- | ma hareketinde daha ileri gidil- mesi ileri sürülüyor. Bu mukavele, sulh muahedele- rile Almanya, Avusturya, Bulga- ristan ve Macaristana tahmil edi- len silâhsızlanma hükümlerinin yerine geçecektir. s.s Mac Donald bu teklifi yaptık- tan sonra Musolini'nin daveti üze - rine İtalyaya İtalyan Baş i Mac Donald de İngiliz ili ile mülâkat için şimali İtalyada İsviçre hududuna - yakın Ancak Mac buna imale etmek. İki başvekil arasındaki temas- larda silâhsızlanma meselesinin çerçevesi de aşılarak umumi bey. nelmilel meselelerin görüşüldüğü anlaşılıyor. Malümdur ki Avrupa- | da dört büyük devletin bir hege- | monya tesir etmeleri (o hakkında Musolini'nin ötedenberi bir fikri vardır. Musolini'ye göre İngilte- re, Fransa, İtalya ve Almanya Av- | rupanın diktatörü olmalıdır. Ve Avrupa, daha doğrusu bütün dün- ya, böyle bir beynelmilel Faşizm ile idare edilmelidir. Bu, faşist siyaset felsefesine uygun bir gö- Anlaşılıyor ki o Musolini böyle bir sistemin kabulünü Mac Donald'a tavsiye etmiştir. - Mac Donald, Romadan Bayvekiline bir | kabul görmedi 1. — Evvelâ projesini İtalyaya | ehi Hâberleri Vilâyette Edirne yolu Silivriye kadar kısmı İstanbul yaptırıyor Edirne - İstanbul yolunun İs tanbul - Edirne ve Kırklareli Vilâ yetleri tarafmdan © yapılmasına karar verilmişti. Üç Vilâyet valisi arasmda henüz bir karar verilme miştir. Bu yolun İstanbul'dan Si- livri'ye kadar olan kısmı İstanbul Vilâyetince yapılacaktır. Bu mak: satla bütçeye lâzım gelen tahsisat konmuştur, yakında müteahhide ihale edilecektir. Heybeliada değil Kınalıada Nahiye müdürüne geçenlerde işten el çektirilmişti. Bazı gazetelerde bu, Heybeliada lüle çilkameş Seeds lom Yüldiğidir. Vilâyet Bahçesi Vilâyet Bahçesine ıhlamur a- ğacı fidanı dikilmektedir. y valisi Vekâlet emrine alman Aksaray Valisi Yusuf Ziya Bey tekaüt &- dilmiştir. Zile kaymakamı Zile kaymakamı Nazım Bey Vekâlet emrine alınmıştır. Defterdarlıkta yeni teşkilât ANKARA, 22 — İstanbul Ma- liye, teşkilâtma verilemi mani şe- Tanacaktır. Bu komisyon İstanbul- da Maliye erkânı tarafından ya- pılan tetkikata göre İstanbul Ma- liye teşkilâtma bir şekil verecek- tir. Bu komisyon hazırladığı lâyi- hayı mayısta Büyük Millet Mecli- sine takdim edecektir. Lâyiha kanunlaşmca haziran da tatbikatma başlanacaktır. Ya- pılacak teşkilâtta varidat kısımla rile muhasebe kısımlarını ayır mak tasavvuru kuvvetlidir. Bu kanun ileride yapılacakMaliye Ve kâleti teşkilâtı kanununun bir par- çası olacaktır. «03 inhisarlarda Asım B. in yerine Vazifesinden çekilmiş olan İn- hisarlar umum müdürlüğü mua- vinlerinden Asrm B. in yerine, başka bir zat getirilinceye kadar, işleri vekâleten diğer muavin Mü- nir Hüsrev B. görecektir. eme Sadullah B. Seyrisefain Umum Müdürü Sa- dullah B. dün Yalova'dan dönmüş tür. Sadullah B. yakında Ankara'- ya gidecektir. çelik ve Belediyede Seyyar ekmekçiler Mahalle aralarında dolaşan ek- mekçilerin, ekmeklerini çinko kap lar içinde muhafaza etmeleri lâ- zımdır. Bu hususa riayet edilip &- dilmediğini kontrol için şubelere bir tamim yapılmıştır. Tamir edilecek su yolları Su yollarından tamire muhtaç olan en mühimleri için 10 bin lira | tahsisat ayrılmıştı. Bu para ile ne- kadar kısmının tamir edilebilece- ği tetkik edilmektedi Parise gitti ve oradan'da Londra'- ya avdet etti. Paristen geçerken, Fransız devlet adamlarile yaptığı mülâkatlarda Roma müzakereleri- nin mahiyetini anlatmıştır. Muso- lini teklifinin Fransada hiç te iyi anlaşılıyor. Çün- kü evvelâ böyle faşist idare tarzı Fransızların düşünüşlerine uymu- yor. İkincisi, bunu kabul etmek Fransanın, Avrupadaki menfaat- lerini terketmesi mektir. Ve Fransızlar Musolini'nin teklifin- de Fransayı, Yugoslavyadan, Çe- koslovakya ve Romanyadan ayır- mak gibi bir hiyle £ sezmişlerdir. Bunlardan maada (Fransa böyle bir Dörtler kombinezonunda İtal- ya ve Almanyaya karşı ekalliyette kalacağını düşünmüştür. Esasen Musolini'nin ettiği projenin tatbik yoktur. Musolini bütün dünyayı bir İtalya, dört büyük devleti de Faşist Fırkası farzediyor. Halbu- ki bu, hakikate ne kadar uygun Musolini'nin beynelmilel tesavvuru da o derece ha- .. tasavvur | imkânı da | İ Maarifte İktısat mektebi Talebenin son toplan- tısı meselesi görüşüldü Yüksek İktisat ve Ticaret Mek- tebi muallimler meslisi dün ak- şam bir toplantı yaparak, mektep talebe cemiyetinin son içtimar ve istenilen ıslahat etrafında konuş- muştur. İktısat Vekâleti dün Mek tepten, talebenin son toplanışı ve mahiyeti hakkında izabat istemiş tir. Mektep, vaziyet hakkımda tah- kikatını bitirmek üzeredir. Tale- benin, mektepte ıslahat arzusu i- le vücude getirdiği dilek listesi de tetkik edilmektedir. Halit Şazi ihtifali Halit Şazı B. in vefatını yıldö nümü olan 26 mart pazar günü merhumun kabri ziyaret edilecek tir. Vapur sabah saat 9,40 ta Ha- liç iskelesinden kalkacaktır. Hukuk mezunlarma çay Hukuk fakültesi talebe cemi. yeti dün akşam Maksimde geçen seneki mezun arkadaşlar şerefine bir çay ziyafeti vermiştir. Gazi enstitüsü müdürlüğü Maarif Vekâleti umumi müfet- tişlerinden Hikmet Beyin Ankara Gazi terbiye enstitüsüne müdür tayin edileceği söylenmektedir. Yeni kız lisesi Düyunu umumiye binasının Ma- arife devredildiğine dair Vekiller Heyeti kararı dün Maarif müdür- lüğüne bildirilmiştir. Binanm Ma- liye Vekâletinden devrolunması i- çin Maarif müdürlüğünde bir ko- misyon teşkil edilmiştir. Komis- yon yarından itibaren tesellüm muamelesine başlıyacaktır. Bina, içinde mevcut eşyasile beraber devralımacaktır. Burada geniş kadrolu bir kız lisesi tesis edilece- ği için, içinde lâzım gelen tadilâ- ta yakında başlanacaktır. Mektep önümüzdeki teşrinlevvelde tedri- sata, başlıyacaktır. Konferans Galatasaray Lisesi müdürü Fet- hi B: tarafmdan dün akşam Gala- tasaraylılar cemiyetinde bir kon- ferans verilmiştir. — soz — Gümrüklerde İhbar edilen balyalar Muhafaza memurların mem- lekete giren elbiselik kumaşlar ü- zerinde yapılan mühim bir resim kaçakçılığını meydana çıkardığı. nı yazmıştık. Dün İstanbul gümrükleri baş müdürlüğünden bir mektup aldık. Başmüdürlük kendi cephesinden bu mesele hakkında izahat verir. ken diyor ki: Mersinden Ticareti Dahiliye beyannamesile İstanbula 37 balya içinde 5000 kilo müstamel elbise parçaları gelmiş ve Ticareti Dahi liye beyannamesile gel Gümrükçe şehre çıkarılmasına mü saade edilmiştir. Gerçi bu 37 ya hakkında da bir ihba, duğu mul hafaza başmü: den bildi il yer verdiğimizden diğer beynelmi- lel hâdiseleri hü etmek zaru- retinde kalacağız: o Almanyada Reichstag ağıldı. Ve Cümhur Rei- si ile Hitler nutuklarını okudular. Brüning zamanındanberi ilk defa- dır ki Almanyada, hükümetin mecliste istinat edebileceği bir ek- r. Ancak Hitlerin iş- gündenberi | takip ettiği siyaseti gördükten sonra bu- na pek o kadar ehemmiyet atfet- memek lâzımgeldiği kendiliğinden anlaşılır. Almanyada artık Parl. manterizm yoktur, binaenaleyh parlâmento ekseriyeti de ehemmi- yetsizdir. Hitler, bir takım emri- vâkiler ile bütün Almanyaya hâ- kim olmuştur. Yalnız Reich ida- re makinası değil, bütün hükümet- lerin idareleri de Hitleristlerin eli- ne geçmiştir. Şunu kabul etmek lâzımdır. ik defa olarak Al manyada milli vahdet te bütün manasile teessüs etmiş bulunuyor. Avusturyada mutedil zümrelerin müfrit diktatörlüğü o kadar yo- Tunda gitmiyor. Anlaşılıyor ki dik- tatörlük yapmak için hususi bir kabiliyet iki Yeni pi len dil Mahkemelerde Yeni bir iddia Ayazpaşa mezarlığın- daki kemikler Ayaspaşa davası dikkate şa- yan bir safhaya girmiştir. Mezarlığa sa- kip. olduklarını iddia edenler evvelce eb- li vukufun ihsası rey ettiğini ve beledi. yenin davacı mevküininde bulunamıyaca Eını iddia etmişlerdi. Bu iddin üzerine de dava mahkeme heyeti umumiyesine sevkedilmişti. Heyeti umumiye yaptığı muhakemeler neticesinde bu iddiaları ret ve davayı gene tahkikat hakimliğine ia- de etmiştir. Mezarlığın kendi Dz olduğumu iddia edenler, evvelce ik sy kabirler bozdurularak (kemikleri başka ri taşınmış olan ve aran halini e lan mezarlıkların belediyeye intikal ot- mediğini iddia etmişlerdir. Şimdi ehli vukuf bu ciheti tetkik etmektedir. A- yaspaşa mezarlığındaki kemiklerin baş- ka yere taşmıp taşımmadığına dair va- por verecektir, İkinci muhakemeden sonra Aletin isminde bir adamı öldürmek- ten suçlu olarak evvelce 6 sene 3 ay hapse mahlcüm olan ve temyizin bozma- 48 üzerine muhakeme edilen Laz Ahmet dün 2 sene © bir ay hapse Jay amme hizmetlerinden memnuiyete ve 1000 lira tazminat vermiye mahküm ol- muştur. Ga On senelik maaşlar suiistimali Malülgazilerin 10 senelik maaşlarını dağıtırken 157 bin lira ihtilâs ettikleri iddinsiyla aleyhlerinde dava açılan Ba- kırköy malmüdürü Nail Beyle 16 arka- ilmi yanruğamlarmet kn Bani miştir . Dünkü duruşmada Nail Bey (gene tahliye itemi, bu talap reddedileriş ve dava ehli vukufun tetkikatınm bitirme si için başka güne bırakılmıştır. Haber veren de dinlenecek Gaçin vene hazırazın onunda Zeyrek e Seyrisefain memurlarından LâtR © fendiyi öldürmekten sozle Bedri ve Ce mal efendilerle bunları öldürmeğe sev- ri suçlu maktulün eniştesi Ar- paçı çiftliği sahibi Mehmet Ali efendi. nin ve vakaya karışanlardan © Lütfü © fendinin muhakemelerine dün devam e- dilmiştir. Dün dinlenilen şahitler Bödrisin vaka dan sonra metresi Sıdıka hanıma gide. reki — Elimden bir kaza çıktı, bir adam öldürdüm, şu tabancayı sakla, dediğini ve gene vakadan sonra her üçünün bir kahveye giderek: — Bür hata işledik, Bir kaza çikar. dık, bari kimse duymasın, diye konuş- taklarını, bu konuşmayı duyan Hamza isminde birisinin gidip polise keyfiyeti ihbar ettiğini ye katillerin bu ihbar üze rne yakalandıklarını söylemişlerdir. Davacı vekili cinayetin mürettep ol. duğunu idin etmiş, saçla vekilleri Meh met Ali efendinin bu işte katiyen alâka- m olmadığını söylemişlerdir. Muhakeme katillerin kahvede konuş- tuklarnı işidip polise haber veren Ham- zanın şahitliğe | getirilmesi için başka güne tar. 14 dava daha Muhtelit Türk - Yunan mahkemesin- de dün 14 davaya bakılmıştır. Par ber Halkevinde Halkevinde Ali Riza B. in sergisi Dün ekşam' Halkevinde rössam Ali Rıza B. bir resim sergisi mıştır. Sergide sulu boya ve kara kalem resimler vardır. Ali Rıza B. ser ser teşhir etmektedir. Serginin açılmasından sonra Akademi muallimlerinden res- sam Nazmi Ziya B., Ali Rıza B. hakkında konferans vermiştir. meb'uslar Avusturya Parlâmento- sunda iki dakika devam eden bir içtima yaptılar ve hükümet hak- kında ağır sözler söylediler. Ve bunlar ceza da görmedi. * Amerikada bankalar birer iki- ver açılıyor. Hafta arası (2000) banka açıldı. Bankalara olan iti- mat ta tekrar teessüs ediyor. Haf- ta içinde bankalara mevduat, ban- kalardan çekilen paradan (odaha fazla olmuştur. Ancak para çek- menin henüz kayda tâbi (olduğu unutulmamalıdır. Yeni Cümhur Reisi banka işlerinden maada büt- çede çok esaslı tasarruf yapmağa karar vermiştir. Rusyada mütehassıs sıfatile ça- ışan altı İngiliz tebeasmın siyasi teşkilâtı tarafndan tevkifi üzerine İngiltere ile Rusyanm a- rası açıldı. Ruslar bu İngilizleri Sovyet elektrik (o müesseselerini yıkmağa tesebbüs etmekle ittiham ediyorlar. İngiliz Hükümeti pro- testo etmiştir. İngilizlerin, Metro Vickers denilen İngiliz Şirketine mensup oldukları anlaşılıyor. Rus- aç-'). İstanbul ne şehri Her şehrin kendine göre bir hu- susiyeti vardır. İzmir üzüm, mallarımızı borsa gibidir. Paris günde iki yüz bin ecnebi- nin girip iki yüz bin ecnebinin çıktığı ve para bıraktığı bir eğlen- ce şehridir. Marsilya Fransayı cenup mem- leketlerine ve Hint yolundaki müs- temlikelerine bağlayan bir geçit yeridir. Venedik lame nin yanında ancak tarihi kr; sayesinde tutunabilen bir Lari şehridir. Bütün bu misâlleri çoğaltmak kabildir. Her şehri yaşatan bir hususiyet olduğuna göre aceba İstanbul'un hususiyeti nedir. Büyük bir transit noktası sayı- zi de değildir. İzmir gibi mal ihraç eden bir liman da olamaz. Şu bâl- de İstanbul güzel boğazı, ve harap bir kaç âbidesi ile ancak tarihi ve bedii kıymet ifade (edebilen bir şehirdir. Eski istatistiklerde İstanbul'un nüfusu bir miliyon iki yüz bin ka- dar gösterilmiştir. Bugün altı yüz elli bin nüfusu vardır. Muharebenin verdiği zaruretler şehirleri değil memleketleri, ülke- leri değiştirdiği için bu neticeye hayret edilemez. Yalnız Türk yur- du içinde çok güzel bir köşe olan İstanbul'a hâlâ bir hususiyet veril- meyişine teessüf etmeli, İstanbul nedir? sanat şehri mi, seyyah şeh- ri mi, ticaret şehri mi, ilim merke- zi mi nedir? Şehrin fârikası ne olacaktır. Sanat şahri değil, Bursa İstanbul dan daha yüksek bir sanat şehri- dir. Ticaret şehri (değil, İzmir İstanbul'dan daha ileri bir ticaret şehridir. Çünkü hinterlan. gindir. tlim merkezi mi yok. Kitapsız Profesörlerin günde bir kaç saatlerini geçirdikleri kış- ladan çevrilmiş © ünüversitesi ile İstanbul'un ilim © şehri olduğunu söylemek pek gülünç olur. Şu hâlde son © zamanlarda bir kaç Belediye Reisimizin dillerin. den düşmeyen bir sıfatı verelim: —Seyyah şehri. Bu tevcihe Âli İktisat Meclisinin yeni bir istatistiği çok veciz bir ce- vap veriyor. 330 yılımda Türkiyeye gelen ec- nebi seyyahları (o Türkiyede dört buçuk miliyon lira bıraktıkları hâl- de Avrupaya giden Türkler ecnebi memleketlerde altı buçuk miliyon lira harcamışlardır . O hâlde İstanbul ne şehri? Her şeyden evvel İstanbul'a bir mânâ, bir hususiyet & vermek için program çizmek lâzım. incirtütün gibi paraya çeviren bir Burhan CAHİT Evkafta Mimar Sinan ihtifali Mimar Şinan'ın ölümünün yıl. dönümü münasebetile 31 marti Süleymaniyedeki türbesinde bil ihtifal yapılacaktır. İk ta miri benüz bitmedi de Evkaf idaresince ibifal tertibat alınmaktadır. taraftan İngiliz gazeteleri, mahkemelerine itimat edilemiye- ceğini söyliyerek, Rus Hükümeti- nin, Sovyet elektrik sistemindeki muvaffakıyetsizliğin . mesuliyetle- rini bu dört İngilize ( yükletmek istediklerini iddia etmektedirler. İngiltere Uzak Şark hakkında Milletler Cemiyeti tarafından ve- rilen karar üzerine İngiltereden silâh ihraç edilmesini menetmişti. Diğer devletlerin buna iştirak et- mediklerini bahane ederek İngiliz Hükümeti bu memnuiyeti kaldır. mıştır. Diğer taraftan Ame Cümhur Reisi Amerikadan ihracmiı menetmek için meclisten salâhiyet istiyor. Binaenaleyh diğeri işti- rak etmedi diye birinin vazgeçti- ği teşebbüs şimdi öteki tarafından yapılıyor demektir. Silâh memnu- iyetinin Japonyayı ne kadar ızrar edeceği ayrı bir meseledir. Fakat Japo muarız olan devletler arasm. ahenksizliği gösterme- si itibarile bu silâh o memnuiyeti kari dikkate değer. Ve Japon-